ویژگی های زیست محیطی خلیج فارس و جایگاه آن در کنوانسیون های کویت و حقوق بین الملل دری

[زهرا معظمی گودرزی]

مقدمه:

دریاها در مقایسه با خشکی ها اگر چه گستره وسیعی را در برمی گیرند
اما دارای شکنندگی بیشتری به لحاظ زیستی هستند. به دلیل ماهیت فیزیکی
آب، آلودگی ها در دریاها به سرعت پخش می شوند. ب ویژه دریاهای حاشیه های
و نیمه بسته دارای شرایط ویژه ای در این زمینه می باشند. مهمترین مشکل
جغرافیایی دریاهای حاشی های و نیمه بسته عدم تبادل آب با گستر ههای
آبی اصلی است. به بیان بهتر فعالی تهای انسانی در کرانه این دریاها دارای
بازتاب ها و پی آمدهای ناخوشایند زیست محیطی است که گستره وسیعی را
از تغییر شکل ساحل گرفته تا از بین رفتن اکوسیستم دریایی، در بر می گیرد.
گسترش آلودگی های انسانی در پهنه های آبی نتیجه تلاش بشر برای دستیابی
برای توسعه است. آسیب دیدگی محیط های آبی از میزان توسعه یافتگی
کشو رها و مناطق پیروی می کند. به بیان دیگر کشورهای توسعه یافته در
حفظ محیط از سایر کشورها موفق تر عمل می کنند.

(جغرافیای خلیج فارس)

الف- جغرافیای طبیعی:
خلیج فارس بازمانده گودال بزرگی از دوران سوم زمین شناختی است
كه تحت تأثیر فشار ناشی از آتشفشان های فلات ایران و پایداری فلات
عربستان در برابر این واکنش هاي تكتونيكي ايجاد شده و ژرفاي آن گسترش
يافته است. خلیج فارس یا دریای پارس در 24 تا 30 درجه و 30 دقيقه
عرض شمالي و 48 تا 56 درجه و 25 دقيقه طول شرقي قراردارد و از شرق
از طريق تنگه هرمز و درياي عمان به اقيانوس هند راه دارد و از غرب به
رودخانه اروند رود در خوزستان ايران كه حاصل پيوند دو رودخانه دجله و
فرات در عراق و الحاق رود كارون در ايران به آن است ختم مي شود.
طول درياي پارس از تنگه هرمز تا آخرين نقطه پيشروي آن در جانب
مغرب حدود 805 كيلومتر است. از نظر ریخت شناسی، درياي پارس
نامتقارن و شیب ساحل جنوبی آن آرام تر از ساحل شمالی است. تمامي دريا
روي نوعي فلات قاره يعني دنباله و امتداد جلگه هاي اطراف فلات ايران
قرار دارد.

ب-جغرافیای تاریخی:

نام دریای پارس از کشور پارس)ایران قدیم( گرفته شده است. ایرانیان

در روزگار هخامنشی این دریا را پارسا درایا یا دریای پارس می خواندند

و یونانیان آن را سینوس پرسیکوس نام می دادند. پارسا درایای ایرانی بعدها

به روم رفت و به گون هی ماره پرسیکوم درآمد. در دوران اسلامی جغرافیا

نویسان عرب و اسلامی هر دو نام را از دو تمدن باستانی گرفتند و همزمان

مورد استفاده قرار دادند. پارسا درایای ایرانی را بحر فارس و سینوس

پرسیکوس یونانی را «خلیج فارس » قلمداد کردند. د هها مدرک باستانی عربی

و اسلامی در دست است که این تئوری را مستند می سازد و از چگونگی

شمول جغرافیايی این دو نام بر آ بهای خاور زمین نگاره ای روشن به دست
میدهد.
ج-جغرافیای سیاسی:

منطقه خليج فارس شامل 8 كشور كرانه اي است كه به ترتيب عبارتند

از: ايران، عراق، كويت، عربستان سعودي، بحرين، قطر، امارات متحده عربي

و عمان. بيشترين ساحل به ايران تعلق دارد و بر اساس توافق دهه 1960

ايران و انگليس، بيش از 51 درصد خليج فارس از آن ايران است ،

 حكومت در ميان كشورهاي منطقه از تاريخ كيساني برخوردار

نمي باشد. در ميان كشورهاي منطقه، ايران طولاني ترين تاريخ را دارا می باشد.

نوع حكومت در كشورهاي عربي جنوب خليج فارس پادشاهي و يا امارت
است و تنها ايران و عراق هستند كه داراي نظام جمهوري مي باشند.

نتیجه گیری:

وضعيت زیستي خليج فارس حاصل فرايندهاي طبيعي است كه در

دهه هاي اخير به دليل فعالي تهاي مخرب نوع بشر تشديد شده و به مرور

به سوي بحران زيست محيطي پيش مي رود. اين مسئله به قدري وضعيت

نگران كننده به خود گرفته كه شاهد بروز نا به هنجاري زيستي و اكوسيستمي

در اين گستره آبي هستيم. منابع آلاینده محیط زیست دریای پارس بسیار
متنوع هستند اما فعالیت های نفتی از مهمترین آنها می باشد.



http://kishindustry.com