پانیک اتک یا حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک، اضطراب حاد به شدت ناگهانی هست که هنگام وقوع افرادی که دچار حمله پانیک شده‌اند این احساس را دارند که جانشان در خطر است اما اینطور نیست. در عرض چند دقیقه ترس به اوج مي‌رسد. احساس اضطراب در بدن بسیار شدید می شود (تپش قلب، سرعت نبض، احساس مشکل در دریافت هوای کافی) و این احساس را ایجاد می کند که انگار در شرف مرگ هستید. این تعبیر اشتباه است، اما با این وجود اضطراب بیشتری را برمی انگیزد و وحشت را تشدید می کند.
حملات پانیک حتی در هنگام خواب نیز ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد و احساس از دست دادن کنترل، وحشت را تشدید می‌کند. یک حمله به اندازه کافی آزاردهنده است، اما اغلب نگرانی در مورد داشتن حمله دیگری ایجاد می کند، که می تواند باعث شود افراد رفتار روزمره خود را تغییر دهند، از هر مکانی که می تواند احساس “ناامني” یا “فرار از آن را دشوار باشد” اجتناب کنند و دامنه فعالیت آنها را به طور جدی محدود کند. مشخص نیست چه چیزی باعث حملات پانیک می شود یا دقیقاً چگونه سیگنال های عصبی اشتباه منتقل می شوند و نادرست تفسیر می شوند. هرچقدر که چنین حملاتی وحشتناک و طاقت‌فرسا به نظر برسند، با این وجود می‌توان آنها را کنترل کرد – حتی زمانی که در حال وقوع هستند.
چرا احساس می کنم در شرف مرگ هستم؟
بسیاری از مدارهای مغزی اضطراب مشابه ترس است و یکی از کارکردهای ترس تضمین این است که شما اقدامات دفاعی لازم را انجام دهید. سیستم واكنش به استرس فعال می شود و بدن شما را برای جنگ یا گريز آماده می کند. این واکنش قبل از اینکه فرصتی برای فکر کردن در مورد آن داشته باشید اتفاق می افتد. نمي‌گذارد حتي فكر كنيد که این یک هشدار اشتباه است. از آنجایی که هراس واکنش بدن را شروع می کند، همينطور بسيار ناگهانی و شدید خواهد بود. قلب که نقش مهمی در آماده سازی دفاعی ایفا می‌کند، برای رساندن اکسیژن به ماهیچه ها در سریع‌ترین زمان ممکن، سريعا تند گشته تا بدن را برای جنگ یا گريز آماده کند و احساس كوبش در قفسه سینه خواهيد كرد. سرعت تنفس افزایش می یابد تا اکسیژن بیشتری به ریه ها وارد شود. متابولیسم به سرعت بالا می رود. ممکن است عرق کنید یا احساس لرزش کنید. افراد از نظر میزان آگاهی از عملکرد درونی بدنشان (حساسیت به محرک های سرچشمه گرفته از درون بدن) با هم تفاوت دارند و شواهدی وجود دارد که نشان می دهد افرادی که در معرض حملات پانیک قرار می گیرند به شدت با احساسات بدن سازگار هستند. با این وجود، تپش قلب، ضربان سریع، لرزش و نفس نفس زدن شبیه آنچه در حمله قلبی اتفاق می افتد است و حسيات فيزيكي حمله پانيك به مانند آن تفسیر می شود. این نشانه‌ها یکی از راه‌ها شناخت پانيك است.
ائم حمله پانیک چیست؟
حملات پانیک اغلب با یک احساس ناگهانی خطر شدید شروع می شود که به سرعت با هجوم شدید حسيات فيزيكي آزاردهنده دنبال می شود. در پاسخ به سیگنال‌های هورمونی از سیستم واکنش به استرس، بدن به طور ناگهانی برای جنگ یا گریز آماده می‌شود. قلب سرعت می‌گیرد و به سختی کار می‌کند تا خون را به سرعت به عضلات برساند. شما احساس می کنید که تپش قلب را در قفسه سینه‌تان حس می‌کنید، نیازی به اشاره به این نیست که کمبود نفس برای تامین نیاز اکسیژن در تلاش است. ممکن است احساس تعریق کرده و لرزیدن را نیز تجربه کنید. افرادی که در چنگال حمله پانیک هستند احساس می کنند از خود و دنیای اطرافشان جدا شده اند و معمولاً احساس سرگیجه و حالت تهوع می کنند. حملات پانیک باعث می شود احساس کنید در شرف مرگ یا دیوانه شدن هستید، زیرا هیچ خطر آشکاری در اطراف وجود ندارد.
در حمله پانیک چه اتفاقی می افتد؟
حمله پانیک واکنش ناگهانی به احساس خطر قریب الوقوع است. و بدن تمام نیروهای خود را به کار می گیرد تا از شما در برابر چیزی که سیستم شما (به اشتباه) هشدار داده است که تهدیدی وحشتناک است، محافظت کند. واکنش ناگهانی و اغراق آمیز بدن – تپش قلب، تنفس سریع، لرزش – خود به عنوان یک تهدید تعبیر می شود و کل تجربه با فهمی از ناگریز بودن پانیک ترکیب می شود. اما حملات پانیک آلارم‌های کاذب هستند و هیچ تهدیدی – از درون و بیرون – در واقع وجود ندارد.
چرا حملات پانیک اتفاق می افتد؟
در مجموع، حملات پانیک به این دلیل اتفاق می‌افتد که مغز به گونه‌ای ساخته شده است که در زمان خطر گمراه شود (دریافت مشکل حتی در جایی که وجود ندارد) به عنوان نوعی بیمه نامه برای زندگی شما. اما حملات پانیک پیچیده هستند و بسیاری از سیستم های مغز و بدن را درگیر می کنند و دانشمندان توجه شایانی را به کشف علت وقوع حملات پانیک اختصاص می دهند. تنها چیزی که می توان به طور قطع گفت این است که در مدارهای مغزی گفتگوی متقابل معمولی بین مرکز برون داد عاطفی آمیگدال(amygdala) و مرکز پردازش و تنظیم شناختی قشر جلوی مغز(prefrontal cortex) اشتباهی رخ می‌دهد. در حیرت تمام، قشر جلوی مغز متوجه نمی شود که تهدید واقعی نیست. سیستم پاسخ به استرس، که به گونه‌ای وارد عمل می‌شود که گویی خطر درک شده واقعی است و بسیاری از احساسات ناخوشایند فیزیکی را ایجاد می‌کند و می‌تواند مشکل را بزرگتر کند با داشتن آستانه پایین غیرمعمول برای پاسخ، که معمولا تجربه‌ای نامطلوب اولیه است.
چه زمانی حمله پانیک بیشتر ممکن است رخ دهد؟
هیچ جدول زمانی برای حمله پانیک وجود ندارد. می‌توانند در هر زمان بوجود آیند، و حتی شناخته شده‌اند که مردم را از خواب می‌توانند بیدار کنند. مطالعات نشان می دهد که بیش از یک چهارم جمعیت در مقطعی از زندگی یک حمله پانیک منفرد را تجربه می کنند. با این حال، غیرقابل پیش بینی بودن آنها بهشان قدرت زیادی به شکل‌گیری رفتارهای بعدی می دهد. حملات به قدری ناراحت کننده هستند که افراد گاهی اوقات فعالیت خود را محدود می کنند تا از احتمال حمله دیگری جلوگیری کنند. وقتی ترس از حملات پانیک بیشتر رفتارها را تحریک کند، گفته می شود که اختلال پانیک بوجود می‌آید. اغلب با آگورافوبیا، ترس از فضاهای بسته یا فضاهای باز شلوغ که به نظر می رسد هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد، یا ترس از سفر به تنهایی یا ترک خانه به طور کلی همراه است. میانگین سن شروع حملات پانیک 24 سال است. زنان دو برابر مردان در معرض خطر ابتلا به حملات پانیک هستند. حملات پانیک علاوه بر اضطراب در بسیاری از اختلالات شخصیت دیگر نیز شایع هستند. حملات پانیک در افراد بالای 60 سال نادر است.
چه چیزی باعث اختلال پانیک می شود؟
مشخص نیست چه چیزی باعث این واکنش ناگهانی به احساس خطر قریب الوقوع که حمله پانیک گفته می شود است. اما مشخص است که تجربه استرس زا در اوایل زندگی به مستعد شدن به حملات پانیک کمک می کند. دانشمندان می‌دانند که تجارب نامطلوب در دوران کودکی می‌تواند حساسیت بسیاری از گره‌ها در مدارهای مغزی که به واکنش‌پذیری هیجانی، تنظیم احساسات و پاسخ استرس کمک میکنند، را تغییر دهد. بسیاری از تحقیقات بر روی ارتباط نقص در مدارهای مغزی احساسات با محرک فیزیولوژیکی متمرکز شده‌اند. یک سیگنال متابولیک یا التهابی که ناصحیح عملکرده است یا حساسیت به عملکردهای فیزیولوژیکی را افزایش داده است. با این وجود، رفتار درمانی برای درمان اختلال پانیک جواب می دهد. علاوه بر این، در طول حمله پانیک، تلاش فوری برای طولانی‌تر کردن مدت بازدم ممکن است سیستم عصبی پاراسمپاتیک(parasympathetic nervous system) را فعال کرده و یک رفلکس آرامش‌بخش را به ایجاد کند.
تفاوت بین حمله پانیک و اختلال پانیک چیست؟
حمله پانیک یک حمله مفرد غیرمنتظره از اضطراب حادی با چنان فعال شدن ناگهانی و شدید سیستم های بدن (از جمله قلب) است که فرد معمولاً احساس می‌کند که در شرف مرگ است. احساس خطر با احساس تهدید از درون ترکیب می شود. اغلب احساس عدم گریزی وجود دارد. حملات پانیک بسیار ناخوشایند و ناراحت کننده هستند. در نتیجه، اغلب می‌توانند باعث ترس از چنین حمله دیگری شوند. اختلال پانیک زمانی ایجاد می شود که افرادی که در معرض حملات پانیک هستند رفتار خود را تغییر دهند تا از احتمال ابتلا به دیگری جلوگیری کنند. در حدود 30 درصد از موارد، مردم به شدت زندگی خود را محدود میکنند و برای دوری از فضاهای شلوغ یا بسته یا مکان های عمومی شلوغ مانند کنسرت، آسانسور، سفر با هواپیما، تلاش زیادی می کنند. این تحول به عنوان آگورافوبیا شناخته می شود.
آیا راهی برای جلوگیری از حمله پانیک در زمان وقوع وجود دارد؟
پاسخ طبیعی به حملات پانیک مبارزه با آنها یا فرار از آنها است. اما این فقط ممکن است آنها را طولانی‌تر کند. کارشناسان معتقدند که راه بهتر این است که به سمت ترس متمایل شد، همان طور که در ابتدا ممکن است غیرمنطقی بنظر برسد. مهم نیست حس کنید که چقدر واقعی و طاقت فرسا است، هشداری که بدن شما در مورد خطر دریافت کرده است نادرست است. این جوهره حمله پانیک است. پاسخ طبیعی بدن این است که می‌خواهد فرار کنید – یا با احساس وحشت مبارزه کنید. اما کارشناسانی که با کسانی که حملات پانیک دارند کار میکنند متوجه شده‌اند که چنین رفتاری فقط طوفان را طولانی می‌کند و در واقع راه‌هایی برای بازگرداندن حس کنترل در میانه آن وجود دارد. شاید اولین مورد این باشد که درک کنیم که احساسات بدنی وحشتناک به طور خودکار به حرکت در می آیند، واکنش بدن به یک پیام اشتباه تهدید.
فرار از یک حمله پانیک – یا انجام کار دیگری؟
اگرچه حملات پانیک باعث ایجاد غریزه برای گریختن می شود، اما پاسخ مفیدتر این است که به ترس نزدیک شوید – با احساس کنجکاوی در مورد موقعیت آشکار. یکی از ابتدایی ترین راه ها این است که به یک ناظر عینی تجربه وحشتناک خود تبدیل شوید. این شما را به اینجا و اکنون متصل نگه می دارد.
اگر ابتدا به یک نقطه بنیادی نیاز دارید، سعی کنید اشیاء اطراف خود را لمس کنید، آنها را نام ببرید یا آنها را توصیف کنید. سپس آنچه را که در حمله اضطراب برای شما اتفاق می افتد مشاهده کرده و توصیف کنید. “احساس می کنم دیوارها در حال بسته شدن هستند.” “عرق از کمرم می ریزد“. سپس سعی کنید آنچه را که احساس می کنید مشاهده کنید. شما مجبور نیستید تسلیم احساس شوید – فقط آن را توصیف کنید. “من خیلی احساس ترس می کنم.” ناظر تجربه خود شدن ممکن است اضطراب را از بین نبرد، اما به شما این آگاهی را می‌دهد که قرار نیست بمیرید و می‌توانید از این تجربه عبور کنید. هدف این نیست که ترس را کاهش دهید، بلکه رهایی از چنگال فیزیکی که بر شما دارد و تمایلش برای کوچک کردن زندگیتان برای تناسب با آن است.
آیا تکنیک های موثری برای مدیریت حملات پانیک وجود دارد؟
حملات پانیک آنقدر ناراحت کننده هستند که انگیزه گریز از ترس را ایجاد می کنند. این احساس درستی دارد. اما کارشناسان (برخی از آنها که با حملات اضطراب خود مواجه شده اند) معتقدند که این فقط مشکل را بزرگتر می کند. هرگز به شما اجازه نمی دهد که به ترس عادت کنید و متوجه شوید که نه تنها یک زنگ خطر نادرست است، بلکه واقعاً می توانید با آن کنار بیایید و آن را کاهش دهید . بهتر است به ترس متمایل شوید و آن را با کاوش در آن از بین ببرید – یعنی با کنجکاوی به آن واکنش نشان دهید. هدف این نیست که اضطراب را کاهش دهید – اگرچه ممکن است این اتفاق بیفتد – بلکه هدف این است که ناظر تجربه خود شوید و سعی کنید آن را توصیف کنید. چه افکاری دارید؟ چه حسیات فیزیکی دریافت می‌کنید؟ آنها را نام ببرید. ترس شما را به انجام چه کاری ترغیب می کند؟
این یک رویکرد عقلانی است. همچنین می توان با روشن کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک، عقلانیت را دور زد و مستقیماً به بیش فعالی نزدیک شد. سیستم عصبی سمپاتیک واکنش استرس را شروع می کند. اعصاب پاراسمپاتیک این پاسخ را متوقف می کنند. افزایش طول بازدم – حتی در وسط حمله پانیک – می تواند عصب پاراسمپاتیک را فعال کند، ضربان قلب شما را کاهش دهد و تنش بدن را کاهش دهد. برای مقابله با احساس خارج از کنترل بودن که به هراس می‌افزاید، کمک می‌کند تا لنگر خود را در دنیای ملموس بیاندازید – با لمس سطوح اطرافتان – یک دیوار، یک صندلی.
آیا برای حملات پانیک یا اختلال پانیک درمانی وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای حملات پانیک وجود ندارد. این بدان معنا نیست که نمی توانید چنگ آنها را شل کنید. اوج ترس که نشان دهنده حمله پانیک است تا حدی ناشی از درک نادرست احساسات بدن هنگام وقوع است. از قبل دانستن کلی این که حملات پانیک فقط زنگ خطر کاذب هستند، می تواند ترس را کاهش دهد. حملات پانیک آلارم های کاذبی هستند که سعی می کنند شما را فریب دهند تا تصور کنید خطر واقعی وجود دارد در حالی که وجود ندارد.
در بازه زمانی طولانی‌تر، روان‌درمانی، و به‌ویژه درمان شناختی و رفتاری، هم برای حملات پانیک به‌طور خاص و هم برای اضطراب به‌طور کلی مؤثر بوده است. این درمان نسبت به سایر درمان‌ها در اولویت برای حملات پانیک و اختلال پانیک در نظر گرفته می شود. رفتاردرمانی شناختی(CBT) به علائم فیزیکی، تفکرات نادرست حین حملات پانیک و رفتار اجتنابی که هشدار (کاذب) است، می‌پردازد.
هیچ دارویی وجود ندارد که به طور خاص حملات پانیک را هدف قرار دهد، اگرچه انواع مختلفی از داروها اغلب تجویز می‌شوند، از جمله آرام‌بخش‌های بنزودیازپین (مانند آلپرازولام)، داروهای ضد افسردگی (مانند فلوکستین) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپینفرین (SNRI) داروهای ضد افسردگی (مانند ونلافاکسین). استفاده از دارو برای درمان حملات پانیک بحث برانگیز است. برخی از متخصصان خاطرنشان میکنند که مصرف دارو معادل اجتناب است. حل اضطراب نیازمند تسلط بر مهارت‌های تقرب، تحمل کردن یا دفع ترس است.