سن یائسگی

[mosahab]

یکی از رویدادهای فیزیولوژیکی که در زندگی تمام خانم ها رخ می دهد یائسگی می باشد. زمانی که سن یائسگی زن می شود دوره های عادت ماهیانه نامنظم می شود و بعد از مدتی کامل قطع می شود. در دوران یائسگی تغییرات در هورمون های خانم ها به وجود می آید که یکی از مهم ترین آن ها کاهش زیاد هورمون استروژن است. بین سنین 45 تا 55 سالگی سن یایسگی زنان شروع می شود.
اینکه زمان شروع یائسگی کی باشد تا حد بسیار زیادی به ژنتیک فرد مرتبط می باشد. مواردی مانند مصرف سیگار و نوع پیشگیری از بارداری در زمان شروع یائسگی تاثیری ندارد. در این مقاله به بررسی سن یائسگی در زنان می پردازیم.

میانگین سن یائسگی در زنان
تعیین دقیق سن یائسگی دشوار می باشد. این اتفاق به عوامل گوناگونی به ویژه ژنتیک بستگی دارد. یکی دیگر از عوامل مهم تاثیر گذار در سن یائسگی سلامت تخمدان ها می باشد. اما به طور کلی می توان گفت میانگین سن یائسگی در بین زنان 51 سال است. تحقیقات نشان می دهد که علائم یائسگی حدود چهار سال قبل از آخرین قاعدگی شروع می شود و گاهی تا 4 سال بعد از آن نیز ادامه پیدا می کند.
در تعدادی اندکی از زنان دیده شده است که ده سال قبل از پریود آخر علائم یائسگی شروع شده است. یک درصد از زنان تا 12 سال بعد از آخرین قاعدگی و زمانی که یائسه شده اند هنوز علائم یائسگی را نشان می دهند.
نژاد در شروع سن یائسگی زن تاثیر گذار است. برای مثال در زنان آفریقایی – آمریکایی شروع یائسگی دوسال زودتر از سن 51 سال که میانگین سن یائسگی در دنیا می باشد شروع می شود.
قبل از شروع یائسگی مرحله ای به نام پیش یائسگی وجود دارد. در این مرحله هورمون ها کم کم شروع به تغییر می کنند تا بدن آماده یائسگی شود. این دوره می تواند از بازه چند ماه تا چند سال باشد که در زنان مختلف زمان آن فرق دارد. گروهی از خانم ها زمانی که به اواسط دهه 40 سالگی خود وارد می شوند کم کم علائم یائسگی را بروز می دهند و بعد یائسه می شوند. اما در تعدادی از زنان نیز دیده شده است که بلافاصله بعد از آخرین قاعدگی یائسه می شوند و علائم زیادی را قبل از آن نشان نمی دهند.
در مواردی که مشکلی وجود داشته باشد مانند نارسایی اولیه تخمدان خانم ها دچار یائسگی زودرس می شوند. یعنی قبل از سن 40 سالگی یائسه می شوند. همانطور که گفتیم تعیین سن دقیق یائسگی آسان نیست و با شروع علائمی که نشان دهنده فرارسیدن سن یائسگی زن به ما این پیام داده می شود که دوره یائسگی که شامل پیش یائسگی، یائسگی و پس یائسگی می باشد در حال آغاز است.
حتما بخوانید: درد پریود چیست

عوامل موثر در سن یائسگی
همانطور که در بخش های قبلی مقاله صحبت کردیم علل گوناگونی وجود دارند که باعث می شوند سن یائسگی زن در چه زمانی و چگونه فرا برسد. به همین دلیل است که سن یائسگی در زنان متفاوت می باشد و از فردی به فرد دیگر فرق دارد. در این بخش از مقاله به بررسی عوامل موثر در سن یائسگی می پردازیم. بعضی از این علت ها باعث می شوند فرد دچار یائسگی زودرس شود.
1ژنتیک :
سن یائسگی تا حد زیادی بستگی به ژنتیک فرد دارد. ژن ها موارد بسیار گوناگونی را در بدن ما برنامه ریزی می کنند. حتی می توان گفت در تمام اتفاقاتی که در بدن ما می افتد نقش دارند. به همین دلیل می توانند تعیین کننده اصلی سن یایسگی زنان باشند.
کم شدن هورمون های تولید مثلی به صورت طبیعی : در پایان دهه 30 سالگی خانم ها میزان هورمون های استروژن و پروژسترون به شکل چشمگیری کاهش پیدا می کنند و به دنبال آن توانایی تولید مثل و بارداری فرد کم می شود تا زمانی که دیگر زن پریود نشود.
2هیسترکتومی :
هیسترکتومی نوعی جراحی می باشد که در آن رحم را خارج می کند. ممکن است تخمدان هم همراه با رحم خارج می کنند و گاهی اوقات این کار را انجام نمی دهد. اگر رحم به تنهایی از رحم خارج شود و تخمدان ها باقی بمانند فرد دیگر پریود نمی شود ولی تخمک گذاری و تولید استروژن پروژسترون همچنان ادامه دارد. اگر تخمدان ها هم همراه با رحم خارج شوند علائم یائسگی مانند گرگرفتگی بلافاصله خودشان را نشان می دهند.
3شیمی درمانی و پرتودرمانی :
شیمی درمانی و پرتو درمانی اغلب برای درمان سرطان ها استفاده می شود و می تواند باعث شود زن در دوران انجام آن ها یا بعد از پایان دوره درمان علائم یائسگی داشته باشد. البته خیلی از اوقات یائسگی در اثر این درمان ها دائمی نمی باشد.

4نارسایی اولیه تخمدان :
گاهی اوقات دیده می شود تولید هورمون های جنسی در فرد کاهش پیدا کرده است و فرد دچار نارسایی تخمدان ها می باشد. علت بروز این حالت می تواند ژنتیک و یا بیماری خود ایمنی باشد. اما هنوز علت دقیقی یافت نشده است. این حالت در یک درصد از زنان یائسگی زودرس ( قبل از سی سالگی ) را به وجود می آورد. در صورت بروز یائسگی زودرس برای آسیب نرسیدن به قلب، مغز و استخوان لازم است هورمون درمانی صورت بگیرد.
حتما بخوانید: عفونت در پریود

علائم شروع سن یائسگی در زنان چیست
زمانی که سن یائسگی زن فرا می رسد با خود یک سری علائم را به همراه می آورد . با دانستن این علائم می توانید متوجه شوید که وارد دوره یائسگی شدید . علائم سن یائسگی عبارتند از :
گرگرفتگی : گرگرفتگی به حالتی گفته می شود که فرد ناگهان در قسمت بالاتنه خود احساس گرما کند . چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد ؛
تعریق شبانه : اگر گرگرفتگی شب اتفاق بیفتد باعث می شود تعریق شبانه داشته باشید که موجب خستگی شما در روز می شود ؛
لرز : بعد از گرگرفتگی وقتی دمای بدن شما کم شود احساس لرز خواهید داشت ؛
سندرم ادراری تناسلی : سندرم ادراری تناسلی که به اختصار به آن GSM می گویند علائمی مانند خشکی واژن ، درد در هنگام رابطه جنسی ، کاهش میل جنسی و نیاز به ادرار بعد از رابطه جنسی را به همراه دارد ؛
تغییر حالات روحی : در سن یائسگی زن تغییرات روحی بسیاری رخ می دهد . ممکن است خانم ها در این دوره افسرده شوند و تحریک پذیرتر شوند . همچنین در این دوره نوسانات خلقی رایج است ؛
اختلالات خواب : یکی از دلایلی که باعث مشکل خواب در یائسگی می شود تعریق شبانه است ؛
سینه ها در این دوره حساس می شوند ؛
در دوره پیش یائسگی زمان قاعدگی طولانی تر یا کوتاه می شود ؛
چشم ، دهان و پوست خشک می شود ؛
در دوره پیش یائسگی سندرم پیش از قاعدگی شدیدتر می شود ؛
سر درد ؛
تپش قلب ؛
درد در عضلات و مفصل ؛
مشکل در حافظه و تمرکز ؛
موها نازک می شوند و ریزش پیدا می کنند .
خانم ها در این دوره افزایش وزن پیدا می کنند .
در ادامه بخوانید: اختلال PMDD

کلام آخر
بنابراین با شروع سن یائسگی و علائم آن دچار نا امیدی و افسردگی نشده و هر چه سریعتر برای مراقبت های لازم، پیامد های آن و راه های موثر در بهبود علائم آن به پزشک متخصص مراجعه کنید.

سوالات متداول

1- ✔️ میانگین سن یائسگی در زنان چه زمانی است؟
✔️ تعیین دقیق سن یائسگی دشوار می باشد. این اتفاق به عوامل گوناگونی به ویژه ژنتیک بستگی دارد که در متن مقاله مطرح شده است.


2- ✔️ عوامل موثر در سن یائسگی چیست؟
✔️ سن یائسگی در زنان متفاوت می باشد و از فردی به فرد دیگر به دلیل عوامل مختلف فرق دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.


3- ✔️ علائم شروع سن یائسگی در زنان چیست؟
✔️ زمانی که سن یائسگی زن فرا می رسد با خود یک سری علائم جسمی و روانی را به همراه می آورد که در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : سن یائسگی