6 ساعت پیش
ترموستات یکی از قطعات مهم در سیستم خنک‌کننده خودرو است که وظیفه اصلی آن تنظیم دمای مایع خنک‌کننده (آب و ضدیخ) و در نتیجه حفظ دمای مناسب موتور می‌باشد. در خودروی هیوندای i20، این قطعه در مسیر جریان مایع خنک‌کننده بین موتور و رادیاتور قرار دارد و مانند یک شیر هوشمند عمل می‌کند که با توجه به دمای موتور، باز یا بسته می‌شود.
در حالت سرد بودن موتور، ترموستات بسته است تا مایع خنک‌کننده درون موتور باقی بماند و دمای موتور سریع‌تر بالا برود. هنگامی که دمای موتور به حد مطلوب (معمولاً حدود ۸۵ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد) رسید، ترموستات باز می‌شود تا مایع خنک‌کننده به سمت رادیاتور برود و دمای موتور در محدوده مجاز حفظ شود.
ساختار و عملکرد ترموستات در هیوندای i20
ترموستات در i20 معمولاً از نوع واکس حرارتی (wax pellet) است. در این نوع ترموستات، یک سیل کوچک حاوی ماده مومی وجود دارد که در اثر گرما منبسط می‌شود و باعث حرکت پیستون داخلی و در نهایت باز شدن شیر ترموستات می‌گردد. هنگامی که دمای موتور پایین می‌آید، موم دوباره منقبض شده و فنر داخلی، شیر را می‌بندد.
ویژگی‌های فنی ترموستات i20:
دمای باز شدن اولیه: حدود ۸۸ درجه سانتی‌گراد
باز شدن کامل: در حدود ۹۵ درجه سانتی‌گراد
قرارگیری: بین خروجی سیلندر و شیلنگ بالایی رادیاتور
طراحی فلزی با واشر آب‌بندی لاستیکی
اهمیت ترموستات برای عملکرد صحیح موتور
ترموستات به طور مستقیم بر موارد زیر تأثیر می‌گذارد:
افزایش سریع دمای موتور پس از روشن شدن: باعث می‌شود موتور زودتر به دمای کاری برسد و مصرف سوخت و آلایندگی کاهش یابد.
ثابت نگه داشتن دمای کاری موتور: از داغ شدن بیش از حد یا خنک شدن بیش از اندازه جلوگیری می‌کند.
حفظ راندمان سوخت و عملکرد بهینه موتور: موتور در دمای مناسب، احتراق کامل‌تر و مصرف کمتر دارد.
محافظت از قطعات موتور: نوسانات دمایی شدید می‌تواند باعث ترک خوردن بلوک سیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر شود.
علائم خرابی ترموستات در هیوندای i20
خرابی ترموستات می‌تواند به دو صورت اصلی رخ دهد: گیر کردن در حالت بسته یا گیر کردن در حالت باز. هر یک علائم خاص خود را دارد:
۱. گیر کردن در حالت بسته
در این حالت، مایع خنک‌کننده به رادیاتور نمی‌رود و در موتور می‌ماند، در نتیجه موتور به سرعت داغ می‌کند.
نشانه‌ها:
افزایش سریع دمای موتور پس از چند دقیقه روشن بودن
بالا رفتن عقربه دما به ناحیه قرمز
روشن شدن چراغ هشدار دمای بالا
کاهش قدرت موتور و حالت ریپ زدن
۲. گیر کردن در حالت باز
در این حالت، مایع خنک‌کننده همواره در گردش بین موتور و رادیاتور است و موتور دیر گرم می‌شود.
نشانه‌ها:
گرم نشدن موتور حتی پس از رانندگی طولانی
عملکرد ضعیف بخاری در فصل سرد
مصرف سوخت بالاتر از حد معمول
افت شتاب و کشش موتور
دلایل خرابی ترموستات
برخی از دلایل متداول خرابی ترموستات عبارتند از:
رسوبات و زنگ‌زدگی در مدار خنک‌کننده که باعث گیر کردن مکانیزم داخلی می‌شود.
استفاده از ضدیخ نامرغوب یا ترکیب نامناسب آب و ضدیخ
فرسودگی و استهلاک طبیعی به مرور زمان و طی مسافت بالا
گرم شدن بیش از حد موتور که باعث ذوب شدن یا تغییر شکل اجزای داخلی ترموستات می‌شود.
نکات نگهداری از ترموستات ماشین i20
برای افزایش عمر مفید ترموستات و جلوگیری از خرابی زودهنگام، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
استفاده از ضدیخ استاندارد و با کیفیت طبق توصیه شرکت هیوندای
تعویض منظم مایع خنک‌کننده (هر دو سال یا هر ۴۰ هزار کیلومتر)
بررسی دوره‌ای وضعیت دمای موتور و عملکرد بخاری
هواگیری صحیح سیستم خنک‌کننده هنگام تعویض ضدیخ
سرویس دوره‌ای سیستم خنک‌کننده همراه با شست‌وشوی مسیرها
زمان مناسب تعویض ترموستات
ترموستات معمولاً قطعه‌ای است که به ندرت خراب می‌شود، اما توصیه می‌شود هر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر یا در صورت مشاهده علائم خرابی تعویض گردد. همچنین اگر موتور خودرو دچار گرمای شدید یا سوختن واشر سرسیلندر شده باشد، بهتر است ترموستات نیز همراه با سایر قطعات خنک‌کننده بررسی و در صورت نیاز از یک فروشگاه معتبری همچون لوازم یدکی اسلامی،تعویض شود.
مراحل کلی تعویض ترموستات در هیوندای i20
⚠️ توجه: این توضیحات صرفاً جهت آگاهی است؛ اگر تجربه فنی ندارید، تعویض ترموستات را به تعمیرکار بسپارید.
خاموش کردن خودرو و صبر برای سرد شدن کامل موتور
تخلیه مقداری از مایع خنک‌کننده از رادیاتور یا مخزن
باز کردن محل اتصال شیلنگ بالایی رادیاتور به موتور
باز کردن درپوش یا محفظه ترموستات (معمولاً با چند پیچ)
خارج کردن ترموستات قدیمی و بررسی وضعیت آن
تمیز کردن محل نشیمنگاه و تعویض واشر آب‌بندی
نصب ترموستات جدید با جهت صحیح و بستن درپوش
پر کردن مجدد ضدیخ و هواگیری سیستم
روشن کردن خودرو و بررسی نشت و دمای موتور
هزینه و قیمت ترموستات ماشین i20
قیمت ترموستات بسته به برند، کیفیت و کشور سازنده متفاوت است. ترموستات‌های اصلی و اورجینال هیوندای معمولاً گران‌تر از نمونه‌های متفرقه هستند. در بازار ایران، قیمت ترموستات i20 معمولاً بین ۷۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان متغیر است (بسته به سال تولید خودرو و نوع موتور).
جمع‌بندی
ترموستات یکی از قطعات کوچک اما بسیار حیاتی در خودرو هیوندای i20 است که وظیفه کنترل دمای موتور را بر عهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت، عملکرد ضعیف موتور و حتی آسیب‌های جدی به موتور شود. با بازدید دوره‌ای، استفاده از ضدیخ مرغوب و تعویض به‌موقع، می‌توان از بروز مشکلات ناشی از خرابی ترموستات جلوگیری کرد.
در صورت مشاهده علائمی مانند دیر گرم شدن موتور یا بالا رفتن سریع دما، بهتر است هرچه زودتر عملکرد ترموستات بررسی و در صورت نیاز تعویض گردد تا از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور جلوگیری شود.
در حالت سرد بودن موتور، ترموستات بسته است تا مایع خنک‌کننده درون موتور باقی بماند و دمای موتور سریع‌تر بالا برود. هنگامی که دمای موتور به حد مطلوب (معمولاً حدود ۸۵ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد) رسید، ترموستات باز می‌شود تا مایع خنک‌کننده به سمت رادیاتور برود و دمای موتور در محدوده مجاز حفظ شود.
ساختار و عملکرد ترموستات در هیوندای i20
ترموستات در i20 معمولاً از نوع واکس حرارتی (wax pellet) است. در این نوع ترموستات، یک سیل کوچک حاوی ماده مومی وجود دارد که در اثر گرما منبسط می‌شود و باعث حرکت پیستون داخلی و در نهایت باز شدن شیر ترموستات می‌گردد. هنگامی که دمای موتور پایین می‌آید، موم دوباره منقبض شده و فنر داخلی، شیر را می‌بندد.
ویژگی‌های فنی ترموستات i20:
دمای باز شدن اولیه: حدود ۸۸ درجه سانتی‌گراد
باز شدن کامل: در حدود ۹۵ درجه سانتی‌گراد
قرارگیری: بین خروجی سیلندر و شیلنگ بالایی رادیاتور
طراحی فلزی با واشر آب‌بندی لاستیکی
اهمیت ترموستات برای عملکرد صحیح موتور
ترموستات به طور مستقیم بر موارد زیر تأثیر می‌گذارد:
افزایش سریع دمای موتور پس از روشن شدن: باعث می‌شود موتور زودتر به دمای کاری برسد و مصرف سوخت و آلایندگی کاهش یابد.
ثابت نگه داشتن دمای کاری موتور: از داغ شدن بیش از حد یا خنک شدن بیش از اندازه جلوگیری می‌کند.
حفظ راندمان سوخت و عملکرد بهینه موتور: موتور در دمای مناسب، احتراق کامل‌تر و مصرف کمتر دارد.
محافظت از قطعات موتور: نوسانات دمایی شدید می‌تواند باعث ترک خوردن بلوک سیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر شود.
علائم خرابی ترموستات در هیوندای i20
خرابی ترموستات می‌تواند به دو صورت اصلی رخ دهد: گیر کردن در حالت بسته یا گیر کردن در حالت باز. هر یک علائم خاص خود را دارد:
۱. گیر کردن در حالت بسته
در این حالت، مایع خنک‌کننده به رادیاتور نمی‌رود و در موتور می‌ماند، در نتیجه موتور به سرعت داغ می‌کند.
نشانه‌ها:
افزایش سریع دمای موتور پس از چند دقیقه روشن بودن
بالا رفتن عقربه دما به ناحیه قرمز
روشن شدن چراغ هشدار دمای بالا
کاهش قدرت موتور و حالت ریپ زدن
۲. گیر کردن در حالت باز
در این حالت، مایع خنک‌کننده همواره در گردش بین موتور و رادیاتور است و موتور دیر گرم می‌شود.
نشانه‌ها:
گرم نشدن موتور حتی پس از رانندگی طولانی
عملکرد ضعیف بخاری در فصل سرد
مصرف سوخت بالاتر از حد معمول
افت شتاب و کشش موتور
دلایل خرابی ترموستات
برخی از دلایل متداول خرابی ترموستات عبارتند از:
رسوبات و زنگ‌زدگی در مدار خنک‌کننده که باعث گیر کردن مکانیزم داخلی می‌شود.
استفاده از ضدیخ نامرغوب یا ترکیب نامناسب آب و ضدیخ
فرسودگی و استهلاک طبیعی به مرور زمان و طی مسافت بالا
گرم شدن بیش از حد موتور که باعث ذوب شدن یا تغییر شکل اجزای داخلی ترموستات می‌شود.
نکات نگهداری از ترموستات ماشین i20
برای افزایش عمر مفید ترموستات و جلوگیری از خرابی زودهنگام، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
استفاده از ضدیخ استاندارد و با کیفیت طبق توصیه شرکت هیوندای
تعویض منظم مایع خنک‌کننده (هر دو سال یا هر ۴۰ هزار کیلومتر)
بررسی دوره‌ای وضعیت دمای موتور و عملکرد بخاری
هواگیری صحیح سیستم خنک‌کننده هنگام تعویض ضدیخ
سرویس دوره‌ای سیستم خنک‌کننده همراه با شست‌وشوی مسیرها
زمان مناسب تعویض ترموستات
ترموستات معمولاً قطعه‌ای است که به ندرت خراب می‌شود، اما توصیه می‌شود هر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر یا در صورت مشاهده علائم خرابی تعویض گردد. همچنین اگر موتور خودرو دچار گرمای شدید یا سوختن واشر سرسیلندر شده باشد، بهتر است ترموستات نیز همراه با سایر قطعات خنک‌کننده بررسی و در صورت نیاز از یک فروشگاه معتبری همچون لوازم یدکی اسلامی،تعویض شود.
مراحل کلی تعویض ترموستات در هیوندای i20
⚠️ توجه: این توضیحات صرفاً جهت آگاهی است؛ اگر تجربه فنی ندارید، تعویض ترموستات را به تعمیرکار بسپارید.
خاموش کردن خودرو و صبر برای سرد شدن کامل موتور
تخلیه مقداری از مایع خنک‌کننده از رادیاتور یا مخزن
باز کردن محل اتصال شیلنگ بالایی رادیاتور به موتور
باز کردن درپوش یا محفظه ترموستات (معمولاً با چند پیچ)
خارج کردن ترموستات قدیمی و بررسی وضعیت آن
تمیز کردن محل نشیمنگاه و تعویض واشر آب‌بندی
نصب ترموستات جدید با جهت صحیح و بستن درپوش
پر کردن مجدد ضدیخ و هواگیری سیستم
روشن کردن خودرو و بررسی نشت و دمای موتور
هزینه و قیمت ترموستات ماشین i20
قیمت ترموستات بسته به برند، کیفیت و کشور سازنده متفاوت است. ترموستات‌های اصلی و اورجینال هیوندای معمولاً گران‌تر از نمونه‌های متفرقه هستند. در بازار ایران، قیمت ترموستات i20 معمولاً بین ۷۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان متغیر است (بسته به سال تولید خودرو و نوع موتور).
جمع‌بندی
ترموستات یکی از قطعات کوچک اما بسیار حیاتی در خودرو هیوندای i20 است که وظیفه کنترل دمای موتور را بر عهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت، عملکرد ضعیف موتور و حتی آسیب‌های جدی به موتور شود. با بازدید دوره‌ای، استفاده از ضدیخ مرغوب و تعویض به‌موقع، می‌توان از بروز مشکلات ناشی از خرابی ترموستات جلوگیری کرد.
در صورت مشاهده علائمی مانند دیر گرم شدن موتور یا بالا رفتن سریع دما، بهتر است هرچه زودتر عملکرد ترموستات بررسی و در صورت نیاز تعویض گردد تا از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور جلوگیری شود.