این عمل جراحی، جان تازه ای به زندگی و فعالیت های روزمره بیمار می بخشد، چرا که نه تنها به از بین بردن درد ناشی از ساییدگی و آرتروز، روماتیسم یا تخریب سطح مفصلی ایجاد شده کمک می کند، بلکه اجازه می دهد تا زانو دامنه حرکتی مطلوب در مفصل خود را بازیابد، اما چه کسانی و در چه شرایطی ناگزیر به تعویض مفصل زانو هستند؟
دکتر علی اصغر ابدی، ارتوپد و جراح زانو در پاسخ این سوال می گوید: شایع ترین علت این که بیماری اقدام به تعویض مفصل زانو می کند، درد است. درد شدید باعث می شود، کارآیی روزمره بیمار افت پیدا کند. در چنین شرایطی باید مفصل زانو را عوض کرد. البته تصمیم به انجام این عمل جراحی، کاملا انتخابی است یعنی زمانی ضرورت می یابد که بیمار و پزشک در درمان های کمکی دیگر به انتها برسند و دیگر چاره ای جز جراحی برای رفع درد و محدودیت های حرکتی بیمار باقی نمانده باشد. در چنین شرایطی، زانوی طبیعی حذف و مفصل مصنوعی (قطعه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن محکم که بین دو قطعه فلزی قرار می گیرد) به جای آن گذاشته می شود .
دکتر علی اصغر ابدی، ارتوپد و جراح زانو در پاسخ این سوال می گوید: شایع ترین علت این که بیماری اقدام به تعویض مفصل زانو می کند، درد است. درد شدید باعث می شود، کارآیی روزمره بیمار افت پیدا کند. در چنین شرایطی باید مفصل زانو را عوض کرد. البته تصمیم به انجام این عمل جراحی، کاملا انتخابی است یعنی زمانی ضرورت می یابد که بیمار و پزشک در درمان های کمکی دیگر به انتها برسند و دیگر چاره ای جز جراحی برای رفع درد و محدودیت های حرکتی بیمار باقی نمانده باشد. در چنین شرایطی، زانوی طبیعی حذف و مفصل مصنوعی (قطعه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن محکم که بین دو قطعه فلزی قرار می گیرد) به جای آن گذاشته می شود .
عوارض نو کردن مفصل زانو
تعویض مفصل زانو، جراحی بزرگی محسوب می شود که اغلب در سنین بالا انجام می شود. بی شک یک عمل جراحی بزرگ در سنین بالا عوارضی را ممکن است به همراه داشته باشد؛ مثل احتمال بروز عفونت و لخته شدن خون در پا که ممکن است حرکت کند و آمبولی دهد.دکتر ابدی با بیان این مطالب می افزاید: عوارض حین عمل جراحی چون آسیب به عروق و اعصاب و استخوان نیز ممکن است رخ بدهد که البته بسته به مهارت جراح، احتمال بروز آن بسیار کاهش می یابد. بعد از عمل جراحی انتظار این است که بیمار زانویی با راستای طبیعی و دامنه حرکتی قابل قبول داشته و درد نیز نداشته باشد. البته در 20 تا 30 درصد بیماران، درد باقی می ماند و در درازمدت ممکن است مفصل مصنوعی، لق و فرسوده شود. با وجود این، تعویض مفصل زانو از نظر کارآیی از جراحی های عروق کرونر اثربخش تر است و در موارد ضروری توصیه می شود .
بازگشت سریع به زندگی روزمره
اراده بیمار برای بهبود پس از جراحی تعویض مفصل زانو بسیار موثر خواهد بود یعنی بیمار باید تلاش کند، یک روز پس از جراحی راه برود .این جراح زانو توضیح می دهد: بیمار پس از جراحی در اولین فرصت باید تقویت عضلات چهار سر ران را انجام دهد و هرچه سریع تر، فعالیت های فیزیوتراپی را تحت کنترل کادر پزشکی و توانبخشی انجام دهد. در کنار این فعالیت ها مراقبت از زخم و استفاده از داروهایی که مانع ایجاد لخته خون می شود (مثل آسپرین) باید رعایت شود یعنی باید کارهایی انجام شود تا زخم هرچه زودتر ترمیم شده، دامنه حرکتی و کارآیی عضو برگردد. با همکاری بیمار و کادر توانبخشی، بین سه تا شش هفته بیمار به کارآیی روزمره بر می گردد .
مراقبت بیشتر از زانوها
باید توجه داشت، مفصل مصنوعی زانو یک پروتز است و جای زانوی اولیه را نمی گیرد. پس بیمار باید سعی کند طول عمر این مفصل را با رعایت نکات ایمنی بیشتر کند.دکتر ابدی با اشاره به این نکات می گوید: بیماران باید از نشستن دو زانو و چهارزانو روی زمین اجتناب کنند، چرا که در درازمدت موجب فرسایش و لق شدن مفاصل مصنوعی زانو می شود. همچنین باید مراقب وارد نشدن ضربه به زانو ها باشند. شکستگی هایی که به دنبال ضربه پیش می آید، مفصل را تهدید می کند. بعلاوه هر گونه بیماری عفونی در بدن (گلودرد و عفونت ادراری) باید بسرعت درمان شود .
زنگ خطر آسیب دیدگی مفصل مصنوعی
اولین علائم آسیب دیدگی مفصل مصنوعی زانودرد است. یعنی بعد از گذشت چند سال از جراحی، بیمار می گوید درد دارم که نشان می دهد مفصل لق یا فرسوده شده است .نشانه خطر دیگر، دفرمه شدن یا خارج شدن زانو از راستای طبیعی، ناتوانی در راه رفتن و تورم مفصل است .
از نشانه های دیگر، درد در حال حرکت است که شبانگاهی نیست و نشانه لقی مفصل است، اما دردی که شبانگاهی باشد، می تواند ناشی از عفونت باشد و اگر حاد نباشد با درمان دارویی قابل کنترل است.
وزنتان را کم کنید
فرسایش مفصل ارتباط مستقیمی با افزایش وزن دارد. نیروی عکس العملی مفصل، اولین نیرویی است که باعث افزایش فرسایش مفصل می شود.توجه داشته باشید که فقط یک کیلو افزایش وزن، سه تا چهار کیلو بر هر زانو، حین راه رفتن فشار وارد می کند و اگر سربالایی برویم و بدویم تا هشت کیلو فشار بیشتر وارد می کند. بی شک فرسایش دراز مدت باعث تخریب مفصل می شود. پس توصیه می شود وزن بیماران پس از تعویض مفصل زانو در محدوده نرمال حفظ شود.
ورزش زانوها با مفاصل مصنوعی
جالب است بدانید که حتی بلافاصله بعد از جراحی تعویض مفصل زانو نیز می توان بیمار را راه انداخت، چراکه وی باید عضلات خود را تقویت کند. به همین دلیل، بلافاصله راه رفتن بعد از جراحی صورت می گیرد و طی دوره نقاهت نیز بیمار می تواند به زندگی روزمره، خرید و بویژه فعالیت ورزشی بپردازد .پیاده روی، شنا و ورزش هایی که به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می کنند، بسیار توصیه می شود، اما تاکید می شود این دسته از بیماران هرگز چهارزانو و دو زانو ننشینند و از توالت ایرانی استفاده نکنند. بعلاوه انجام ورزش چرخشی یا خشن و کوهنوردی سنگین نیز توصیه نمی شود.
#مفصل پلاستیکی#[font=mj_tunisia, tahoma] جراحی#[font=mj_tunisia, tahoma]آرتروز#[font=mj_tunisia, tahoma]روماتیسم#ورزش#تناسب اندام[/font][/font][/font]