برای ساخت تمامی بتن های موجود از مخلوط سیمان ، ماسه ، شن و آب استفاده می شود. چیزی که باعث تفاوت بتن ها با یکدیگر می شود ، نسبت مواد استفاده شده برای ساخت مخلوط بتن است. بدین صورت که برای ساخت مخلوط بتن مگر ، مقدار سیمان مصرفی به نسبت دیگر مواد تشکیل دهنده بسیار کمتر است ، تا جایی که میزان استفاده از سیمان در این بتن چیزی کمتر از 10 درصد محاسبه می شود. به همین دلیل بتن مگر ، بتن لاغر نیز نامیده می شود.
شیوه ساخت بتن مگر باعث شده تا حجم آب استفاده شده در مخلوط آن بیشتر از حجم سیمان مصرفی باشد. این امر باعث کاهش ضخامت و در نتیجه کاهش مقاومت بتن مگر در مقایسه با دیگر بتن ها می شود. به همین دلیل از این بتن در سازه هایی خاص و محدود استفاده می شود و به صورت معمول به دلیل ویژگی های خاصی که بتن مگر از آن برخوردار است ، استفاده از آن در اجرا پروژه ها الزامی است.
نحوه ساخت بتن مگر
برای ساخت بتن مگر مانند دیگر بتن ها از موادی نظیر شن ، ماسه ، سیمان و آب استفاده می شود. این مواد و مصالح متناسب با نسبتی که توسط آزمایشگاه بتن مشخص و معین می شود با یکدیگر مخلوط و آماده استفاده می شوند.
به صورت معمول برای ساخت بتن مگر نسبت مواد تشکیل دهنده توسط آزمایشگاه به صورت 1:3:6 ، 1:4:8 و 1:5:10 تعیین می شود و میزان عیار بتن Kg/m3 150 است. بدین معنی که به ازای هر متر مکعب بتن به 150 کیلوگرم سیمان احتیاج است که میزان استفاده از آن در برابر دیگر بتن های استفاده شده برای ساختمان سازی بسیار کمتر است.
سیمان ها به عنوان سیمان پرتلند نوع 1 ، 2 ، 3 ، 4 و 5 برای ساخت انواع بتن استفاده می شوند که از بین آن ها فقط سیمان پرتلند نوع 2 برای ساخت بتن مگر به کار گرفته می شود.
آب مصرفی برای ساخت بتن مگر نیز باید عاری از هر گونه مواد ، تمیز و زلال باشد. زیرا وجود برخی مواد موجود در آب نظیر روغن ها ، قلیا ها ، اسید ها ، مواد عالی و قندی ، می تواند باعث ایجاد مشکل در کارایی بتن مگر و آسیب دیدن بتن یا آرماتور شود.
مقاومت بتن مگر چقدر است؟
بتن مگر از ضخامت 5 تا 10 سانتی متری برخوردار است که برای تولید آن حجم خیلی کمی سیمان و مقدار زیادی آب استفاده می شود. به همین دلیل ضخامت و در نتیجه مقاومت بتن مگر در مقابل دیگر بتن های استفاده شده در پروژه های ساختمانی و راه سازی کاهش پیدا می کند.
البته باید توجه داشت که مقاومت کمتر بتن مگر در برابر دیگر بتن ها ، چیزی از ارزش آن کم نمی کند و به صورت معمول استفاده از آن در پروژه های ساختمانی و راهسازی به ویژه در بخش زیرین سازه الزامی است.
از جمله عواملی که می تواند بر روی مقاومت بتن مگر تاثیر داشته باشد ، نحوه استفاده از شفته آهک در هنگام اجرای بتن مگر است. بدین صورت که قبل از اجرای بتن مگر باید شفته آهک را مرطوب کرد تا آب بتن را به خود جذب نکند و باعث کاهش مقاومت ، کارایی و ایجاد خلل در کاربرد بتن مگر نشود.
علاوه بر این قبل از ریختن بتن بر روی شفته آهک ، باید از رسیدن مقاومت شفته آهک به 1/5 کیلوگرم بر مترمربع مطمئن شد. (زمانی مقاومت شفته آهک به حد 1/5 میرسد که بعد از راه رفتن بر روی آن اثری از کفش بر روی آن باقی نماند.)
ویژگی بتن مگر
از جمله دلایل استفاده و کاربرد بتن مگر در ساختمان سازی و راه سازی می توان به ویژگی های متعدد این بتن اشاره کرد که از جمله آن ها عبارت اند از:
- مانع از ورود و نفوذ حشرات و حیوانات موذی به داخل فونداسیون می شود.
- باعث افزایش استحکام جاده ها در برابر تنش ایجاد شده ناشی از عبور و مرور وسایل نقلیه می شود.
- بتن مگر از تماس مستقیم بتن استفاده شده با سطح خاک جلوگیری می کند. بدین شیوه از جذب شدن شیره و آب بتن به وسیله خاک جلوگیری می کند. در نتیجه دوام و ماندگاری بتن افزایش می یابد.
مزایا و معایب بتن مگر
بتن مگر متناسب با کارایی و ویژگی های خود مزایای متعددی دارد که از مهمترین آن ها این است که استفاده از بتن مگر این امکان را در اختیار افراد قرار می دهد تا سطحی صاف و صیقلی شده در کف کنفدراسیون ایجاد کنند و به شیوه های مناسب آن را رگلاژ و تسطیح کنند تا برای انجام عملیات آرماتوربندی و ساخت سازه آماده شود.
علاوه بر این نحوه ساخت بتن مگر به گونه ای است که با اضافه کردن خاک بیشتر به این بتن می توان به وسیله آن فضا های خالی را پر و کف پی ساختمان را تراز کرد تا به سطح مورد نظر رسید.
از معایب بتن مگر نیز می توان به مشکل بودن فرایند تولید و آماده سازی آن اشاره کرد. زیرا ساخت بتن مگر به دقت بالایی نیاز دارد و در صورتی که مواد مصرفی به صورت متناسب با یکدیگر مخلوط نشوند ، عملکرد و کارایی بتن مگر دچار مشکل شده و با گذشت زمان دچار ترک خوردگی می شود. علاوه بر این در پروژه هایی که بیشتر از 12 اینچ زیر پایه یا سطح زمین احتیاج دارند ، نمی توان از بتن مگر استفاده کرد.
شیوه ساخت بتن مگر باعث شده تا حجم آب استفاده شده در مخلوط آن بیشتر از حجم سیمان مصرفی باشد. این امر باعث کاهش ضخامت و در نتیجه کاهش مقاومت بتن مگر در مقایسه با دیگر بتن ها می شود. به همین دلیل از این بتن در سازه هایی خاص و محدود استفاده می شود و به صورت معمول به دلیل ویژگی های خاصی که بتن مگر از آن برخوردار است ، استفاده از آن در اجرا پروژه ها الزامی است.
نحوه ساخت بتن مگر
برای ساخت بتن مگر مانند دیگر بتن ها از موادی نظیر شن ، ماسه ، سیمان و آب استفاده می شود. این مواد و مصالح متناسب با نسبتی که توسط آزمایشگاه بتن مشخص و معین می شود با یکدیگر مخلوط و آماده استفاده می شوند.
به صورت معمول برای ساخت بتن مگر نسبت مواد تشکیل دهنده توسط آزمایشگاه به صورت 1:3:6 ، 1:4:8 و 1:5:10 تعیین می شود و میزان عیار بتن Kg/m3 150 است. بدین معنی که به ازای هر متر مکعب بتن به 150 کیلوگرم سیمان احتیاج است که میزان استفاده از آن در برابر دیگر بتن های استفاده شده برای ساختمان سازی بسیار کمتر است.
سیمان ها به عنوان سیمان پرتلند نوع 1 ، 2 ، 3 ، 4 و 5 برای ساخت انواع بتن استفاده می شوند که از بین آن ها فقط سیمان پرتلند نوع 2 برای ساخت بتن مگر به کار گرفته می شود.
آب مصرفی برای ساخت بتن مگر نیز باید عاری از هر گونه مواد ، تمیز و زلال باشد. زیرا وجود برخی مواد موجود در آب نظیر روغن ها ، قلیا ها ، اسید ها ، مواد عالی و قندی ، می تواند باعث ایجاد مشکل در کارایی بتن مگر و آسیب دیدن بتن یا آرماتور شود.
مقاومت بتن مگر چقدر است؟
بتن مگر از ضخامت 5 تا 10 سانتی متری برخوردار است که برای تولید آن حجم خیلی کمی سیمان و مقدار زیادی آب استفاده می شود. به همین دلیل ضخامت و در نتیجه مقاومت بتن مگر در مقابل دیگر بتن های استفاده شده در پروژه های ساختمانی و راه سازی کاهش پیدا می کند.
البته باید توجه داشت که مقاومت کمتر بتن مگر در برابر دیگر بتن ها ، چیزی از ارزش آن کم نمی کند و به صورت معمول استفاده از آن در پروژه های ساختمانی و راهسازی به ویژه در بخش زیرین سازه الزامی است.
از جمله عواملی که می تواند بر روی مقاومت بتن مگر تاثیر داشته باشد ، نحوه استفاده از شفته آهک در هنگام اجرای بتن مگر است. بدین صورت که قبل از اجرای بتن مگر باید شفته آهک را مرطوب کرد تا آب بتن را به خود جذب نکند و باعث کاهش مقاومت ، کارایی و ایجاد خلل در کاربرد بتن مگر نشود.
علاوه بر این قبل از ریختن بتن بر روی شفته آهک ، باید از رسیدن مقاومت شفته آهک به 1/5 کیلوگرم بر مترمربع مطمئن شد. (زمانی مقاومت شفته آهک به حد 1/5 میرسد که بعد از راه رفتن بر روی آن اثری از کفش بر روی آن باقی نماند.)
ویژگی بتن مگر
از جمله دلایل استفاده و کاربرد بتن مگر در ساختمان سازی و راه سازی می توان به ویژگی های متعدد این بتن اشاره کرد که از جمله آن ها عبارت اند از:
- مانع از ورود و نفوذ حشرات و حیوانات موذی به داخل فونداسیون می شود.
- باعث افزایش استحکام جاده ها در برابر تنش ایجاد شده ناشی از عبور و مرور وسایل نقلیه می شود.
- بتن مگر از تماس مستقیم بتن استفاده شده با سطح خاک جلوگیری می کند. بدین شیوه از جذب شدن شیره و آب بتن به وسیله خاک جلوگیری می کند. در نتیجه دوام و ماندگاری بتن افزایش می یابد.
مزایا و معایب بتن مگر
بتن مگر متناسب با کارایی و ویژگی های خود مزایای متعددی دارد که از مهمترین آن ها این است که استفاده از بتن مگر این امکان را در اختیار افراد قرار می دهد تا سطحی صاف و صیقلی شده در کف کنفدراسیون ایجاد کنند و به شیوه های مناسب آن را رگلاژ و تسطیح کنند تا برای انجام عملیات آرماتوربندی و ساخت سازه آماده شود.
علاوه بر این نحوه ساخت بتن مگر به گونه ای است که با اضافه کردن خاک بیشتر به این بتن می توان به وسیله آن فضا های خالی را پر و کف پی ساختمان را تراز کرد تا به سطح مورد نظر رسید.
از معایب بتن مگر نیز می توان به مشکل بودن فرایند تولید و آماده سازی آن اشاره کرد. زیرا ساخت بتن مگر به دقت بالایی نیاز دارد و در صورتی که مواد مصرفی به صورت متناسب با یکدیگر مخلوط نشوند ، عملکرد و کارایی بتن مگر دچار مشکل شده و با گذشت زمان دچار ترک خوردگی می شود. علاوه بر این در پروژه هایی که بیشتر از 12 اینچ زیر پایه یا سطح زمین احتیاج دارند ، نمی توان از بتن مگر استفاده کرد.