27-02-2020, 07:41 PM
مهریه چیست؟
از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد ، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی : به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید ” . همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد ، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد . هرچند که در عمل ، بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند راههای مطالبه و وصول وکیل مهریه
مطالبه مهریه را می توان به طروق ذیل اقدام کرد که هرکدام در جایگاه خود دارای محاسن و معایبی هستند:
1-مراجعه به دادگاه خانواده
برای مطالبه مهریه در عقد دائم و موقت، می توان ابتدا با ارسال اظهارنامه به همسر، موضوع مطالبه رسمی مهریه را به اطلاع وی رساند تا شاید مشارالیه تمایل خود را برای پرداخت مبلغ مهریه اعلام نماید.وکیل مهریه
در صورت استنکاف از پرداخت مهریه ما فی القباله، ارائه و تقدیم دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه حلی است که در ابتدای امر به ذهن می رسد.
مزایای مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده، می تواند بازداشت و زندانی شدن همسر در صورت عدم پرداخت مهریه تا صد و ده سکه و عدم اثبات اعسار زوج، توقیف سریع اموال زوج، امکان اثبات معامله صوری همسر به قصد فرار از پرداخت مهریه و مطالبه حق الوکاله وکیل و خسارات تاخیر در پرداخت وجه نقد مهریه و همچنین برای گرفتن وکیل مهریه مطالبه هزینه دادرسی است.وکیل مهریه
2-مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف
در صورتی که مبلغ مهریه کمتر از بیست میلیون تومان و تا بیست میلیون تومان برآورد شود، دادخواست مطالبه مهریه به شورای حل اختلاف محل سکونت زوجه تقدیم می شود و معمولا مدت زمان رسیدگی در شورای حل اختلاف ویژه خانواده کمتر از دادگاه خانواده است.
تمامی مزایایی که جهت مطالبه مهریه از دادگاه ذکر شد، برای مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف نیز مصداق دارد.
وکیل مهریه
2-مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت
آسانترین و ارزانترین راه مطالبه و وصول مهریه، تقاضای صدور اجراییه از طریق دفتر ازدواجی است که عقد ازدواج در آن واقع شده است، با مراجعه زوجه یا وکیل پایه یک وی به دفترخانه ازدواج، اجراییه صادر و به زوج ابلاغ می شود تا اگر ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت مهریه اقدام ننمود، بتوان درخواست توقیف اموال و ممنوع الخروجی زوج را ارائه نمود.
انواع مهریه
مهرالسنه؛ به میزان مهریه ای که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمه ی زهرا (س) تعیین و به امت خود سفارش نموده اند تا از این مقدار بیشتر نباشد بیشتر از آن، کراهت دارد
مهرالمسمی؛ مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و در عقد ذکر می کنند. تعیین مقدار مهریه مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش بینی نشده است؛ طبق ماده ۱۰۷۹قانون مدنی مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت بشود معلوم باشد.
مهرالمثل؛ منطبق بر مواد ۱۰۸۷ و ۱۰۹۱ قانون مدنی مهر المثل مهری است که در عقد نکاح و پس از وقوع نزدیکی و در حالتی که زوجین بر مهر معین توافق نکرده باشند، بر حسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می شود. به دیگر بیان مهر المثل میزان مهریه ایست که با توجه به شرایط جامعه و عرف و عادت و نیز با در نظر گرفتن ویژگی های زن مانند سن، زیبایی، میزان تحصیلات، وضعیت اجتماعی و خانوادگی او تعیین می شود.اگر در زمان عقد، زن و مرد میزان مهریه را معین نکرده باشند و نزدیکی بین زن و مرد رخ دهد در این صورت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد. حتی اگر در ضمن عقد شرط شده باشد که به زن مهریه تعلق نمی گیرد در این صورت نیز (بعد از وقوع نزدیکی) شرط باطل ولی عقد صحیح است و در این حالت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد.
در حالت دیگر، اگر زن و مرد در زمان عقد، مهریه را تعیین کرده باشند لکن مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیت نداشتن، باطل اعلام شود (شرایط لازم برای صحت مهریه موجود نباشد)، مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی یا آلات و ادوات قمار، درحالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت زوجه مستحق مهرالمثل است.
مهرالمتعه: بدین معنا است که در صورتی که در زمان عقد نکاح دائم بین زن و مرد مهر ذکر نشده باشد وهنوز نزدیکی بین انها صورت نگرفته باشد و زوج زوجه را طلاق توافقی دهد، زوجه مستحق مهرالمتعه می باشد. این مهر متعلق به عقد نکاح دائم بوده ودر عقد نکاح موقت وجود ندارد.در خصوص تعلق این نوع مهر به زوجه، وجود طلاق حائز اهمیت می باشد و فوت زوج شامل این نوع مهر نمی شود
حق حبس در مهریه چیست؟
یکی از مهمترین مباحثی که در مورد مهریه برای افراد جای سوال است این است که حق حبس در مهریه چیست؟
در این باب باید عرض کرد زن به محض عقد مالک مهر می گردد و میتواند آنرا از مرد بخواهد و برای این دادخواست بدهد یا از اجراییه ثبت اقدام کند یکی از موارد دیگری که قانون برای زن به جهت گرفتن مهریه مقرر کرده است این است که تا مهر خود را نگرفته است می تواند از تمکین خود داری نماید.
این حق را حق حبس گویند در این باب قانون مدنی اشعار میدارد زن میتواند تا مهر به تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و در این حالت زن ناشزه محسوب نمی شود و این امتناع وی مسقط حق نفقه نخواهد بود نکته ی مهمی که وجود دارد این است که زن اگر قبل از دریافت مهر حتی برای یک بار از مرد تمکین کند و در بستر او بخوابد حق حبس او ساقط میگردد و دیگر نمی تواند به عنوان عدم تادیه مهر از انجام وظایف زناشویی خودداری کند که این مورد در ماده 1086 قانون مدنی ذکر گردیده است.
انواع مهریه ز لحاظ زمان مطلبه:
مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه به محض مطالبه زن بر ذمه شوهر قرار میگیرد و زن به راحتی دارای حق حبس می باشد و بار اثباتی تمکن مرد بر عهده خود اوست
مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه زن برای گرفتن مهریه ابتدا باید استطاعت مالی و تمکن مالی وی را اثبات کند یعنی بار اثباتی دارا بودن مرد به عهده زن است که در این حالت حق حبس نیز مورد خدشه واقع میگردد و عملاً در این نوع مهریه اعمال حق حبس دشوار میگرد
گرفتن مهریه بعد از مرگ همسر
از دیگر مسائلی که در مورد مهریه سوال عامه افراد است مهریه زن پس از فوت همسر است و اینکه آیا در صورت باکره بودن مهریه نصف مشود یا خیر؟ همانطور که میدانید زن پس از فوت همسر مستحق دریافت تمام مهریه از ماترک متوفی میگردد و در این مورد بر خلاف طلاق، باکره بودن زن باعث تنصیف مهریه نمی گردد و زن در این حالت مستحق دریافت تمام مهر می باشد. در تمام موارد مذکور وکیل مهریه زن می تواند با آگاهی از این قوانین بهترین اقدام را بکند و موجبات احقاق حقوق موکل خود را فراهم آورد .
مهریه در طلاق توافقی
همانطور که میدانید یکی از مرسوم ترین انواع طلاق ، طلاق توافقی می باشد که در آن زوجین برای مهریه تعیین تکلیف میکنند و معمولاً زن در قبال بخشش بخشی از مهریه رضایت به طلاق میدهد و تا پایان مدت عده می تواند به مابذل رجوع کند و طلاق را فسخ کند و مهریه ی خویش را بگیرد بنابراین در این نوع طلاق توافق طرفین تعیین کننده است.
از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد ، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی : به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید ” . همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد ، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد . هرچند که در عمل ، بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند راههای مطالبه و وصول وکیل مهریه
مطالبه مهریه را می توان به طروق ذیل اقدام کرد که هرکدام در جایگاه خود دارای محاسن و معایبی هستند:
1-مراجعه به دادگاه خانواده
برای مطالبه مهریه در عقد دائم و موقت، می توان ابتدا با ارسال اظهارنامه به همسر، موضوع مطالبه رسمی مهریه را به اطلاع وی رساند تا شاید مشارالیه تمایل خود را برای پرداخت مبلغ مهریه اعلام نماید.وکیل مهریه
در صورت استنکاف از پرداخت مهریه ما فی القباله، ارائه و تقدیم دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه حلی است که در ابتدای امر به ذهن می رسد.
مزایای مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده، می تواند بازداشت و زندانی شدن همسر در صورت عدم پرداخت مهریه تا صد و ده سکه و عدم اثبات اعسار زوج، توقیف سریع اموال زوج، امکان اثبات معامله صوری همسر به قصد فرار از پرداخت مهریه و مطالبه حق الوکاله وکیل و خسارات تاخیر در پرداخت وجه نقد مهریه و همچنین برای گرفتن وکیل مهریه مطالبه هزینه دادرسی است.وکیل مهریه
2-مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف
در صورتی که مبلغ مهریه کمتر از بیست میلیون تومان و تا بیست میلیون تومان برآورد شود، دادخواست مطالبه مهریه به شورای حل اختلاف محل سکونت زوجه تقدیم می شود و معمولا مدت زمان رسیدگی در شورای حل اختلاف ویژه خانواده کمتر از دادگاه خانواده است.
تمامی مزایایی که جهت مطالبه مهریه از دادگاه ذکر شد، برای مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف نیز مصداق دارد.
وکیل مهریه
2-مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت
آسانترین و ارزانترین راه مطالبه و وصول مهریه، تقاضای صدور اجراییه از طریق دفتر ازدواجی است که عقد ازدواج در آن واقع شده است، با مراجعه زوجه یا وکیل پایه یک وی به دفترخانه ازدواج، اجراییه صادر و به زوج ابلاغ می شود تا اگر ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت مهریه اقدام ننمود، بتوان درخواست توقیف اموال و ممنوع الخروجی زوج را ارائه نمود.
انواع مهریه
مهرالسنه؛ به میزان مهریه ای که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمه ی زهرا (س) تعیین و به امت خود سفارش نموده اند تا از این مقدار بیشتر نباشد بیشتر از آن، کراهت دارد
مهرالمسمی؛ مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و در عقد ذکر می کنند. تعیین مقدار مهریه مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش بینی نشده است؛ طبق ماده ۱۰۷۹قانون مدنی مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت بشود معلوم باشد.
مهرالمثل؛ منطبق بر مواد ۱۰۸۷ و ۱۰۹۱ قانون مدنی مهر المثل مهری است که در عقد نکاح و پس از وقوع نزدیکی و در حالتی که زوجین بر مهر معین توافق نکرده باشند، بر حسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می شود. به دیگر بیان مهر المثل میزان مهریه ایست که با توجه به شرایط جامعه و عرف و عادت و نیز با در نظر گرفتن ویژگی های زن مانند سن، زیبایی، میزان تحصیلات، وضعیت اجتماعی و خانوادگی او تعیین می شود.اگر در زمان عقد، زن و مرد میزان مهریه را معین نکرده باشند و نزدیکی بین زن و مرد رخ دهد در این صورت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد. حتی اگر در ضمن عقد شرط شده باشد که به زن مهریه تعلق نمی گیرد در این صورت نیز (بعد از وقوع نزدیکی) شرط باطل ولی عقد صحیح است و در این حالت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد.
در حالت دیگر، اگر زن و مرد در زمان عقد، مهریه را تعیین کرده باشند لکن مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیت نداشتن، باطل اعلام شود (شرایط لازم برای صحت مهریه موجود نباشد)، مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی یا آلات و ادوات قمار، درحالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت زوجه مستحق مهرالمثل است.
مهرالمتعه: بدین معنا است که در صورتی که در زمان عقد نکاح دائم بین زن و مرد مهر ذکر نشده باشد وهنوز نزدیکی بین انها صورت نگرفته باشد و زوج زوجه را طلاق توافقی دهد، زوجه مستحق مهرالمتعه می باشد. این مهر متعلق به عقد نکاح دائم بوده ودر عقد نکاح موقت وجود ندارد.در خصوص تعلق این نوع مهر به زوجه، وجود طلاق حائز اهمیت می باشد و فوت زوج شامل این نوع مهر نمی شود
حق حبس در مهریه چیست؟
یکی از مهمترین مباحثی که در مورد مهریه برای افراد جای سوال است این است که حق حبس در مهریه چیست؟
در این باب باید عرض کرد زن به محض عقد مالک مهر می گردد و میتواند آنرا از مرد بخواهد و برای این دادخواست بدهد یا از اجراییه ثبت اقدام کند یکی از موارد دیگری که قانون برای زن به جهت گرفتن مهریه مقرر کرده است این است که تا مهر خود را نگرفته است می تواند از تمکین خود داری نماید.
این حق را حق حبس گویند در این باب قانون مدنی اشعار میدارد زن میتواند تا مهر به تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و در این حالت زن ناشزه محسوب نمی شود و این امتناع وی مسقط حق نفقه نخواهد بود نکته ی مهمی که وجود دارد این است که زن اگر قبل از دریافت مهر حتی برای یک بار از مرد تمکین کند و در بستر او بخوابد حق حبس او ساقط میگردد و دیگر نمی تواند به عنوان عدم تادیه مهر از انجام وظایف زناشویی خودداری کند که این مورد در ماده 1086 قانون مدنی ذکر گردیده است.
انواع مهریه ز لحاظ زمان مطلبه:
مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه به محض مطالبه زن بر ذمه شوهر قرار میگیرد و زن به راحتی دارای حق حبس می باشد و بار اثباتی تمکن مرد بر عهده خود اوست
مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه زن برای گرفتن مهریه ابتدا باید استطاعت مالی و تمکن مالی وی را اثبات کند یعنی بار اثباتی دارا بودن مرد به عهده زن است که در این حالت حق حبس نیز مورد خدشه واقع میگردد و عملاً در این نوع مهریه اعمال حق حبس دشوار میگرد
گرفتن مهریه بعد از مرگ همسر
از دیگر مسائلی که در مورد مهریه سوال عامه افراد است مهریه زن پس از فوت همسر است و اینکه آیا در صورت باکره بودن مهریه نصف مشود یا خیر؟ همانطور که میدانید زن پس از فوت همسر مستحق دریافت تمام مهریه از ماترک متوفی میگردد و در این مورد بر خلاف طلاق، باکره بودن زن باعث تنصیف مهریه نمی گردد و زن در این حالت مستحق دریافت تمام مهر می باشد. در تمام موارد مذکور وکیل مهریه زن می تواند با آگاهی از این قوانین بهترین اقدام را بکند و موجبات احقاق حقوق موکل خود را فراهم آورد .
مهریه در طلاق توافقی
همانطور که میدانید یکی از مرسوم ترین انواع طلاق ، طلاق توافقی می باشد که در آن زوجین برای مهریه تعیین تکلیف میکنند و معمولاً زن در قبال بخشش بخشی از مهریه رضایت به طلاق میدهد و تا پایان مدت عده می تواند به مابذل رجوع کند و طلاق را فسخ کند و مهریه ی خویش را بگیرد بنابراین در این نوع طلاق توافق طرفین تعیین کننده است.