استرداد جهیزیه چیست

[asgari1105]

استرداد جهیزیه

اموالی که بر طبق رسوم قدیم زن به خانه شوهر می‌آورد، تحت عنوان جهیزیه شناخته می‌شود

اصولا زن نیز مانند مرد می‌تواند در اموال خود هر تصرفی انجام دهد و در واقع در مسایل مالی خود استقلال تام دارد

سیاهه جهیزیه

زن جزئیات اموال مربوط به جهیزیه خود را در سیاهه‌ای یادداشت کند
به این نوشته اصطلاحا سیاهه جهیزیه گفته می‌شود. سیاهه جهیزیه تهیه‌ شده توسط زن باید به امضای مرد برسد.
امضای مرد به سیاهه جهیزیه اعتبار می‌دهد، اما در صورتی که اثر انگشت شوهر نیز در سیاهه اموال زن درج شود، این موضوع اعتبار این سند عادی را بیشتر خواهد کرد
در سیاهه اموال زن ذکر می‌شود که به عنوان مثال یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز و نظایر آن به عنوان جهیزیه تهیه شده است
آیا جهیزیه به ارث میرسد؟
همسران در مسائل مالی خود استقلال دارند. به همین دلیل جهیزیه نیز مالی است که متعلق به زن است و اگر زمانی زن فوت کند، اموالی که از او به جا می ماند به میزان سهم الارث به وراث تعلق می گیرد
جهیزیه نیز به چنین سرنوشتی دچار می‌شود. اگر مرد و زن فرزند داشته باشند، یک چهارم اموال به مرد، ارث می رسد و اگر صاحب فرزندی نباشند، یک دوم اموال به مرد به ارث رسیده و بقیه اموال میان فرزندان تقسیم می شود.
استرداد جهیزیه
در عرف و قوانین خانواده و سایر قوانین ایران، جایی دیده نمی‌شود که بنا را براساس جهیزیه نهاده باشند.
جهیزیه از حقوق مالی زن است. هرچند هر مالکی حق همه گونه تصرف در مایملک خود را دارد.
اما مرسوم نیست که در هنگام زندگی مشترک، زن جهیزیه خود را مسترد کند.
این موضوع در جایی  مصداق می یابد که اختلافات عمیق شده و زن می خواهد از این حربه علیه شوهر استفاده کند و با جهیزیه او را به زانو درآورد.
اما اموالی که توسط شوهر تهیه شده است در حکم جهیزیه و یا جزیی از جهیزیه نیست و زن نمی‌تواند در دعوی استرداد جهیزیه، آن اموال را نیز مطالبه نماید.
برای اثبات درخواست استرداد جهیزیه از مرد، بهترین راه ارسال اظهارنامه رسمی با موضوع درخواست استرداد جهیزیه است که از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، ید مرد نسبت به جهیزیه ید امانی شده و عدم استرداد جهیزیه، میتواند با جمع سایر شرایط موجب تعقیب کیفری مرد شود.
در  این حالت زن مختار است در صورتی که مبلغ جهیزیه زیر بیست میلیون تومان باشد براساس قانون جدید شوراهای حل اختلاف، استرداد جهیزیه را از طریق شورای حل اختلاف مطالبه نماید.
اگر مبلغ جهیزیه بالای بیست میلیون تومان باشد استرداد جهیزیه از طریق طرح دعوی استرداد جهیزیه در دادگاه خانواده انجام می‌شود
قبل از طلاق
فراهم کردن اموالی که برای زندگی مشترک با عنوان جهیزیه شناخته میشود، مطابق قانون بر عهده مرد است و مطابق عرف بر عهده زن میباشد
زن میتواند از خریدن جهیزیه خودداری کند. وظیفه مرد است که لوازم منزل مشترک را تهیه کند. یعنی مرد قانونا نمیتواند زن خود را مجبور کند که جهیزیه خریداری کند
اگر زن جهیزیه خریداری کرده باشد، میتواند در زمان زندگی مشترک نیز برای استرداد جهیزیه و یا پس گرفتن آن از شوهر خود اقدام کند
 در طلاق از طرف مرد
مرد در هر زمانی میتواند برای طلاق زن اقدام کند
اگر وسایل منزل مشترک که با عنوان جهیزیه شناخته میشود، متعلق به زن باشد، زمانیکه مرد میخواهد زن را طلاق بدهد، زن میتواند دادخواست استرداد جهیزیه بدهد و تمام وسایلی را که خریداری کرده است و در خانه مرد به صورت امانت میباشد را از او بگیرد.
 در طلاق از طرف زن
زن برای طلاق باید دلیل قانونی و یکی از شرطهای 12 گانه در سند ازدواج را داشته باشد.
زمانیکه زن میخواهد از شوهر خود طلاق بگیرد، میتواند دادخواست استرداد جهیزیه داده و مطابق با سیاهه جهیزیه، تمام وسایلی را که خریداری کرده است را از شوهر خود بگیرد.
استرداد جهیزیه هم میتواند قبل از طلاق و هم بعد از طلاق از مرد انجام شود.
 طلاق  توافقی
در طلاق توافقی زن و مرد باید در خصوص جهیزیه ای که زن به خانه آورده است توافق کنند و معمولا زن جهیزیه خود را با خود میبرد.
اگر هم زن و مرد توافقی در خصوص جهیزیه نکنند زن میتواند با استناد به سیاهه برای گرفتن جهیزیه خود اقدام کند.
خیانت در امانت نسبت به جهیزیه
با توجه به اینکه در جرم خیانت در امانت، عنصر قانونی سپردن مال، به قصد استرداد شرط مهمی است، درباره جهیزیه، مادامی که زوجین زندگی مشترک دارند و از جهیزیه استفاده می‌کنند بحث سپردن به عنوان امانت مطرح نیست، تا با وکیل دعاوی کیفری عدم استرداد جهیزیه از طرف زوج، امکان طرح شکایت کیفری خیانت درامانت توسط وی انجام شود.
اما در صورتی که زوجین، جدا از هم زندگی می‌کنند یا پس از طلاق، زوج از گرفتن جهیزیه خودداری نماید و زوجه اظهارنامه رسمی مبنی بر مطالبه جهیزیه ارسال نماید، می‌توان در این حالت ید زوج را امانی دانست و شکایت خیانت در امانت به دلیل عدم گرفتن جهیزیه مطرح نمود که البته مرسوم نیست.
بهترین راه برای گرفتن جهیزیه تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه می‌باشد
تعقیب کیفری شوهر به اتهام فروش جهیزیه
با توجه به مال بودن جهیزیه و اختصاص این اموال به زن، در صورتی که مرد جهیزیه همسرش را به فروش برساند، ممکن است با اتهام فروش مال غیر که مجازات آن درحکم کلاهبرداری است، روبرو شود.
این محکومیت غیر قابل تبدیل به جزای نقدی است و حداقل یکسال حبس، پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر مال برده شده و همچنین رد مال است.
می‌توان گفت که مجازات سنگینی برای این عمل در قانون راجع به فروش مال غیر و ماده واحده تشدید مجازات مرتکبین کلاهبرداری پیش بینی شده است.
 
وکیل متخصص استرداد جهیزیه و وکیل متخصص خانواده