نقل قول:رشته

نقل قول:گرایش

نقل قول:رشته های مرتبط که فارغ التحصیلان می توانند در این کد رشته شرکت کنند

نقل قول:

منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – تغذیه اختصاصی دام و طیور
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
کتاب اصول اپیدمیولوژی ، تالیف مازنر ، مترجمان دکتر ناصری و دکتر ملک افضلی ، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
کتاب درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی ، (جلد ۱ و ۴) ، مولف جان اورت پارک ، کی. پارک ، مترجم دکتر شجاعی تهرانی ، انتشارات سماط.
کتاب اپیدمیولوژی ، تالیف لئون گوردیس ، مترجم دکتر حسین صباغیان و دکتر کوروش هلاکویی نائینی ، انتشارات گپ.
کتاب مبانی اپیدمیولوژی ، تالیف آر. بونیتا ، تی.کجل استروم ، آر. بیگل هول ، مترجمان احسان کرباسی و آیدا اقصایی ، انتشارات اندیشه رفیع.
کتاب مفاهیم و کاربرد اپیدمیولوژی در دامپزشکی و تحقیقات ، تالیف کامران افشارپاد ، انتشارات کتاب آذرگان.
کتاب مبانی و روشهای اپیدمیولوژی ، تالیف محمدحسین باقیانی مقدم ، محمدحسن احرام پوش ، سیدسعید مظلومی ، انتشارات آثار سبحان.
کتاب مجموعه آزمون های کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی با پاسخ تحلیلی و نکات ، تالیف محمود بختیاری ، انتشارات جامعه نگر.
کتاب اپیدمیولوژی بالینی دامپزشکی ، تالیف رونالد دی. اسمیت ، ترجمه حمیدرضا قیصری و امیدعلی نکوئی جهرمی ، انتشارات دانشگاه شیراز.
کتاب اپیدمیولوژی (پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی) ، تالیف علیرضا احمی فر ، انتشارات دیباگران.
کتاب مجموعه پرسش های چهارگزینه ای مبانی و روش های اپیدمیولوژی ، تالیف کاظم خلجی و اصغر کاربرد ، انتشارات شهرآب.
کتاب اپیدمیولوژی بالینی دامپزشکی ، تالیف رونالد دی.اسمیت ، ترجمه حمیدرضا قیصری و امیدعلی نکوئی جهرمی ، انتشارات دانشگاه شیراز.
جزوه اصول همه گیری شناسی (اصول اپیدمیولوژی) دانشگاه تهران – جزوه اصول اپیدمیولوژی دامپزشکی دانشگاه تبریز – جزوه اصول اپیدمیولوژی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – آمار حیاتی
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
کتاب روشهای آماری و شاخص های بهداشتی ، تالیف کاظم محمد و وارتکس نهاپتیان ، مترجم حسین ملک افضلی ، انتشارات سلمان.
کتاب اصول و روشهای آمار زیستی ، تالیف واین. وی. دانیل ، مترجم سیدمحمدتقی آیت اللهی ، انتشارات امیرکبیر.
کتاب آمار زیستی ، تالیف علیرضا ساجدی هیر ، انتشارات توران.
کتاب آمار زیستی ، تالیف رستگار فرج زاده ، علی صدیق و نازنین صدیق ، انتشارات جهان ادیب.
کتاب آمار زیستی ، تالیف رمضانعلی خاوری نژاد ، انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
کتاب درس نامه جامع آمار زیستی ، تالیف ستار رضایی و سیروس علی نیا ، انتشارات جامعه نگر.
کتاب اصول روش های اپیدمیولوژی و آمار زیستی ، ترجمه کریمی و همکاران ، انتشارات مقیم.
مبانی و روش های آمار زیستی ، تالیف حسین فلاح زاده ، انتشارات آثار سبحان.
جزوه آمار حیاتی دانشگاه تهران – جزوه آمار حیاتی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – بیماری های باکتریایی
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
باکتری شناسی واکر (عمومی – اختصاصی) ، مترجمان حبیب ضیغمی ، داود اسماعیلی و بهاره حاجی خانی ، انتشارات اندیشه رفیع.
کتاب اصول باکتری شناسی دامپزشکی ، مولف جی.آر.کارتر-دارلاجی. وایس ، مترجمان ملاحت احمدی و حبیب دستمالچی ، انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.
کتاب اصول باکتری شناسی دامپزشکی ، تالیف گوردون آر کارتر ، ترجمه حبیب دستمالچی و ملاحت احمدی ، انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه ارومیه).
کتاب مروری بر میکروب شناسی و بیماریهای میکروبی (باکتری شناسی) ، مولف کویین و همکاران ، مترجمان تقی زهرایی صالح و جلال شایق ، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب مرور فشرده میکروب شناسی و بیماری های میکروبی دام ، مترجم پیمان زارع ، انتشارات اطلس.
کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده باکتری شناسی ، محمدزاده قومیان و همکاران ، انتشارات پریور.
کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده آزمونهای پیش درمانگاهی دامپزشکی ، مولف محمدحسن بی کیفی ممقانی ، انتشارات پریور.
جزوه باکتری شناسی عمومی دامپزشکی دانشگاه تهران – جزوه بیماری های باکتریایی دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات – جزوه باکتری شناسی عمومی دامپزشکی دانشگاه شیراز – جزوه بیماری های باکتریایی دامپزشکی دانشگاه شهیدباهنر کرمان
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – بیماری های ویروسی
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
کتاب ویروس شناسی دامپزشکی: بخش بیولوژی ویروس ها ، مولف فرانک جان فنر ، مترجم هادی کیوانفر ، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب ویروس شناسی دامپزشکی: بخش بیماریها ، مولف اف.جی. فنر ، مترجم هادی کیوانفر ، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب ویروس شناسی دامپزشکی ، مولف هادی پورتقی ، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی (واحد کرج).
کتاب مروری کوتاه بر میکروب شناسی دامپزشکی (بخش قارچ شناسی و ویروس شناسی) ، تالیف پی.جی. کوئین ، بی.کی. مارکی ، مترجمان منصور بیات و عطا یزدان پناه ، انتشارات راز نهان.
کتاب فرهنگ لغات ویروس شناسی دامپزشکی ، تالیف عباس عالمیان ، انتشارات پرتو واقعه.
کتاب خصوصیات کلی ویروسها در دامپزشکی ، تالیف پرویز شافعی ، انتشارات کامیار.
کتاب تشخیص بیماری های ویروسی در دامپزشکی ، تالیف کاسترو آنتونی ، ترجمه مسعودرضا صیفی آبادشاپوری و رحیم پیغان ، انتشارات دانشگاه شهید چمران (اهواز).
جزوه ویروس شناسی دامپزشکی دانشگاه تهران – جزوه بیماریهای ویروسی دامپزشکی دانشگاه شیراز – جزوه بیماریهای ویروسی دامپزشکی دانشگاه شهیدباهنر کرمان – جزوه ویروس شناسی دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – بیماریهای انگلی و غیرواگیردار دام و طیور
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
کتاب انگل شناسی تشخیصی دامپزشکی ، مولف چارلزمکی هندریکس ، مترجمان موسی توسلی و ناصر حقوقی راد ، انتشارات دانشگاه ارومیه.
کتاب انگل شناسی دامپزشکی: کتاب راهنمای جامع ، مولف ویلیام جی فوریت ، مترجمان ثریا نائم ، حامد سیفی ، احمد رضائیان و صادق خرمی محب سراج ، انتشارات دانشگاه ارومیه.
کتاب تک یاخته شناسی دامپزشکی ، مولف موسی توسلی ، انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه ارومیه).
کتاب انگل شناسی ، مولفان محمدرضا صادقی ، حیدر حیدری و جمال قره خانی ، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
کتاب مروری بر انگل شناسی دامپزشکی ، کرم ها ، بندپایان ، و تک یاختگان ، تالیف شاهرخ رنجبربهادری و عماد چنگیزی ، انتشارات نوربخش.
کتاب انگل شناسی دامپزشکی: برای دامپزشکان ، تالیف لوراریکارد بال وبر ، ترجمه حسن نایب زاده و سارا محمدعلی گل ، انتشارات دانشگاه لرستان.
کتاب بیماریهای تک یاخته ای در دامپزشکی (حیوانات خانگی) ، تالیف محمد عباس نیا و بهمن مصلی نژاد ، انتشارات کردگار.
انگل شناسی دامپزشکی روش های آزمایشگاهی ، تالیف موری جی کندی ، جان دی ، مک کینون ، گری دبلیو هیگز ، ترجمه سعیدرضا نوراللهی ، انتشارات دانشگاه شهید باهنر (کرمان).
کتاب روش کار آزمایشگاه تک یاخته شناسی دامپزشکی ، تالیف موسی توسلی ، انتشارات دانشگاه ارومیه.
کتاب مجموعه پرسش و پاسخ های انگل شناسی دامپزشکی (کرم شناسی): کاردانی – کارشناسی – کارشناسی ارشد – دکترا ، تالیف جمال قره خانی ، انتشارات روز اندیش.
کتاب انگل شناسی دامپزشکی (ترجمه بخشهای مربوط به تک یاخته) ، تالیف مارک ا. تیلور ، آر.ال کوپ ، انتشارات ارم شیراز.
کتاب انگل شناسی دامپزشکی (خلاصه درس ، پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی) ، مولفان میثم تهرانی شریف و بهار شمشادی ، انتشارات دیباگران تهران.
کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده آزمونهای پیش درمانگاهی دامپزشکی ، مولف محمدحسن بی کیفی ممقانی ، انتشارات پریور.
کتاب درسنامه جامع علوم پایه و پیش درمانگاهی دامپزشکی ، مولفان جلیل پورحاجی ، مهران پرتوی و حسین گلیوری ، انتشارات تایماز.
جزوه تک یاخته شناسی دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات – جزوه بیماریهای انگلی و غیرواگیردار دام و طیور دامپزشکی دانشگاه تهران – جزوه بیماریهای انگلی و غیرواگیردار دام و طیور دانشگاه تبریز
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – بیماری های مشترک انسان و دام
(دروس سطح دکتری عمومی و کارشناسی ارشد)
کتاب بیماریهای مشترک انسان و دام ، تالیف محمدعلی راد ، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب بیماریهای مشترک انسان و دام ، تالیف سعید سعیدی ، جواد رحمان دوست و الهام ذبیحی ، انتشارات دانشوران رشید.
کتاب آشنایی با مهمترین بیماری های انگلی مشترک بین انسان و حیوانات ، تالیف محمد موذنی ، انتشارات دانشگاه شیراز.
کتاب بیماری های انگلی مشترک انسان و دام ، تالیف ویرسینگ راتور ، ترجمه خداداد پیرعلی خیرآبادی ، انتشارات دانشگاه شهرکرد.
کتاب همه گیرشناسی و تشخیص بیماری های میکروبی مشترک انسان و حیوان ، تالیف رضا رنجبر و رضا ایجاب ، انتشارات نامه ی پارسی.
کتاب بیماریهای مشترک حیوان و انسان ، پیشگیری ، مبارزه ، کنترل و ریشه کنی ، تالیف منوچهر بهارصفت ، نسرین دخت عمادخراسانی و مجید بهارصفت ، انتشارات سازمان تحقیقاتی آموزش و ترویج کشاورزی.
کتاب بیماری های مشترک انسان و دام ، تالیف حسن بخردی ، انتشارات آوای مسیح.
کتاب بیماریهای مشترک انسان و دام ، تالیف علیرضا فرجی گنبدانی ، انتشارات خانه تاریخ و تصویر ابریشمی.
کتاب بیماری های مشترک بین انسان و دام ، تالیف نادر زکیان ، انتشارات بی نهایت.
کتاب عوامل بیماری زای مشترک بین انسان و حیوان در زنجیره غذایی ، تالیف دنیس او کراوز و استفان هندریک ، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
جزوه بیماری های مشترک بین انسان و دام دانشگاه تهران – جزوه بیماری های مشترک بین انسان و دام دانشگاه شیراز – جزوه بیماری های مشترک بین انسان و دام دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی – استعداد تحصیلی
(دروس عمومی)
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت (۲ جلدی) ، احمد صداقت ، انتشارات نگاه دانش.
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ، هوشنگ عباس فام ، انتشارات راه
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، عرفانیان ، اصلانی ، غفارزاده ، انتشارات نگاه دانش
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، هادی مسیح خواه ، محمد وکیلی ، انتشارات کتابخانه فرهنگ
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی GMAT 2011 ، مجید نگهداری ، انتشارات مولف
جزوه اینترنتی ۱۰۰ مساله حل شده استعداد تحصیلی دکتری ، هادی مسیح خواه ، محمد وکیلی ، انتشارات کتابخانه فرهنگ
نمونه سوالات دکتری دانشگاه های صنعتی شریف ، امیرکبیر و تهران
جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، احمد صداقت – جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، عرفانیان – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی شریف – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر – جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، محمد وکیلی – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
منابع آزمون دکتری رشته اپیدمیولوژی –  زبان عمومی
(دروس سطح عمومی)
کتاب گرامر کاربردی زبان انگلیسی ، شهاب اناری و همکاران ، انتشارات مبتکران.
کتاب گرامر زبان انگلیسی ، عباس فرزام ، انتشارات باستان
کتاب ۵۰۴ واژه ضروری تافل ، انتشارات جنگل
کتاب تافل رهنما ، ابراهیم نظری تیموری ، انتشارات رهنما
کتاب مجموعه سوالات کارشناسی ارشد زبان عمومی ، انتشارات سازمان سنجش و آموزش کشور

نقل قول:رشته

نقل قول:گرایش

نقل قول:رشته های مرتبط که فارغ التحصیلان می توانند در این کد رشته شرکت کنند

نقل قول:توسعه کشاورزی

نقل قول:–

نقل قول:تمامی رشته ها

نقل قول:

منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی
(دروس سطح کارشناسی)
کتاب مدیریت در ترویج، تالیف محمد چیذری، انتشارات نور علم.
کتاب سازمان و مدیریت: سیستم و رفتار سازمانی، تالیف علی محمد اقتداری، انتشارات مولوی.
کتاب مدیریت رفتار سازمانی: کاربرد منابع انسانی، مولف پال هرسی و کنت بلانچارد، مترجم علی علاقه بند، انتشارات امیرکبیر.
کتاب مدیریت روستایی در ایران، تالیف مهدی طالب، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب مدیریت در ترویج، تالیف جیمز بافورد و آرتور بریان و جیمز لیندنر، مترجمان محمد چیذری و رضا موحدی، انتشارات نور علم.
کتاب ترویج و آموزش کشاورزی (خلاصه درس، پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی)، تالیف امید مهراب قوچانی، انتشارات دیباگران تهران.
جزوه مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران – جزوه مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – جامعه شناسی روستایی
(دروس سطح کارشناسی)
کتاب جامعه شناسی روستایی با تاکید بر ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی، مولفان ایران مهدی طالب و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب جامعه شناسی روستایی، مولف منصور وثوقی، انتشارات کیهان.
کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی، مولف مصطفی ازکیا، انتشارات اطلاعات.
کتاب جامعه شناسی روستایی، تالیف حسین بهروان، انتشارات جامعه شناسان.
کتاب جامعه شناسی روستایی، مولف خلیل کلانتری، انتشارات دانشگاه پیام نور.
کتاب مجموعه آزمون های توسعه روستایی، تالیف عبدالهادی همت یار و سعید صحرایی، انتشارات دیباگران تهران.
جزوه جامعه شناسی روستایی دکتر خلیقی دانشگاه گرگان – جزوه جامعه شناسی روستایی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران – جزوه جامعه شناسی روستایی دانشگاه تهران
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – روش تحقیق
(دروس سطح کارشناسی ارشد)
کتاب روش تحقیق در ترویج کشاورزی، تالیف موسسه ملی مدیریت ترویج کشاورزی (MANAGE)، ترجمه مهرداد نیکنامی، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی (گرمسار).
کتاب روش تحقیق در علوم زیستی با تاکید بر کشاورزی، تالیف سیدعلی محمد میرمحمدی میبدی، انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه صنعتی اصفهان).
کتاب روش های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تالیف علی دلاور، انتشارات دوران.
کتاب شناخت روش علمی در علوم رفتاری، تالیف حیدرعلی هومن، انتشارات سمت.
کتاب روش های تحقیق، تالیف نصرالله فرجی، انتشارات پوران پژوهش.
کتاب روش تحقیق، تالیف مجتبی تیبا، انتشارات کانون فرهنگی آموزش.
کتاب روش های تحقیق، تالیف اسماعیل بیابانگرد، انتشارات دوران.
کتاب روش تحقیق در علوم رفتاری، تالیف حسن پاشا شریفی و نسترن شریفی، انتشارات سخن.
جزوه روش تحقیق دکتر حیدر علی هومن – جزوه روش تحقیق دانشگاه علامه طباطبائی – جزوه روش تحقیق دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات –  جزوه روش تحقیق دانشگاه تهران
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – برنامه ریزی و کاربرد آن در توسعه روستایی
(دروس سطح کارشناسی ارشد)
کتاب برنامه ریزی روستایی در ایران، تالیف حسین آسایش، انتشارات دانشگاه پیام نور.
کتاب برنامه ریزی روستایی در ایران، تالیف مصطفی طالشی، انتشارات موسسه توسعه روستایی ایران.
کتاب رهنمودهایی بر برنامه ریزی مراکز روستایی، تالیف مهندسان مشاور DHV هلند، ترجمه بهنام شاهپوری، علیرضا خرمایی و رشید اصلانی، انتشارات وزارت جهاد سازندگی.
کتاب مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، تالیف محمدرضا رضوانی، انتشارات قومس.
کتاب برنامه ریزی روستایی در ایران، تالیف اسکندر صیدائی، انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه اصفهان).
کتاب برنامه ریزی روستایی با تاکید بر ایران، تالیف سیدحسن مطیعی لنگرودی، انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه مشهد).
کتاب مبانی برنامه ریزی روستایی، تالیف معاونت آموزشی پژوهشکده مدیریت شهری و روستایی، انتشارات سازمان شهرداری های کشور.
کتاب مقدمه ای بر برنامه ریزی سکونتگاههای روستایی، تالیف حسن افراخته و پوران مرزبان پناه، انتشارات گنج هنر.
کتاب اصول و روشهای برنامه ریزی روستایی، تالیف حسین آسایش، انتشارات پیام نور.
جزوه تکنیکها و روشهای برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران – جزوه برنامه ریزی و کاربرد آن در توسعه روستایی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – سیاست و توسعه روستایی
(دروس سطح کارشناسی ارشد)
کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی روستایی، تالیف جان بندیک سیوپراکاش چیتامبار، مترجمان مصطفی ازکیا و احمد حجاران، انتشارات نی.
کتاب نظریه های توسعه روستایی، تالیف محمدحسین پاپلی یزدی، انتشارات سمت.
کتاب توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، تالیف مصطفی ازکیا و غلامرضا غفاری، انتشارات نی.
کتاب پارادایم های توسعه روستایی (سیاست ها و حکمروایی)، تالیف محمدرضا رضوانی و حمیدرضا باغیانی، انتشارات دارخوین.
کتاب جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی ایران، تالیف مصطفی ازکیا، انتشارات اطلاعات.
کتاب جامعه شناسی روستایی با تاکید بر ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران، تالیف مهدی طالب و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران.
کتاب توسعه روستایی، تالیف محمدمحسن حمیدی، انتشارات طیفور.
کتاب توسعه پایدار روستایی، تالیف مصطفی ازکیا، انتشارات اطلاعات.
کتاب جامعه شناسی توسعه، تالیف مصطفی ازکیا، انتشارات کیهان.
کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی، تالیف مصطفی ازکیا، انتشارات اطلاعات.
کتاب جامعه شناسی روستایی، تالیف منصور وثوقی، انتشارات کیهان.
کتاب جامعه شناسی روستایی، تالیف خلیل کلانتری، ویراستار حسین شعبانعلی فمی، انتشارات دانشگاه پیام نور.
کتاب تحولات اجتماعی در روستاهای ایران، تالیف عبدالعلی لهسایی زاده، انتشارات نوید شیراز.
جزوه سیاست و توسعه روستایی دانشگاه تهران – جزوه سیاست و توسعه روستایی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی – استعداد تحصیلی
(دروس عمومی)
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت (۲ جلدی) ، احمد صداقت ، انتشارات نگاه دانش.
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ، هوشنگ عباس فام ، انتشارات راه
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، عرفانیان ، اصلانی ، غفارزاده ، انتشارات نگاه دانش
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، هادی مسیح خواه ، محمد وکیلی ، انتشارات کتابخانه فرهنگ
کتاب استعداد و آمادگی تحصیلی GMAT 2011 ، مجید نگهداری ، انتشارات مولف
جزوه اینترنتی ۱۰۰ مساله حل شده استعداد تحصیلی دکتری ، هادی مسیح خواه ، محمد وکیلی ، انتشارات کتابخانه فرهنگ
نمونه سوالات دکتری دانشگاه های صنعتی شریف ، امیرکبیر و تهران
جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، احمد صداقت – جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، عرفانیان – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی شریف – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر – جزوه استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت ، محمد وکیلی – جزوه استعداد تحصیلی ، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
منابع آزمون دکتری رشته توسعه کشاورزی –  زبان عمومی
(دروس سطح عمومی)
کتاب گرامر کاربردی زبان انگلیسی ، شهاب اناری و همکاران ، انتشارات مبتکران.
کتاب گرامر زبان انگلیسی ، عباس فرزام ، انتشارات باستان
کتاب ۵۰۴ واژه ضروری تافل ، انتشارات جنگل
کتاب تافل رهنما ، ابراهیم نظری تیموری ، انتشارات رهنما
کتاب مجموعه سوالات کارشناسی ارشد زبان عمومی ، انتشارات سازمان سنجش و آموزش کشور

نقل قول:سوسریها یا سوسک های حمامراسته Blattaria یا Dictyoptera سوسریها را قبلاً جزء راسته ی راست بالان ( orthoptera ) در نظر می گرفتند. تاکنون حدود 4000 گونه از این حشرات شناسایی شده اند که اکثراً در خارج اماکن انسانی فعالیت کرده و بعضی از آنها به عنوان آفات گیاهی به خصوص درختان جنگلی مطرح هستند. فقط حدود 50 گونه از این سوسریها به عنوان گونه های اهلی به زندگی در اماکن انسانی عادت کرده و به صورت آفات بهداشتی مطرح هستند.سوسکهای حمام دارای دگردیسی ناقص و قطعات دهانی جونده بوده و حشراتی همه چیز خوار هستند و از مواد غذایی مختلف مثل پس مانده غذای انسان،مدفوع،خلط و جسد حشرات مرده تغذیه می کنند و حتی در مواقعی که جمعیت آنها بالاست رفتار همنوع خواری canibalism پیدا می کنند .در سمپاشی سوسک در مواردی نیز در شرایط نامساعد بهداشتی دیده شده که به نوزاد انسان و افراد بیمار و بی سرپناه حمله و از آنان تغذیه می کنند . به دلیل نوع تغذیه و ماهیت کثیف زندگی و فعالیت آنها،حشراتی آلوده و ناقل عوامل بیماریزا محسوب می شوند.از نظر شکل ظاهری نیز دارای بدنی پهن و دو جفت بال هستند که بالهای رویی حالت چرمی و نیمه سخت دارد ولی تمایلی به پرواز ندارند و ندرتاً پرواز می کنند.پرونوتوم سوسریها رشد زیادی داشته ، سطح سینه و گاهی سر را می پوشاند و شکل آن در تشخیص گونه های مختلف مهم است. در بعضی انواع دو شکلی جنسی sexual dimorphism دیده می شود. در گونه های مختلف در انتهای شکم ماده ها فقط دو زایده حسی سوزنی شکل و باریک به نام سرسی cercri دیده می شود ولی در نرها در انتهای بدن علاوه بر یک جفت سرسی، یک جفت زائده سوزنی شکل کوچمتر و باریکتر دیده می شود که مربوط به دستگاه تناسلی تر است و استیله style نام دارد. تشخیث نر و ماده توسط همین زواید انجام می شود.بهتر است حشرات این راسته را به نام سوسری یا cockroach بنامیم زیرا اصطلاح سوسک یا beetle مربوط به حشرات راسته بزرگ قاب بالان یا سخت بال پوشان است coleoptera که تفاوت ها عمده با سوسری ها دارند . تاکنون پنج گونه از سوسری ها در ایران شناسایی شده اند که در زیر به توصیف و اهمیت هر گونه پرداخته می شود.تذکر : از آنجایی که عمده مخاطب این مقاله افراد عادی جامعه می باشد ما به جای واژه سوسری از سوسک که شناخته شده تر هست استفاده می کنیم.

1-سوسک (سوسری) آمریکایی American cockroach سوسک آمریکایی یا Periplaneta americana بزرگترین گونه در ایران بوده و 30 تا 40 میلی متر طول دارد. رنگ بدن قهوه ای متمایل به قرمز و تیره است. منشاء این گونه جنوب آمریکاست ولی در حال حاضر پراکندگی جهانی دارد و در اکثر نقاط دنیا یافت می شود . هر دو جنس دارای بالهای رشد یافته و کامل هستند و گاهی پرواز می کنند. پرونوتوم در این گونه دارای دو لکه تیره تقریباْ گرد در زمینه قهوه ای روشن است که به تشخیص این گونه کمک می کند. سوسک های (سوسری) آمریکایی بیشتر در قسمتهای گرم ساختمان ها مثل آشپزخانه ، شوفاژخانه،انباری و درون چاههای فاضلاب و زیر کف شورها زندگی کرده،با تاریک شدن محل از مخفیگاه های خود خارج و شروع به فعالیت و تغذیه می کنند.حشرات بالغ حدود یکسال یا بیشتر عمر کرده و در طول این مدت بسته به شرایط غذایی تعداد زیادی کپسول تخم تولید می کنند که ااوتکا نام دارد و گاهی تعداد آنها به 90 کپسول می رسد. هر کپسول تخم حاول 14 الی 48 نوزاد است که پس از یک ماه الی چهل و پنج روز باز می شوند. طول دوره نمفی در این گونه به 2.5 الی 3 سال می رسد و در این مدت تا 12 بار پوست اندازی می کنند. نسبت به خشکی و بی غذایی تا چندین هفته مقاوم هستند. سوسری ها اکثراً به طور فعال از ساختمانهای آلوده به مناطق غیر آلوده منتشر شده و به راحتی از زیر در و لابلای پنجره ها و کانالهای فاضلاب و زباله وارد ساتمان می شوند. تخم آنها نیز توسط اثاثیه و لوازم آلوده منزل از محلی به محل دیگر منتقل می شوند.

2- سوسک (سوسری ) آلمانی German cockroach

سوسک (سوسری) آلمانی یا Blatella germanica پراکندگی جهانی دارد. این سوسری جثه ی کوچکی به طول 12 الی 16 میلی متر و به رنگ قهوه ای روشن دارد. در این گونه نیز بالها کامل است ولی در سطح پشتی پرونوتوم دو نوار تیره ی موازی دیده می شود. شکم در نرها باریکتر و مجهز به چهار زایده ی انتهایی است ولی در ماده ها شکم پهن تر و فقط یک جفت سر سی دارد. این گونه دارای تحرک زیاد بوده و بیشتر در قسمتهای گرم و تاریک ساختمانها مخفی هستند و برخلاف گونه قبلی کمتر وارد فاضلابها و چاهها می شوند. دوره نمفی کوتاهتر و 2 تا 4 ماه طول می کشد .سوسری های ماده برای مدت طولانی کپسول تخم خود را در پشت بدن نگه داشته و کمی قبل از باز شدن آن را در محل مناسبی قرار می دهند. ولی سایر گونه ها معمولاً پس از تشکیل تخم، آن را در محل مناسب می چسبانند و مدت کوتاهی آن را حمل می کنند . در ایران بیشترین آلودگی به خصوص در سطح تهران مربوط به دو گونه ی ذکر شده اخیر است. سوسری های آلمانی بیشتر قسمتهای مرتفع ساختمان ها و مجتمع های مس*****ی و بیمارستانها را آلوده می کنند. در صورتی که سوسک (سوسری های ) آمریکایی در قسمتهای پایین ساختمانها،چاههای فاضلاب، آشپزخانه ها و رستورانها دیده می شوند. سوسک های (سوسری) آلمانی در اکثر نقاط دنیا نسبت به بسیاری از سموم شیمیایی مقاومت پیدا کرده اند و این مسئله مبارزه با آنها را دچار مشکل ساخنه است.


3- سوسک (سوسری) شرقیOriental cockroach


سوسری شرقی یا Blatta orientalis دارای بدنی تقریباً سیاه رنگ و به طول 22 الی 27 میلی متر است. در این گونه دو شکل جنسی به صورت بی بالی در ماده ها و کوتاهی بال تا نمیه بدن در نرها دیده می شود. پرونوتوم نیز سیاه رنگ و بدون لکه است. این گونه بیشتر در مناطق گرمسیر یافت می شوند.

4-سوسری مصری یا Egyptian cockroach


سوسک (سوسری ) مصری Polyphaga egyptica گونه ای تقریباً وحشی بوده و به ندرت دورن منازل دیده می شود. اکثراً در باغچه ها و مراتع زندگی کرده و اهمیت بهداشتی ندارد. رنگ بدن سیاه و مات و به طول 2.5 الی 3.5 میلی متر است. این گونه دو شکلی جنسی شدید دارد. ماده ها کاملاً بدون بال با بدنی برجسته و شبیه لاک پشت با بندهای مشخص هستند که در فارسی به بالشتک مار معروف است ولی نرها دارای پرونوتوم بزرگ و بالهای کاملاً رشد یافته و بزرگ هستند.

5- سوسک (سوسری) استرالیایی Australian cockroach

سوسک استرالیایی به نام Periplaneta australasiae نسبت به گونه های قبلی پراکندگی و وفور محدودتری دارد. این گونه سوسری ها به رنگ زرد و کاملاً بور بوده، بدنی کشیده،باریک و ظریف به طول 25 الی 30 میلی متر دارند. پرونوتوم آنها دارای لکه است.

اهمیت پزشکی سوسری ها
سوسری ها به دلیل ارتباط زیاد با مدفوع،برای سمپاشی سوسک زباله و مواد آلوده از یک طرف و ارتباط با آشپزخانه ها، مواد غذایی، ظروف و محیط زندگی انسان از سوی دیگر به عنوان حشراتی کثیف و ناقل عوامل بیماریزای متعدد به انسان شناخته شده اند. حضور این حشرات به خصوص در رستوران ها،نانوایی ها،بیمارستانها و کارگاههای تولید مواد غذایی اهمیت بسیاری داشته و باعث انتقال و شیوع عفونت های ویروسی،باکتریایی و انگلی دستگاه گوارش و عفونت های بیمارستانی می شوند. سوسکهای حمام اکثراً عادت به برگرداندن بخشی از مواد غذایی خورده شده و ریختن مدفوع خود در محل های مختلف دارند که این مطلب به انتقال بیماریها و عوامل بیماریزا کمک می کند. سوسریها عامل بیماریها ی مثل فلج اطفال، آمیبیاز، ژیاردیازیس، بالانتیدیازیس و باکتریهای روده ای مثل اشرشیا کولای،انواع سالمونلا ، استافیلوکوکوس اورئوس، شیگلا دیسانتری و یا حتی توکسوپلاسموز را از طریق خوردن و یا تماس با مدفوع گربه و آلوده شدن به انگل ، به شکل مکانیکی به انسان منتقل می کنند.همچنین سوسری های میزبان واسط نماتدهایی که عمدتاً انگل موش و حیوانات و ندرتاً انسان هستند، می باشند.گزش سوسری ها و ریختن ترکیبات سمی موجود در همولنف و مدفوع آنها مثل کانتریدین در سطح پوست ایجاد عوارض پوستی و حتی زخم می کند. مدفوع و ترشحات بدبوی سوسری ها برای برخی افراد حساسیت زا بوده و در آنهای عوارض تنفسی و آلرژیک ایجاد می کند.

روشهای مبارزه با سوسک ها

مبارزه شامل روشهای غیر شیمیایی و شیمیایی است :

روشهای غیر شیمیایی شامل اقداماتی است که از ورود سوسک به منازل و اماکن جلوگیری کرده و همچنین محیط را برای زندگی آنان نامناسب می کند.

نکته مهم و کلیدی اینست که بدانید سوسکها برای ادامه حیات به آب و غذا و پناهگاه نیاز دارند و با حذف این عوامل میتوان از شر سوسک ها راحت شد.

کاهش منابع غذایی : شامل جمع آوری و دفع مناسب زباله ها -استفاده از زباله دان مناسب درب دار- نگهداری مواد غذایی باقیمانده در یخچال- نظافت سکوها و قفسه های آشپزخانه- نظافت کف آشپزخانه- نظافت چربی باقیمانده بر روی سطوح-شستشوی منظم ظروف غذا

حذف منابع آب : تجهیز خروجی های فاضلاب مانند کف شوی آشپزخانه و ظرفشویی و توالت به درپوش و توری ریز- استفاده از توری ریز در هواکش توالت در پشت بام-مسدود نمودن کناره های لوله خروجی فاضلاب پشت لباسشویی- تعمیر شیر آب هایی که چکه میکند

حذف پناهگاه : مسدود نمودن درز و شکاف و حفره و سوراخ هایی که در ساختمان وجود دارد- همچنین در رایزرها و سقف کاذب ساختمان- استفاده از کابینت ها و قفسه های پایه دار برای اینکه نظافت زیر آن امکانپذیر باشد.

لوله های فاضلاب ،دستشویی و ظرفشویی ها حتماً باید دارای سیفون مخصوص باشند. رعایت نظافت محیط و جمع آوری پسماندهای غذاها و خشک و تمیز نگه داشتن محیط از افزایش جمعیت سوسک تا حد قابل ملاحظه ای جلوگیری می کند.

با این حال در صورت استقرار سوسک ها در محل، اقدامات فوق باعث از بین رفتن آنها نشده و می بایست مبارزه شیمیایی ( سم پاشی سوسک ) انجام داد.

نقل قول:ما در شرکت ارمغان بهداشت محیط با توجه به نوع شغل و وظیفه ای که در جامعه برای سمپاشی و کنترل آفات داریم، متوجه شدیم در 3 سال گذشته میزان آلودگی منازل به کنه کبوتری به شدت افزایش یافته است و باعث نگران مردم شده است . در این مقاله سعی می کنم اطلاعات شفاف و بهتری در خصوص تشخیص کنه کبوتر و پیشگیری از آلودگی منازل به کنه کبوتر و روش های مناسب سمپاشی این حشره ارایه بدم .

تصویر واضح کنه کبوتری




کنه کبوتر از دسته کنه های نرم (soft ticks) یا خانواده argasidae هستند .
کنه های آرگاس عموماً انگل خارجی پرندگان اهلی و وحشی هستند و دارای بدنی تخم مرغی شکل یا گلابی شکل و پهن هستند . لبه بدن در کنه های آرگاس باریک و دارای حاشیه مشخص است که حتی پس از خونخواری نیز قابل تشخیص است .
دو گونه مهم این جنس در ایران شامل argas persicus که معروفبه کنه ماکیان است و غالباً روی مرغ و خروس و پرندگان اهلی زندگی می کند و
argas reflexus که کنه کبوتری است که بر روی کبوترهای اهلی و وحشی فعالیت می کند .
در نوع کنه کبوتر یا رفلوکسوس بدن کشیده تر و تقریباً گلابی شکل (البته من میگم اشکی شکل یا شبیه دونه هندوانه)، حاشیه بدن ظریف تر وظاهر هاشور خورده دارد . نقوش چرخ درشکه ای دارای پاپیلهای بیشتر و کوچکتر است .

کنه کبوتر ونوع گزش آن






راه انتقال : این کنه ها همراه کبوترهای اهلی یا وحشی (مثل یاکریم یا کفتر چایی) که در نورگیر ها، کانالهای کولر و پشت پنجره ها لانه می سازند وارد اماکن شده و با فزایش جمعیت و کاهش میزبان مناسب به انسان حمله می کنند . آلودگی به این کنه ها از مناطق مختلف ایران و در تهران گزارش شده است .
اولویت خونخواری این حشرات کبوتر ها هستند ولی با ترک محل کبوتر و یا مرگ آن از راه کانال کولر و یا پنجره وارد اتاق خواب می شوند و به سرعت تکثیر می شوند.تخم های تقریبا شرابی مایل به سیاه رنگ و گرد در دسته های چند صد تایی در لبه پنجره ها می گذارد . مثل تصویر زیر



تخم کنه

پیشگیری:
برای پیشگیری از ورود کنه کبوتر به منازل به نظر اینجانب بایستی از ورود و لانه سازی کبوتر در بالکنو منازل جلوگیری کرد. ایجاد هر سطح ناهمواری با کارتن و سرامیک یا پوشندن محل با توری مرغی کاملاً موثر است . در صورت دیر متوجه شدن از لانه گزینی حیوان و تخم گذاشتن کبوتر، راهکار اخلاقی استفاده از سمپاشی ابقایی بالکن و پشت بام برای جلوگیری از ورود کنه احتمالی است .

سمپاشی کنه کبوتر :

کنه ها به دلیل پوست یا کوتیکول سخت،چرمی و یکنواخت به سختی به سموم جواب می دهند بنابراین بایستی از تریکب سموم پیرتیروئیدی و فسفره استفاده کرد. و میتوان در صورت آلودگی اولیه فقط اتاق خواب سمپاشی شود. ولی نیاز به ترک محل برای حداقل 24 ساعت دارد . همچنین باید به دقت نسبت به سمپاشی سقف کاذب و بالکن و اتاق خواب اقدام شود. پس از سمپاشی نیاز به شستشوی وسایلی که سمپاشی شده است .       

نقل قول:


امروزه با پیشرفت علم و به کمک ابزارهای پیشرفته پزشکان سعی میکنند دندان های آسیب دیده را حتی دربدترین شرایط ترمیم کنند و مانع از کشیدن دندان شوند.
در هر مواردی که دندان به هر دلیلی از بین رفته باشد می توان از ایمپلنت برای جایگذاری دندان از دست رفته استفاده کرد و به صورت تک دندان برای یک یا چند دندان و همچنین برای همه دندان های از دست رفته یک فک و یا هر دو فک می توان از آن استفاده کرد.
بهتر است بلافاصله پس از کشیدن دندان ایمپلنت جایگذاری شود زیرا با از دست رفتن دندان به مرور زمان استخوان فک کوچک می شود و اگر افراد زمان زیادی بی دندان باشند استخوان فک تحلیل شده و بسیار کوچک می شود.که در این صورت قبل از ایمپلنت باید جراحی پیوند استخوان فک انجام شود و از قسمت های قدامی پا و لگن استخوان برداشته و به فک پیوند زده شوند و 4 ماه پس از جراحی پیوند استخوان می توان جراحی ایمپلنت انجام داد.
ایمپلنت دندان از سه قسمت فیکسچر و اباتمنت و تاج دندان تشکیل می شود که ابتدا فیکسچر درون استخوان فک قرار می گیرد و اباتمنت درون آن پیچ می شود و سپس تاج دندان روی اباتمنت قرار می گیرد.و نوع ایمپلنت و مشخصات مکانیکی استخوان ها و بافت ها ی مورد نیاز در افراد متفاوت است و به موارد زیادی مثل سن و خصوصیات ژنتیکی و میزان سالم بودن لثه بستگی دارد.

بارهایی که بر ایمپلنت وارد می شوند بارهای سیکلی و دینامیکی اند و ثابت نیستند.مثلا جویدن غذا یک بار سیکلی به ایمپلنت وارد می کند.اما در تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده ماهیت دینامیکی و بحث های مربوط به خستگی در نظر گرفته نمی شود و به جای آن بارگذاری ثابت استاتیکی در نظر گرفته می شود.
در روش جدید بدون نیاز به جراحی پیوند استخوان برای فک بالا که مدت زیادی بدون دندان بوده است ایمپلنت دندان جایگذاری می شود و در این روش جدید طول ایمپلنت به 30 تا 50 میلیمتر می رسد که در روش معمولی طول ایمپلنت ها 7 تا 18 میلیمتر است. در روش جدید ایمپلنت در گونه کار گذاشته می شود و به آن ایمپلنت گونه ای می گویند.پس از اینکه ایمپلنت گونه ای در فک بالا کار گذاشته شد و در قسمت قدامی فک دو یا سه ایمپلنت گذاشته شد روی آن ها قوس دندان ساخته می شود.
از این روش جایگذاری ایمپلنت در همه مواردی که بیماران فک شان کوچک شده می توان استفاده کرد جز در بیمارانی که عفونت سینوسی داشته باشند.

و در برخی مواقع لازم است از پیوند استخوان برای ایجاد شرایطی برای کاشت ایمپلنت استفاده شود و برای اینکه ایمپلنت به خوبی جوش بخورد لازم است فک به اندازه کافی استخوان داشته باشد.پیوند استخوان را می توان 2 تا چند ماه قبل از عمل کاشت ایمپلنت و یا همزمان با عمل کاشت ایمپلنت انجام داد.استخوان فک مورد نیاز برای پیوند استخوان را از استخوان بدن فرد یا از منابع خارجی می توان تهیه کرد.که این پیوند استخوان بر حسب منبع استخوانی که مورد استفاده قرار گرفته می شود به سه نوع اتوگرافت و آلوگرافت و زنوگرافت تقسیم می شود.

در نوع اتوگرافت استخوان مورد نیاز برای پیوند از استخوان خود فرد تهیه می شود و به همین دلیل انتقال بیماری در این نوع صورت نمی گیرد.و در این نوع پیوند استخوان همزمان با ایمپلنت انجام می شود.و گرافت داخل و خارج دندانی را شامل می شود و روش داخل دهانی معمول تر از روش خارج دهانی است.

در روش آلوگرافت استخوان مورد نیاز توسط پزشک از فرد دیگری گرفته می شود و استخوان برداشته شده پس از برداشت توسط اشعه گاما استریل وسپس منجمد می شود.واستخوان می تواند به صورت خشک شده و یا خشک نشده منجمد مورد استفاده قرار گیرد.که البته قبل از پیوند باید مورد آزمایش قرار بگیرد و سلامت آن تایید شود.

در روش زنوگرافت از استخوان حیوان برای پیوند استفاده می شودو در این روش قبل از پیوند باید پروتئین ها خالی شود.و از این نوع پیوند به ندرت استفاده می شود.که به طور معمول از استخوان گاو برای این پیوند استفاده می شود.و در این روش احتمال انتقال بیماری وجود ندارد اما ممکن است تولید ضایعات در این روش زیاد باشد.

نقل قول:

عنکبوتها شکار خود را که معمولا حشرات و به طور اتفاقی مهره داران کوچک هستند به وسیله گزش و وارد کردن سم از طریق کلیسر می کشند. تعداد بسیار کمی از عنکبوتها دارای سم کافی می باشند که به انسان صدمه بزنند. عنکبوتهای مودار بزرگ که به چندین خانواده و جنس تعلق دارند و عموما رتیل یا با نام علمی tarantula نامیده می شوند. هر چند که ظاهر خطرناکی دارند ولی تعداد کمی از آنها نزد انسان علائم شدید مسمومیت ایجاد می کنند. معدودی که گزش دردناک وارد می کنند معمولا فقط باعث برآمدگی و تحریک موضعی می شوند و مسمومیت عمومی.ندارند.
بیوه سیاه و بیوه قهوه ای از جنس لاکترودکتوس عنکبوتهای خیلی کوجکتر هستند ولی برای انسان خیلی خطرناک تر از عنکبوتهای بزرگ بظاهر خطرناک به نام رتیل ها هستند.
رتیل یك بند پای شكارچی است كه از حشرات و جانوران كوچك تغذیه میكند چون بیشتر حشرات شبها فعالند و بسوی نورجذب میشوند رتیل برای شكار این حشرات شبها اقدام می نماید و برای شكار آنها روی تیرهای برق و در زوایای توالت های صحرایی قرار میگیرد . رتیل ها دارای جثه بزرگ و پشمالو می باشند كه ظاهر ترسناك به آنها میدهد. فاقد غدد سمی

برای تولید سم و همچنین فاقد نیش می باشندشرکت سمپاشی بنابراین توانائی گزش ندارند .افرادی كه شبها در آلونكها استراحت میكنند و كسانیكه ازسرویسهای بهداشتی استفاده میكنند ممكن است رتیل ها از قسمت فوقانی برروی فرد افتاده با استفاده از قطعات دهانی خود او را گاز بگیرند بهمین دلیل بدن انسان زخمی شده و در اثر تماس با خاك و سایر فاكتورها دچار عفونت ثانوی میگردند. رتیلها فقط ممكنست جهت دفاع از خود گاز بگیرند.


اهمیت پزشکی و مبارزه با رتیل ها

بعضی از سموم رتیلها مانند سم رتیل بیوه سیاه , روی انتقال عصبی – عضلانی اثر می كنند . در حالیكه برخی دیگر فقط منجر به نكروز نسجی می شوند . سم رتیل بیوه سیاه , باعث افزایش آزاد شدن استیل كولین در محل تماس عصبی عضلانی می شود . این رطیل به رنگ سیاه زغالی براق با شكم قرمز ( به شكل ساعت شنی ) , به طول 1 تا 5 سانتی متر است .
تظاهرات بالینی شامل درد بی حس كننده و مبهم در اندام گرفتار , سفتی عضلات اندام آسیب دیده , سردرد , سرگیجه , خیزپلك , التهاب ملتحمه , بثورات و خارش جلدی , تهوع و استفراغ , تعریق و جاری شدن بزاق , ضعف و در موارد شدید , افت فشار خون و تغییرات الكتروكاردیوگرام مشابه مسمومیت با دیگوكسین است . جهت درمان و رفع سفتی عضلات , باید از 10 تا 20 میلی متر محلول گلوكونات كلسیم 10 % استفاده نمود .

كنترل
الف - رعایت موارد بهداشت محیط شامل :
1- ایجاد دیواره سیمانی ، شیشه ای وسنگی به ارتفاع لااقل 1 متر از سطح زمین.
2- از بین بردن علفهای هرز در اطراف اماكن مسكونی كه پناهگاه مناسبی برای رتیل هاوعقربها است.
3- درز گیری شكافها و شیارهای مربوط به دیوارها خصوصاً درزوایا و قسمت فوقانی دیوارها
4- خارج كردن نخاله ها از اطراف ساختمانها و اماكن مسكونی.
ب- نگهداری ماكیان در منازل مسكونی بمنظور تغذیه از عقرب و رتیل و عنكبوت.
ج- مبارزه شیمیائی :
استفاده از حشره كشها با توجه به این مسئله كه تاكنون هیچگونه مقاومتی در مورد رتیلها نسبت به سموم و حشره كشها گزارش نشده است لذا می توان از حشره كشها ی بهداشتی موجود جهت سمپاشی استفاده نمود.

نقل قول:


نکات ایمنی قبل از سم پاشی :

1-سمپاشی در محیط های انسانی بایستی زیر نظر مستقیم کارشناس بهداشت محیط یا کارشناس حشره شناسی انجام شود و در محیط های کشاورزی تحت نظر متخصصین کشاورزی و گیاهپزشکی انجام شود.
2-بایستی از خدمات شرکتهای سم پاشی دارای مجوز بهداشت از دانشگاههای علوم پزشکی استفاده کرد.
3- برچسب بسته سم به دقت مطالعه شود و مشخصات ماده موثره ، میزان کشندگی LD50 ، دوره کارنس (نیمه عمر) و تاریخ انقضاء سموم بررسی شود.
4-میزان رقیق سازی سم دقیقاً مطابق دستورالعمل سازنده باشد .
5-برگه اطلاعات ایمنی سموم MSDS قبل از سم پاشی مطالعه شود.
6-از دستگاه سمپاش مناسب و متناسب با نوع آفات و محل استفاده شود. نوع پاشش سم بسیار مهم است
7-نصب تابلو و علایم هشدار دهنده در محل هایی که سمپاشی وطعمه گذاری گردیده است.
8- مواد غذایی و لباس زیر و وسایل شخصی وپخت و پز و کتب و ... قبل از سمپاشی از محل خارج گردند.

نکات ایمنی هنگام سم پاشی :

1-استفاده از وسایل حفاظت فردی مناسب مانند لباس کار یکسره با آستر نخی،پیش بند از جنس نئوپرن، چکمه پلاستیکی با جورابهای نخی-عینک،کلاه، دستکش لاستیکی و شیلد صورت، ماسک تنفسی مناسب
2-سمپاشی نبایستی در جهت وزش باد و یا در هنگام بارندگی انجام شود.
3-خودداری از مصرف هرگونه مواد خوراکی،آشامیدنی و کشیدن سیگار در طول مدت سمپاشی
4-دور نگه داشتن افراد بخصوص کودکان از محل سمپاشی و خارج کردن حیوانات و پرندگان از محل سمپاشی
5- خوداری از ورود افراد به محیط سمپاشی سوسک برای مدت 24 ساعت ( در مورد استفاده از سموم فسفره و تدخینی)

نکات ایمنی بعد از انجام سمپاشی :

1-تمیز کردن و شستشوی وسایل سمپاشی در پایان کار روزانه و عدم رها کردن باقی مانده سموم موجود در پمپ سم پاشی در رودخانه ها و یا آبهای راکد و جاری
2-عدم استفاده از ظروف خالی سم به عنوان ظروف نگهداری مواد غذایی یا استفاده برای نگهداری غذای حیوانات
3-سوزاندن ظروف و پاکتهای خالی سم و دفن کردن قوطی های خالی فلزی سموم زیر خاک پس از انجام سمپاشی
4-انجام معاینات دوره ای هر 6 ماه یکبار برای کارگران سمپاشی
5-استحمام پس از پایان کار و تعویض کلیه لباسها و شستشوی کلیه وسایل حفاظتی با آب و صابون و تاید

دستورالعلمل ایمنی کار با سموم (سمپاشی )

1-انجام معاینات کارگران سم پاش قبل از شروع کار جهت صدور گواهی سلامت الزامی می باشد.
2-قبل از کار با سموم و انجام عملیات سمپاشی آموزش و آگاهی های لازم را در ارتباط با درجه سمیت سم مورد استفاده، راههای نفوذ ترکیب به بدن، طرز آماده کردن سم، طرز استفاده از سمپاش،روش یا روشهای سمپاشی و علائمی که در صورت بروز مسمویت ممکن است در شخص مسموم ظاهر شود،کسب نمایید.
3-قبل از استفاده از سمومMSDS یا برگه اطلاعات ایمنی سم مورد استفاه را مطالعه کنید و اصول ایمنی توصیه شده را رعایت نمایید.
4-در موقع سمپاشی در جهت پشت به باد حرکت کنید .
5-از وسایل حفاظت فردی مناسب، لباسهای یکبار مصرف یا قابل شستشو،حفاظ های تنفسی کارتریج دار ( که اغلب حاوی ذغال فعال و فیلتر ذرات برای گرفتن گردو غبار است.) یا از تامین کنندگان هوا و همچنین عینک ایمنی و دستکش های لاستیکی یا پلاستیکی بلند که قسمتی از ساعد را بپوشاند و چکمه های نیتریلی یا نیئو پرنی در هنگام سمپاشی استفاده کنید .
6-حفاظ تنفسی و عینک ایمنی باید کاملاً متناسب با صورتتان باشد.
7-در صورت اشباع شدگی ماسک تنفسی (استشمام بوی سم از داخل ماسک) آن را تعویض نمایید.
8-از دستکش ها و چکمه های چرمی در هنگام سمپاشی استفاده نکنید.
9-قبل از استفاده از وسایل حفاظت فردی در سمپاشی از سلامت آنها مطمئن شوید و در صورت وجود هرگونه عیب و نقص در وسایل از استفاده آنها خودداری نمایید.
10-دستکش های مورد استفاده را جهت اطمینان از نداشتن نشتی چک کنید/ بهترین روش برای چک کردن و تست نشتی دستکشها،پر کردن آنها با آب و فشار دادن آن از بالا می باشد.
11-از خوردن، آشامیدن و استعمال سیگار در هنگام سمپاشی جداً خودداری نمایید.
12-بعد از اتمام سمپاشی سوسک قبل از درآوردن دستکشها، ابتدا آنها را با آب بشویئد و سپس دستکشها را درآورده و دوباره دستها را بشویید.
13-ظروف محتوی سم را در جای مناسب که باعث آلودگی محیط زیست نشود بشوئید.
14-از بردن لباسها و وسایل حفاظت فردی آلوده به سموم به منزل خودداری نمایید. (لباس افراد سمپاش در محیط کار شسته شود.)
15- به جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست از سم پاشی در هنگام بارندگی یا قبل از بارندگی خودداری شود.
16-سموم ریخته شده در زمین یا محیط کار را به داخل ظروف مهر و موم جاروب . باقیمانده مواد را با ماسه خشک یا سایر مواد جاذب خنثی جمع آوری کنید . برای جمع آوری سمومی همچون تمفوس، کمی ذرات ریخته شده را مرطوب نموده و سپس جمع کنید.
17- از شستشوی مواد ریخته شده قبل از جمع آوری کامل آن در آبراه ها و فاضلاب خودداری نمایید.
تذکر : سموم مختلف ارگانوکلره، ارگانو فسفره و یا کارباماتی بر بخشهای مختلف بدن تاثیر گذار بوده و منجر به ایجاد عوارض در افراد استفاده کننده می شوند. انجام معاینات دوره ای برای افرادیکه بصورت پیوسته در این مشاغل هستند. و وظایف تولید سموم و یا استفاده از آنها را بر عهده دارند، ضروری می باشد. برای مثال مواجهه با سموم ارگانو فسفره که هم اکنون کاربرد بیشتری یافته اند منجر به تجریه آنزیم استیل کولین استراز شده، که در نهایت منجر به تجمع استیل کولین در بدن شده و عواقب عصبی و ... را بدنبال خواهد داشت.