سبک رازی

[معصومه نادعلی]

[/url]
[url=http://kishtech.ir/][font=Tahoma, Arial, sans-serif]پردیس فناوری کیش _طرح مشاوران ومتخصصان مدریت گروه فنی و مهندسی[/font]


سبک رازی چیست؟
این شیوه در ري آغاز شد و در آن ویزگی هاي برجسته همه شیوه هاي گذشته
پدیدار شد.در این شیوه نغز کاري شیوه پارسی ، شکوه شیوه پارتی و ریزه
کاري شیوه خراسانی با هم پدیدار شد.
این شیوه از زمان آل زیار شروع شد و در
زمان هاي آل بویه ، سلجوقی ، اتابکان و
خوارزمشاهیان ادامه پیدا کرد.
شهر ري لقب عروس دنیا را داشت و بسیار
آباد بود و متاسفانه در عهد چنگیز غارت و
ویران شد.
خصوصیات معماري شیوه رازي
[list=1]
[*]ساخت ارامگاه هاي برجی و گنبد خانه اي

[*]تبدیل مسجد ستون دار اصفهان و اردستان به مسجد ایوان دار و گنبد خانه

[*]دار که بعد ها ایوان هاي دیگري به آن اضافه شد .

[*]ساخت مسجدهاي چهار ایوانی.

[*]ساخت میل ها و مناره ها در کنار درگاه مسجد یا در راه ها براي نشانه
[/list]خصوصیات سازه در شیوه رازي
[list]
[*]در این دوران طاق و گنبد پیشرفت چشمگیري داشت. ساخت گونه هاي گنبد رك ، ترکین ، رگچین ،

[*]کلمبو ، طاق چهار بخش.

[*]جامع دشتی ، گنبدشان تا نیمه دو پوسته است و از آنجا به بعد بین دو پوسته خالی است . گنبد سازي دو پوستهنمونه :گنبد هاي برج هاي خرقان). مسجد جامع اردستان ،مسجد جامع کاج و مسجد

[*]اجراي گوشه سازي پتکین ،پتکانه با شکنج طاق بندي .

[*]نمونه گوشه سازي چوبی در این دوره : گوشه سازي گنبد زنگوله زنجان

[*]نمونه گوشه سازي پتکین در این دوره : امامزاده جعفر دامغان

[*]نمونه گوشه سازي پتکانه در این دوره :گنبد ترکین مسجد جامع اصفهان (خواجه نظام الملک ،گنبد خاگی

[*]مسجد جامع برسیان . =ناري)- گنبدهاي مساجد جنوب شرق اصفهان مانند مسجد جامع کاج – مسجد جامع دشتی –

[*]آجرکاري و سفت کاري با هم انجام می گیرد .

[*]ساخت سفت کاري و نما با هم

[*]پاي بست پایدار (ساختمان هاي این دوره بسیار محکم ساخته می شود .

[*]هره گیري از طاق آهنگ در شبستان ها
[/list]
ساختمایه:

۱ -خشت ۵ -سنگ لاشه
۲ -آجر ۶ -کاشی لعاب دار و بی لعاب
۳ -ساروج ۷ -گچ
۴ -آجر پیش بر وتراش دار ۸ -آجر دنبی
آرایه:

۱ -گره سازي در هم و ساده (در آجرکاري)
۲-بهره گیري از نگاره هاي با خطوط شکسته و نیز خمیده
۳-گچ بري هاي برهشته ،زبره ،برجسته ،شیرو شکري (این تقسیم بندي

بسته به عمق گچ از نظر پیرنیا به صورت زیر قابل تقسیم است :

الف)برهشته:عمق گچ بسیار زیادي دارد .نمونه ها :مسجد جامع ورامین،
گنبد مسجد علویان
ب)زبره:عمق گچ زیادي دارد ولی کمتر از قبلی
ج) برجسته:عمق گچ کمتر از قبلی است.
د)شیرو شکري :کمترین عمق را دارد
آرایه:

۴-نقاشی روي گچ:نمونه :۱۲ امام یزد
۵ -نخستین کاربندي ها . نمونه : در نایین و اردستان
۶ -آجرکاري پرکار :گل انداز (مسجد جامع ورامین )، حصیري (آرامگاه
امیر اسماعیل سامانی )
۷ -آغاز گره سازي با آجر و کاشی (معقلی)و چیدن کاشی نگین .
۸ -کوردرها .نمونه:گنبد امیر اسماعیل سامانی
آثار و بناهاي مهم شیوه رازي
[list]
[*]مسجد جامع اصفهان

[*]مسجد جامع قزوین
مسجد جامع اردستان

[*]گنبد سرخ
مسجد جامع زواره

[*]گنبد کبود
-مسجد جامع بروجرد

[*]-برج اسنوآن هاي در مراغه
-گنبد قابوس
[/list][list]
[*]مجموعه با یزید بسطامی

[*]برج لاجیم

[*]رسکت

[*]خرقان

[*]رادکان

[*]دوازده امام
[/list]مساجد شیوه رازي
مهم ترین ساختمان ها در شیوه رازي ، مساجد این دوره هستند . نخستین مساجد این دوره
با تغییر مساجد اولیه ساخته شده اند ، به این مفهوم که در نخستین مساجد این دوره ،
مسجدهاي ستون دار شبستانی به مساجد چهار ایوانی تبدیل شده اند که این مورد فقط دو
یا سه بار بیشتر رخ نداده است. ( در مسجد جامع اصفهان – در مسجد جامع اردستان ).