خودمختاری چیست

[heyvafamily]

اغلب ما می خواهیم خودمان تصمیم بگیریم چه کاری را در چه زمانی انجام بدهیم و اصلا یک کار را انجام بدهیم یا نه ، می خواهیم خودمان تصمیم بگیریم که وقتمان را چگونه بگذرانیم ، می خواهیم خودمان اعمالمان را تعیین کنیم نه اینکه کس دیگری ما را وادار کند تا کار خاصی را انجام دهیم . می خواهیم رفتار ما با تمایلات ، ترجیحات و خواسته هایمان ارتباط داشته باشد نه اینکه از آنها جدا باشد یا طبق خواسته های کس دیگری عمل کنیم . می خواهیم هدف هایمان را آزادانه انتخاب کنیم و خودمان تعیین کنیم چه چیزی برایمان اهمیت دارد ؛ به این رفتارها و خواسته های خودمختاری گفته می شود . در ادامه این مقاله به بیان تعریف خودمختاری در روانشناسی و عوامل موثر بر آن می پردازیم . 


خودمختاری چیست
تعریف خودمختاری در روانشناسی این گونه است : رفتار زمانی خودمختار است که تمایلات ، ترجیحات و خواسته های ما فرایند تصمیم گیری ما را برای انجام دادن یا ندادن فعالیتی خاص هدایت کند . وقتی نیروهای بیرونی ما را وادار می سازند به شیوه خاصی فکر ، احساس یا رفتار کنیم خودمختار نیستیم یعنی رفتارمان را دیگران تعیین کرده اند. خودمختاری یعنی نیاز به تجربه کردن انتخاب در آغاز کردن و تنظیم رفتار و کارها . آدم خودمختار کسی است که میل دارد به جای اینکه رویدادهای محیط رفتار او را تعیین کنند خودش برای زندگی اش حق انتخاب داشته باشد . 
حتما بخوانید: مراحل حل مسئله

ویژگی های ذهنی موثر در تجربه خودمختاری
ویژگی های ذهنی زیر در تجربه خودمختاری موثر هستند :
 درک منبع علیت : درک منبع علیت می تواند بیرونی باشد یا درونی و این مورد است که نشان می دهد فرد کاری را به دلیل بیرونی انجام داده است یا با انگیزه و دلیل درونی برای مثال : چرا کتاب می خوانید ؟ اگر علت عوامل انگیزشی خودتان باشد مثل علاقه ، در این صورت شما در اثر منبع علیت درونی کتاب می خوانید . اما اگر به دلایل محیطی مانند امتحان کتاب بخوانید در این صورت در اثر منبع علیت بیرونی کتاب می خوانید . برخی برای متمایز کردن فردی که رفتارش از منبع علیت درونی ناشی می شود و کسی که رفتارش از منبع علیت بیرونی ناشی می شود از اصطلاح مبتکران و آلت دست ها استفاده می کنند . مبتکران رفتار عمدی خودشان را پدید می اورند و آلت دست ها توسط افراد قدرتمند هدایت می شوند  .
اراده : اراده میل به انجام کاری بدون احساس فشار است . اراده به این موضوع می پردازد که افراد چقدر در انجام دادن یا ندادن کاری آزاد هستند مثل سیگار نکشیدن ، معذرت خواستن یا نخواستن . زمانی اراده فرد بالاست که وقتی کاری را انجام می دهد آن کار کاملا مود تایید " خود " وی باشد و با خود بگوید " من آزادانه دوست دارم این کار را انجام دهم " . به عبارتی کاری را با میل خودش انتخاب کرده و انجام می دهد . 
درک انتخاب : درک انتخاب به مواقعی اشاره دارد که ما در شرایط محیطی ای قرار بگیریم که به ما امکان چند انتخاب بدهد و چندین فرصت انتخاب کردن در اختیار ما قرار دهد . البته همه انتخاب ها به درک خودمختاری منجر نمی شود مثلا اینکه می خواهی موسقی راک گوش بدهی یا کلاسیک در عوض زمانی درک انتخاب به وجود می اید که افراد بین اعمال خودشان حق انتخاب داشته باشند مثلا " می خواهی به موسیقی گوش دهی؟ "
حتما بخوانید: مهارت تاب آوری

نقش محیط در خودمختاری افراد
محیط ها ، رویدادهای بیرونی ، موقعیت های اجتماعی و روابط از این نظر که تا چه اندازه ای از نیاز فرد به خودمختاری حمایت می کنند تفاوت دارند ، برخی محیط ها نیاز ما را به خودمختاری فعال می کنند در حالی که برخی موقعیت های دیگر به این نیاز توجه نمی کنند و آن را ناکام می کنند . 
محیط های حامی خودمختاری افراد را ترغیب می کنند هدف های خودشان را تعیین کنند و رفتار خودشان را هدایت کنند و روش خودشان را برای حل مشکلات انتخاب نمایند و به عبارتی تمایلات و ارزش های خود را دنبال کنند . این محیط ها انگیزش درونی ، کنجکاوی و میل به چالش را در افراد افزایش می دهند . 
در ادامه بخوانید: مهارت نه گفتن

سوالات متداول

1- ✔️ خودمختاری چیست؟
✔️ خودمختاری یعنی نیاز به تجربه کردن انتخاب در آغاز کردن و تنظیم رفتار و کارها که در متن مقاله توضیح داده شده است.


2- ✔️ ویژگی های ذهنی موثر در تجربه خودمختاری چیست؟
✔️ برخی ویژگی های ذهنی از جمله اراده در تجربه خودمختاری موثر هستند که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.


3- ✔️ نقش محیط در خودمختاری افراد چیست؟
✔️ محیط ها ، رویدادهای بیرونی ، موقعیت های اجتماعی و روابط در خود مختاری تاثیر داشته که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : خودمختاری چیست