همه چیز درباره درمان ریشه دندان

[m.shamsi]

ریشه دندان چیست؟

قبل از اینکه به درمان ریشه دندان بپردازیم لازم است تا توضیح مختصری درباره خود ریشه دندان‌ها و انواع آن ارائه کنیم. این مهم باعث می‌شود تا شما با ماهیت اصلی دندان‌ها آشنا شوید.

در هسته دندان‌های انسان یک بافت نرم قرار می‌گیرد که در اصطلاح پزشکی این بافت نرم با عنوان پالپ شناخته می‌شود. پالپ محل قرار گیری‌ بخش‌های مختلفی مانند عصب رگ‌های خونی و نوعی بافت است. پالپ در دندان‌های مختلف در شرایط مختلفی قرار گرفته و به صورت کانال در امتداد دندان‌ها کشیده می‌شود. به کل این‌ بخش از دندان اصطلاحا ریشه دندان گفته می‌شود.

دندان‌ها می‌توانند دارای ریشه‌های 1 تا 3 ریشه باشند. دندان‌های آسیاب یا اصطلاحا مولارها (Molars) معمولا دارای 3 کانال در ریشه خود هستند که به آن ها دندان‌هایی با 3 ریشه نیز اطلاق می‌شود. ریشه دندان از نظر شکل ظاهری به انواع مختلفی نیز تقسیم می‌شود.

چه زمانی ریشه دندان به درمان نیاز دارد؟

همان طور که اشاره کردیم ریشه دندان از اعصاب رگ‌های خونی و نوعی بافت به وجود می‌آید. از این رو در معرض خطراتی مانند عفونت قرار خواهد گرفت. در صورتی که باکتری‌ها و میکروبی‌ها تا ریشه دندان نفوذ کرده و این‌بخش از دندان با مشکل عفونت روبرو شود نیاز به درمان ریشه خواهید داشت.

دقت داشته باشید که اگر برای درمان ریشه دندان دیر اقدام کنید احتمال گسترش هر چه بیشتر عفونت و خرابی خود دندان نیز برای شما وجود خواهد داشت. از این رو نباید این موضوع را سرسری گرفته و اقدامات لازم برای آن را پشت گوش بیندازید. درمان ریشه می‌تواند هم باعث از بین رفتن باکتری‌ها و عفونت موجود در ریشه شده و هم مانع از خراب شدن کامل دندان‌های درگیر با این مشکل نیز شود.

البته در مواقعی هم بروز مشکلات و آسیب‌هایی مانند تروما در ناحیه دندان ترک عمیق دندان‌ها و انجام روش‌های درمانی دندانپزشکی متعدد روی یک دندان نیز استفاده از روش‌های درمان ریشه را برای فرد اجباری نمایند.

درمان ریشه دندان چیست؟

درمان ریشه دندان که با اصطلاح عصب کشی نیز شناخته می‌شود یک روش درمانی است که در آن دندانپزشک سعی می‌کند تا با عصب کشی مانع از گسترش هرچه بیشتر عفونت در سایر‌بخش‌های ریشه شده و از این طریق تا حتی الامکان سایر‌بخش‌های دندان درگیر را نجات می‌دهد.

دقت کنید که در صورتی که درمان را به موقع انجام ندهید ممکن است عفونت موجود حتی به لثه‌ها و متعاقباً سایر دندان‌ها نیز نفوذ نموده و مشکلات این بیماری برای شما چندین برابر شود. همچنین پوسیدگی ریشه دندان می‌تواند باعث از بین رفتن کل دندان مورد نظر نیز شده و علاوه بر درد زیاد هزینه‌های درمانی شما را نیز چندین برابر بیشتر نماید.

دقت داشته باشید که پوسیدگی و آسیب‌های موجود در ریشه دندان بعد از سوراخ شدن‌بخش بالایی دندان‌ها رخ می‌دهد. در واقع در مواقعی که یک سوراخ عمیق در روی دندان بر اثر پوسیدگی به وجود می‌آید باکتری‌ها می‌توانند به ریشه دندان‌ها نفوذ کرده و نیاز به درمان ریشه را برای شما به وجود می‌آورند. از این رو انجام اقدامات لازم برای رفع پوسیدگی‌های دندان می‌تواند مانع از گسترش پوسیدگی‌ها تا ریشه دندان‌ها شود.

انواع روش‌های درمان ریشه

شرایط پوسیدگی و عفونت‌های روی دندان و ریشه آن می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی روش درمان ریشه دندان نیز داشته باشد. دندانپزشک با توجه به شرایط موجود از دو روش برای درمان ریشه استفاده می‌نماید.

[list]
[*]روش اول جراحی اپیکو یا اپیکوسرجری
[/list]

در این روش دندانپزشک برای رسیدن به ریشه دندان می‌بایست بخشی از لثه را نیز برش دهد که نیاز به شرایط خاص خود دارد. استفاده از آنتی بیوتیک‌های لازم قبل از اقدام برای جراحی در این روش اهمیت زیادی دارند که طبق تجویز پزشک باید انجام پذیرد.

[list]
[*]روش عصب کشی یا اندو
[/list]

مراحل این روش درمانی به صورت عصب کشی را در ادامه به صورت کامل با هم مرور خواهیم کرد. البته شایان ذکر است که در صورت به وجود آمدن عفونت مجدد دندانپزشک از روش اندو برای برطرف کردن عفونت‌های جدید استفاده می‌نماید.

همچنین لازم به توضیح است که استفاده از لیزر پزشکی برای رسیدن به ریش دندان نیز در برخی مواقع و در صورت در دسترس بودن امکانات لازم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش برای جلوگیری از درد ناشی از آمپول بی‌حسی در لثه موثر خواهد بود و همچنین شرایط بهتری را برای پاکسازی عفونت‌ها از داخل پالپ دندان‌ها ایجاد می‌نماید. در روش‌های سنتی پاکسازی ریشه با چالش‌های بسیار زیادی همراه می‌شود.

دلایل اهمیت داشتن درمان ریشه

درمان ریشه دندان اهمیت بسیار زیادی برای حفظ دندان طبیعی و جلوگیری از گسترش آلودگی‌ها به لثه و سایر دندان‌ها دارد. دقت کنید که تا زمانی که جلوی گسترش عفونت را در ریشه دندان خود نگرفته و پوسیدگی‌ها را کنترل نکنید شرایط برای شما پیچیده‌تر خواهد شد. از این رو بسیار مهم است که در زمان مناسب برای درمان اقدام کنید.

عدم استفاده از این روش احتمالا دندان شما را برای همیشه غیر قابل استفاده خواهد کرد و شما می‌بایست از روش‌های دیگری مانند ایمپلنت برای کاشت دندان‌های جدید استفاده کنید. همچنین با این روش می‌توانید از درهای ناشی از پوسیدگی ریشه دندان‌ها نیز راحت شوید.

درمان ریشه دندان چگونه انجام می‌شود؟

در فرایند درمان ریشه دندانپزشک با استفاده از ابزارهای تخصصی تعریف شده به قسمت ریشه نفوذ و تمام‌بخش های پوسیده و عفونی شده را از هسته دندان‌های شما خارج می‌نماید. در مرحله بعدی تمام این‌بخش ها ضد عفونی شده و در نهایت با مواد به خصوصی پر می‌شود. در نهایت هسته دندان دوباره مهر و موم می‌شود تا دوباره بتوانید مانند روز اول از دندان خود استفاده کنید.

اهمیت اجرای دقیق و صحیح این مراحل تاثیر بسیار زیادی روی کیفیت آن خواهد داشت. دندان پزشکان برای درمان کامل و صحیح ریشه دندان معمولا ۵ مرحله زیر را انجام می‌دهند:

[list]
[*]تشخیص پوسیدگی ریشه دندان
[/list]

در قدم اول دندان پزشک باید به تشخیص کامل پوسیدگی و خرابی‌های ریشه دندان بپردازد. استفاده از عکسبرداری X-ray  در این مرحله نیاز خواهد بود.

[list]
[*]بی حسی و برداشتن تاج دندان
[/list]

در قدم دوم یعنی برداشتن تاج دندان می‌بایست بی‌حسی‌های لازم روی لثه انجام پذیرفته و فرایند لازم برای رسیدن به ریشه دندان‌ها صورت پذیرد. بسته به شرایط دندان پوسیده این مرحله متغیر خواهد بود.

[list]
[*]پاکسازی عفونت‌ها و عصب کشی
[/list]

در مرحله بعدی نوبت به پاکسازی کامل عفونت‌های موجود در ریشه دندان می‌شود. در این مرحله از درمان لازم است تا دندانپزشک با دقت بسیار بالا تمام عفونت‌ها را تمیز کرده و فضای پالپ دندان‌ها را کاملا ضد عفونی نماید. حتی این امکان وجود دارد تا بعد از این مرحله چند روز زمان برای رفع کامل عفونت نیاز باشد.

[list]
[*]پر کردن کانال‌های ریشه دندان
[/list]

در مرحله بعدی نوبت به پر کردن ریشه می‌رسد. دقت کنید که برای مواقعی که عصب کشی یا درمان ریشه دندان در چند روز انجام می‌پذیرد از مواد موقت برای پر کردن دندان استفاده شده و در نهایت مواد اصلی وارد هسته دندان می‌شوند.

[list]
[*]گذاشتن تاج دندان
[/list]

در انتها نیز دندانپزشک سعی می‌کند تا شکل دندان شما را به شکل طبیعی خود برگرداند. برای این منظور از مواد مختلف مانند آلیاژ‌های فلزی استفاده می‌گردد. همچنین این مرحله از درمان ریشه نیز به شرایط پوسیدگی دندان شما بستگی خواهد داشت و دندان پزشک با توجه به شرایط موجود در این باره تصمیم گیری می‌نماید.

مراقبت‌های بعد از درمان ریشه

فرایند عصب کشی و پر کردن دندان‌ها معمولا در چند مرحله انجام می‌پذیرد. اما لازم است تا شما در طی این فرایند از اقداماتی برای جلوگیری از مشکل استفاده کنید تا فرایند درمانی شما با کمترین چالش ممکن به پایان برسد.

مراقبت‌های بعد از درمان ریشه اهمیت بسیار زیادی در بالاتر بردن کیفیت این روش درمانی خواهند داشت که این اقدامات به شرح زیر هستند:

[list]
[*]در اولین مورد باید اشاره کنیم که شما تمام دستورات دندانپزشک را باید به صورت دقیق انجام دهید.
[*]عدم خوردن غذاهای سفت تا قبل از پر شدن کامل دندان
[*]مصرف منظم داروها و آنتی بیوتیک‌های تجویز شده
[*]استفاده از مسواک و نخ دندان برای درمان هر چه بهتر شدن شرایط بهداشتی دهان
[/list]