همه آدم ها گاهی چیزهایی را فراموش می کنند و مواردی از این دست قابل کنترل هستند و در اکثر مواقع توانایی شما را برای کار و امور شخصی و یا حفظ زندگی اجتماعی دچار مشکل نمی کنند. اما در صورت تکرار زیاد و یا فراموشی در موضاعات جدی تری مانند فراموش کردن راه منزل یا مختل شدن زندگی شخصی و کسب و کار و یا روابط اجتماعی تان بهتر است فراموشی خود را مورد بررسی قرار دهید.

به منظور شناخت و ارائه راهکارهای مناسب برای درمان فراموشی در این مقاله ابتدا به تعریف فراموشی خواهیم پرداخت، سپس درباره علائم فراموش کردن، علت های فراموشی و راه حل هایی برای فراموش نکردن صحبت خواهیم کرد.

فراموشی ممکن است بسته به اینکه بر اثر بیماری زمینه ای یا سایر بیماری ها و علت های فراموشی اتفاق افتاده باشد با علائم دیگری نیز همراه شود و در افراد مختلف این علائم نیز متفاوت است.

برای مثال فردی که فراموشی آن ممکن است مرتبط با پیری باشد تغییراتی در خلق و خو، شخصیت یا رفتار، مشکل در صحبت کردن، مشکل درک، مشکل در مهارت هایی مانند محاسبات از خود نشان می دهد.

اگر بر اثر ضربه به سر فرد دچار فراموشی شده باشد، فرد دچار تغییر ناگهانی در شخصیت می شود مثلا عصبانیت بی دلیل، شکستگی یا تغییر شکل استخوان به ویژه جمجمه یا صورت، مایع شفاف یا خونی که از دهان، گوش یا بینی بیاید، گیجی، خواب آلودگی، دست و پا چلفتی شدن، از دست دادن حافظه، بی حالی، یا مشکل در صحبت کردن، دیدن یا شنیدن، مشکل در تنفس یا تنفس نکردن، افتادگی پلک، فلج صورت از دست دادن کنترل بر عملکردهای بدن، مردمک هایی که اندازه های متفاوتی دارند یا مردمک هایی که در معرض نور و تاریکی تغییر نمی کنند، تشنج یا لرزش یا تشنج بدون دلیل، بیهوشی و کما استفراغ، ضعف (از دست دادن قدرت) یا فلج.

در صورت ضربه به سر و داشتن هر یک از علائم خصوصا علائمی از جمله سردرد شدید، ضعف یا بی حسی ناگهانی در یک طرف بدن و مشکل در صحبت کردن یا افتادگی صورت حتما به پزشک مغز و اعصاب مراجعه نمایید.

از علائم دیگر فراموشی که در توانایی فرد برای کار کردن، حضور در اجتماع و برقراری ارتباط اختلال ایجاد می کند می توان به کندی حافظه، مشکل در خوابیدن، خستگی، اختلال در زبان و صحبت کردن، ضعف عضلانی، پوست رنگ پریده یا زرد، تنگی نفس، گزگز در دست یا پا، کاهش وزن بی دلیل، از دست دادن بینایی یا تغییر بینایی همینطور ممکن است فرد مکرراً سوالات مشابه بپرسد، کلمات را قاطی کند - برای مثال گفتن "تخت" به جای "میز"، زمان بیشتری برای تکمیل کارهای آشنا صرف کند. وسایل را در مکان های نامناسب قرار دهد، مانند قرار دادن کیف پول در کشوی آشپزخانه و یا هنگام راه رفتن یا رانندگی در یک منطقه آشنا گم شود.

گاهی با پیدا کردن علت فراموشی می توان به سادگی کمک به رفع آن کرد. فراموشی می تواند علت های فراوانی داشته باشد و شامل موارد زیر می باشد:

در ارتباط با علت فراموشی نظریات مختلفی نیز وجود دارد:

فراموشی، نعمت بزرگی است. در واقع ما به تمام اطلاعاتی که روزانه دریافت می کنیم نیاز نداریم در غیر اینصورت ذهن ما را اطلاعات بسیار زیادی اشغال می کند و انسان برای ادامه حیات خود نیاز به فراموشی دارد و به خودی خود فراموش کردن فرایندی سودمند و طبیعی است. اما بسته به نوع فراموشی، علت بروز و پیامدهایی که ممکن است جنبه های مختلف زندگی فرد را تحت الشعاع قرار دهد، روشهای درمانی متفاوتی اتخاذ می شود. در انواعی از یادزدودگی که علت پزشکی دارند مراقبت پزشکی و مصرف دارو مورد نیاز است. در مواردی که بر اثر سوء مصرف الکل یا مواد اعتیاد آور رخ می دهند با سم زدایی و خروج ماده از بدن مشکل برطرف می شود. در بعضی از افرادی که به فراموشی مبتلا هستند، حمایت خانواده نیز در دوره درمان نقش بسیار مهمی دارد. اطرافیان با یادآوری و مرور خاطرات گذشته برای فرد می توانند در بازیابی حافظه کمک کنند. در بعضی موارد که فرد دچار اضطراب است روان درمانی نیز ضروری است و یا توانایی فرد برای کار کردن، حضور در اجتماع و برقراری ارتباط اختلال ایجاد کرده نمی توان به بهبود خود به خودی اکتفا کرد و از متخصص باید کمک گرفت.

هدف یادگیری مشخص باشد تا دقت، توجه و تمرکز خاصی را به هنگام یادگیری داشته باشیم و در این صورت بهتر مطالب یا مهارتهای آموخته شده در حافظه ثبت گردد.

یادگیرنده، باید از نظر جسمی و روانی آمادگی لازم را داشته باشد و برای یادگرفتن و به خاطر سپردن، به آمادگی جسمی و روانی نیاز است.

یادگیرنده، برای یادگیری میل و رغبت داشته باشد و دقت، توجه و تمرکز خود را بالا ببرد تا اطلاعات بهتر و سریع تر در حافظه ثبت گردد.

باید فعال بود و از حالت سستی، تنبلی و بی تفاوتی خارج شد. فعالیت و عمل کردن باید وجود داشته باشند تا مطالب فراموش نگردند.

برای به خاطرسپاری، تمرکز حواس و دقت لازم و ضروری است.

بین مطالب جدید با معلومات قبلی ارتباط برقرار کنید.

تکرار مطالب موجب ثبت و دوام آموخته ها می گردد پس تمرین و تکرار فراموش نشود.

اعتماد به نفس داشته باشید و از تکرار جملاتی مانند اینکه حافظه ام ضعیف شده و من را یاری نمی کند و یا سنم بالا رفته است و مانند این موارد خودداری کنید زیرا شخص در این صورت، به خود تلقین می کند که از عهده انجام کاری بر نمی آید.

هنگام یادگیری مطالب یا مهارتی جدید نباید خسته باشید. یادگیری با استراحت در حافظه بهتر ثبت و پردازش می گردد تا یادگیری که بدون استراحت و فشرده است.

برای به خاطر سپردن مطالب، از تنش و اضطراب دوری کنید.

از قبل برنامه ریزی داشته باشید و با دقت و تمرکز و آمادگی ذهنی، اقدام نماییم. نظم در مطالعه موجب می شود مطالب را بهتر به ذهن بسپاریم.

استفاده از وسایل کمک آموزشی موجب دوام و ثبات آموخته ها می گردد. مثل فیلم، تصویر، نقشه و رسانه های کمک آموزشی و مانند آنها.

بهتر است برای به خاطر سپردن مطالب از «تصویرسازی ذهنی» استفاده گردد تا مدت زمان بیشتری آن مطالب در ذهن باقی بمانند؛ به صورت شکل یا یک داستان مطلبی که در حافظه می خواهید ذخیره کنید را در ذهن خود مجسم کنیم و یا کد گذاری نمایید تا به هنگام به یادآوردن به شما سرنخ هایی جهت بازیابی اطلاعات بدهند.

به کار بردن چند حس موجب ذخیره و ماندگاری بهتر اطلاعات گردند. برای مثال با چشم با دقت نگاه کنیم، مطالب را با صدای بلند تکرار کنیم، و مطالب کلیدی را یادداشت کنیم.

مطالب و یا مهارت هایی که کسب می کنید را به صورت طوطی وار حفظ نکنید و سعی کنید به صورت مفهومی به درک، شناخت و معنای درستی از موارد آموخته شده بپردازید تا بهتر در مرحله بازیابی اطلاعات موفق تر عمل نمایید.

زمان و فعالیت هایی که باید انجام دهید یک لیست تهیه کنید و آن ها را سازماندهی کنید. یک دفترچه یادداشت تهیه کنید، از اپلیکیشن های نوت پد که روی تبلت یا کامپیوتر یا موبایل است استفاده کنید و یک فهرست الکترونیکی از کارهایی که باید انجام شود تهیه کنید.

می توانید با علامت گذاری بر روی تقویم یا تهیه یادداشت هایی برای خود یادآوری هایی ایجاد کنید از جمله قرار ملاقات های مهم و یا تولد پدرتان و این تقویم را در معرض دیدتان قرار دهید.

سودوکو و یا حل جداول و معما باعث تقویت ذهن شده و به سلامت مغز کمک می کند.

رژیم غذایی سالم و خودداری از غذاهای مضر نه تنها عملکرد بدن بلکه عملکرد مغز را نیز تقویت می کنند. نوشیدن آب فراوان بسیار توصیه می شود و اینکه از سبزیجات مانند انواع کلم‌ و کاهو، کلم بروکلی، انواع توت‌ها، ماهی و دیگر پروتئین های شامل اسیدهای چرب امگا۳ مانند تخم‌مرغ، ماهی سالمون و تن‌‌ماهی. آجیل و انواع مغزها؛ مثل گردو، بادام‌ هندی استفاده شود.

بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و فشار خون بالا در خود را بررسی و در صورت ابتلا به هر یک از موارد ذکر شده آن را کنترل کنید.

بی توجهی به خواب کافی منجر به کاهش تمرکز و فراموشی می شود بنابراین هر شب ساعت معینی به خواب بروید.

در نتیجه ورزش خون بیشتری به مغز می رسد سعی کنید یک فعالیت ورزشی را دنبال کنید تا به مغز کمک شود.