04-03-2020, 01:50 PM
تمیز کردن آلودگی ها از روی لباس ها، ظرف ها و حتی پوست توسط دسته مهمی از مواد به نام سورفکتانت انجام می شود. سورفکتانت ها زمانی که با آب ترکیب می شوند، فوم تشکیل می دهند و قادرند آلودگی ها را تمیز کنند. تگزاپن، سدیم لوریل اتر سولفات یا سدیم لورت سولفات که به اختصار SLES نیز نامیده می شود، یک سورفکتانت آنیونی است که در بیشتر محصولات شوینده همچون شامپو، صابون، مایعات دستشویی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.
تمامی سورفکتانت ها در حلال های آب و روغن نسبتا محلول هستند. این ویژگی تگزاپن باعث ترکیب نشدن مولکول های آب و روغن و در نتیجه متفرق شدن آنها می شود. مولکول های سورفکتانت به شکلی سازمان دهی می شوند که قادرند چربی های مو یا پوست را در داخل ساختارهای خود محبوس کنند و آنها را از محیط خارج کنند.
تگزاپن، یک فومینگ ایجنت یا ماده کف کننده بسیار موثری بوده و نسبت به اسید سولفونیک کف بسیار زیاد و پایداری تولید می کند. البته خاصیت فوم این مواد در حذف چربی نقشی ندارد ولی کف کنندگی این امکان را فراهم می کند که در شستشوی پوست یا مو با دست، سورفکتانت به تمامی نواحی پوست و مو برسد. از دلایل اصلی استفاده از تگزاپون در انواع فرمولاسیون های شوینده، می توان به خواص شویندگی بسیار قوی آن، امولسیون کنندگی، ویسکوز دهندگی، کف کنندگی و پایداری کف آن اشاره کرد.
لازم به ذکر است که تگزاپن نام برندی از محصولات BASF می باشد که برای یک سری از محصولات سدیم لوریل اتر سولفات خود استفاده می نماید. ولی در ایران محصول سدیم لوریل اتر سولفات را اکثرا با نام تگزاپن میشناسند.
فرمول شیمیایی تگزاپن بصورت CH3(CH2)11(OC2H4)n- SO4Na بوده و عدد n نشان دهنده تعداد مول های اتوکسیله می باشد. بعنوان مثال آن چیزی که در بازار ایران بعنوان تگزاپن شناخته می شود حاوی 2 مول اتوکسیله است.
سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لوریل اتر سولفات هردو سورفکتانت هایی هستند که در صنعت کاربرد دارند. مزیت تگزاپن نسبت به SLS در تعداد مول های اتوکسیله آن می باشد که باعث کاهش تحریک پوست، پایداری کف و ویسکوزیته قابل تنظیم محصول می شود. البته تگزاپن با 3 مول اتوکسیله نسبت به تگزاپن 2 مول سازگاری بهتری با پوست بدن دارد که در اکثر شامپوهای خارجی از تگزاپن سه مول استفاده می شود.
تگزاپن در دو غلظت 70% و 30% تولید می شود. تگزاپن 30% بصورت مایع ویسکوز و تگزاپن 70% بصورت خمیر سفید یا زرد رنگ می باشد. استفاده از تگزاپن 30% باعث افزایش سرعت تولید و همگنی بهتر محصول می گردد. ماده اولیه تگزاپن می تواند طبیعی یا سنتزی باشد. می توان گفت که تمامی تگزاپن های تولیدی در ایران در پلنت های سولفوناسیون و با واکنش گاز SO3 و الکل چرب (C12-C14) که از هسته درخت پالم گرفته می شود و در آخر خنثی شدن با سود تولید می گردند.
در محصولات شوینده، برای افزایش میزان کف و پایداری آن از موادی همچون لورامید و بتایین استفاده می شود.