ثبت ازدواج موقت در شناسنامه

[heyvalaw]

 [b]ثبت عقد موقت[/b] از نظر قانون اصولا الزامی نبوده و عدم ثبت آن نیز با ضمانت اجرایی مواجه نمی باشد . با این وجود، در برخی موارد استثنایی، ثبت ازدواج موقت اجباری بوده که این موارد عبارتند از: باردار شدن زوجه، شرط ضمن صیغه موقت و توافق طرفین. در پاسخ به این سوال که برای ثبت صیغه موقت کجا باید رفت؟ باید گفت مرجع ثبت ازدواج موقت در موارد الزامی ، همچون نکاح دائم، دفاتر رسمی ازدواج می باشند.

در نظام حقوقی کشور ما به تبعیت از فقه شیعه، دو نوع ازدواج به رسمیت شناخته شده و قانونی می باشد: ازدواج دائم و عقد موقت. ازدواج موقت یا عقد موقت، هانطور که از عنوان آن مشخص است، بر خلاف نکاح دائم ،برای مدت معینی منعقد شده که البته طول این مدت با محدودیت شرعی یا قانونی مواجه نمی باشد.

صیغه موقت در برخی از احکام و آثار با ازدواج دائم تفاوت دارد . به عنوان مثال ، قانونگذار در قانون حمایت خانواده ثبت ازدواج دائم را در تمامی موارد اجباری اعلام کرده و برای عدم ثبت آن نیز مجازات در نظر گرفته است . اما در خصوص عقد موقت ، چنین الزامی را مقرر نداشته است . با این وجود، در برخی موارد استثنایی مطابق قانون حمایت خانواده، ثبت ازدواج موقت نیز اجباری بوده و بنابراین حکم قانون در این موارد، الزام به ثبت ازدواج موقت می باشد. در این موارد، این سوال بسیار مطرح می گردد که کجا صیغه موقت کنیم و به عبارت دیگر، برای ثبت صیغه موقت کجا باید رفت؟

به همین دلیل در این مقاله، به بررسی مساله ثبت ازدواج موقت یا صیغه پرداخته، ابتدا حکم کلی ثبت ازدواج موقت را توضیح داده و در بخش دوم، در خصوص موارد الزام به ثبت ازدواج موقت در قانون حمایت خانواده صحبت خواهیم کرد.

ثبت ازدواج موقت

ماده 49 قانون حمایت خانواده در مورد مردی که اقدام به انعقاد عقد نکاح با زنی نموده ولی ازدواج خود را در دفتر رسمی ازدواج به ثبت نرساند ، 2 تکلیف و ضمانت اجرا را پیش بینی نموده است:

۱مطابق تکلیف اول، زوج ملزم به ثبت نکاح در دفتر ازدواج می گردد.
۲ضمانت اجرای کیفری تخلف از حکم قانون نیز پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت برای مرد خواهد بود . با این توضیح که جزای نقدی درجه پنج بیش از هشت میلیون تومان الی هجده میلیون تومان است و حبس تعزیری درجه هفت ، شامل حبس از 91 روز تا 6 ماه خواهد بود .
نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که تکلیف و ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته شده در ماده 49 قانون حمایت خانواده، اختصاص به عقد نکاح دائم داشته و علی القاعده در مورد ازدواج موقت اجرا نمی شود . در نتیجه، ثبت عقد موقت از نظر قانون اصولا الزامی نبوده و عدم ثبت آن نیز با ضمانت اجرایی مواجه نمی باشد . چرا که قانونگذار در قانون حمایت خانواده تنها در خصوص عقد دائم مجازات عدم ثبت ازدواج را مقرر داشته است.
یکی از سوالاتی که در رابطه با عقد موقت از سوی افرادی که قصد انعقاد این نوع از عقد را داشته، مطرح می شود، این سوال است کجا صیغه موقت کنیم و به عبارت دیگر، برای ثبت صیغه موقت کجا باید رفت؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که از نظر قانون، ثبت عقد موقت اصولا اجباری نبوده و بنابراین بر خلاف نکاح دائم که حتما باید در دفاتر رسمی ازدواج ثبت گردد، در صیغه موقت مرجع خاصی برای ثبت عقد موقت در نظر گرفته نشده است. با این وجود، پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی آینده، صیغه موقت نیز در دفتر رسمی ازدواج ثبت گردد.
حتما بخوانید: ثبت ازدواج دائم و موقت

الزام به ثبت ازدواج موقت

همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم ، اصولا ثبت ازدواج موقت یا صیغه از نظر قانون الزامی نبوده و در نتیجه ضمانت اجرایی نیز برای عدم ثبت عقد موقت در قانون در نظر گرفته نشده است. با این وجود، در برخی موارد استثنایی مطابق قانون حمایت خانواده، ثبت ازدواج موقت نیز اجباری بوده و بنابراین حکم قانون در این موارد، الزام به ثبت ازدواج موقت می باشد. موارد الزام به ثبت ازدواج موقت مطابق ماده 21 قانون حمایت خانواده عبارتند از : 

۱در مواردی که در مدت ازدواج موقت، زوجه باردار شود.
۲در صورتی که ثبت عقد موقت به صورت شرط ضمن ازدواج موقت قید شود.
۳در صورتی که طرفین پس از ازدواج موقت در مورد ثبت عقد موقت توافق نمایند.
در مواردی که قانونا الزام به ثبت ازدواج موقت وجود داشته و این تکلیف بر عهده زوج قرار می گیرد، در پاسخ به این سوال که کجا صیغه موقت کنیم و به عبارت دیگر، برای ثبت صیغه موقت کجا باید رفت؟ باید گفت که تنها مرجع قانونی برای ثبت صیغه موقت، دفاتر رسمی ازدواج می باشند.
بیشتر بخوانید: حقوق زن و مرد در صیغه موقت

ثبت ازدواج موقت در شناسنامه
در بخش های قبل، در مورد ثبت ازدواج موقت و موارد الزامی آن توضیح داده و به این سوال پاسخ دادیم که برای ثبت صیغه موقت کجا باید رفت؟ همچنین، گفتیم که بر خلاف نکاح دائم، اصولا، ثبت صیغه، الزامی نمی باشد؛ اما، این اصل، مطابق قانون حمایت خانواده، با استثنائاتی، مواجه شده است و در این موارد استثنایی، زوج، موظف است تا نکاح موقت را در دفتر ازدواج، به ثبت برساند، وگرنه با ضمانت اجراهای حقوقی و کیفری، مواجه خواهد شد.
اما سوال مهم دیگری که در رابطه با ثبت صیغه، مطرح می شود، این مساله است که آیا ثبت ازدواج موقت در شناسنامه نیز باید همانند نکاح دائم انجام بگیرد؟ و اینکه، آیا در صورت عدم ثبت ازدواج موقت در شناسنامه، همانند نکاح دائم، شوهر با ضمانت اجرهای قانونی مواجه خواهد شد؟
در پاسخ به این سوال که آیا ثبت ازدواج موقت در شناسنامه، الزامی بوده و دارای ضمانت اجرای قانونی می باشد یا خیر؟ باید گفت، از آنجا که ثبت ازدواج موقت در شناسنامه، زمانی انجام می گیرد که نکاح موقت در دفتر ازدواج، ثبت شده باشد، بنابراین، ثبت ازدواج موقت در شناسنامه و ضمانت اجرهای آن، تابع احکام ثبت صیغه در دفترخانه می باشد.
بنابراین، ثبت ازدواج موقت در شناسنامه، علی الاصول، اجباری نمی باشد؛ مگر در سه حالت، که این سه وضعیت، عبارتند از : درج شرط ثبت ازدواج موقت در عقدنامه، توافق زوجین بر ثبت صیغه و باردار شدن زوجه. در صورت وجود هر یک از این موارد سه گانه، ثبت ازدواج موقت در شناسنامه و دفتر ازداوج، الزامی بوده و در صورت عدم ثبت، شوهر، با ضمانت اجرهای قانونی پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیر درجه هفت، مواجه می شود.
در ادامه بخوانید: جرم عدم ثبت ازدواج و مجازات آن
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ثبت ازدواج موقت یا صیغه به کانال تلگرام حقوق خانواده مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ثبت ازدواج موقت یا صیغه پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- آیا ثبت عقد موقت الزامی است؟
ثبت عقد موقت از نظر قانون اصولا الزامی نبوده و عدم ثبت آن نیز با ضمانت اجرایی مواجه نمی باشد و برای اطلاع از جزییات متن مقاله را مطالعه نمایید.

2- موارد الزام به ثبت ازدواج موقت چیست؟
باردار شدن زوجه شرط ضمن صیغه موقت و توافق طرفین موارد الزام به ثبت ازدواج موقت بوده که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.

3- ضمانت اجرای عدم ثبت ازدواج چیست؟
ضمانت اجرای کیفری عدم ثبت ازدواج پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت برای مرد خواهد بود و البته این ضمانت اجرا اختصاص به نکاح دائم داشته که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
منبع : ثبت ازدواج موقت در شناسنامه