نگاهی بر صنعت فولاد کشور

[فاطمه الهامی نیا]

کیش تک_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :



در این بخش می خواهیم نگاهی بر صنعت فولاد کشور بیندازیم.

صنعــت فــولاد، صنعتــی بســیار کلیــدی در جهــان اســت بــه طـوری کـه تولیـد فـولاد از مجمـوع تولیـد سـایر فلـزات بیشـتر اسـت.

ایـن میـزان در سـال گذشـته بـه بیـش از 1690 میلیـون تـن رسـیده کـه ماننـد سـایر فلـزات، کشـور چیـن بـا افزایـش پلـه بـه پلـه ی تولیـد خـود در حـال رسـیدن بـه مـرز 50 درصـد از تولیـدات جهانـی اسـت.

ایـران در رده بنـدی تولیـد فـولاد بـالا در سـایت worldsteel رتبـه 12 ام تولیـد فـولاد در جهـان را کسـب کـرده اسـت بـرای بررسـی ایـن آمــار بایــد نگاهــی بــه نقطــه آغــاز و وضعیــت کنونــی صنعــت فــولاد کشـور داشـت. ( در سال گذشته )


صنعـت تولیـد فـولاد از صنایـع کلیـدی و مـادر اسـت کـه بزرگترین صنعـت مرتبـط بـا مهندسـی مـواد کشـور بـه شـمار می آیـد.

در ایـن بخش در کنـار نگاهـی مختصـر بـه گذشـته ایـن صنعـت، وضعیـت کنونــی آن را بررســی می کنیــم.


اولیــن تجربــه کشــور در تولیــد فــولاد بــه ســال 1338 و هدف گـذاری بـرای اولیـن کارخانـه تولیـد فـولاد بـه روش کـوره بلنـد باز می گـردد کـه محصـول آن بـه بهره بـرداری رسـیدن کارخانـه ذوب آهـن اصفهـان در سـال 1350 بـا ظرفیـت اولیـه 550 هـزار تـن بـود کـه بـا چندیـن توسـعه، ظرفیـت آن بـه چندیـن برابـر افزایـش یافـت.
در حــال حاضــر ایــن کارخانــه بــا ظرفیــت اســمی حــدود 3 میلیــون تــن انــواع محصــولات فــولادی بــه فعالیــت می پــردازد.

[فاطمه الهامی نیا]

کیش تک_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :



در ادامه بخش قبل خواهیم داشت :

درکل بـه گـزارش تسـنیم تولیـد فـولاد ایـران در ده ماهـه نخسـت سـال گذشته میـلادی بـه بیـش از 20 میلیـون تـن افزایـش یافتـه کـه همچنــان بــا هدف گــذاری وزارت صنعــت، معــدن و تجــارت بــرای تولیـد سـالانه 55 میلیـون تـن در سـال 1404 فاصلـه زیـادی دارد.

بــرای تحقــق ایــن هدف گــذاری از ســال 82 برنامــه ای بــرای افزایــش میــزان تولیــد بــه میــزان 17 میلیــون تــن مطــرح شــد کـه عبــارت بــود از ســاخت و بهــره بــرداری 8 کارخانــه جدیــد تولیــد فــولاد خــام عمومــا بــه روش میدرکــس در 8 ناحیــه کشــور، کــه بــا برنامه ریــزی دولتــی و تحــت مدیریــت کارخانجــات مطــرح فــولاد کشـور و شـرکت توسـعه و نوسـازی صنایـع و معـادن ایـران ( ایمیدرو ) انجــام شــد.

ایـن طـرح اگـر در حـال حاظـر بـا ظرفیـت اسـمی، تمامـا فعـال بـود می توانسـت بـا رسـاندن تولیـد فـولاد ایـران بـه مـرز 40 میلیـون تــن در ســال، صنعــت تولیــد فــولاد کشــور را بــه هدف گــذاری 1404 بسیـار نزدیـک کنـد.
امـا علیرغـم گذشـت 15 سـال از مطـرح شـدن پـروژه و واگـذاری یکـی از طرح هـای هشـتگانه بـه بخـش خصوصـی، تکلیـف ایـن 8 کارخانـه همچنـان نامشـخص اسـت و وزارت صنعـت هــم آمــار دقیقــی از درصــد پیشــرفت فیزیکــی پروژه هــا اعــلام نمی کنــد.

[فاطمه الهامی نیا]

کیش تک_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :



در ادامه مباحث قبل خواهیم داشت :

پـروژه ای کـه در بخش قبل به آن اشـاره شـد بـه نـام طـرح هشـتگانه فـولاد اسـتانی شــناخته می شــود و از بزرگتریــن طرح هــای عمرانــی نیمــه تمــام کشـور اسـت و پـس از 15 سـال هنـوز هـم یکـی از ایـن طرح هـا بـه بهـره بـرداری کامـل نرسـیده و تمامـا فعـال نشـده اسـت.

ایـن پـروژه عـلاوه بـر افزایـش تولیـد فـولاد کشـور در صـورت تکمیـل می توانـد باعـث اشـتغال مسـتقیم و غیرمسـتقیم بیـش از 18000 نفـر شـود.


پـس از نگاهـی بـه جدیدتریـن پـروژه صنعـت فـولاد کشـور بهتـر اسـت مقایسـه ای داشـته باشـیم بـا قدیمی تریـن آنهـا یعنـی کارخانـه ذوب آهـن  اصفهـان .
ایـن کارخانـه با اخبـار نگران کننـده در رابطـه بـا وضعیـت و آینـده ی خـود، هـر چنـد وقـت یـک بـار صـدر اخبـار را از آن خـود می کنـد.

در ســال 96 اخبــار مربــوط بــه تــورم نیــروی انســانی و حــدود ده هــزار نیــروی کار مــازاد، کاهــش تقاضــای فولاد هــای ســاختمانی، تعرفه هــای واردات مــواد اولیــه و شــش هــزار میلیــارد تومــان زیــان انباشــته ایــن کارخانــه نگرانی هــای بیشــماری را در مــورد آینــده ایــن کارخانــه و کارکنــان آن برانگیخــت کــه بــا توجــه بــه افزایــش تعرفــه صــادرات محصــولات آن بــه نظــر می رســد ایــن مشــکلات حداقــل فعــلا برطــرف  شــده امــا در مــورد آینــده ایــن کارخانــه در بلنــد مــدت نمی تــوان نظــری داد.

[فاطمه الهامی نیا]

کیش تک_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :


با توجه به امکاناتی که داریم می توانیم به جایگاه خوبی در این زمینه دست یابیم.

درکل کشـور مـا بـه دلیـل موقعیـت مناسـب و سـهولت حمـل و نقـل در صـادرات،گسـتردگی بسـیار زیـاد منابـع، نیـروی کار ارزان و همچنیـن منابــع ارزان و زیــاد انــرژی می توانــد بــه  یــک قــدرت بــزرگ در صنعــت فــولاد دنیــا تبدیــل شــود.

حتــی در حــال حاضــر هــم در صــورت بــه بهره بـرداری رسـیدن پروژه هـای در دسـت اقـدام تولیـدات فـولاد ایـران بـا پیشـی گرفتـن از فـولاد آلمـان در رده هفتـم جهانـی قـرار می گیـرد.

 طبیعتا در مسیر تبدیل شدن به قدرت جهانی تولید فولاد موانعی هم وجود دارد که به صورت کلی عبارتند از :

1.  کمبود آب
2.  ضعف بخش خصوصی برای انجام مستقل طرح های بزرگ فولادی
3.  ضعف مدیریت منابع در صنایع کشور

[فاطمه الهامی نیا]

کیش تک_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :



در ادامه بخش های قبل :

بخـش خصوصـی اخیـرا توانسـته از طریـق شـریک شـدن در کارخانجـات بـزرگ تولیـد فـولاد تـوان خـود را در ایـن بخـش افزایـش دهـد کـه در طـرح هشـتگانه فـولادی کـه پیـش از ایـن اشـاره شـد هـم بخـش خصوصـی بـا سـرمایه گذاری در یکـی از پروژه هـا آن را تحـت کنتـرل گرفتـه کـه طبیعتـا امیـد بیشـتری از پیشـرفت رونـد کار در ایـن پـروژه را حاصـل می شـود.


صنعـت فـولاد کشـور بـا وجـود تمامـی چالش هایـی کـه در گذشـته و اکنـون بـا آن مواجـه بـوده و هسـت، در صـورت بـه حداقـل رسـاندن ضعف هــای ذکــر شــده و تغییــر جــدی عملکــرد در زمینــه مدیریــت منابــع می توانــد پیشــرفت های ســریعی در ابعــاد داخلــی و جهانــی داشــته باشــد و بــا قوی تــر شــدن بخــش خصوصــی در ایــن صنعــت می توانیــم چشــم بــه راه تغییــرات بــزرگ و مثبتــی در ایــن صنعــت باشــیم.