سمپاشی ساس

[kdiana]

ساس  ساس هاBugs این راسته دارای خانواده ها و گونه های متعددی است. بسیاری از این حشرات که در فارسی به نام سن خوانده می شوند، آفات گیاهان زراعی و باغی بوده و گونه معروف سن گندم که از آفات مهم گندم و جو در کشور ایران است، جزء همین راسته می باشد.



تعداد زیادی از این حشرات نیز شکارچی و حشره خوار هستند. دو خانواده از ساس ها دارای انواع مهم از نظر پزشکی و بهداشتی هستند که به اختصار راجع به آنها بحث می شود.

ساس های تختخواب Bed bugs  خانواده Cimicideaدو گونه از این خانواده به نام ساس تختخواب معروف هستند. گونه اول به نام  cimex lectularius دارای پراکندگی وسیعی در مناطق معتدله و سردسیر است و گونه دوم به نام c.hemipterus  به ساس هندی یا ساس مناطق حاره معروف است.(مختص مناطق حاره و گرمسیر مانند مناطق جنوب ایران) این دو گونه از نظر مرفولوژی و بیولوژی بسیار مشابه هستند.الف- مرفولژی :حشراتی هستند به رنگ نارنجی تا قهوه ای که در سطح پشتی شکم پهن بوده و پهلوهای باریکی دارند.در قسمت سر دارای یک جفت شاخک چهاربندی باریک و یک جفت چشم مرکب برجسته هستند. قطعات دهانی از تیپ زننده و شامل یک خرطوم بلند و مفصلی و حاوی چهار آرواره ی سوزنی شکل در جلوی سر بوده که تا زیر سینه امتداد پیدا می کند.بند اول سینه بخصوص در سطح پشتی رشد زیادی دارد. و تا حدی دو طرف سر را می پوشاند. بندهای دوم و سوم سینه کوچکترند. در این حشرات بال وجود ندارد و تنها دو زایده فلس مانند ظریف و غشایی  که آثار بالهای حشره است در پشت سینه وجود دارد. شکم بیضی و دارای 8 بند مشخص و ساده است که در نرها باریکتر و در ماده ها پهن تر است. انهتای شکم نرها مجهز به یک عضو تناسلی خمیده penis و نسبتاً باریک است. در سطح شکم ماده ها یک شیار کوچک و برآمده در سمت چپ بند چهارم شکم وجود دارد. که محل دریافت و نگهداری اسپرم است و اندام برلس نام دارد.ب- بیولژی :این ساس ها از نظر بیولژی دارای دگردیسی ساده بوده و در تمام مراحل زندگی خونخوار هستند. ساس ها حشراتی شب فعال nucturnal بوده و روزها در محل هایی مثل درز وسایل چوبی ، پشت قاب عکسها ، شکاف دیوارها و کاغذ دیواری و لابه لای رختخوابها مخفی می شوند. با تاریک شدن محل از مخفیگاه خود خارج و به کمک عواملی مثل بوی میزبان و co2 ناشی از تنفس به سمت انسان جلب و در سطح بدن مستقر شده و اقدام به خونخواری می کنند.ساس به ندرت روی پوست برهنه قرار گرفته و غالباً خونخواری خود را از روی لباس یا ملافه انجام می دهد.مشاهده لکه تیره مدفوع ساس روی لباس و ملافه از گزش ساس است.مدت خونخواری 10 تا 15 دقیقه بوده و معمولاً در این مدت یا ناراحتی چندانی احساس نمی شود ولی کمی پس از ترک بدن، محل گزش ملتهب و شدیداً خارش دار خواهد شد.ساس ها چند برابر وزن بدن خود خون می خورند ، سپس میزبان را ترک کرده و مجدداً مخفی می شوند. نمف ساس برای هر بار پوست اندازی حداقل به یک نوبت خونخواری نیاز دارد. ساس های ماده تخمهای خود را به تعداد زیاد در محل اختفای خود قرار می دهند. تخمها در شرایط مناسب پس از یک تا دو هفته باز می شوند. دوره نمفی که شامل پنج مرحله است چند ماه طول می کشد. ساسها مقاومت زیادی به گرسنگی داشته  و بدون خونخواری ماهها زنده می مانند. در صورت عدم دسترسی به انسان، ساس از حیوانات اهلی، جوندگان و پرندگان اهلی نیز خونخواری می کنند ولی در شرایط عادی همیشه انسان را جهت خونخواری ترجیح می دهند. طول عمر ساس بین 2 تا 4 سال است.ج - اهمیت پزشکی ساس ها به طور طبیعی ناقل هیچیک از بیماریهای انسانی نیستند ولی در شرایط آزمایشگاهی قادر به حفظ بعضی از عوامل بیماریزا برای چندین روز می باشند.گزش ساس ها به خصوص برای افراد حساس می تواند باعث ایجاد عوارض پوستی و آلرژیک قابل توجه شود.اولین تماس با ساس ممکن است همراه با واکنشهای جزیی و یا حتی بدون واکنش پوستی باشد.تکرار گزش و تماس های بعدی ممکن است واکنشهای تاخیری شدید و قابل توجهی را در فرد ایجاد کند ولی ادامه چنین وضعیتی باعث ایجاد مصونیت در فرد خواهد شد. تماس های طولانی و تعداد  زیاد گزش ممکن است عوارضی مانند کم خونی ، تپش قلب و حتی اختلال در دید را بوجود آورد.د- مبارزه و کنترل :سمپاشی ساس تخت خواب
[list=1]
[*]سمپاشی کف اطاقها ، دیوار،کلیه درزها و شکافهای موجوددر منازل ، وسایل منازل با استفاده از سموم بهداشتی و بی خطر با کارایی مناسب
[*]سمپاشی لوازم خواب تشک ، خصوصا" لوازم خواب بچه ها

[/list][list]
[*]مه پاشی و ضد عفونی خوابگاهها

[/list]چون ساس ها فاقد بال هستند و توان جابه جایی مسافت زیادی را ندارند، انتقال آنها به اماکن جدید غالباً به دست انسان و اکثراً همراه وسایل چوبی دست دوم و یا وسایل و ابزار کار افراد ناشناخته صورت می گیرد.بازرسی و جستجوی چنین وسایلی قبل از ورود به محل جدید به منظور کشف آلودگی احتمالی به ساس بسیار مفید خواهد بود. در صورت آلوده شدن محل به ساس بایستی سمپاشی صورت گیرد.سم پاشی با استفاده از سموم بادوام مثل BHC و بایگون 1% - پرمترین 0.5 % - مالاتیون 2% - دیازینون 0.5 % . دی دی وی پی 0.5 % به صورت امولسیون و پودرهای قابل تعلیق در آب در مخفیگاه های ساس استفاده نمود. لوازم خواب و ملافه های آلوده را نیز می توان با مقادیر کم حشره کش سمپاشی نمود. ( قبل از استفاده حتماً باید خشک شوند )برای سمپاشی ساس می توان از سموم تدخینی هم استفاده کرد. روش قدیمی ریشه کنی ساس با استفاده از گاز گوگرد و سوزاندن گوگرد در محل سربسته و بدون تهویه بوده که حتماً باید حالی از سکنه باشد ولی چون بخار گوگرد روی سطوح باقی می ماند و برای ساکنین ایجاد خطر و مسمومیت مزمن می کند از این روش در حال حاضر استفاده نمی شود. و به جای آن از سموم گازی مثل بخار گامکسان استفاده می شود.شرکت ارمغان بهداشت محیط نماینده رسمی فروش انواع سموم حشره کش مجارستان و کره می باشد.جهت خرید سم می توانید با دفتر شرکت تماس بگیرید. 2- ساس های تریاتومینه Cone nose bugs  -  kissing bugsبه این ساس ها به علت داشتن سر بلند و باریک ، ساس بوسه زن یا دماغ مخروطی می گویند.این زیر خانواده دارای چندین گونه ی خونخوار بوده که از نظر انتقال بیماری شاگاس chagas اهمیت دارند. انواع خونخوار و ناقل محدود به دنیای جدید در جنوب ایالات متحده و کشورهای آمریکای جنوبی هستند. از نظر مرفولژی ساس های درشت به طول 1 تا 4 سانتی متر و دارای بالهای رشد یافته با قدرت پرواز، سر باریک و بلند ، یک خرطوم بلند و کشیده در سطح شکمی و متصل به جلوی سر ، یک جفت چشم مرکب برجسته و یک جفت شاخک بلریک و چهار بندی در رفین سر هستند.این ساس ها نیز همانند ساس تختخواب دگردیسی ناقص داشته ولی انتشار آنها بطور فعالانه و از طریق پرواز حشرات بالغ از محلی به محل دیگر صورت می گیرد. این ساس ها در آسیا و از جمله ایران وجود نداشته ولی انواع غیر خونخوار و شکارچی از این خانواده در مناطق مختلف دیده می شود.از نظر پزشکی، بیشترین اهمیت این ساس ها مربوط به انتقال بیماری شاگاس به انسان است.فروش سم عامل بیماری تک یاخته تاژکدار از خانواده تریپانوزومیده است فروش سم کشاورزی که پس از ورود به بدن ساس در حین خونخواری شروع به تکثیر در معده کرده، سپس به بخش عقبی دستگاه گوارش رفته و نهایتاً توسط مدفوع ساس آلوده دفع می گردد. تماس مدفوع آلوده با محل گزش ساس یا جراحات پوستی و مخاط چشم در حین خونخواری یا کمی پس از آن باعث انتقال بیماری می گردد.منبع:سمپاشی ساس