۱۶ سوال متداول درباره مصاحبه دکتری

[feyzi1400]

پاسخ رتبه ۳ دکتری رشته عمران: توصیه های کسی که تجربه حضور در چهار جلسه مصاحبه دکتری را داشته و از دانشگاه صنعتی شریف به دانشگاه امیرکبیر رفته حتماً برای کسانی که قرار است در این مصاحبه ها حاضر شوند، مفید خواهد بود.

دانشجوی رتبه ۳ دکتری رشته عمران، کارشناسی و کارشناسی ارشد را در دانشگاه شریف گذرانده و هم اکنون دانشجوی دکتری دانشگاه امیرکبیر است. او به ۱۶ سوال متداول دانشجوهایی که برای جلسه مصاحبه دکتری آماده می شوند، پاسخ داده است.

 ۱- فکر می کنید دانشجوها قبل از جلسه مصاحبه چه کارهایی باید انجام دهند که برای‍شان مفید است؟

قبل از مصاحبه هر چیزی که فکر می کنید می تواند مفید باشد، تهیه کنید؛ اگر مقاله ای نوشته اید، کتابی ترجمه کرده اید و یا در کارگاه های آموزشی شرکت کرده اید، مدارک همه این ها را تهیه کنید. باید در این جلسه خود را یک فرد پژوهش گر نشان دهید. حتی اگر جایی، مثلاً در دانشگاه های آزاد یا پیام نور، تدریس کرده اید، مدارک مربوط به آن را در جلسه مصاحبه ارائه کنید. خود من پوشه ای تهیه کرده بودم و همه کارهایی را که انجام داده بودم، به تعداد اساتید کپی کرده و همراه داشتم.

 کار مهم بعدی این که در سایت دانشگاه ها، اسامی اساتید و زمینه کاری آن ها را پیدا کنید. اساتیدی که زمینه کاری و پژوهشی مشترکی با شما دارند را شناسایی کنید و رزومه خود را به صورت حضوری یا از طریق ایمیل برای آنها بفرستید.

 ۲- ملاقات حضوری بهتر است یا ارتباط از طریق ایمیل؟

به صورت حضوری استاد را دیدن، نوعی مصاحبه غیررسمی به شمار می رود. با اساتید صحبت می کنید و در صورتی که استاد علاقه مند شد، ممکن است بخواهد یک جلسه دیگر هم او را ببینید.

۳- ترتیب انتخاب دانشگاه ها در ترغیب اساتید برای پذیرش یک دانشجو نقش دارد؟

ترتیب انتخاب من امیرکبیر، صنعتی شریف، خواجه نصیر و تهران بود. چون احساس کردم ممکن است اساتید دانشگاه تهران دانشجوهای شریف را نپذیرند، دانشگاه تهران را گذاشتم انتخاب آخر؛ که اتفاقاً از این کار من به اساتید دانشگاه تهران برخورد. اگر روال انتخاب دانشگاه ها، شریف، تهران، امیرکبیر و خواجه نصیر یا علم و صنعت ، رعایت نشود، به اساتید برمی خورد. در آن صورت باید دلایل منطقی ارائه کنید. اما اگر روال مند انتخاب کنید، ممکن است اساتید خوشحال هم بشوند. مثلاً در امیرکبیر به من گفتند چرا تهران را دوم انتخاب نکردی، گفتم چون امیرکبیر ۶ نفر می گرفت و تهران ۳ نفر؛ و احتمالا قبولی ام در امیرکبیر بیشتر است. یکی از دلایلی که من دانشگاه تهران قبول نشدم همین موضوع بود.

۴- معمولاً دانشگاه های مختلف برای پذیرش دانشجو از دیگر دانشگاه ها حساسیت دارند؛ چه طور شد شما توانستید از شریف به امیرکبیر بروید؟

این رقابت و حساسیت وجود دارد. ولی استاد راهنمای من در دانشگاه شریف ظرفیت نداشت و اساتید دیگر هم قصدشان این بود که دانشجوهای ارشد خودشان را بگیرند. برای همین شانس قبولی من در شریف ضعیف بود. در مصاحبه دانشگاه امیرکبیر به من گفتند با این رتبه شریف قبول می شوم. اما من می دانستم که این طور نیست و به آنها گفتم که شانس من در شریف و امیرکبیر یکی است.

 البته به طور قطع این طور نیست که دانشگاه ها اصلا دانشجوهای بقیه دانشگاه ها را نگیرند. در دانشگاه تهران کمی تعصب وجود دارد، اما در بقیه دانشگاه ها این طور نیست؛ من هم در خواجه نصیر و هم در امیرکبیر قبول شدم فقط در دانشگاه تهران پذیرفته نشدم.

برای اساتید این مهم است که شما کجا درس خوانده اید؛ این که شما یک دانشگاه معتبر درس خوانده باشید مهم است. مثلاً کسی رتبه یک دکتری شده بود، اما ارشدش را در دانشگاه پیام نور خوانده بود. او با این که بهترین رتبه را آورده بود، اصلا دانشگاه های شریف، تهران و امیرکبیر را انتخاب نکرده بود. چون گفته بودند قبول نمی شود!

۵- در کدام یک از دانشگاه هایی که برای مصاحبه رفتید سوال علمی و درسی پرسیدند؟

در دانشگاه امیرکبیر، شریف و تهران سوال علمی نپرسیدند؛ اما در دانشگاه خواجه نصیر سوالات علمیِ سخت پرسیده می شود.

۶- این سوال ها مرتبط با پایان نامه بود یا موضوع دیگر؟

هم از پایان نامه پرسیدند و هم از موضوعات دیگر. ممکن است بپرسند زمینه کاری شما چیست و سوالات را در همین رابطه طرح کنند. البته جواب دادن به سوالها هم چندان وزنی نداشت و نیازی نیست که حتماً به سوالها جواب صحیح داد. من در خواجه نصیر جواب خیلی از سوال ها را نمی دانستم ولی باز هم رتبه ام در این دانشگاه یک شد.

۷- سوال زبان هم پرسیده می شود؟

معمولاً سوال غیرمستقیم پرسیده می شود، این که بگویند جمله ای را به انگلیسی بگو، از من که نپرسیدند. ولی ممکن است درصد زبان در کنکور پرسیده شود.

۸- موضوع و نمره پایان نامه چقدر وزن دارد؟

در مورد پایان نامه حتماً در همه دانشگاه ها سوال می پرسند. نمره معمولاً پرسیده می شود اما مهم نیست.

موضوع پایان نامه ی شما اگر نو و جدید باشد و یا اگر استاد در آن موضوع کار کرده و یا علاقه مند است کار کند، موثر است. این که شما پایان نامه را به نحوی برای اساتید توضیح دهید که خوشایندشان باشد خیلی مهم است.

۹- توصیه نامه ها چقدر تاثیر دارند؟

همه دانشگاه ها توصیه نامه را می خواهند، اما حداقل تاثیر را دارد. در هر دانشگاه باید دو توصیه نامه، یکی از استاد راهنما و یکی هم از یک استاد دیگر، ارائه دهید.

 

 ۱۰- شاغل بودن دانشجو تاثیر منفی دارد؟

معمولاً اساتید با شغل تمام وقت مشکل دارند. اگر دانشجویی رزومه کاری قوی و تمام وقت داشته باشد، ممکن است مورد رضایت اساتید قرار نگیرد. ولی معمولاً برای شغل های نیمه وقت، وضعیت را درک می کنند.

۱۱- کدام دانشگاه در رشته عمران اعتبار بیش تری دارد؟

از نظر سطح دانشجو مسلماً دانشجوهای دانشگاه شریف، اما از نظر سطح اساتید، دانشگاه تهران اول است. دانشگاه های شریف و امیرکبیر در یک سطح هستند و بعد از آن هم دانشگاه های خواجه نصیر و علم و صنعت قرار دارند.

۱۲ – اساتید دانشگاه امیرکبیر روش خاصی برای پذیرش دانشجو دارند؟

رشته عمران در دانشگاه امیرکبیر اهمیت خاصی دارد. برای همین تمام اساتید مرتبط در جلسه مصاحبه حضور داشتند. هم چنین در این دانشگاه صحبت کردن با اساتید قبل از مصاحبه مهم است. برخلاف بعضی دانشگاه ها که اساتید بعد از گذشت یک سال از دوره دکتری و تمام شدن درس ها، دانشجوها را بین خود تقسیم می کنند، در دانشگاه امیرکبیر در همان جلسه مصاحبه دانشجوها تقسیم می شوند و هر استاد دانشجوهای خودش را انتخاب می کند.

برای همین فکر می کنم این برای اساتید مهم است که قبل از مصاحبه شما با آن ها صحبت کرده یا با ایمیل مرتبط باشید. دوستانی که به علم و صنعت رفته بودند هم می گفتند ما به اساتید ایمیل زدیم و بعد اساتید تماس گرفتند که بیایید تا در جلسه ای با هم صحبت کنیم.

 

۱۳- از ۶ نفر ظرفیت دانشگاه امیرکبیر چند نفر دانشجوی غیرامیرکبیری پذیرفته شدند؟

از شش نفر، دو نفر از امیرکبیر، یک نفر از شریف، یک نفر از تهران و یک نفر هم از دانشگاه فردوسی مشهد که البته ارشدش را با یکی از اساتید دانشگاه امیرکبیر گذرانده بود، و یک نفر هم از دانشگاه تبریز که فکر می کنم رزومه ای پژوهشی خوبی داشت، پذیرفته شدند.

 

۱۴- الان وزن آزمون و مصاحبه برابر شده؛ این چقدر به نفع دانشجوست؟

به نظر من خیلی سلیقه ای عمل می شود. من فکر می کردم شریف قبول می شوم، ولی به نظرم اساتید شریف سلیقۀ من را نپذیرفتند. یعنی این قدر نمره را پایین دادند که با این که رتبه یک بودم پذیرفته نشدم و کسی را پذیرفتند که رتبه اش ۴۸ بود. تنها دلیل پذیرش این دانشجو هم این بود که دانشجوی خود استاد بود. عدالت این است که این وزن برابر شود و فکر می کنم امسال شرایط بهتر است.

۱۵- انگیزه دانشجو هم برای اساتید مهم است؟

حتماً درباره انگیزه ادامه تحصیل در این مقطع پرسیده می شود. مثلاً می گویند در حال حاضر که مهندسی پول اش از دکتری بیشتر است انگیزه شما برای ورود به دکتری چیست. در جواب این سوال باید درباره علاقه خود به محیط های علمی و پژوهشی توضیح دهید.

۱۶- احتمال قبولی دانشجوهایی که در دانشگاه های مطرح تهران ارشدشان را نگذرانده اند، در خود این دانشگاه ها چقدر است؟

توصیه من به دانشجوها این است که سعی کنند دوره دکتری خود را در همان دانشگاهی بگذرانند که ارشدشان را خوانده اند. مثلاً دانشجویی که در دانشگاه شهید چمران اهواز ارشدش را گذرانده و رتبه دکتری اش خوب شده، احتمال قبولی اش در دانشگاه های مطرح تهران پایین است، پس باید احتمال قبولی اش را بسنجد. من دوستانی داشتم که از دانشگاه آزاد بودند و رتبه شان هم خوب شده بود، ولی هیچ کدام از دانشگاه های مطرح قبول شان نکردند.

یک توصیه نهایی برای داوطلبان آزمون دکتری؟

درست است که دست اساتید در جلسه مصاحبه باز است، ولی آن ها هم طبق یک روال باید نمره دهند؛ پاسخ گویی به سوالات، شخصیت علمی دانشجو، شرکت در کارگاه ها، توصیه نامه و… همه این ها نمره دارد. نباید این عوامل را دست کم بگیرید.

برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر