کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش

[AliEtemadi]

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات
[font=Tahoma]همانگونه كه فناوري اطلاعات و ارتباطات در بسياري از فرايندهاي كاري روزمره مانند بانكداري الكترونيك[2]، تجارت الكترونيك[3]، پست الكترونيك[4]، دولت الكترونيك[5]و... مورد استفاده قرار مي‌گيرد، در حوزه آموزش نيز استفاده از اين فناوري‌ها امري اجتناب‌ناپذير است افراد در هر کجا که باشند می‌توانند آخرین اطلاعات مورد نیاز خود را در هر زمینه‌ای دریافت کنند. اما بی‌شک بیشترین تاثیر پدید آمدن فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی بر محیط‌های آموزشی بوده است.
 در سال‌هاي اخير، فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات چنان مورد پذيرش قرار گرفته‌اند كه اكنون در هر جنبه از زندگي خصوصي و عمومي ضروري به نظر مي‌رسد. كاربرد فناوري‌هاي جديد اطلاعاتي و تغييرات سريع آن، موجب بروز تحولات بسيار در كليه جنبه‌هاي يادگيري و آموزش شده است. در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نظام‌های آموزشی از یک سو به بازاندیشی و بازسازی برنامه درسی برای سواد رایانه‌ای و از سوی دیگر، تجدید حیات و غنی‌سازی محیط یادگیری برای برقراری تعامل میان یادگیرنده و منابع یادگیری ملزم می‌باشند. از این رو بازنگری در شیوه‌های سنتی تدریس و جایگزینی آن با شیوه‌های نو برای تجهیز یاد گیرنده به مهارت‌های شناختی ضرورت دارد. لذا استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دستیابی به هدف‌های «یادگیری با کیفیت برای همه» اجتناب‌ناپذیر است. [/font]

 کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش سبب شده است تا محیط آموزشی به سوی مجازی شدن سوق پیدا کند. با ظهور و گسترش اینترنت و شبكه‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي این رسانه به عنوان یک مکمل جهت تامین نیازهای اطلاعاتی و آموزش مورد استفاده قرار گرفته است وچهره آموزش سنتي و تعامل ميان معلم و شاگرد را در تمام سطوح آن از پيش دبستاني تا دانشگاهي دگرگون نموده است. فراهم کردن وب سایتهای اینترنتی و پایگاه‌های اطلاعاتی، کتابخانه‌ها را به یک محیط مجازی[6]و دیجیتالی[7]جهت تبادل اطلاعات تبدیل کرده است که نقش آموزشی آن بیش از پیش در این محیط نمایان می‌شود. يادگيري الكترونيكي[8] نمونه‌اي دیگر از كاربرد تكنولوژي ICTدر عرصه آموزش است. حذف محدوديت‌هاي مكان، زمان و سن ياد گيرنده كه روزگاري دسترسي ناپذير به نظر مي‌رسيدند، امروزه ديگرمحدوديت‌هاي بزرگي به نظر نمي‌رسند. از طرفي بايد توجه داشت كه به وجود آمدن نيازهاي گسترده و جديد در ميان جوامع با ادامه استفاده از روش‌هاي سنتي نظام آموزشي قابل تأمين نيست. يادگيري مبتني بر رايانه، يادگيري مبتني بر فناوري اطلاعاتي، كلاس مجازي[/url][9]، كتابخانه‌هاي مجازي[url=https://www.smtc.ac.ir/368#_ftn10][10] و... راه را براي پيدايي شيوه‌هاي نوين آموزش هموار ساخته است و در سطوح مختلف تحصيلي و در رشته‌هاي مختلف مي‌توان از ابزارهاي نوين ارتباطي و اطلاعاتي چه به صورت مستقل و چه در كنار روش‌هاي سنتي استفاده كرد.

 [font=Tahoma]فوايد ICT در تعليم و تربيت و جنبه‌هاي گسترده زندگي اجتماعي موجب شده تا موسسات آموزشی بيشتر كوشش كنند تا فراگیران قابليت استفاده ازICT را فرا بگيرند. برخي از فوايد استفاده از آن عبارتند از: متنوّع و ساده نمودن آموزش ، افزایش سرعت یادگیری ، ترغيب فراگیران به سئوال پرسيدن ، افزايش انگيزه، افزايش اعتماد به نفس، افزايش قابليت كار با اطلاعات و استفاده از آن، بهبود مهارت‌هاي ارتباطي و اجتماعي، يادگيري مستقل و پيشرفت در آن، بهبود ارايه مطالب، ايجاد قابليت‌هاي حل مسئله، استفاده بهينه از وقت، سهولت انجام كار، سهولت پژوهش و تحقيق، امكان جستجو، فراهم آوردن زمينه آزمايش‌هاي مجازي، صرفه جويي در هزينه‌ها، امكان تركيب و بروز خلاقيت، سهولت برقراري ارتباط و استفاده از تجارب ديگران، فراهم آمدن ابراز عقايد و...
  با توجه به اینکه استفاده از فناوری‌های جدید در کشورهای پیشرفته جزئی از زندگی روزمره مردم شده است و با توجه به ارتباط و وابستگی متقابل ملل به يكديگر عقب افتادن از دیگران نوعی اختلال و آسیب جدی برای تأمین منافع ملی به حساب می‌آید، موسسات آموزشی در خصوص به کارگیری و راهنمایی و هدایت نسل فراگیر در جهت استفاده از این فناوری‌ها از سویی و گسترش کمّی و کیفی آن مسئولیت خطیری بر عهده دارند و لازمه‌ی رسیدن به این مقصود آن است که نهادهای آموزشی فناوری‌های نوین را در عمل به کار گیرند و از آن در آموزش و سایر امور اداری استفاده کنند و در جهت تحقق دولت الکترونیک گام اساسی بردارند.  [font=Tahoma] [/font] 
[/font]

[font=Tahoma][font=Tahoma][font=Tahoma]در برنامه‌هاي توسعه آموزشي اكثر كشورهاي در حال توسعه موضوع توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات  گنجانده شده است از جمله در كشور ما طبق برنامه پنجم توسعه، برنامه زماني براي تحقق دولت الكترونيك و از جمله در نظام آموزشي پيش‌بيني شده است. حتي موضوع طراحي شبكه اينترانت ملي تحت مطالعه است كه مي‌تواند گامي بلند در راستاي بكارگيري فناوري اطلاعات در زندگي مردم باشد. برنامه دولت الکترونیک ایران، در چارچوب ده برنامه تحول در نظام اداری کشور و همزمان با آنها مورد توجه قرار گرفته است. بند 15 و 16 از سیاست‏های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در نظام اداری، مربوط به «توسعه نظام اداری الکترونیک و فراهم آوردن الزامات آن به منظور ارائه مطلوب خدمات عمومی» و «دانش بنیان کردن نظام اداری از طریق بکارگیری اصول مدیریت دانش و یکپارچه سازی اطلاعات مبتنی بر ارزش‌های اسلامی» می‏باشند که در صدر سیاست‏های توسعه دولت الکترونیک کشور قرار دارند. مواد 46، 48 و 231 قانون برنامه پنجم توسعه، مواد 36، 37، 38 و 40 قانون مدیریت خدمات کشوری و نقشه جامع دولت الکترونيک جمهوري اسلامي ايران (نقشه راه خدمات دولت الکترونیک) اسناد مهمی می‏باشند که در بستر برنامه چشم‌انداز 20 ساله کشور برای اجرایی شدن دولت الکترونیک مورد استفاده قرار گرفته‏ اند[/font][/font][/font]