نظارت بر اجزای تاسیسات مکانیکی ساختمان

[فاطمه رمضانی]

تاسیسات مکانیکی ساختمان نقش بسیار مهمی در برقراری شرایط آسایش بهره برداران دارد. ساختمان هایی که از تاسیسات مکانیکی مناسب برخوردار نیستند توانایی ایجاد شرایط آسایش قابل قبول را برای بهره برداران خود نخواهند داشت. از این رو، می توان ادعا کرد که تاسیسات یک ساختمان تاثیر قابل ملاحظه ای در بازده کاری و رفتاری بهره برداران از آن ساختمان خواهد داشت. مهندسان ناظر تاسیسات مکانیکی ، می باید مقررات ملی ساختمان در زمینه اجرای تاسیسات مکانیکی را رعایت نمایند. در مقاله ی حاضر، به نکاتی مهم که یک مهندس ناظر تاسیسات مکانیکی در طول اجرای بخشی از تاسیات مکانیکی باید به آنها توجه کند، پرداخته شده است.
 
تاسیسات مکانیکی هر ساختمان بخش قابل توجهی از جم عملیات فیزیکی و هزینه ی ریالی آن ساختمان را شامل می شود و نظارت آگاهانه و موثر در این بخش، ضمن تضمین کارکرد مناسب دستگاه ها، دوام عمر آن ها را نیز در پی خواهد داشت. از آنجایی که تاسیسات مکانیکی و تجهیزات و سامانه های وابسته به آن، ارتباط تنگاتنگی با مصرف انرژی و سوخت دارند، بنابراین هرگونه اهمال در این باره باعث تحمیل هزینه های گزاف بر بهره برداران خواهد شد. معمولا بیشترین مشکلات بخش ساختمان در حوزه ی تاسیسات، مربوط به اجرای تاسیسات مکانیکی است، بنابراین، اهمیت نظارت صحیح و دقیق بر اجرای عملیات تاسیسات مکانیکی ضروری است. در صورت تشبیه ساختمان به بدن انسان، می توان گفت که تاسیسات مکانیکی ساختمان نقش روح برای این کالبد را دارد و با اجرای صحیح و نظارت های کارشناسی و دقیق می توان روح این کالبد را سالم نگه داشت. در غیر این صورت، ساختمان بسیار زود آسیب خواهد دید و شرایط آسایش مناسب برای بهره بردارانش مخدوش خواهد شد.

وظایف مهندس ناظر تاسیسات مکانیکی ساختمان
مقررات ملی ساختمان مجموعه ای از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم الرعایه در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی، اعم از تخریب ، نوسازی، توسعه ی بنا، تعمیر و مرمت، اساسی، تغییر کاربری و بهره برداری از ساختمان، که به منظور تامین ایمنی، بهره دهی مناسب، آسایش، بهداشت و صرفه ی اقتصادی فرد و جامعه وضع شده است.
در مباحث مقررات ملی ساختمان وظایفی برای مهندسان ناظر رشته های چهارگانه ی ساختمانی ذکر شده است که در ادامه، فقط به برخی موارد مهم آن اشاره می شود:
الف) نظارت مهندسان ناظر ، از زمان صدور پروانه ی ساختمان توسط مرجع صدور پروانه آغاز و با صدور گواهی پایان کار خاتمه می یابد.
ب) مهندسان ناظر در خصوص عملکرد خود، حسب مورد به صورت جمعی ( در اموری که تواما مربوط به دو رشته یا بیشتر است) یا فردی  (در اموری که مربوط به رشته ی تخصصی مورد صلاحیت هر ناظر است) در قبال سازمان استان و سایر مراجع قانونی مسوول بوده و پاسخ گو می باشند.
ج) وظایف مهندسان ناظر جنبه ی کنترلی دارد و در صورت عدم انطباق کار در حال اجرا با نقشه ها و مشخصات مصوب، الزامات قانونی، مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط لازم الجرا، مهندسان ناظر مکلف اند ضمن تذکر کتبی به سازنده و صاحب کار، مراتب را به مراجع صدور پروانه ی ساختمان اعلام و حسب مورد، اصلاح یا توقف عملیات اجرایی را درخواست کنند و خواستار الزام سازنده و صاحب کار به رعایت ضوابط لازم الاجرا شوند. همچنین، لازم است تصویر گزارش خود را به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تحویل دهند.
د)  عملکرد مهندسان ناظر باید در چهارچوب مفاد کلیه ی مقررات ملی ساختمان صورت گیرد.
ه) مهندسان ناظر هر پروژه باید پیش از آغاز عملیات اجرایی به اتفاق یکدیگر از محل پروژه بازدید کنند و از ویژگی های ملک و مجاورت های آن، از جمله: موقعیت ملک، همجواری ها، تاسیسات اختمان و تاسیسات شهری مجاور اطلاع حاصل نموده، و از جمیع عوامل موثر در اجرای پروژه اطلاع حاصل نماید.
و) مهندسان نار موظف به کنترل رعایت بهداشتی، ایمنی و حفظ محیط زیست، مطابق ضوابط لازم الجرا، به ویژه مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) در تمام مراحل اجرا، «از تجهیز کارگاه تا پایان کار» به طور عام، و در حدود صلاحیت خود به طور خاص، و همچنین هماهنگی در زمینه های تخصصی با سایر ناظران و در صورت لزوم ارائه ی تذکر کتبی به سازنده و صاحب کار می باشند.
ز) مهندسان ناظر موظف به تنظیم و امضای گزارش های مرحله ی اجرای ساختمان، منطبق با الزامات مبحث دوم مقررات ملی ساختمان می باشند و مسولیت تسلیم و تحویل این گزارش ها به مراجع ذی ربط را بر عهده دارند.
ک) مهندسان ناظر موظف به حضور در مراجع مرتبط، اعم از سازمان نظام مهندسی استان و مرجع صدور پروانه ی ساختمان و وزارت راه و شهرسازی، حسب مورد جهت ارائه ی توضیحات و امضای اسناد در چهارچوب قانون می باشند.
 
شرح کنترل و نظارت بر تاسیسات مکانیکی ساختمان
مهندسان تاسیسات مکانیکی وظیفه ی نظارت بر بخش از فرآیند تولید ساختمان را بر عهده دارند. تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل تاسیسات آب رسانی و اطفای حریق، تاسیسات دفع آب باران و فاضلاب (همراه با ونت)، تاسیسات سرمایش و گرمایش، تهویه ی ساختمان (هود، سرویس هاو پارکینگ)، تامین هوای تازه، تاسیسات گازرسانی و … می باشد.
شرح خدمات ناظر تاسیسات مکانیکی ساختمان در حالت کلی به شرح زیر است:
[list]
[*]تطابق نقشه های معماری با نقشه های تاسیسات مکانیکی طراحی شده و تایید شده توسط سازمان نظام مهندسی.
[*]کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های مصوب تاسیسات مکانیکی.
[*]کنترل مصالح تاسیسات مکانیکی از نظر نوع، کیفیت، نحوه ی حمل، نگه داری و استفاده، منطبق با نقشه ها و مشخصات فنی مصوب و استاندارد های ملی ایران.
[*]کنترل امکانات و تاسیسات موجود در محل، شامل آب، فاضلاب، گاز و نحوه اتصال تاسیسات ساختمان به شبکه های مربوط شهری.
[*]کنترل ضرورت انجام اقدامات خاص در موقع تخریب و گود برداری از نظر تاسیسات مکانیکی (آب، گاز و فاضلاب و…)
[*]کنترل وضعیت اجرا و موقعیت مکانی و ارتفاعی اجزای تاسیساتی در تمام مراحل اجرای ساختمان، کنترل نصب و کارگذاری و اجرای عناصر تاسیساتی، شامل مجموعه ی شیرها، شیر فلکه ها، پمپ ها و موارد مشابه و عایق کاری های لازم.
[/list] 

 
[list]
[*]کنترل نحوه ی اجرای عناصر تامین و توزیع آب سرد و گرم مصرفی، گاز، شوفاژ، موتورخانه، پکیج و …
[*]کنترل نحوه اجرای عناصر سامانه های جمع آوری، تصفیه یا دفع فاضلاب و تعبیه هواکش از نطر تاسیسات مکانیکی ساختمان.
[*]کنترل نحوه ی اجرای عناصر سامانه ی تهیه، توزیع و ذخیره سازی سوخت (گاز، گازوئیل، نفت) و رعایت الزامات مربوطه.
[*]کنترل اجرای سامانه های کنترل دستگاه ها و تاسیسات مکانیکی به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی.
[*]کنترل نحوه ی اجرای عناصر سامانه ی تهویه ی مطبوع و تامین هوای تخلیه تازه و تخلیه ی هوای آلوده.
[*]کنترل نحوه اجرای کانال های کولر و نصب و راه اندازی کولرها.
[*]کنترل نحوه ی نصب و بهره برداری ایمن از آسانسورها و پله های برقی از لحاظ مکانیکی.
[*]مستند سازی و ثبت و تکمیل فرم های نظارتی ساختمان در حیطه ی وظایف خود.
[/list]

[sarasoheili]

سلام تاسیسات مکانیکی خیلی مهم است در ساختمان من چند وقت پیش دنبال سایت معتبر میگشتم که سایت سازه افزار را پیدا کردم که اطلاعات مفیدی از تاسیسات مکانیکی که شامل آسانسور و پله و برقی و هواکش و ..... میباشد برید و نظرتون را بفرمایید.