وضعیت قرار گیری وارونه جنین در رحم

[7sanaz]

وضعیت قرارگیری جنین: سفالیک و بریچ

در ابتدای بارداری با توجه به کوچک بودن نسبت جنین به محوطه رحم، جنین در داخل کیسه آمنیوتیک به حالت شناور و بسیار متحرک قرار دارد و می تواند به راحتی از هر پوزیشن یا وضعیتی به وضعیت دیگر تغییر حالت دهد. کم کم و با پیشرفت بارداری و رشد جنین، نسبت جنین به فضای رحم کم می‌شود و تغییر وضعیت جنین به سختی رخ داده و جنین در یک وضعیت تقریبا ثابتی باقی می‌ماند. در اکثر قریب به اتفاق بارداری‌ها جنین در هنگام زایمان در وضعیتی قرار می‌گیرد که سر او در نزدیکی دهانه رحم و واژن واقع می‌شود و باسن او در بالا و نزدیک دیافراگم مادر. به این وضعیت قرارگیری در پزشکی، اصطلاحا وضعیت سفالیک (ورتکس) گفته می‌شود، چرا که در هنگام وقوع زایمان طبیعی ابتدا سر از رحم خارج می‌گردد. همچنین سفالیک وضعیت طبیعی و مناسب برای انجام زایمان طبیعی است. وضعیت بریچ کاملا برعکس حالت سفالیک می‌باشد که در تعداد اندکی از بارداری‌ها تا زمان زایمان باقی می‌ماند. در حالت بریچ  سر جنین نزدیک دیافراگم مادر واقع شده و باسن او در نزدیکی دهانه رحم مادر قرار دارد و در هنگام زایمان طبیعی ابتدا پا یا باسن جنین از رحم خارج می‌شود.

شیوع وضعیت بریچ

در اوایل بارداری میزان قرارگیری جنین در وضعیت بریچ به علت متحرک بودن او زیاد و شایع است و بریچ بودن جنین در این زمان یافته‌ی مهمی نیست. اما رفته رفته با افزایش سن جنین از این میزان کاسته می‌شود به طوریکه در حول و حوش 28 هفتگی، بین 20 تا 25 درصد از جنین ها بریچ هستند. در 32 هفتگی تنها 7 تا 16 درصد از جنین ها در حالت بریچ قراردارند و در زمان زایمان فقط 3 تا 4 درصد از جنین‌ها همچنان بریچ باقی می‌مانند. 

علل قرارگیری جنین در وضعیت بریچ

در اکثر موارد قرارگیری جنین در وضع بریچ به صورت کاملا اتفاقی و شانسی است. اما در 15 درصد از موارد بریچ بودن می‌تواند به علت مشکل در جنین، محل قرارگیری جفت، شرایط مادری و حجم مایع آمنیوتیک رخ بدهد. عواملی که احتمال قرارگیری جنین را در حالت بریچ افزایش می‌دهند عبارتند از :

[list]
[*]وجود سابقه بریچ بودن در خواهر یا برادر جنین

[*]موقعیت قرارگیری جفت مثل جفت سرراهی

[*]مشکلات رحم مثل رحم‌های دارای دیواره، رحم دوگانه، رحم تک شاخ یا فیبروم‌های رحمی

[*]داشتن چندین بار سابقه بارداری

[*]شل و افتاده بودن دیواره‌ی شکم

[*]حجم زیاد و یا کم مایع آمنیوتیک

[*]وجود تنگی در لگن مادر

[*]شرایط خود جنین مثل: وجود توده در سر، گردن و یا کمر، مشکلات عصبی در جنین، محدودیت رشد جنین، نرسیدن اکسیژن به جنین

[*]کوتاهی بندناف

[*]دو یا چند قلویی

[*]سن بالای مادر

[*]استفاده مادر از برخی داروها 
https://gahvare.net/articles/YL1W9/%D8%A...B%8C%D9%86
[/list]