با گسترش یافتن نرم افزارهای ارتباطی جدید که از طریق آنها ارسال عکس و فیلم یا انتشار آنها امکان پذیر می باشد ، بسیاری از افراد اقدام به فرستادن آنها برای دیگران می نمایند و یا اینکه به طریقی گوشی تلفن همراه آنها هک شده و محتویات آن در اختیار دیگران قرار می گیرد . این موضوع در بسیاری از موارد سبب می شود که افراد سودجو یا مجرم به طریقی عکس های دیگران را پخش کرده و به این طریق ، قصد اخاذی از صاحبان تصاویر یا فیلم ها را داشته باشند .

این سوال به ویژه برای خانم ها مطرح می شود که اگر عکسمان پخش یا منتشر شد چه کنیم ؟ پرداختن به این سوال از آن جهت مهم است که بر اساس قانون جرایم رایانه ای ، پخش کردن عکس و فیلم دیگران در فضای مجازی همچون تلگرام و اینستاگرام و واتساپ یا در اینترنت ، جرم بوده و شخصی که عکسش پخش شده است ، می تواند اقدام به شکایت نماید . به همین دلیل ، در این مقاله قصد داریم نحوه شکایت از کسی که عکس و تصاویر ما را در فضای مجازی پخش کرده است مورد بررسی قرار دهیم .

به همین منظور ابتدا جرم پخش کردن عکس خصوصی افراد را توضیح می دهیم و در ادامه ، به بررسی این موضوع می پردازیم که اگر عکسمان پخش شد چه کنیم و اگر عکسمان پخش شد نحوه شکایت به چه صورت می باشد .

در گذشته ، پخش کردن یا انتشار عکس و فیلم دیگران از طریق بلوتوث کردن آنها یا انتشار در قالب سی دی ها انجام می گرفت ؛ اما امروزه با روی کار آمدن فضای مجازی و استفاده گسترده و عمومی توسط افراد جامعه ، پخش کردن عکس و فیلم خصوصی زندگی دیگران به صورت آسان تر و در یک فضای وسیع تر قابل انجام است .

همین موضوع ، سبب شده است که در قانون جرایم رایانه ای ، جرم مستقلی تحت عنوان جرم پخش کردن عکس خصوصی افراد مورد پیش بینی قرار بگیرد . پخش کردن عکس خصوصی دیگران و یا انتشار تصاویر و فیلم های اشخاص دیگر ، می تواند به انحاء مختلفی صورت گیرد که در این قسمت قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم .

۱گاهی پخش کردن عکس و فیلم خصوصی دیگران به این صورت است که این عکس و فیلم خصوصی دیگران محتوای مستهجن یا مبتذل دارد . یعنی اینکه شامل تصاویر مربوط به افراد برهنه بوده و یا اینکه اندام جنسی و آلت تناسلی زن یا مردی در آن مشخص باشد و یا تصویر ناظر بر اعمال جنسی یا رابطه نامشروع افراد دیگر باشد . در این صورت ، مرتکب بر اساس ماده 14 قانون جرایم رایانه ای قابل مجازات خواهد بود . بر اساس این ماده :

" هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده محتویات مستهجن را منتشر ، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند ، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد " .

 البته ، بر اساس تبصره 1 این ماده ، " ارتکاب اعمال فوق در خصوص محتویات مبتذل ، موجب محکومیت به حداقل یکی از مجازات های فوق می شود که محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می گردد که دارای صحنه ها و صور قبیحه باشد " .

علاوه بر این ، بر اساس تبصره 2 این ماده ، برای ارسال محتویات مستهجن به دیگران نیز جرم و مجازات در نظر گرفته شده است که به موجب آن ، " هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر ارسال شود ، مرتکب به یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد " و " چنانچه مرتکب اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود ، چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود ، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد " .

۲گاهی جرم ، شامل انتشار عکس های مستهجن یا مبتدل نیست ؛ بلکه صرفا مرتکب ، بدون رضایت شخصی اقدام به انتشار عکس خصوصی وی نموده است که آن عکس ، خصوصیت عکس مبتذل یا مستهجن را ندارد . مثلا صرفا موی شخص در عکس معلوم است . در این صورت ، ماده 17 قانون جرایم رایانه ای برای چنین افرادی نیز مجازات پیش بینی کرده است که به شرح زیر است :

" هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند ، یا دسترس دیگران قرار دهد ، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود ، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد " .

۳علاوه بر اینها ، گاهی انتشار فیلم و عکس خصوصی دیگران پس از اعمال تغییر در آنها صورت می گیرد ؛ یعنی مرتکب پس از فتوشاپ کردن عکس ها و تحریف کردن آنها ، اقدام به انتشار آن تصاویر نموده و معمولا چنین اشخاصی از روی کینه یا برای زورگیری یا اخاذی چنین اقدامی انجام می دهند که این مورد نیز به موجب ماده 16 قانون جرایم رایانه ای جرم انگاری شده است و بر اساس آن :

" هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند ، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود ، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد . چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد ، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد " .

همانطور که در قسمت قبل اشاره شد ، انتشار و پخش کردن عکس مان توسط دیگران ، در قانون به عنوان یک جرم رایانه ای در نظر گرفته شده است و برای مرتکب آن ، مجازات پیش بینی شده است . لذا اگر این سوال مطرح شود که اگر عکس مان پخش شد چه کنیم ، باید گفت پس از بروز چنین اتفاق ناخوشایندی ، فرد بزه دیده می بایست اقدام به طرح شکایت کیفری نماید .

نحوه شکایت از انتشار تصاویر خصوصی و عکس های شخصی را در قسمت بعد توضیح خواهیم داد . اما ذکر این نکته ضروری است که چون جرم پخش کردن عکس و فیلم دیگران امروزه گسترش زیادی یافته است ، باید در نظر داشته باشید که خودتان بدون دلیل عکس و فیلم هایتان را در اختیار دیگران نگذاشته و به این وسیله زمینه پخش شدن عکس و فیلم در فضای مجازی را فراهم نکرده باشید ؛ چرا که در غیر این صورت ، ممکن است در مواردی خود شاکی مشمول جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم شود .

همچنین لازم به ذکر است که گاهی جرم انتشار عکس و فیلم خصوصی دیگران همراه با جرم تهدید عملیاتی می شود و در واقع ، مرتکب تهدید به انتشار فیلم و عکس خصوصی دیگران می نماید . در چنین حالتی ، علاوه بر اینکه به جرم تهدید می توان از فرد شکایت نمود ، می توان به جرم انتشار فیلم و عکس نیز اقدام به طرح شکایت کیفری نمود .

در این قسمت قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که اگر عکسمان پخش شد نحوه شکایت به چه صورت می باشد و به عبارت دیگر ، نحوه شکایت از انتشار تصاویر خصوصی به چه صورت است . همانطور که در قسمت های قبل توضیح داده شد ، جرم پخش کردن عکس و تصویر دیگران به صورت های مختلفی همچون انتشار عکس های مستهجن دیگران ، انتشار عکس های خصوصی دیگران بدون رضایت آنها یا پخش کردن عکس دیگران پس از تحریف و فتوشاپ کردن آنها قابل انجام است .

همه این جرایم ، تحت عنوان جرم انتشار عکس و فیلم خصوصی دیگران در فضای مجازی قابل پیگیری است که این جرم ، مشابه جرم هتک حیثیت در فضای مجازی است . به این منظور ، کسی که عکس وی در فضای مجازی پخش شده است ، در نخستین مرحله ، باید با نوشتن یک شکواییه از فرد مرتکب ، شکایت نماید .

نحوه طرح شکایت کیفری از جرم انتشار تصویر خصوصی و نوشتن شکواییه به این صورت است که شاکی خصوصی باید با توجه به یکی از جرایم ذکر شده ، شکایتی تنظیم نموده و هر سند و مدرکی که در ارتباط با این موضوع وجود دارد را نیز باید ضمیمه شکواییه نمود . سپس باید  به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و  پس از ثبت نام در سامانه ثنا ، شکایت خود را ارائه نمود تا در سیستم ثبت شود .

این شکواییه به دادسرا ارجاع می شود و دادسرا نسبت به انجام جرم پخش کردن عکس خصوصی دیگران باید تحقیقات مقدماتی و ابتدایی انجام بدهد و در صورتی که انجام تحقیقات به صورت تخصصی و فنی باشد ، ممکن است موضوع را به پلیس فتا ارجاع نماید تا پلیس فتا با بررسی موضوع ، نتایج تحقیقات انجام شده را به مقامات دادسرا گزارش نماید .

سپس ، دادسرا شکایت را مورد رسیدگی قرار داده و اگر جرم انتشار تصویر خصوصی محرز باشد ، برای مرتکب یا متهم کیفرخواست صادر کرده و پرونده را به دادگاه کیفری ارجاع می دهد و در غیر این صورت قرار منع تعقیب صادر می نماید . اگر پرونده به دادگاه ارجاع شد ، مجددا قاضی دادگاه به شکایت از جرم پخش کردن عکس دیگران رسیدگی می کند و با توجه به اوضاع و احوال پرونده و نوع جرم واقع شده ، مجازاتی برای مرتکب در نظر گرفته و وی را محکوم می نماید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اگر عکسمان پخش شد چه کنیم در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اگر عکسمان پخش شد چه کنیم پاسخ دهند .