یکی از مهم ترین روش های ایجاد عدالت اجتماعی ، دریافت مالیات و هزینه کرد آن در جامعه می باشد و به همین خاطر ، در قوانین و مقررات مختلف ، انواع مالیات ها شناسایی شده است . مانند مالیات بر حقوق و درآمد ، مالیات بر املاک و مستغلات ، مالیات ارزش افزوده و ... . در این میان ، اخیرا مالیاتی تحت عنوان مالیات بر سکه نیز به آنها افزوده شده است که در شرایط خاصی از خریداران سکه اخذ می شود .

با این توضیح که اشخاصی که از بانک مرکزی اقدام به خرید سکه در سال 97 به بعد نموده اند ، از آن جهت که ممکن است سکه ها را فروخته و از این فعالیت اقتصادی سود کرده باشند ، می بایست مانند سایر فعالان اقتصادی اقدام به پرداخت مالیات آن نمایند . بنابراین پاسخ به این سوال ضروری است که نحوه پرداخت مالیات سکه چگونه است و مهلت آن چقدر است .

برای پرداختن به این موضوع ، در ادامه این مقاله نخست به بررسی اینکه مالیات سکه چیست می پردازیم و سپس محاسبه پرداخت مالیات سکه ، نحوه پرداخت مالیات سکه و مهلت پرداخت مالیات سکه را توضیح می دهیم و در ادامه نیز اعتراض به نحوه پرداخت مالیات سکه توضیح داده می شود .

یکی از انواع مالیات ها در کشور ما ، در کنار مالیات خودرو ، مالیات بر سکه می باشد که اخیرا قوانین و مقررات مربوط به آن در نظام حقوقی ما تصویب شده است . برای پاسخ دادن به این سوال که مالیات سکه چیست ، باید این توضیح را بدهیم که از سال 1397 ، بانک مرکزی اقدام به فروش سکه به شهروندان نمود و بسیاری از شهروندانی که می خواستند ارزش پول خود را در اوضاع اقتصادی ناشی از تحریم حفظ نمایند ، از بانک مرکزی سکه خریداری نمودند .

سکه های فروخته شده توسط بانک مرکزی با نرخ مصوب ، ارزان تر از بازار آزاد بوده و با اقبال عمومی گسترده ای مواجه شد . اما سازمان امور مالیاتی کشور خرید سکه و فروختن آن را نوعی فعالیت اقتصادی تلقی نمود و به همین دلیل ، خریداران سکه از بانک مرکزی که اقدام به فروش سکه های خود در بازار آزاد نموده بودند را به دلیل انجام فعالیت اقتصادی و کسب سود ، همچون سایر فعالان اقتصادی ، مشمول پرداخت نوعی مالیات مستقیم قرار داد که این نوع مالیات را اصطلاحا مالیات بر سکه یا مالیات سکه می نامیم .

بنابراین مالیات سکه نوعی مالیات بر درآمد محسوب می شود که سازمان امور مالیاتی کشور متکفل دریافت آن است . در طول سال های بعد ، سازمان امور مالیاتی با تصویب بخشنامه هایی ، تکلیف مالیات خریداران سکه توسط بانک مرکزی را مشخص کرده است که این بخشنامه ها در هر سال با سال قبل تفاوت می کند که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم .

همانطور که اشاره شد ، پرداخت مالیات سکه بر اساس بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور مشخص می شود که این مالیات ، برای هر سال با سال قبل آن تفاوت داشته و در واقع ، هر سال میزان مالیات سکه افزایش می یابد . بر اساس بخشنامه های پرداخت مالیات سکه ، می توان محاسبه پرداخت مالیات سکه را به صورت زیر ارائه نمود :

بر اساس بخشنامه سال 98 سازمان امور مالیاتی که محاسبه میزان مالیات خرید سکه در سال 97 را مشخص کرده بود ، تا میزان 200 سکه مشمول این بخشنامه شده و مالیات سکه آنها به صورت مقطوع محاسبه می شود . اما اگر از 200 سکه بیشتر باشد ، باید نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند .

مالیات سکه سال 97 به این صورت است که خرید سکه تا 20 سکه ، معاف از پرداخت مالیات سکه می باشد .

اما مالیات خرید سکه نسبت به مازاد 20 سکه ، تا 60 سکه ، به ازای هر سکه صد و پنجاه هزار تومان بوده است . یعنی اگر شخصی چهل سکه خریداری کرده باشد ، 20 سکه آن معاف از مالیات است و برای بیست سکه دیگر ، باید به مبلغ 3 میلیون تومان مالیات بدهد .

همچنین مالیات مقطوع سکه نسبت به مازاد 60 سکه تا 100 سکه ، به ازای هر سکه دویست هزار تومان است . یعنی اگر فردی 90 سکه خریداری کرده است ، به میزان 20 سکه آن معاف از مالیات است ، 40 سکه دیگر ( تا سقف 60 سکه ) مشمول مالیات 150 هزار تومانی و 30 سکه دیگر با مالیات دویست هزار تومانی محاسبه می شود .

مالیات خرید سکه نسبت به مازاد 100 سکه تا 200 سکه نیز معادل 250 هزار تومان به ازای هر سکه خواهد بود .

بخشنامه سال 99 سازمان امور مالیاتی که میزان مالیات خرید سکه در سال 98 را مشخص کرده است نیز تا میزان 185 سکه خریداری شده را مشمول پرداخت مالیات سکه به صورت مقطوع نموده است و دریافت کنندگان بیشتر از این تعداد ، باید اظهارنامه مالیاتی تسلیم نمایند .

بر اساس این بخشنامه ، خرید سکه به میزان 10 سکه از پرداخت مالیات سکه معاف هستند .

نسبت به مازاد 10 سکه ، تا میزان 30 سکه مالیاتی معادل 400 هزار تومان به ازای هر سکه تعیین شده است .

مالیات سکه نسبت به مازاد 30 سکه ، تا 50 سکه معادل 520 هزار تومان برای هر سکه خریداری شده می باشد .

مالیات سکه نسبت به مازاد 50 سکه ، تا 185 سکه به میزان 650 هزار تومان به ازای هر سکه خواهد بود .

بر اساس بخشنامه سال 1400 سازمان امور مالیاتی کشور که میزان مالیات سکه در سال 99 را مشخص کرده است ، اشخاصی که تا 105 سکه خریداری کرده اند ، مشمول مالیات سکه مقطوع تعیین شده در این بخشنامه هستند و از تسلیم اظهارنامه مالیاتی همچون مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند . اما اگر بیشتر از این میزان سکه خریداری کرده باشند ، باید اظهارنامه مالیاتی تقدیم نمایند .

بر اساس این بخشنامه ، خرید سکه تا 5 قطعه ، معاف از پرداخت مالیات سکه می باشد .

برای خرید سکه نسبت به مازاد 5 سکه ، تا 15 سکه مالیاتی معادل 960 هزار تومان به ازای هر سکه تعیین شده است .

برای خرید سکه نسبت به مازاد 15 سکه ، تا 25 سکه به میزان 1 میلیون و 280 هزار تومان مالیات به ازای هر سکه تعریف شده است .

برای خرید سکه نسبت به مازاد 25 سکه ، تا 105 سکه به ازای هر سکه مالیاتی معادل 1 میلیون و 600 هزار تومان مشخص شده است .

بر اساس آنچه که در بخشنامه های پرداخت مالیات سکه ذکر شده است ، خریداران سکه که به میزان سقف حداکثری سکه خریداری نموده اند ( 200 ، 185 و 105 سکه ) می بایست مالیات سکه خود را به صورت مالیات مقطوع که در بخشنامه تعریف شده است و در قسمت قبل نحوه محاسبه آن را توضیح دادیم ، پرداخت نمایند که این مالیات مقطوع است و دیگر نیازی به نگهداری اسناد و مدارک مذکور در قانون مالیات های مستقیم نبوده و به تنظیم اظهارنامه مالیاتی نیازی نیست .

اما در پاسخ به این سوال که نحوه پرداخت مالیات سکه چگونه است ، باید گفت که سامانه پرداخت مالیات سکه ، همان سامانه عملیات الکترونیکی پرداخت مالیات می باشد . در این قسمت قصد داریم نحوه پرداخت مالیات سکه در سامانه مالیاتی را توضیح دهیم .

در مرحله اول عبارت my.tax.gov.ir را در مرورگر خود وارد نمایید تا وارد سامانه پرداخت مالیات شوید . در این مرحله ، برای استفاده از خدمات سامانه می بایست ابتدا در این سامانه ثبت نام انجام دهید . برای انجام ثبت نام کافیست که کد ملی خود را به همراه شماره تلفن که به نام شماست وارد نموده و پس از وارد نمودن تاریخ تولد و کد امنیتی ، بر روی گزینه ثبت نام کلیک کنید . 

در صورتی که قبلا در سایت ثبت نام کرده اید ، می توانید با انتخاب میانبر " ورود " از کادر بالایی ، کد ملی و کلمه عبورتان را وارد نموده و وارد پنل کاربری خود شوید .

در این مرحله لازم است که کد 6 رقمی که به شماره تلفن همراه شما پیامک شده است را در کادر مربوطه وارد نمایید .

در صورت طی کردن مراحل قبل ، توانسته اید مطابق تصویر زیر وارد درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور شوید که در همان کادر رو به رویی مقدار بدهی مالیاتی شما قابل مشاهده است و می توانید خلاصه پرونده مالیاتی خود را مشاهده نمایید .

از قسمت سمت راست صفحه ، در کارتابل شخصی ، می توانید بر روی گزینه " درخواست ها " کلیک کنید و میزان بدهی مالیاتی خود را استعلام نمایید .

همچنین برای پرداخت مالیات سکه می توانید بر روی گزینه " پرداخت قبض های مالیاتی " کلیک کرده و مالیات سکه را پرداخت نمایید و از گزینه " مشاهده قبض های پرداختی " ، مالیات سکه پرداخت شده را ملاحظه نمایید .

البته اشخاصی که میزان سکه خریداری شده بیش از سقف مشخص شده در دستور العمل های سازمان امور مالیاتی داشته باشند ، می بایست برای پرداخت مالیات اقدام به تنظیم اظهارنامه مالیاتی نمایند و بر اساس درآمدی که از خرید و فروش سکه به دست آورده اند ، مالیات آنها تعیین می شود .

مهلت پرداخت مالیات سکه

در قسمت قبل نحوه پرداخت مالیات سکه را توضیح داده و گفتیم که بر اساس دستور العمل و بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1400 ، خریداران سکه در سال 1399 که مشمول پرداخت مالیات سکه شده اند ، می بایست مالیات خود را از طریق سامانه مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند . اما سوال مهمی که در این خصوص مطرح می شود آن است که مهلت پرداخت مالیات سکه چقدر است و مشمولان در چه بازه زمانی باید اقدام به پرداخت مالیات سکه های خریداری شده نمایند ؟

بر اساس دستور العمل منتشره در سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir ، مهلت پرداخت مالیات سکه تا پایان خرداد ماه سال 1400 می باشد . البته امسال سازمان امور مالیاتی ، مهلت پرداخت مالیات سکه را به مدت 15 روز تمدید کرد و به همین دلیل آخرین مهلت پرداخت مالیات سکه در سال 1400 ، تا پایان روز 15 تیر ماه تمدید شد .

عدم پرداخت مالیات مقطوع سکه که میزان آن در تیترهای قبل ذکر شد ، منجر به این می شود که به ازای هر ماه دیرکرد ، جریمه عدم پرداخت مالیات سکه بر مؤدیان اعمال گردد که میزان جریمه عدم پرداخت مالیات سکه در مهلت مقرر ، عبارت است از 2/5 درصد مالیات متعلقه به ازای هر ماه .

ذکر این نکته نیز ضروری است که بر اساس دستور العمل سازمان امور مالیاتی کشور ، مؤدیان مالیات مقطوع سکه که امکان پرداخت مالیات خود را تا پایان مهلت تعیین شده نداشته باشند ، می توانند مالیات مقطوع خود را قسط بندی کنند . تقسیط مالیات سکه حداکثر تا چهار ماه است و مبلغ مالیات را صرفا می توان به چهار قسط مساوی تقسیم و پرداخت کرد .

اعتراض به پرداخت مالیات سکه

همانطور که اشاره شد ، خریداران سکه از سال 97 تا کنون که طبق بخشنامه های سازمان امور مالیاتی تا میزان 200 ، 185 و 105 سکه خریداری کرده اند ، می بایست مالیات آن را مطابق بخشنامه سازمان پرداخت نمایند که میزان این مالیات در بخشنامه ها به صورت مقطوع تعیین شده است ؛ فلذا مالیات سکه تا سقف های مشخص شده ، نوعی مالیات مقطوع تلقی می شود و دیگر نیازی به تنظیم اظهارنامه و پر کردن فرم های اظهارنامه مالیاتی ندارد .

مالیات این دسته از مودیان که باید مالیات سکه  تعیین شده در دستور العمل را پرداخت کنند ، قطعی تلقی شده و قابل وصول خواهد بود . لذا آن دسته از مشمولانی که عقیده دارند تعداد سکه های خریداری شده با آنچه که مورد ادعای سازمان امور مالیاتی است تفاوت دارد ، می توانند به مالیات قطعی شده سکه اعتراض داشته باشند که این اعتراض در هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات های مستقیم قابل رسیدگی خواهد بود .

آن دسته از مودیانی که بیش از سقف تعیین شده در دستور العمل ها سکه خریداری کرده باشند ، مالیات شان مقطوع نیست ؛ بلکه باید برای پرداخت مالیات سکه خود اقدام به ثبت اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی نمایند . به همین دلیل اگر در مهلت تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی ، اظهارنامه مالیات سکه خود را تکمیل نکرده باشند ، اختلاف قیمت خرید سکه از بانک مرکزی با قیمت روز سکه ها به عنوان درآمد ، در پرونده مالیاتی آنان منظور می شود و همین درآمد ملاک و مبنای اخذ مالیات سکه توسط سازمان محسوب می شود .

در این صورت است که مؤدی می تواند با مراجعه به اداره امور مالیاتی ، اقدام به طرح اعتراض به پرداخت مالیات سکه نماید . اعتراض به پرداخت مالیات سکه در هیات های تشخیص مالیاتی مورد رسیدگی قرار می گیرد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه پرداخت مالیات سکه در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه پرداخت مالیات سکه پاسخ دهند .