پراستیک اسید

[sajjad arabi]

تاریخچه پراستیک اسید

اولین بار در سال 1950 در مجله مهندسی غذایی گرینسپن و مارگولیس پراستیک اسید (Peracetic acid) را به ثبت رساندند و با توجه به محدودیت هایی که کلر ایجاد می کرد، ابتدا به طور خاص در تصفیه و گندزدایی آب و فاضلاب به کار برده شد. سپس در بسیاری از خدمات بهداشت عمومی پراستیک اسید(پراکسیدین) جایگزین کلر شد.

دلیل گرینسپن و مارگولیس برای این نوآوری، احساس نیاز به توسعه مواد ضدعفونی کننده جدید بر پایه پراستیک اسید بود. در آن زمان کلر، عامل استریل غالب بود. کلر عملکرد ناکافی در برخی موارد از قبیل استریل کردن خط تولید نشان داده بود. اگر چه عوامل دیگر از قبیل هیپوکلرید سدیم موثر بودند.

مزایای پراستیک اسید

[list]
[*]سازگار با محیط زیست
[*]عدم وجود باقی مانده سمی
[*]حذف مواد سمی، آلودگی های میکروبی از فاضلاب
[/list]

ساختار شیمیایی پراستیک اسید

پراستیک اسید با فرمول شیمیایی (C2H4O3)، ترکیبی متعادل از اسید استیک (CH3COOH) و پراکسید هیدروژن (H2O2) در یک محلول آبی است. جرم مولی آن ۷۶/۰۵ g/mol می‌باشد. مایع روشن، بی رنگ است و بوی تند سرکه دارد. مقدار pH  آن پایین (2.8) است. پراستیک اسید از واکنش بین هیدروژن پراکسید و اسید استیک تولید شده است و در غلظت حدود یک دهم میلی گرم در لیتر یا یک دهم پی پی ام بویی مشابه سرکه خانگی و در غلظتهای بالاتر دارای بویی تند و سوزش آور خواهد شد.

پراستیک اسید با محیط زیست مهربان است

این محلول بصورت کنسانتره تولید می شود. به منظور استفاده از آن باید با آب رقیق شود. خاصیت ضدعفونی کنندگی آن بسیار بالاتر از پراکسید هیدروژن به تنهایی خواهد بود. فراورده نهایی این واکنش، اسید استیک و آب و دی اکسید کربن خواهد بود که خطری برای محیط زیست محسوب نمی شوند. بر همین مبنا، سازمان حفاظت محیط زیست جهانی (EPA) آستانه تحمل باقی مانده پراستیک اسید در میوه ها، خشکبار، سبزیجات تازه و خشک، غلات، ادویه ها و … را تا 100PPM در هر بار استفاده تعیین کرده. این میزان برای استفاده در ضدعفونی تجهیزات و سطوح تا 500PPM مجاز دانسته شده است.

از سوی National Organic Program به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده سطح بالای ارگانیک شناخته شده است. این ویژگی ها به معنی قابل اطمینان بودن و بی خطر بودن پراستیک اسید برای محیط زیست انسان و دام می باشد. پراستیک اسید یکی از بهترین ضدعفونی کننده های ویژه صنایع غذایی و مورد تایید FDA که بشر تاکنون به عنوان جایگزین مناسب ضدعفونی کننده های سنتی و قدیمی، شناخته است .

استیک اسید اکسیدان بسیار قوی است و پتانسیل اکسیداسیون آن از دی اکسید کلر و کلر بیشتر و در حد ازن است.

عملکرد پراستیک اسید (پراکسیدین(به عنوان ماده ضدعفونی کننده با اکسید کردن غشای سلولی بیرونی میکروارگانیسم ها عمل می کند. مکانیسم اکسیداسیون شامل انتقال الکترون است. این محلول از طریق تخریب غشای سلولی، پاتوژن ها را از بین می برند. پراستیک اسید در داروسازی و پزشکی نیز کاربرد گسترده ای دارد.

بطور کلی پراستیک اسید را به دو صورت می توان استفاده کرد

[list]
[*]برای خنثی سازی انواع زیادی از میکروارگانیسم های پاتوژن
[*]غیرفعال کردن ویروس ها و اسپور
[/list]فعالیت پراستیک اسید به سختی تحت تاثیر ترکیبات آلی که در آب وجود دارند قرار می گیرد.
در برابر جلبک ها، لارو صدف باریک دریایی و رودخانه‌ای، لجن و گل تشکیل باکتری ها و میکروب ها می تواند موثر باشد.

پراستیک اسید روی باکتری ها (Fecal Coliform، Total Coliform، Staphylococcus Aureus ،Escherichia Coli)، ویروس ها، قارچ ها (Aspergillus)، میکروارگانیسم ها، نماتدها و بسیاری دیگر از پاتوژنهای انسانی و گیاهی و جانوری تاثیر می گذارد.

معایب استفاده از سموم شیمیایی:

افزایش جمعیت جهان و کمبود منابع غذایی موجب رشد فناوری و استفاده از دانش جدید کشاورزی از جمله مصرف سموم به منظور تولید بیشتر شده است. سموم شیمیایی با حذف عوامل بیماری‌زای گیاهی، مقدار تولیدات کشاورزی را افزایش می دهند. البته پیامدهای زیانبار، مشکلات و معضلات جدی را برای کاربر، مصرف کننده محصولات سم پاشی شده، موجودات زنده طبیعیت، تعادل طبیعی در عرصه‌های کشاورزی و حتی عرصه های خشکی و آب طبیعی، آب های سطحی و زیرزمینی و هوا ایجاد می کنند که اغلب جبران ناپذیرند.

آلودگی مداوم و روز افزون محصولات کشاورزی و فرآورده های غذایی به باقی مانده سموم، نه تنها موجب ظهور بیماری های ناشناخته در میان انسان ها شده، بلکه به تخریب و فرسایش منابع پایه کشاورزی انجامیده است. یکی از موارد استفاده از پراستیک اسید ضدعفونی گلخانه و زمین کشاورزی است.

انواع سموم و کود کشاورزی شیمیایی مهمترین نهاده هایی هستند که سبب آلودگی محیط زیست و آب های زیرزمینی در بخش کشاورزی می شوند. از جمله تاثیرات سموم شیمیایی بر انسان می توان به بروز انواع مسمومیت، جهش، سرطان، نازایی، سقط جنین، ناقص الخلقه شدن نوزاد و اختلال غدد اشاره کرد.

اولین محل تماس سم در انسان پوست است. بنابراین، سم در بدن جذب می گردد و یا بدون جذب شدن تنها در پوست باقی می ماند. تماس غیر مستقیم با سموم شیمیایی ناشی از خوردن غذاهایی است که سموم آفت کش در آن نفوذ کرده اند. این امر می تواند باعث افزایش مقدار مواد سمی در بدن انسان گردد.

کاربرد پراستیک اسید در صنایع مختلف

مصرف ضدعفونی کننده ها بسیار گسترده است و اختصاص به صنعت خاصی ندارد. لیکن اکسیدین تولیدی صنایع آرال شیمی با گریدهای مناسب برای هر صنعت فرموله و تولید می شود. لازم به ذکر است که اکسیدین حداکثر اثربخشی را دراختیار مصرف کننده قرار می دهد.

[list]
[*]اکسیدین صنایع لبنی و غذایی
[*]اکسیدین قند و شکر
[*]اکسیدین آب و فاضلاب
[*]اکسیدین پرورش قارچ
[*]اکسیدین گلخانه ها
[/list]

 

منبع: www.aralshimi.com