مقدمه:
لاک‌پُشت یا سنگ پشت جانداری خزنده، تخم‌گذار، و علف‌خوار است که بدنش در یک پوشش استخوانی قرار دارد و فقط سر، دست‌ها، پاها، و دمش از آن بیرون است و هرگاه احساس خطر کند دست‌وپای خود را به داخل آن می‌کشد و پنهان می‌شود.
لاک‌پشت‌ها برحسب محیط زیستی به چهار دسته تقسیم می‌شوند: ۱ - رودخانه‌ای. ۲ - دریایی. ۳ - خاکی. ۴ - بی‌لاکان که لاک در آنها از چندصد قطعه استخوان کوچک بوجود آمده و به‌طور ناقص رشد کرده‌اند.
سنگ پشت در فرهنگ ایرانی:
این موجود در فرهنگ ایرانی مقدس بود و به نام «زیری‌میاک» شناخته می‌شد که با «زیری‌میا» که اشاره به تازگی آب و شادابی سبزه دارد، مربوط می‌شود و بنابراین سنگ‌پشت را جانور آب تازه معرفی می‌کند و از این رو به «زیری مینگوره»(به معنی آسیب‌رسان به‌آب تازه) دگرگون شده و در برخی ترجمه‌های اوستایی این نام «خرامنده در سبزه» آمده است.
![[تصویر: 2-300x226.jpg]](http://ipcce.ir/wp-content/uploads/2020/08/2-300x226.jpg)
کالبدشناسی:
بیشتر بدن لاک‌پشت‌ها به‌وسیله یک استخوان یا صدف غضروفی حفاظت شده‌است که لاک نام دارد. این استخوان یا صدف از دنده های آنها مشتق شده‌است. صدف لاک‌پشت از صفحه‌های شاخی تشکیل شده‌است که استخوان را می‌پوشانند. ستون مهره‌ها، دنده‌ها و چند استخوان دیگر لاک‌پشت به سطح داخلی این لاک متصلند. همین باعث می‌شود که لاک‌پشت‌ها موجودات بسیار کندرو و سنگینی باشند.
لاک‌پشتی آنها را اصطلاحاً پشت لاک carapace و لاک شکمی را زیر لاک plastron می‌گویند. در بیشتر لاک‌پشت‌ها سطح بیرونی لاک آنها با فلس‌های زبر و تیزی پوشیده شده که سپرچهscute نامیده می‌شوند.
![[تصویر: Turtle-300x188.jpg]](http://ipcce.ir/wp-content/uploads/2020/08/Turtle-300x188.jpg)
لاک‌پُشت یا سنگ پشت جانداری خزنده، تخم‌گذار، و علف‌خوار است که بدنش در یک پوشش استخوانی قرار دارد و فقط سر، دست‌ها، پاها، و دمش از آن بیرون است و هرگاه احساس خطر کند دست‌وپای خود را به داخل آن می‌کشد و پنهان می‌شود.
لاک‌پشت‌ها برحسب محیط زیستی به چهار دسته تقسیم می‌شوند: ۱ - رودخانه‌ای. ۲ - دریایی. ۳ - خاکی. ۴ - بی‌لاکان که لاک در آنها از چندصد قطعه استخوان کوچک بوجود آمده و به‌طور ناقص رشد کرده‌اند.
سنگ پشت در فرهنگ ایرانی:
این موجود در فرهنگ ایرانی مقدس بود و به نام «زیری‌میاک» شناخته می‌شد که با «زیری‌میا» که اشاره به تازگی آب و شادابی سبزه دارد، مربوط می‌شود و بنابراین سنگ‌پشت را جانور آب تازه معرفی می‌کند و از این رو به «زیری مینگوره»(به معنی آسیب‌رسان به‌آب تازه) دگرگون شده و در برخی ترجمه‌های اوستایی این نام «خرامنده در سبزه» آمده است.
کالبدشناسی:
بیشتر بدن لاک‌پشت‌ها به‌وسیله یک استخوان یا صدف غضروفی حفاظت شده‌است که لاک نام دارد. این استخوان یا صدف از دنده های آنها مشتق شده‌است. صدف لاک‌پشت از صفحه‌های شاخی تشکیل شده‌است که استخوان را می‌پوشانند. ستون مهره‌ها، دنده‌ها و چند استخوان دیگر لاک‌پشت به سطح داخلی این لاک متصلند. همین باعث می‌شود که لاک‌پشت‌ها موجودات بسیار کندرو و سنگینی باشند.
لاک‌پشتی آنها را اصطلاحاً پشت لاک carapace و لاک شکمی را زیر لاک plastron می‌گویند. در بیشتر لاک‌پشت‌ها سطح بیرونی لاک آنها با فلس‌های زبر و تیزی پوشیده شده که سپرچهscute نامیده می‌شوند.
پیشینه:
یکی از ویژگی‌های اولیه مهم در طبقه‌بندی گروه‌های مختلف موجودات تعداد قوس‌های حفره‌دار یا کمان‌های گیجگاهی (سیناپسی) است. خزندگان هم کمان (سیناپسید) که نیای اولیه پستانداران محسوب می‌شوند و امروزه منقرض شده‌اند همگی دارای یک جفت سوراخ گیجگاهی در قسمت جانبی سر خود بودند.
خزندگان دو کمان (دیاپسید) که جد خزندگان و پرندگان معاصر می‌باشند علاوه بر یک جفت سوراخ در ناحیه گیجگاهی، دارای یک جفت منفذ پشت گیجگاهی در عقب جمجمه خود می‌باشند. گروه سوم یعنی خزندگان بی کمان (آناپسید) که ناحیه گیجگاهی جمجمه آنها فاقد حفره است و تنها لاک‌پشت‌های معاصر از این گروه باقی مانده‌اند. فهم این تفاوت‌ها زمانی در (پارافیلتیک) خزندگان اهمیت پیدا می‌کند که لاک‌پشت‌ها تنها در برخی صفات عمومی از جمله: تخم پوسته‌دار آمنیونی، پوست فلس‌دار محکم، لقاح داخلی و برخی ویژگی‌های دیگر به خزندگان شباهت دارند، با این حال لاک پشت‌ها در مجموع گروه قدیمی از خزندگان محسوب می‌شوند که در اواخر پرمین از گروهی به نام پیش انجامگان (پروکولوفونیدها) جدا شده‌اند.
یکی از ویژگی‌های اولیه مهم در طبقه‌بندی گروه‌های مختلف موجودات تعداد قوس‌های حفره‌دار یا کمان‌های گیجگاهی (سیناپسی) است. خزندگان هم کمان (سیناپسید) که نیای اولیه پستانداران محسوب می‌شوند و امروزه منقرض شده‌اند همگی دارای یک جفت سوراخ گیجگاهی در قسمت جانبی سر خود بودند.
خزندگان دو کمان (دیاپسید) که جد خزندگان و پرندگان معاصر می‌باشند علاوه بر یک جفت سوراخ در ناحیه گیجگاهی، دارای یک جفت منفذ پشت گیجگاهی در عقب جمجمه خود می‌باشند. گروه سوم یعنی خزندگان بی کمان (آناپسید) که ناحیه گیجگاهی جمجمه آنها فاقد حفره است و تنها لاک‌پشت‌های معاصر از این گروه باقی مانده‌اند. فهم این تفاوت‌ها زمانی در (پارافیلتیک) خزندگان اهمیت پیدا می‌کند که لاک‌پشت‌ها تنها در برخی صفات عمومی از جمله: تخم پوسته‌دار آمنیونی، پوست فلس‌دار محکم، لقاح داخلی و برخی ویژگی‌های دیگر به خزندگان شباهت دارند، با این حال لاک پشت‌ها در مجموع گروه قدیمی از خزندگان محسوب می‌شوند که در اواخر پرمین از گروهی به نام پیش انجامگان (پروکولوفونیدها) جدا شده‌اند.