19-09-2022, 09:10 PM
شیمی در زندگی روزمره چه نقشی دارد؟
10 خواص و کاربرد مواد شیمیایی را در زندگی روزمره بررسی می کنیم:
1-ترکیبات بدن:
بدن انسان از عناصر گوناگونی تشکیل شده است. کربن و اکسیژن دو عنصر اساسی بدن هستند. عناصر دیگری که در بدن شما وجود دارد عبارتند از: نیتروژن ، فسفر ، هیدروژن ، اکسیژن ، کلسیم ، پتاسیم ، گوگرد ، منیزیم و…
کمبود هر کدام از این عناصر می تواند عوارض مختلفی برای بدن به جای بگذارد که معمولا با کمک مصرف مکمل ها این کمبود تا حدودی جبران می شود. از جمله ی این مکمل ها می توان به سولفات منیزیم (برا رفع کمبود عنصر منیزیم)، سولفات روی (برای رفع کمبود عنصر روی) و… اشاره نمود
2-احساسات:
هر وقت احساس خوشبختی ، غم و اندوه ، نشاط ، آرامش یا استرس دارید ، واکنشهای شیمیایی زیادی در بدن شما اتفاق می افتد. در این مواقع پیام رسان های شیمیایی یا همان انتقال دهنده های عصبی در مغز آزاد می شوند. در نتیجه شما می توانید عاشق شوید و یا در برخی موارد بخندید و گریه کنید.
3-تولید مواد غذایی
گیاهان از طریق فتوسنتز که یک واکنش شیمیایی بسیار مهم به شمار می رود مواد غذایی خود را تولید می کنند.. واکنش شیمیایی که در فتوسنتز رخ می دهد رایج ترین و حیاتی ترین واکنش شیمیایی است. حیوانات همچنین انرژی لازم برای انجام فعالیتهای روزانه ی خود را از طریق واکنشهای شیمیایی مشابه به دست می آورند
6 CO2 + 6 H2O + light → C 6H12O6 + 6 O2
مواد شیمیایی در میوه ها، سبزیجات و… نیز وجود دارند. در هنگام خورد کردن پیاز نیز دلیل گریه کردن فرد همان واکنش های شیمیایی رخ داده شده است. به محض اینکه پیاز را خرد کردید ، اسید سولفونیک از اسید آمینه سولفوکسیدها تشکیل می شود. اسید سولفنیک مسئول تولید گاز فرار ، پروپانتیول S-oxide است ، که باعث تولید اشک در چشم می شود
4-میوه ها
جالب است بدانید مواد شیمیایی حتی در بهترین و خوشمزه ترین میوه های طبیعی نیز وجود دارند.
به عنوان مثال متیل بوتانوات ، آنتوسیانین ها و اکسین تنها نمونه های اندکی از بیش از 350 ماده شیمیایی موجود در توت فرنگی ها می باشند
5-مواد بهداشتی
صابون ها نمک های سدیم و یا پتاسیم اسید های چرب می باشند که در طی فرایند های شیمیایی صابونی شدن به وجود می آیند. صابون ها با گریس و روغن ها وارد واکنش می شوند و می توانند آن ها را از روی سطوح پاک نمایند. از جمله مواد شیمیایی که در صابون ها استفاده می شد می توان به سدیم هیدروکسید (با نام های دیگر کاستیک سودا،سود مایع)، پتاسیم هیدروکسید و… اشاره نمود.
6-نان
نان هایی که عموما مصرف می شوند به منظور بهبود کیفیت و بافت آن ها از افزودنی جوش شیرین با نام شیمیایی سدیم بی کربنات استفاده می شود. افزودن جوش شیرین به مواد غذایی قبل از پخت و پز منجر به تولید دی اکسید کربن (CO2) و ور آمدن بیشتر آن ها می شود.
این ماده را علاوه بر نان ها می توان در کیک، شیرینی و.. نیز استفاده نمود.
7-نگهدارنده ی مواد غذایی
در صورت خواندن مواد موجود در لیبل درج شده بر روی محصولاتی مانند سس گوجه فرنگی ، مربا یا ترشی ، ممکن است از دیدن لیست انواع مواد شیمیایی گوناگون شگفت زده شوید. اغلب این مواد شیمیایی به عنوان نگهدارنده مواد غذایی شناخته می شوند. این نگهدارنده ها رشد میکروارگانیسم ها را به تاخیر می اندازند. رایج ترین مواد نگهدارنده مواد غذایی شیمیایی عبارتند از: بنزوات سدیم ، اسید سوربیک ، سوربات کلسیم ، سربن سدیم ، اسید پروپیونیک و نمکهای نوتروز اسید.
8-هضم مواد غذایی
از لحظه ای که غذا را در دهان خود می گذارید ، تعدادی از واکنشهای شیمیایی مختلف در دستگاه گوارش شما شروع می شود. بزاق حاوی آنزیم آمیلاز است ، که وظیفه تجزیه کربوهیدرات ها را بر عهده دارد و معده شروع به تولید اسید هیدروکلریک می کند. همه این آنزیم ها تحت واکنشهای شیمیایی قرار می گیرند تا هضم مناسب و همچنین جذب مواد غذایی رخ دهد.
9-مواد ضد آفتاب
مواد ضد آفتاب از جمله موادی هستند که به خصوص در تابستان ها به وفور مورد استفاده قرار می گیرند. اکسید روی و تیتانیوم دی اکسید از جمله مواد شیمیایی هستند که در این محصولات عموما مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد باعث می شوند که از نفوذ اشعه ی ماوابنفش به اعماق پوست جلوگیری به عمل آید.
10-زنگ زدگی آهن
حتما متوجه شده اید که با گذر زمان بر روی محصولات اهنی روکش هایی نارنجی و فهوه ای رنگ تشکیل می شود. به این روکش ها اصظلاحا طنگ طدگی می گویند.
زنگ زدگی آهن نوعی واکنش اکسیداسیون است. اتمهای موجود در فبز آهن دچار اکسیداسیون و کاهش می شوند. واکنش های شیمیایی که در طی این فرانید رخ می دهد به صورت زیر است:
با این حال ترکیبات ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی زیادی وجود دارد که برای جیوگیزی از این فرایند رخ می دهند. از جمله این موارد می توان به بنزو تری آزول ، تولیل تری آزول و… اشاره نمود.
Fe + O2 + H2O → Fe2O3. XH2O
11-باتری ها
با صنعتی تر شدن جوامع و استفاده ی افراد بیشتری از تلفن های همراه و ماشین های برقی نقش باتری ها در زندگی روزمره بیش از پیش به چشم می آید. باتری های لیتیومی و استفاده از سولفات کبالت به منظور افزایش مقاومت حرارتی باتری ها توانسته است بازار خوش بینانه ای برای باتری ها پیش بینی نماید.
10 خواص و کاربرد مواد شیمیایی را در زندگی روزمره بررسی می کنیم:
1-ترکیبات بدن:
بدن انسان از عناصر گوناگونی تشکیل شده است. کربن و اکسیژن دو عنصر اساسی بدن هستند. عناصر دیگری که در بدن شما وجود دارد عبارتند از: نیتروژن ، فسفر ، هیدروژن ، اکسیژن ، کلسیم ، پتاسیم ، گوگرد ، منیزیم و…
کمبود هر کدام از این عناصر می تواند عوارض مختلفی برای بدن به جای بگذارد که معمولا با کمک مصرف مکمل ها این کمبود تا حدودی جبران می شود. از جمله ی این مکمل ها می توان به سولفات منیزیم (برا رفع کمبود عنصر منیزیم)، سولفات روی (برای رفع کمبود عنصر روی) و… اشاره نمود
2-احساسات:
هر وقت احساس خوشبختی ، غم و اندوه ، نشاط ، آرامش یا استرس دارید ، واکنشهای شیمیایی زیادی در بدن شما اتفاق می افتد. در این مواقع پیام رسان های شیمیایی یا همان انتقال دهنده های عصبی در مغز آزاد می شوند. در نتیجه شما می توانید عاشق شوید و یا در برخی موارد بخندید و گریه کنید.
3-تولید مواد غذایی
گیاهان از طریق فتوسنتز که یک واکنش شیمیایی بسیار مهم به شمار می رود مواد غذایی خود را تولید می کنند.. واکنش شیمیایی که در فتوسنتز رخ می دهد رایج ترین و حیاتی ترین واکنش شیمیایی است. حیوانات همچنین انرژی لازم برای انجام فعالیتهای روزانه ی خود را از طریق واکنشهای شیمیایی مشابه به دست می آورند
6 CO2 + 6 H2O + light → C 6H12O6 + 6 O2
مواد شیمیایی در میوه ها، سبزیجات و… نیز وجود دارند. در هنگام خورد کردن پیاز نیز دلیل گریه کردن فرد همان واکنش های شیمیایی رخ داده شده است. به محض اینکه پیاز را خرد کردید ، اسید سولفونیک از اسید آمینه سولفوکسیدها تشکیل می شود. اسید سولفنیک مسئول تولید گاز فرار ، پروپانتیول S-oxide است ، که باعث تولید اشک در چشم می شود
4-میوه ها
جالب است بدانید مواد شیمیایی حتی در بهترین و خوشمزه ترین میوه های طبیعی نیز وجود دارند.
به عنوان مثال متیل بوتانوات ، آنتوسیانین ها و اکسین تنها نمونه های اندکی از بیش از 350 ماده شیمیایی موجود در توت فرنگی ها می باشند
5-مواد بهداشتی
صابون ها نمک های سدیم و یا پتاسیم اسید های چرب می باشند که در طی فرایند های شیمیایی صابونی شدن به وجود می آیند. صابون ها با گریس و روغن ها وارد واکنش می شوند و می توانند آن ها را از روی سطوح پاک نمایند. از جمله مواد شیمیایی که در صابون ها استفاده می شد می توان به سدیم هیدروکسید (با نام های دیگر کاستیک سودا،سود مایع)، پتاسیم هیدروکسید و… اشاره نمود.
6-نان
نان هایی که عموما مصرف می شوند به منظور بهبود کیفیت و بافت آن ها از افزودنی جوش شیرین با نام شیمیایی سدیم بی کربنات استفاده می شود. افزودن جوش شیرین به مواد غذایی قبل از پخت و پز منجر به تولید دی اکسید کربن (CO2) و ور آمدن بیشتر آن ها می شود.
این ماده را علاوه بر نان ها می توان در کیک، شیرینی و.. نیز استفاده نمود.
7-نگهدارنده ی مواد غذایی
در صورت خواندن مواد موجود در لیبل درج شده بر روی محصولاتی مانند سس گوجه فرنگی ، مربا یا ترشی ، ممکن است از دیدن لیست انواع مواد شیمیایی گوناگون شگفت زده شوید. اغلب این مواد شیمیایی به عنوان نگهدارنده مواد غذایی شناخته می شوند. این نگهدارنده ها رشد میکروارگانیسم ها را به تاخیر می اندازند. رایج ترین مواد نگهدارنده مواد غذایی شیمیایی عبارتند از: بنزوات سدیم ، اسید سوربیک ، سوربات کلسیم ، سربن سدیم ، اسید پروپیونیک و نمکهای نوتروز اسید.
8-هضم مواد غذایی
از لحظه ای که غذا را در دهان خود می گذارید ، تعدادی از واکنشهای شیمیایی مختلف در دستگاه گوارش شما شروع می شود. بزاق حاوی آنزیم آمیلاز است ، که وظیفه تجزیه کربوهیدرات ها را بر عهده دارد و معده شروع به تولید اسید هیدروکلریک می کند. همه این آنزیم ها تحت واکنشهای شیمیایی قرار می گیرند تا هضم مناسب و همچنین جذب مواد غذایی رخ دهد.
9-مواد ضد آفتاب
مواد ضد آفتاب از جمله موادی هستند که به خصوص در تابستان ها به وفور مورد استفاده قرار می گیرند. اکسید روی و تیتانیوم دی اکسید از جمله مواد شیمیایی هستند که در این محصولات عموما مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد باعث می شوند که از نفوذ اشعه ی ماوابنفش به اعماق پوست جلوگیری به عمل آید.
10-زنگ زدگی آهن
حتما متوجه شده اید که با گذر زمان بر روی محصولات اهنی روکش هایی نارنجی و فهوه ای رنگ تشکیل می شود. به این روکش ها اصظلاحا طنگ طدگی می گویند.
زنگ زدگی آهن نوعی واکنش اکسیداسیون است. اتمهای موجود در فبز آهن دچار اکسیداسیون و کاهش می شوند. واکنش های شیمیایی که در طی این فرانید رخ می دهد به صورت زیر است:
با این حال ترکیبات ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی زیادی وجود دارد که برای جیوگیزی از این فرایند رخ می دهند. از جمله این موارد می توان به بنزو تری آزول ، تولیل تری آزول و… اشاره نمود.
Fe + O2 + H2O → Fe2O3. XH2O
11-باتری ها
با صنعتی تر شدن جوامع و استفاده ی افراد بیشتری از تلفن های همراه و ماشین های برقی نقش باتری ها در زندگی روزمره بیش از پیش به چشم می آید. باتری های لیتیومی و استفاده از سولفات کبالت به منظور افزایش مقاومت حرارتی باتری ها توانسته است بازار خوش بینانه ای برای باتری ها پیش بینی نماید.