روش های ازدیاد برداشت

[qazalemolaie]

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی :
http://kishindustry.com


روشهاي ازدیاد برداشت، شامل روشها و شیوههایی است که به افزایش بازیابی نهایی نفت منجر میشود. این شیوه ها با استفاده از گرما یا تزریق موادي که به طور معمول در مخزن وجود ندارد، مانند مواد شیمیایی، حلالها، اکسیدکننده هـاتوسط مکانیزمهاي جدید و متفاوت سبب جابجایی نفت میشوند. 

 

[b]روشهاي ازدیاد برداشت نفت شامل[/b]: 

[list]
[*]سیلابزنی با آب 

[*]روشهاي گرمایی (تحریک با بخار، سیلابزنی با بخار، رانش با آب داغ، احتراق درون مخزن) 

[*]روشهاي شیمیایی (سیلابزنی با پلیمر ،مواد کاهش دهنده کشش سطحی، مواد قلیائی و میسلار/پلیمر) 

[*]روشهاي امتزاج پذیري (گاز هیدروکربن، دي اکسید کربن و نیتروژن)
[/list]

هدف هر فرایند ازدیاد برداشت، به حرکت در آوردن نفت باقیمانده میباشد کـه بـه افـزایش بـازده جـاروبی حجمـی وجابه جایی منجر می شود. 

بازده جابهجایی با کاهش ویسکوزیته نفت (روشهاي گرمایی) یا کاهش نیروهاي موئینگی یا کشش سطحی (سیلابزنی با مواد امتزاجپذیر) افزایش مییابد. 

بازده جاروبی حجمی با تغییر نسبت تحركپذیري بین ماده تزریق شده و نفت باقیمانده درجا (سـیلاب زنـی بـا پلیمـر) افزایش مییابد. 

ضـروري اسـت ک ه قبـل از انتخ اب روشهـاي ازدی اد برداشـت نفـت ، نف ت باقیمانـده و مک انیزم هـاي لازم مشخص شود.

[b]بازیافت ثانویه  [/b]

با کاهش تدریجی انرژي هاي طبیعی مخزن (افت فشار) ناشی از تولید و رسـیدن بـه شـرایط غیراقتصـادي، بـه منظـورافزایش میزان بازیابی نفت، انرژي لازم از خارج به مخزن داده میشود. این انرژي معمولا با تزریق آب یا گاز بـه مخـزنانجام میگیرد. روشهاي عملی براي افزایش بازیافت ثانویه نفت عبارتند از: 

سیلابزنی بوسیله آب

 1-حفظ فشار مخزن

[b]بازیافت ثالثیه[/b] 

عوامل متعددي موجب کاهش و یا عدم موفقیت کاربرد روشهاي بازیافت ثانویه می شوند. از جمله این عوامل میتوان به وجود نیروهاي موئینگی و پایین بودن ضریب جارویی به دلیل غیر همگن بودن سنگ مخزن اشاره کرد. مجموع بازیابی نهایی نفت با استفاده از روش اولیه، و ثانویه کمتر از 50 درصد نفت در جاي اولیه می باشد. در طـول عمـر یـک مخـزنزمانی وجود دارد که هزینه تولید یک بشکه نفت بیشتر از قیمت فـروش آن مـیشـود .

در ایـن حالـت تولیـد از مخـزن  ناکارآمد می باشد در حالی که بیش از 50 درصد نفت درجـا در  مخـزن بـاقی مانـده اسـت. در ایـن صـورت و بـه علـتغیراقتصادي بودن روشهاي اولیه و ثانویه، افزایش بازیابی نفت در جهت تسهیل حرکت نفت تله افتـاده مـورد بررسـیقرار میگیرد. در این روشها تمرکز اصلی بر روي برهمکنش نیروهاي گرانروي و مـو ئینگی بـین سـنگ، نفـت و سـیالتزریقی میباشد. روشهاي از بازیافت ثالثیه اصطلاحاً ازدیاد برداشت نفت نامیده میشوند. 
روشهاي ازدیاد برداشت نفت به طور کلی عبارتند از:  
[list]
[*]روش هاي حرارتی

[*]تزریق امتزاجی گاز

[*]روش میکروبی

[*]سیلاب زنی با مواد شیمیایی 
[/list]

در روشهاي مذکور افزایش میزان بازیافت نفت از طریق بهبود حرکت سیال درون سنگ مخزن با استفاده از حـرارت وکاهش گرانروي، تغییر کشش سطحی بین سیال تزریقی و نفت و کاهش نیروهاي مـو ئینگی، انتقـال جـ رم و یـا تغییـرخواص نفت و سنگ مخزن صورت میگیرد. 

[b]روش حرارتی[/b] [b]:[/b]

روش های حرارتی معمولا در بهره برداری از مخازنی که نفت آنها نسبتا سنگین است، به کاربرده میشود و برای نفت خام با شاخص API بین 10تا20 کاربد دارد.حرارت دادن به منظور کاستن گرانروی شامل تزریق آب داغ یا بخار به درون مخزن و یا ایجاد حرارت به کمک انرژی الکتریکی میباشد

[b]تزريق گاز:[/b]

روش تزريق گاز به دو صورت امتزاجي و غير امتزاجي صورت ميگيرد. در روش امتزاجـي، گـاز طبيعـي بـا افزودن تركيبات هيدروكربني مياني c2 تا c6 غني ميشود؛ به طوري كه بخش غني شـده گـاز تزريقـي كـه در ابتداي كار تزريق مي گردد، با نفت مخزن امتـزا ج يافتـه و آن را از درون خلـل و فـرج سـنگ مخـزن بـه طرف چاه هاي توليدي هدايت ميكند. راندمان افزايش بازيافت در ايـن روش، بيشـترين درصـد را بـه خـود اختصاص ميدهد و اگر سنگ مخزن داراي خواص همگن و يك دست و تراوايي آن نيز مناسـب باشـد، بـه 65 تا 75 درصد حجم نفت باقيمانده، ميتوان دست يافت.

در روش غير امتزاجي، گاز به مخازن نفتي تزريق مي گردد كه اين تزريق نسبتاً ارزان اسـت و در تعـدادي از مخازن نفتخيز خشكي و دريايي ايران اعمال ميگردد. در اين روش، گاز تزريقي در قسمت بـالاي مخـزن متراكم ميشود وفشار مخازن را افزايش ميدهد و حركت نفت را سهولت ميبخشد. بايد توجه داشت كه لزومي ندارد گاز تزريقي حتما از نوع تركيبات هيدروكربني باشد. در كشورهاي صنعتي، از گازهاي خروجي از تاسيسات بزرگ صنعتي كه بخش اعظم آن را دي اكسيدكربن تشكيل ميدهد، براي تزريق استفاده ميشود. در اين روش، حتي راندمان بالاتر از تزريق گازهاي هيدروكربني است و فوايد زيست محيطي نيزدر پي دارد.

[b]تزريق آب:[/b]

در اين روش، آب به عنوان عامل فشارافزايي به مخزن به كار برده ميشود.

[b]تزريق آب و گاز:[/b]

از تزريق متناوب آب و گاز براي افزايش فشار در مخزن نيز ميتوان سود جست.

در مورد روش تزريق آب به مخزن نيز بايد در استفاده از اين روش كمال احتياط را به كار برد. برخي

كارشناسان اعتقاد دارند، بازده اين روش مطلوب نيست، زيرا راندمان كار نهايتاً 35 درصد ميباشد و

اولويت در استفاده از روش تزريق گاز خواهد بود. تزريق آب بيشتر براي مخازن شني كاربرد دارد و براي

مخازن نفتي كشور كه عمدتا شكافدار هستند نبايد مورد استفاده قرار گيرد

[b]روش تزريق مواد شيميايي و يا فوم:[/b]

اين روش به منظور كاهش نيروي كشش سطحي بين سنگ و سيال، با تنظيم نسبت تراوايي به گرانروي

نفت مخزن مورد استفاده قرار ميگيرد. استفاده از روش تزريق فوم و مواد شيميايي، به طور مثال در برخي

از ميادين نروژ به صورت آزمايشي با موفقيت انجام پذيرفته است.

[b]روش ميكروبي:[/b]

استفاده از ميكروبها جهت توليد گاز به منظور افزايش بازده و يا دفع موادي كه باعث كاهش غلظت و

گرانروي نفت و انتقال آسان آن به سمت چاههاي توليدي ميشود، تحت روشي به نام MEOR انجام

ميشود. روشهاي ميكروبي از روشهاي نوين افزايش بازده ذخاير به شمار ميرود كه اين روش از

جنبه هاي نوين كاربرد علوم بيوتكنولوژي در صنعت نفت ميباشد.