بیماری بواسیر یا هموروئید چیست؟ و علت بروز این بیماری

[nyusha]

احتمالاً کلمه‌ی بواسیر یا هموروئید (Hemorrhoid) بسیار به گوش‌تان خورده است. این کلمه بسیاری از افراد را به یاد مشکلات جسمی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌‌هایشان در سنین پیری می‌اندازد، اما بر خلاف تصور عموم این بیماری از سنین جوانی شروع می‌شود. این اختلال خاموش ممکن است بدون بروز نشانه‌های واضحی در بدن فرد به وجود آید و حتی در صورت ظهور علائم هموروئید نیز به دلیل جوانی و بی‌توجهی فرد به آن‌ها، سال‌ها از نظر فرد مخفی بماند. اما بیماری بواسیر چیست؟؟؟ در ادامه با بیماری بواسیر یا هموروئید و دلایل ایجاد آن آشناخواهید شد تا در صورت بروز این بیماری نسبت به درمان قطعی هموروئید اقدام کنید.

بیماری بواسیر با نام علمی هموروئید به صورت تورم و التهاب مویرگ‌های موجود در خروجی دستگاه گوارش یعنی مقعد بروز می‌کند. دیواره‌ها‌ی درونی مقعد چهار سانتی‌متر انتهایی روده‌ی بزرگ به دلیل داشتن خاصیت ارتجاعی و عملکرد دریچه‌ای آن از رگهای بالشتکی با دیواره‌های حساس تشکیل شده است . مویرگ‌های بخش ‌انتهایی دستگاه گوارش که موظف به مراقبت از کانال مقعد هستند، در هنگام دفع مدفوع خشک دچار کشش و ملتهب خواهند شد. کشیدگی دیواره‌ی سیاهرگ‌ها با کاهش توان انقباضی مانع پمپاژ خون به سمت نواحی بالاتر و بازگشت آن به قلب می‌شوند. بنابراین هر عاملی که مانع بازگشت خون داخل این عروق مخرج به قلب شود سبب افزایش فشار داخل این سیاهرگهای دهانه مقعد شده و سبب گشاد شدن وپیچ در پیچ شذن این عروق خواهد شد که به آن بواسیر یا هموروئید گفته میشود.

علت بواسیر چیست؟
با وجود مشخص نبودن علت بواسیر، پر واضح است که عدم پایبندی به برخی اصول تغذیه‌ای و سبک زندگی نادرست در به وجود آمدن آن بی‌تأثیر نیست که لیستی از آن‌ها عبارت است از:
[list]
[*]عدم مصرف روزانه‌ی آب به میزان کافی: کم‌آبی بدن باعث سفت و سخت شدن مدفوع درون روده‌ها خواهد شد به صورتی که مدفوع سخت به سختی درون روده حرکت کرده و در سطح دیواره‌های درون کانال مقعد خراش ایجاد می‌کند.
[*]مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل: الکل باعث ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه گوارش می‌شود.
[*]مصرف ناکافی میوه و سبزیجات: مصرف ناکافی میوه و سبزیجات و مواد غذایی حاوی فیبر منجر به کاهش سرعت حرکت مواد غذایی درون روده‌ها و ایجاد یبوست در فرد می‌شود.
[*]اضافه‌وزن: چاقی و اضافه وزن علاوه بر ایجاد کم تحرکی در فرد و کاهش سرعت حرکات روده‌ای، فشار بیشتری را بر ناحیه مقعد وارد می‌کند.
[*]فعالیت‌های بدنی سنگین و نادرست: ورزش‌های سنگینی که به شیوه‌های غیر اصولی با وارد کردن فشار زیاد بر بدن انجام می‌شود به خروجی دستگاه گوارش و کف لگن آسیب وارد می‌کند.
[*]پرهیز از فعالیت بدنی و زندگی ماشینی: کم‌تحرکی و عادت به زندگی‌های ماشینی فعالیت دستگاه گوارش را کم می‌کند.
[*]باقی ماندن طولانی مدت در وضعیت ایستاده یا نشسته: شغل‌های نشسته امروزی مانند کارمندی یا رانندگی در مسافت‌های طولانی با تحت فشار قرار دادن مقعد زمینه‌ساز بیماری بواسیر هستند.
[*]حمل وسایل سنگین و بیشتر از توانایی جسمی فرد: بلند کردن اجسامی با وزنی بیش از حد نرمال توان فیزیکی بدن فرد به عضلات کف لگن از جمله کانال مقعد آسیب می‌رساند.
[*]ازدیاد فشار شکمی با سرفه‌های شدید و مکرر: با سرفه فشار ناحیه‌ی داخل شکم افزایش می‌یابد و با هر بار تکرار شدن آن عضلات کف لگن نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد.
[*]زور زدن هنگام دفع مدفوع: اجابت مزاج با زور عضلات ناحیه‌ی مقعد را بیش از حد کشیده و تحریک می‌کند.
[*]رابطه‌ی جنسی مقعدی: به دلیل دریچه‌ای بودن عضلات ناحیه مقعد و بسته بودن آن در مواقع عادی، هنگام نزدیکی مقعدی آلت تناسلی با زور و فشار آن را باز می‌کند، همین فشار عضلات و اعصاب آن را تضعیف و کنترل بر دریچه را کم می‌کند. تکرار رابطه‌ مقعدی دیواره‌ی عروقی این ناحیه را نیز نازک و تحریک می‌کند.
[*]بارداری: بارداری نه تنها به دلیل تغییرات هورمونی مؤثر بر دستگاه گوارش و ایجاد یبوست، بلکه به دلیل فشار ناشی از بزرگی شکم و رحم باعث تحریک ناحیه‌ی مقعد می‌شود. در نتیجه منجربه ایجاد هموروئید در بارداری می شود.
[/list]بیماری هایی که ممکن است به بواسیر یا هموروئید منجر شوند
[list]
[*]تجربه‌ی اسهال و یبوست‌ مزمن: ممکن است آسیب در دریچه مقعد هنگام خروج سریع مدفوع در هنگام اسهال با ایجاد اصطحکاک یا خروج کند و به دلیل سختی آن حین یبوست با ایجاد فشار به وجود آید.
[*]اختلالات کبدی: مشکلات کبدی با ایجاد اختلال در روند طبیعی فعالیت دستگاه گوارش می‌تواند زمینه‌ساز هموروئید شود.
[*]کانسر کولون(سرطان کلورکتال): سرطانی شدن قسمت‌هایی از روده مانع حرکات روده‌ای و ایجاد مشکلاتی در هضم و دفع مدفوع می‌شود.
[*]پارگی مقعد هنگام برش عضلات کف لگن در زایمان سخت: در برخی زایمان‌های سخت برای کمک به خروج سر نوزاد، نیاز به برش‌های عمقی‌تر در ناحیه‌ی کف لگن است، بی‌احتیاطی حین برش می‌تواند عضلات ناحیه‌ی مقعد را نیز درگیر و به آن آسیب بزند.
[*]ضعف عصبی عضلانی دریچه مقعدی به علت کهولت سن: ممکن است با بالا رفتن سن کنترل عصبی عضلانی فرد بر ناحیه‌ی مقعد کم شود و کنترل فشار وارد بر آن از توان فرد خارج گردد.
[*]اختلالات روحی و روانی: مشکلات و بیماری‌های روحی مانند افسردگی نه تنها روح بلکه جسم فرد را تحت تأثیر کم‌توجهی و آسیب قرار می‌دهد.
[*]اعتیاد به مواد مخدر: مواد مخدر از جمله تریاک با برهم زدن عملکرد صحیح دستگاه گوارش و ایجاد یبوست فرد را مستعد هموروئید می‌کند.
[*]مصرف برخی داروها: اختلالات گوارشی ناشی از عوارض برخی داروها نیز فرد را در معرض آسیب بواسیر قرار می‌دهد.
[/list]نکته: یبوست‌های مزمن به صورت دفع ناکامل مدفوع و چند روز در میان با ایجاد فشار در عضلات دریچه‌ای ناحیه‌ی مقعد باعث اختلال در حرکت یاری‌دهنده ماهیچه‌های صاف راست روده‌ی این ناحیه به عروق آن شده و بدین گونه زمینه را برای ابتلا به هموروئید فرآهم می‌کنند. بسته به میزان فشار وارد شده حین عمل دفع و تعداد دفعات تجربه‌ی یبوست‌های سنگین و آزاردهنده، آسیب وارده به عروق ناحیه‌ی مقعد شدت می‌یابد. با هر بار تکرار شدن اجابت مزاج‌های طولانی و سخت، اختلال در عملکرد دریچه انتهایی روده‌ و آسیب عروقی بیشتر و بیماری در فرد پیشرفته‌تر خواهد شد. در نهایت فرد زمانی متوجه جراحت کانال مقعد خود خواهد شد که نشانه‌هایی چون درد و خونریزی ظاهر شود.
منبع: ایران کلینیک