آفلاتوکسین در غلات چیست ؟

[bakhshif639]

آفلاتوکسین  در غلات چیست ؟

آفلاتوکسین یکی از سموم قارچی خطرناک است که توسط  قارچ های آسپرژیلوس تولید می شود. مهمترین گونه های قارچ آسپرژیلوس که تولید آفلاتوکسین می کنند، Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus هستند که گونه های مختلفی از آفلاتوکسین ها را تولید می کنند.

مهمترین آفلاتوکسین ها B1، B2، G1 و G2 هستند. وجود آفلاتوکسین ها در محصولات کشاورزی، خوراک دام و طیور و آجیل ها اهمیت دارد. البته تمام گونه های قارچ ها قادر به تولید سم آفلاتوکسین نیستند.

چگونه محصولات کشاورزی به آفلاتوکسین ها آلوده می شوند؟

در زمان رشد غلاتی مانند ذرت، در صورتی که دمای محیط مناسب باشد ( مخصوصا در دامنه دمایی بین ۲۰ تا ۳۲ درجه سانتی گراد) قارچهای آسپرژیلوس شروع به رشد و تولید آفلاتوکسین می کنند. آلودگی با آفلاتوکسین ها در شرایط  بروز تنش مانند خشکسالی، بارنگی و شیوع آفات تشدید می شود.

این شرایط استرس زا در بسیاری از کشورهای گرمسیری که تولید کنندگان اصلی ذرت هستند وجود دارد. اسپور قارچ های مولد قارچ آسپرژیلوس تقریبا در همه محیط ها وجود دارد و توسط باد یا حشرات به راحتی به گیاهان منتقل می شوند.

مقاله مرتبط:
·[font=Times New Roman]        [/font]دی استات سدیم چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
·[font=Times New Roman]        [/font]تعریف دی استات سدیم
·[font=Times New Roman]        [/font]اهمیت مصرف دی استات سدیم چیست؟

علاوه بر این، هر عاملی که به بافت های پوششی گیاهان آسیب برساند خطر آلودگی به آفلاتوکسین ها را بالا می برد. آفات گیاهی، اسپور قارچها را به خوشه های ذرت منتقل می کنند. مخصوصا ذرت هایی که بر اثر آفاتی مانند کرم ذرت آسیب دیده اند بیشتر به آفلاتوکسین ها آلوده می شوند. علاوه بر ذرت، پنبه دانه، بادام زمینی و آجیل های درختی نیز شدیدا در معرض آلودگی به آفلاتوکسین ها قرار دارند.

بعد از برداشت محصول، رطوبت بالای غلات و محیط (بیشتر از ۱۴٪) و هوای گرم (بیشتر از۲۰ درجه سانتیگراد) باعث آلوده شدن محصولات کشاورزی انبار شده به آفلاتوکسین ها می شود. برای جلوگیری از آلودگی با آفلاتوکسین دانه های غلات باید خشک، بدون آسیب فیزیکی و بدون آسیب حشرات باشند و در دمای پایین انبار شوند که کنترل این شرایط در عمل بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن است.

 

آفلاتوکسین در غلات

چگونه آفلاتوکسین ها را تشخیص دهیم؟

در صورتی که آلودگی شدید باشد، توده های اسپور قارچ ها، ممکن است به رنگ زرد یا سبز بر روی محصولات مشاهده شوند که در نقاط آسیب دیده دانه ها(آسیب فیزیکی یا آسیب حشرات) بیشتر مشاهده می شود اما آفلاتوکسین ها با چشم قابل رویت نیستند.

روش های تشخیص آفلاتوکسین در محصولات کشاورزی شامل کروماتوگرافی لایه نازک، الایزا، HPLC، و آشکارسازی با اشعه UV و فلوئورسنت می باشد. آفلاتوکسین ها زیر نور اشعه UV با طول موج ۳۶۵ نانومتر نور فلوئورسنت با رنگ زرد مایل به سبز منعکس می کنند.

خطرات آفلاتوکسین ها

گاهی غلظت سم آفلاتوکسین در دانه های غلات ممکن است تا ppb (μg / kg) ۴۰۰ افزایش یابد که بسیار خطرناک است، بنابراین نمونه برداری و آنالیز غلات مورد استفاده برای غذای انسان و حیوانات بسیار مهم و ضروری است. آفلاتوکسین ها می توانند بیماری های کبدی را در انسانها و حیوانات تشدید کنند.

 گزارش شده است که آفلاتوکسینB1،  قوی ترین ماده سرطانزای شناخته شده است. حساسیت به آفلاتوکسین ها با توجه به نژاد، گونه، سن، دوز سم موجود در غذا و طول زمان مصرف آفلاتوکسین، متفاوت است. آفلاتوکسین ها ممکن است باعث کاهش تولید حیوانات (شیر، تخم مرغ، گوشت و…)، سرکوب سیستم ایمنی بدن، سرطان زایی و جهش های ژنتیکی شوند.

همچنین آفلاتوکسین ها می توانند در شیر، گوشت یا تخم مرغ نیز موجود باشند که از خوراک های آلوده حیوانات به این فراورده ها منتقل می شوند. بر اساس تحقیقات علمی، ثابت شده است که آفلاتوکسین B1 در بروز سرطان کبد در انسان نقش دارد. روش های مختلفی برای جذب و خنثی سازی آفلاتوکسین ها در خوراک حیوانات ارائه شده است که بهترین و موثر ترین آنها استفاده از توکسین بایندرها در خوراک حیوانات می باشد.