ضمایر شخصی در زبان ترکی استانبولی

[roozbeh.rahmani]

ضمیر شخصی واژه‌ای است که برای جلوگیری از تکرار یک اسم (معمولا اسم فرد) در جمله جایگزین اسم خاص می‌شود. ساختار ضمایر شخصی در زبان ترکی تا حد زیادی مشابه فارسی است. در زبان ترکی دو نوع ضمایر شخصی داریم:
- ضمیر منفصل
- ضمیر متصل

ضمایر شخصی منفصل

ضمیر منفصل، ضمیری است که تنها به کار می‌رود و معنی مستقل دارد.ضمیرهای منفصل 6 عدد است. در جدول زیر ضمیرهای منفصل نشان داده شده است.

معادل فارسی
شخص
ضمیر ترکیمن
اول شخص مفرد
Ben
تو
دوم شخص مفرد
Sen
او
سوم شخص مفرد
O
ما
اول شخص جمع
Biz
شما
دوم شخص جمع
Siz
آنها
سوم شخص جمع
Onlar
نکته

ضمایر منفصل با حرف اضافه‌ها قابل جمع بستن هستند که در درس پسوندهای حرف اضافه مفصل توضیح خواهیم داد.

ضمایر شخصی متصل

ضمیر متصل، ضمیری است که به کلمهٔ دیگر می‌پیوندد و معنی مستقل ندارد. این ضمیر معمولاً به اسم و گاهی به فعل و حرف اضافه می‌پیوندد. هر ضمیر منفصل، ضمیر متصل خاص خود را می‌گیرد که از حروف صدادار و قوانین آن تبعیت می‌کند.

ضمیر متصل
ضمیر جدا
معادل فارسیım im um üm / yım yim yum yüm
Ben
من
sın sin sun sün
Sen
تو
ضمیر متصل ندارد
O
او
ız iz uz üz / yız yiz yuz yüz
Biz
ما
sınız siniz sunuz sünüz
Siz
شما
lar ler
Onlar
آنها

طبق تقسیم بندی حروف صدادار به kalın و ince هر یک از ضمایر متصل را طبق اصول برای کلمات مشخصی به کار می‌بریم.
اگر آخرین حرف صدادار کلمه‌ای که می‌خواهیم به آن ضمیر اضافه کنیم، یکی از حروف " a یا ı " باشد، برای ضمیر متصل آن کلمه، باید پسوندی را انتخاب کنیم که با صدای " ı " باشد.
اگر آخرین حرف صدادار کلمه یکی از حروف "e یا i" باشد برای ضمیر متصل آن کلمه، باید پسوندی را انتخاب کنیم که با صدای "i" باشد.

نکته

در ضمیرهای متصل اول شخص مفرد و اول شخص جمع، ضمیرهای "yım yim yum yüm" و "yız yiz yuz yüz" را برای اسم‌هایی استفاده می‌کنیم که دقیقا آخرین حرف آن‌ها صدادار باشد. در واقع کاربرد "y" این است که بین دو حرف صدادار قرار بگیرد و کلمه را قابل خواندن کند.

جدول زیر نحوه استفاده از ضمایر متصل و منفصل را در مثال‌های مختلف نشان می‌دهد.

مثال
ضمیر متصل
اسم/صفت
ضمیر جداBen doktorum / Ben sinirliyim
um / yum
doktor / sinirli
Ben
Sen utangaçsın.
sun
utangaç
Sen
O çalışkan
-
çalışkan
O
Biz emekliyiz / Biz müdürüz
uz / yuz
emekli / müdür
Biz
Siz yorgunsunuz
sunuz
yorgun
Siz
Onlar mutlular
lar / ler
mutlu
Onlar
نکته

برای ضمیر سوم شخص جمع (onlar) می‌توانید در حالت مثبت، ضمیر متصل را ننویسید.

مطالب مرتبط

[list]
[*] ضمایر اشاره در زبان ترکی استانبولی
[*] ضمایر پرسشی در زبان ترکی استانبولی
[*] ضمایر
[*] آموزش گرامر ترکی استانبولی
[*] آموزش ترکی استانبولی
[/list]