زندگی محمد علی جمال زاده

[سمیه صفشکن]

[/url]زندگی محمد علی جمال زاده

سید محمد علی جمال زاده در 23 دی ماه سال 1274 شمسی ( 1309- قمری – 1891 میلادی ) در شهر اصفهان محله بید آباد  به دنیا آمد .

محمد علی نویسنده و مترجم معاصر ایرانی   است. او را پدر داستان کوتاه فارسی و آغازگر سبک رئالیسم یا واقع گرایی در ادبیات فارسی  می دانیم . جمال زاده از پیشروان مدرنیته و جنبش فکری آزادیخواهان در ایران به حساب می آید .

پدرش سید جمال ، معروف به صدرالمحققین ، واعظ مشروطه خواه و از مخالفان استبداد اصفهان ( متولد 1240شمسی ( ۱۲۷۹ قمری ) در همدان - مقتول 1287 شمسی ( جمادي الثاني۱۳۲۶ )  در بروجرد ) ،  همدانی و از سادات شیعی جبل عامل لبنان بود .

مادرش اصفهانی و از خانواده میرزا حسین باقر خان خوراسکانی است.

وی دوران کودکی اش را در اصفهان سپری نمود ، و از 10 سالگی پدرش را در مجالسی که وعظ می کرد همراهی می نمود و به این ترتیب ، به قول خودش « گیر و دار های اول مشروطیت » را به خوبی دیده بود .

پدر محمد علی بارهای بسیار ،به دلیل مشروطه خواهیش ،  مورد غضب محمد علی شاه قرار گرفت و در سال 1282 شمسی ( 1321 قمری )  ، در یکی از سفرهایش که برای وعظ می رفت ، ظل‌السلطان تهدید کرده که اگر پای سید جمال به اصفهان برسد گوشت بدنش را تکه‌تکه خواهد کرد. پدر محمد علی هم به ناچار  دیگر به اصفهان نرفت و  یکی از دوستان خانه و اثاثیه آن ها را فروخت خانواده او را  با دلیجان شبانه به تهران برد ؛ و به این ترتیب آن ها در تهران ساکن شدند .

محمد علی در این زمان ، در مدرسه  ثروت  و ادب تهران درس می خواند .

 
تحصیلات جمال زاده در خارج از ایران

در سال 1287 شمسی ( 1908 میلادی ) ، محمد علی که حالا بیش از  12 سال سن داشت ، برای تحصیل به بیروت رفت  و در آن جا در مدرسه آنطورا ، تحصیل کرد . در این زمان ، محمد علی و یکی از هم کلاسی هایش ، روزنامه ای به زبان فرانسه

، به نام لادویز ( La Devise ) منتشر می کردند.

در مدت اقامت محمد علی در بیروت بود که وضعیت سیاسی ایران تغییر کرد و محمد علی شاه ، مجلس را به توپ بست . در این زمان ، پدر محمد علی که از آزادی خواهان بود ، پنهانی خودرا به همدان رساند تا از آن جا به عتبات برود ، اما در آن جا دستگیر شد و به حکومت بروجرد تحویل داده شد و در آن جا به دستور امیر افخم ( حاکم بروجرد ) به دار آویخته شد .

جمالزاده در بيروت با ابراهيم پور داوود و مهدي ملك زاده( فرزند ملك المتلكين ) چند سالي همدوره و همدرس بود.

محمد علی در سال1289 شمسی (1910 م.)از راه مصر خود را به فرانسه رسانید و از آن جا به لوزان سوئیس رفت و تا سال 1911 در لوزان بود و در آن جا در رشته حقوق تحصیل کرد .وی در این سال ها فقر و بی پولی بسیار را تجربه کرد .

پس از آن در سال 1291 شمسی (1912م. ) به دیوژن فرانسه رفت در آن‌جا به ادامه تحصیل پرداخت  تا این که در سال  1293 شمسی (1914 م.) دیپلم حقوق خود را از دانشگاه این شهر گرفت .

 
جمال زاده پس از اتمام تحصیلات
 

به دنبال وقوع جنگ جهانی اول ، در سال در سال 1294 شمسی (1915 م .) سید حسن تقی زاده در برلن  ، کمیته ملّیون ایرانی را تشکیل داد و محمد علی نیز از جمله ایرانیانی بود که به این کمیته دعوت شد . به دنبال این دعوت ، محمد علی در این سال به

برلن رفت و تا سال 1930 در این شهر زیست .

 اندکی پس از ورودش به برلین ، از جانب کمیته ، برای انجام ماموریتی به منشور جمع‌آوری قشون ایلات به‌ منظور مقاومت در مقابل روس‌ها وانگلیس‌ها  به بغداد و کرمانشاه اعزام شد و به مدت 16 ماه در این ماموریت بود . وی در این سفر ، به کمک دوست دوره دانشجویی خود ، ابراهیم پور داوود ، روزنامه رستاخیز را منتشر کرد .

پس از بازگشت به برلین ، به همكاري در مجله كاوه و اداره امور آن دعوت شد و تا تعطيلي آن مجله با تقي زاده كار مي كرد.

پس از تعطیلی مجله کاوه ، به دلیل مشکلات مالی ، دیگر امکان ادامه فعالیت ادبی برای او ممکن نبود و به همین دلیل وی وی به خدمت سفارت ایران در آمد و حدود 8 سال ( یعنی تا سال 1931 م. ) سرپرستی محصلین ایرانی را به عهده گرفت .

پس از آن در سال 1931 م. به دفتر بين المللي كار وابسته به جامعه ملل پيوست و در سال ۱۹۵۶ بازنشسته شد.

پس از بازنشستگی  به ژنو مهاجرت نمود ؛ در اين مدت چند دوره به نمايندگي دولت ايران در جلسات كنفرانس بين المللي آموزش و پرورش شركت كرد ، و در نهایت در همین شهر هم درگذشت .

 
وی همسری آلمانی داشت .

محمد علی جمالزاده که حدود 102 سال عمر کرد ، مجموعا  در طول عمر خود، پنج بار به ايران سفر كرد ؛ وی سیزده سال از عمرش را در ایران سپری کرد و باقی عمر را در کشور های دیگر زندگی کرده است  ؛ اما با این وجود وی ایرانی زندگی می کرد ؛ خانه اش آراسته به قالي و قلمكار و قلمدان و ترمه و تافته و مسينه و برنجينه هاي كرمان و اصفهان و يزد بود ، درباره ایران تحقیق می کرد ، تالیفاتش همه برای ایرانیان بود و همیشه فارسی می نوشت و هدفش بیداری و گسترش معارف ایرانیان بود .

 
قبر محمد علی جمالزاده
[url=http://www.scipost.ir/topic/15469/43570/قبر محمد علی جمالزاده] 
محمد علی جمالزاده در روز هفدهم آبان ۱۳۷۶ در يكصد و دو سالگي ، در یک خانه سالمندان در شهر ژنو  درگذشت. قبر او در گورستان petit saconnex در شهر ژنو واقع است . همسرش را نیز در همین مکان دفن کرده اند .
آدرس دقیق : Chemin Moïse-Duboule 12 1209 , Geneva, Switzerland