اوج گرفتن جنگنده های بومی با موتور ملی

[فاطمه رمضانی]

    اوج گرفتن جنگنده‌های بومی با موتور ملی اوج + تصاویر و فیلم
ایران که روزی دانش ساخت بسیاری تسلیحات پیشرفته را بدست آورده بود، امروز توانسته فناوری ساخت موتورهای توربوجت را بومی کند.
به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در بحث قدرت نظامی این روز‌ها جمهوری اسلامی ایران یکی از ابرقدرت‌های منطقه و حتی جهان شده و در زمینه ساخت تجهیزات به چنان پیشرفتی رسیده که تمام قدرت‌های جهان از این قدرت بازدارنده در هراس هستند.
 
ایران که روزی با تکیه بر غرب و با سلاح‌های آن‌ها پنجمین ارتش جهان بود، پس از سال ۵۷ تا جایی تحت فشار قرار گرفت که حتی نمی‌توانست سیم خار دارد وارد کند و کشور با یک تهدید جدی رو‌به‌رو شد، اما از آنجایی که ملت و نیرو‌های مسلح ایران اسلامی همواره مرد روز‌های سخت هستند، این تهدید را به فرصت تبدیل کردند.
 

 
در آن زمان نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران توانستند بسیاری از دانش‌های تولید جنگ‌افزار‌ها را بومی کنند، اما شاید کمتر کسی تصور می‌کرد ایران با چنان سرعتی پیش برود که امروز در لبه تکنولوژی حرکت کند و انواع تسلیحات مدرن مانند انواع پهپادها، جنگنده‌ها و سایر ادوات را بسازد، جوانان ایران امروز حتی بیشتر پیش رفته و در زمینه ساخته زیرساخت‌های مورد نیاز یک سلاح مانند ساخت موتور مورد نیاز پرنده‌ها و شناور‌های زیرسطحی هم ورود پیدا کرده‌اند.
ورود ایران به باشگاه ساخت موتور 
جمهوری اسلامی که مدت‌ها بود در زمینه ساخت انواع پرنده‌های با سرنشین و بدون سرنشین وارد صحنه شده بود نیاز داشت تا در زمینه ساخت موتور‌های آن‌ها هم اقدامی را انجام دهد، در نتیجه این موضوع را در دستور کار قرار گرفت و در مدت زمان کوتاهی نتیجه‌های بسیار خوبی بدست پیدا آمد.
 

 
جوانان جمهوری اسلامی ایران توانستند در ابتدای راه، موتور توربوجت را برای جنگنده‌های طراحی کنند؛ ساخت موتور‌های هوایی دانش بالایی را می‌طلبد و نیازمند محاسبات دقیقی است که این محاسبات به صورت نظری با بهره گیری از پیشرفته‌ترین رایانه‌های موجود در جهان و متخصصان به نام صورت گرفته و نتیجه آن به صورت عملی نخست بر روی سکو‌های تست موتور و سپس بهره‌برداری بر روی هواگرد خود را نشان خواهد داد، لذا تولید هر نمونه جدید از آن، زمان زیادی را می‌خواهد چرا که کوچک‌ترین اشتباه نیز می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران ناپذیر همانند انهدام موتور و در نهایت هواپیما شود.
 
جمهوری اسلامی ایران که از مدت‌ها در زمینه ساخت هواپیما‌ها ورود پیدا کرده بود حال برای توسعه صنعت هوایی خود دست به کار شد و کار طراحی موتور هواپیما را در دستور کار خودش قرار داد تا این که توانست اولین موتور توربوجت خود را طراحی و بسازد؛ موتوری که قادر بود هم در موتور‌های جنگنده‌های موجود ایران قرار گیرد و هم می‌توانست قلب جنگنده‌های ایرانی، چون قاهر و کوثر باشد.
 

 
در زمینه ساخت موتور هواپیما اظهارنظر‌های فراوانی در کشور وجود داشت، اما سردار دهقان وزیر سابق دفاع در این باره گفت: گلوگاه ما در حوزه هوایی، موتور‌های هواپیما بود که توانستیم آن را بسازیم و در گام بعدی بناست موتور توربوجت سنگین را در کشور بسازیم، چراکه همه زیرساخت‌ها برای این کار فراهم است و اگر این امر صورت بگیرد، توان طراحی و تولید هرنوع جنگنده‌ای را به دست خواهیم آورد، این موضوع افق‌های بیشتری را در مقابل جمهوری اسلامی ایران باز کرد.

اما این آخرین باری نبود که جوانان کشور با تکیه بر دانش داخلی برای تجهیزات بومی موتور ساخته بودند، پیش‌تر هم متخصصان ایران اسلامی موتور‌های BLDC را برای ادوات کشور بومی‌سازی کرده بودند.
 
در نخستین گزارش از این مجموعه به بررسی موتور BLDC پرداختیم که نوعی از موتور‌های سنکرون هستند، این موضوع به این معنی است که میدان مغناطیسی در روتور و استاتور با یک فرکانس ایجاد می­ شوند. انواع الکترو موتور DC بدون جاروبک دارای لغزش به آن مفهومی که در موتور‌های القایی وجود دارد، نمی ­باشند. موتور‌های BLDC در انواع تکفاز، دو فاز و سه فاز وجود دارند. این موتور در صنایع دفاع کشورمان بومی سازی شده و به تولید انبوه رسیده است.
 

موتور BLDC
 
دومین گزارش هم از این مجموعه به بررسی موتور ملی اوج می پردازد که در ادامه متن حاصل از آن را مطالعه می‌کنید.
 
موتور ملی اوج
این موتور یکی از انواع موتور‌های توربوجت ساخت وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است که ۳۱ مرداد سال ۹۵ و همزمان با روز صنعت دفاعی در حضور حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان، سردار سرتیپ پاسدار حسین دهقان وزیر دفاع و جمعی از مدیران ارشد، دانشمندان و متخصصان وزارت دفاع رونمایی شد. در این مراسم، موتور توربوجت رونمایی شده اوج نام گرفت.

سردار دهقان درباره این موتور گفت که این محصول یکی از پیچیده‌ترین محصولات هوایی است که بدون هیچگونه مشارکت خارجی چه در حوزه دانشی و چه در حوزه نرم افزاری و سخت افزاری طراحی و ساخته شده است.  

مشخصات فنی
هواپیما‌های با وزن ۱۰ تن که موتور اوج بر روی آن‌ها نصب می‌شود می‌توانند تا ارتفای ۵۰ هزارپایی اوج بگیرند. این موتور با دارابودن بیش از ۱۴ هزار قطعه  یکی ازپیشرفته‌ترین موتور‌های سطح جهان است که ساخت آن ایران را در زمره ۸ کشور پیشرفته در زمینه ساخت موتور قرار می‌دهد. موتور اوج در حالت خشک (بدون پس سوز)  ۳۵۰۰ پوند رانش ایجاد می‌کند.مراحل ساخت موتور ملی اوج
پره‌های این موتور با فناوری ریخته گری دقیق در خلاء ساخته شده که امروزه یکی از دقیق‌ترین فناوری‌های ریخته گری و تراشکاری در دنیاست که با بومی سازی سوپر آلیاژ‌های خاص صنعت هوایی طراحی و ساخته شد.

دستیابی به دانش بومی طراحی و فناوری ساخت قطعات گردنده موتور توربوجت شامل محور اصلی، دیسک‌های توربین، اسپول‌های جلویی و عقبی کمپرسور و دیسک کمپرسور با همت و تلاش دست اندرکاران و متخصصان صنایع هوایی میسر شده که این مورد درباره موتور ملی اوج نیز صدق می‌کند.

پرواز جت آموزشی یاسین 
اوج؛ قلب تپنده یاسین و کوثر
موتور ملی اوج در جنگنده‌های ساخت  صنایع دفاعی کشورمان مانند جت کوثر و جت آموزشی یاسین نیز به کار رفته و به نظر می‌رسد تا مجموعه صنایع دفاعی کشورمان از این موتور بومی در دیگر جنگنده‌های ساخت داخل که در دست طراحی و ساخت است هم بهره ببرند.

پرواز جت جنگنده بومی کوثر
موتور اوج؛ صادراتی مطمئن برای صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران
یکی از جوانبی که همواره باید در تمامی تولیدات بومی و داخل مورد توجه قرارداد، افزایش کیفیت این محصولات برای صادرات به خارج از کشور است که باید در این راه به کشور‌های توسعه نیافته و یا اغلب کشور‌های کمتر توسعه یافته و در حال توسعه توجه کرد چراکه این کشور‌ها به دلیل عدم دارابودن منابع کافی مالی و برخی اوقات هم تحریم بودن از سوی آمریکا و یا کشور‌های اروپایی بازار‌های هدف خوبی برای همه محصولات ساخت کشورمان به خصوص محصولات دفاعی هستند.

بازدید رئیس جمهور از خط تولید جنگنده کوثر و موتور ملی اوج
در زمینه ساخت موتور‌های هواپیما و سایر تسلیحات نیز بدین گونه است و باید با توجه به پایین‌تر بودن قیمت این محصولات و همچنین نیاز به بازار‌های برخی کشور‌های آفریقایی و یا جنوب شرق آسیا می‌توان از محصولاتی مانند موتور ملی اوج برای صادرات به این بازار‌ها استفاده کرد.
موتور اوج در رسانه های خارجی
پایگاه خبری Defence Pk در گزارشی به بررسی موتور ملی اوج و سایر ویژگی‌های آن پرداخت.
همچنین پایگاه خبری The Iran Project هم در گزارش‌هایی جداگانه رونمایی و ویژگی‌های آن را مورد تحلیل و بررسی قرارداد.