چشم انداز صنعت نفت ، گاز و پتروشیمی در پسا تحریم

[سمیه صفشکن]

چشم انداز صنعت نفت ، گاز و پتروشیمی در پسا تحریم

تهران- ایرنا- روزنامه مردم سالاری در شماره چهارشنبه بیستم آبان در سرمقاله ای به قلم محمد کرمانی می نویسد: در دو سال گذشته صنعت نفت و پتروشیمی کشور به عنوان پیش قراول توسعه صنعتی ایران اسلامی و پیشتاز دیپلماسی انرژی در عرصه بین المللی توانسته است تحرک بسیار جدی را در بالادست صنعت نفت کشور در حوزه های شناسایی ذخایر جدید نفت و گاز و اکتشاف، حفاری، استخراج، انتقال، جداسازی میعانات و فروش برداشته است.

این سرمقاله در ادامه می افزاید: به طوری که امروز شاهد افزایش 500 هزار بشکه ای نفت خام به بازارهای جهانی هستیم. در آنچه مربوط به زمینه استفاده از رفع تحریم ها و اصطلاحا بهره برداری عملی از استفاده عملی اقتصادی از برجام و دوران پسا تحریم هم شمرده می شود، صنعت نفت کشور به طور معناداری از دیگر وزارتخانه های صنعتی و غیر صنعتی جلوتر است.

در موضوع کنترل فساد و مدیریت ویژه خواری از ذخایر ملی و انفال عمومی هم با همه حاشیه هایی که این روزها شاهد آن هستیم، پاکدستی خاص وزیر نفت همراه با تقویت روشمند بخش های نظارتی درون و بیرون از این وزارتخانه در حوزه انرژی، منشا اقدامات درخور ستایشی می باشد. اما آنچه می تواند در دو سال باقیمانده دولت یازدهم به اثر بخشی مطلوب تر کشور در زمینه نفت و پتروشیمی منجر شود را می توان به شمارگان ذیل احصا نمود:

1- با اجرای خصوصی سازی در حوزه پتروشیمی از بیست سال گذشته و تکمیل واگذاری واحد های این صنعت در دولت دهم امروز مالکیت شرکت های صنعتی پتروشیمی عمدتا در اختیار دو وزارتخانه دفاع و رفاه و هلدینگ های هفت گانه متعلق به این دو صندوق های باز نشستگی نفتی، کشوری و لشگری می باشد.

اما آنچه مربوط به حاکمیت یعنی وزارت نفت و شرکت مادر تخصصی پتروشیمی مربوط می شود، هفتاد طرح با پیشرفت 5 تا 95 درصد می باشد که در صورت توجه در مقیاس ملی و ارز آوری بین المللی به آنها، همراه با تمرکز بر تقویت زنجیره ارزش و صنایع تکمیلی پتروشیمی می توان سه دستاورد ملموس و هم جهت با اقتصاد مقاومتی برای کشور به ارمغان آورد، نخست تحقق منویات مقام معظم رهبری در جلوگیری از خام فروشی نفت خام و گاز و فرآورده های پالایشی آن و تبدیل به محصولات ارزشمند پتروشیمی، دوم حرکت واقعی کشور در جهت زنجیره تکمیلی پتروشیمی جهت ایجاد اشتغال تا 15 برابر وضعیت کنونی این صنعت و نقش آفرینی به عنوان «درگاه اشتغال ملی» و سوم ارزش آفرینی بیش از ده برابری محصولات پتروشیمی و زنجیره صنایع تکمیلی برای ارتقاء ارزآوری صنعت به بیش از 120 میلیارد دلار سالانه یعنی ده برابر مقدار کنونی.

2- ایجاد عزم ملی در صنعت نفت در حمایت از ساخت داخلی که دارای توانایی رقابت در کیفیت، هزینه و زمان تحویل کالا و خدمات را دارا است. این مهم از پیوند دو مسیر همزمان یعنی استاندارد سازی محصولات داخلی و الزام صنایع مصرف کننده به استفاده از محصولات استاندارد و قابل رقابت داخلی مسیر است.

3- رفع دغدغه های پیمانکاران به عنوان اصلی ترین مشتریان صنعت نفت و پتروشیمی با انعقاد قرار داد هایی با شرایط یکسان بین پیمانکاران داخلی و خارجی، شفاف سازی و پیش بینی پذیر نمودن فرآیند مناقصات، رسیدگی درون سازمانی عادلانه به شکایات مشتریان، حمایت از ایجاد و تقویت نهاد های داوری منصفانه و حرفه ای در خارج از وزارت نفت، تعریف و حمایت از تعدیل منطقی در قراردادهای ارزی و احتساب قیمت کالاها پس از ترخیص از گمرک، ایجاد وندرلیست های یکسان و...

4- تمرکز بر بهینه سازی مصرف سوخت در واحد های صنعتی بزرگ، نیروگاه ها و صنایع فولاد، سیمان و حتی افزایش بهره وری بخاری های گازسوز خانگی و صنعتی و کاهش آن به بیش از پنجاه درصد مقدار کنونی در یک برنامه پنج ساله متوالی و پلکانی به منظور کاهش ضریب شدت مصرف انرژی در کشور.

5- مبنا قرار گرفتن تحقیق و توسعه مساله محور به جای گسترش تحقیقات نظری و تلاش برای انتقال توام با بومی سازی تکنولوژی در صنعت نفت که درد کهنه و با عمر یکصد ساله در این صنعت است. این مهم از طریق کاربردی سازی فعالیت های هفت مرکز پژوهشی در اختیار صنعت نفت ممکن است.

6- توسعه پالایشگاه سازی و ایجاد واحد های پترو پالایشگاهی به عنوان روشی که جهان برای ایجاد ارزش افزوده چند ده برابری در کنار به صفر رسانی ضایعات نفتی انتخاب نموده است. مجاورت یا نزدیکی پتروشیمی شهر ها به عنوان تنها امکان دوری گزیدن از خام فروشی نوینِ محصولات پایه پتروشیمی نظیر متانول ها و الفین ها دستاورد ملی و عزمی دیگری در این حوزه خواهد بود.

7- مهم ترین و سخت ترین حوزه قابل بهبود در صنعت نفت و پتروشیمی کشور توسعه مفهوم شهروندی صنعتی و حرفه گرایی در سازمان و مدیریت این صنعت می باشد. حرفه گرایی صنعتی با مکانیزمی روشمند، هدفمند، باورمند قابل انجام است.

حرفه گرایی می تواند ترکیبی از توان و نخبگی جوانان با تجربه و خبرگی پیشکسوتان را جایگزین «نظام ارشدیت محور» کنونی نماید و با ایجاد، تقویت، تثبیت و استمرار حرفه ای گرایی در تمامی سطوح صنعت نفت و پتروشیمی می توان به تغییر «مزیت نسبی صنعت نفت از قدرت خام فروشی در بازار های بین المللی» به «مزیت رقابتی تربیت و باز تولید کارکنان، کارشناسان و مدیران حرفه ای» دست یافت.

به این ترتیب بزرگترین سرمایه صنعت نفت ایران برای ارائه خدمات تخصصی در عرصه بین المللی فراهم می گردد. قطعا انجام چنین کار سترگ و حائز اهمیتی مستلزم مسوولیت پذیری، پیش بینی پذیری، شفافیت، ایجاد اعتماد و نشاط همه سطوح سازمانی همراه باپذیرش ریسک های معقول در فرآیند فعالیت های حرفه ای کارکنان کارشناسان و مدیران برای امکان ارتباط آسان و درست با محیط های رقابتی نفتی و پتروشیمیایی دور و نزدیک می باشد.

نتایج ملموس حرفه گرایی در صنعت نفت شامل افزایش ملموس بهره وری، ایجاد برتری رقابتی از منظر سرمایه انسانی، مدیریت مطلوب تعارض ها، ارتقاء هم افزایی سازمانی و قدرت کار تیمی و بهبود مستمر در فرآیند ارتباطات انسانی است تا با نگاه خوش بینانه به تمامی ذی نفعان، با رویکرد 360 درجه به شناسایی، تعیین اولویت و رتبه بندی حقوقی همه آنها پرداخت و با استفاده از سبک ارتباطی قاطعانه، کلیه وظایف رایج در مدیریت صنعتی نظیر برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل را با رعایت «اصل تقدم کنترل درونی و اولویت مدیریت خویشتن بر دیگران» ابزار تحقق آرمان توسعه صنعتی ایران اسلامی قرار داد به نحوی که صنعت نفت الگویی برای حرفه گرایی اخلاقی در مدیریت و سازمان در همه کشور باشد.

*منبع: روزنامه مردم سالاری، 20 آبان 1394

#پردیس_فناوری_کیش

# [font=Times New Roman]چشم انداز صنعت نفت ، گاز و پتروشیمی در پسا تحریم
# تهران _ایرنا[/font]