زمانی که زن و مردی قصد دارند از هم جدا شوند ، ابتدا باید در دادگاه دادخواست طلاق بدهند و زمانی که دادگاه حکم یا اجازه طلاق را صادر کرد ، به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه و اقدام به ثبت طلاق در محضر نمایند . یکی از شرایط مهمی که در قانون حمایت خانواده برای ثبت طلاق در محضر پیش بینی شده است ، نتیجه تست بارداری یا گواهی آزمایش عدم بارداری زن برای طلاق است .

به عبارت دیگر ، ثبت طلاق در دفترخانه بدون ارائه گواهی آزمایش عدم بارداری امکان پذیر نمی باشد و به همین دلیل پرداختن به این موضوع که تست بارداری در طلاق چیست و در چه مواردی باید برای ثبت طلاق ، تست عدم بارداری داد و همچنین نحوه دریافت گواهی آزمایش عدم بارداری چگونه است ، موضوعات مهمی است که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم .

برای پاسخ دادن به سوالات فوق به ترتیب این مطالب را توضیح می دهیم که منظور از تست بارداری در طلاق چیست ، نحوه دریافت تست بارداری در طلاق چگونه است ، لزوم انجام تست بارداری در طلاق توافقی ، تست بارداری در طلاق زن یائسه ، تست بارداری در طلاق دختر باکره و مدت اعتبار تست بارداری در طلاق چقدر است .

در موازین شرعی و قانون مدنی شرایط صحت صیغه طلاق ذکر شده است . در هیچ یک از متون قانونی و موازین فقهی باردار نبودن یا عدم بارداری زن برای صحیح بودن طلاق شرط نشده است و تنها طلاق در مدت عادت ماهیانه یا نفاس پس از زایمان است که طلاق را با مانع مواجه می سازد . بنابراین علیرغم اینکه در قانون مدنی باردار بودن زوجه مانعی برای طلاق محسوب نمی شود ، در قانون حمایت خانواده شرط ثبت طلاق ، ارائه گواهی عدم بارداری یا نتیجه تست و آزمایش بارداری زوجه است .

بر اساس ماده 31 قانون حمایت خانواده " ارائه گواهی پزشک ذی صلاح در مورد وجود جنین یا عدم آن ، برای ثبت طلاق الزامی است ؛ مگر اینکه زوجین بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند " . با توجه به این ماده ، می توان شرایط و موارد تست یا آزمایش عدم بارداری زوجه را به شرح زیر بیان نمود :

1گواهی آزمایش عدم بارداری زن صرفا شرط ثبت طلاق می باشد و ارتباطی با صحت صیغه طلاق واقع شده ندارد ؛ چرا که بارداری زن مانعی برای طلاق نیست .

2گواهی آزمایش بارداری زن که در آن قید شده که زوجه باردار است و حامله می باشد ، مانع طلاق نخواهد شد ؛ چرا که منظور از تست عدم بارداری این است که اگر احیانا زن حامله یا باردار است ، تکلیف فرزند ناشی از ازدواج مشخص شود و حقوق قانونی وی از جمله نفقه فرزند و تکلیف حضانت وی قبل از طلاق والدین معلوم شود .

3گواهی عدم بارداری زن مشخص کننده نگه داشتن عده طلاق توسط زنان می باشد ؛ به این معنا که اگر زنی حامله یا باردار باشد ، باید عده طلاق تا پایان وضع حمل وی نگه داشته شود.

4گواهی عدم بارداری زن برای ثبت طلاق در محضرخانه مورد نیاز می باشد ؛ با این حال در مواردی مشاهده شده است که دادگاه های خانواده برای صدور حکم طلاق یا گواهی عدم سازش ، گواهی آزمایش عدم بارداری زن را نیز مطالبه می کنند .

5در صورتی که زن و شوهر با هم در خصوص باردار بودن زوجه توافق داشته باشند ، دیگر نیازی به انجام تست بارداری برای طلاق نخواهد بود و زوجین می توانند حتی با وجود بارداری زن ، اقدام به ثبت طلاق در دفترخانه نمایند ؛ منوط به تعیین تکلیف فرزند پس از وضع حمل زن .

در قسمت قبل به بررسی این موضوع که منظور از تست بارداری در طلاق چیست پرداخته و گفتیم که در صورتی که در این آزمایش قید شده باشد که زن باردار است ، باز هم خللی برای طلاق ایجاد نمی کند و صرف دریافت این تست بارداری برای ثبت طلاق الزامی است ؛ نه حامله بودن یا نبودن زوجه . بنابراین هیچ گونه نگرانی بابت دریافت تست بارداری برای طلاق وجود نخواهد داشت . اما گاهی این سوال نیز مطرح می شود که نحوه دریافت تست بارداری در طلاق به چه صورت است ؟

پاسخ به این سوال به شرایط مختلفی بستگی دارد . با این توضیح که گاهی اوقات دادگاه خانواده برای اینکه حکم طلاق را صادر کند ، زوجه را با ارائه معرفی نامه به آزمایشگاه های تشخیصی معتمد ارجاع می دهد تا با مشخص شدن نتیجه آزمایش بارداری ، حکم طلاق صادر کند .

در مقابل این امکان نیز وجود دارد که دادگاه حکم طلاق را صادر کند ولی ثبت آن را موکول به مشاهده نتیجه یا گواهی آزمایش عدم بارداری زن توسط دفترخانه نماید . در چنین شرایطی این دفترخانه طلاق است که باید با ملاحظه تست عدم بارداری ، اقدام به ثبت طلاق نماید .

بر این اساس نحوه دریافت تست بارداری در طلاق ممکن است که با مراجعه به پزشکی قانونی ، آزمایشگاه های دولتی و یا حتی آزمایشگاه های خصوصی و مطب ها انجام شود که این موضوع تا حدود زیادی بستگی به روال کار دادگاه و دفترخانه های ثبت طلاق دارد .

در قسمت های قبل موارد و نحوه دریافت گواهی تست عدم بارداری زوجه توضیح داده شد . یکی از موارد مهمی که اصولا زن برای ثبت طلاق باید تست عدم بارداری را اخذ نماید ، طلاق توافقی است . در واقع یکی از مهم ترین مدارک لازم برای ثبت طلاق توافقی در دفترخانه این است که زوجین آزمایش عدم بارداری را به محضردار ارائه نمایند .

البته لزوم ارائه تست بارداری در طلاق توافقی به این معنا نیست که در سایر انواع طلاق اعم از طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد نیازی به ارائه نتیجه آزمایش عدم بارداری نخواهد بود . پس به طور کلی هر نوع طلاقی اعم از توافقی ، از طرف زن یا از طرف شوهر نیازمند ارائه گواهی عدم بارداری می باشد و بدون ارائه آن اصولا ثبت طلاق امکان پذیر نیست .

تست بارداری در طلاق زن یائسه

بر اساس قانون حمایت خانواده اصولا در هر موردی که زن و مردی قصد طلاق داشته باشند ارائه گواهی عدم بارداری الزامی است و از این لحاظ تفاوتی بین انواع طلاق ندارد . اما در برخی موارد ممکن است که نیازی به ارائه این گواهی به دلیل عدم امکان بارداری زن وجود نداشته باشد و آن زمانی است که زن یائسه طلاق بگیرد .

بنابراین انجام آزمایش بارداری در طلاق زن یائسه به دلیل منتفی بودن امکان بارداری و بائن بودن نوع طلاق ، الزامی نمی باشد و دفترخانه بدون انجام این آزمایش می تواند طلاق را ثبت کند . البته یائسه شدن خانم ها بستگی به سن آنها و وضعیت جسمانی آنها ( معمولا برای خانم های بالاتر از 50 سال ) دارد و باید یائسه بودن خانم ها ابتدا توسط دادگاه به اثبات رسیده باشد .

تست بارداری در طلاق دختر باکره

در کنار عدم لزوم تست بارداری برای طلاق خانم های یائسه ، یکی دیگر از مواردی که دریافت گواهی و نتیجه آزمایش و تست عدم بارداری برای آنها الزامی نیست ، خانم هایی می باشند که دوشیزه یا باکره هستند و در حین مدت عقد یا ازدواج رابطه زناشویی برقرار نکرده اند . لذا به جهت اینکه امکان بارداری در خانم های دوشیزه یا باکره وجود نداشته، انجام تست بارداری و ارائه گواهی آزمایش عدم بارداری برای طلاق ایشان الزامی نخواهد بود .

لازم به ذکر است که اگر زن برای طلاق اعلام کند که باکره است ، به دستور دادگاه باید آزمایش باکره بودن انجام دهد و اگر پزشک قانونی سلامت بکارت ایشان را تایید کند ، دیگر نیازی به انجام تست عدم بارداری نخواهد بود . اما اگر باکره بودن دختر اثبات نشود و از مراجعه به پزشک قانونی خودداری نمایند یا نتیجه آزمایش پزشک قانونی ، مبنی بر عدم بکارت یا دوشیزگی باشد باید آزمایش عدم بارداری انجام شود .

  بر اساس نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه به شماره 1096/96/7 مورخ 1396/05/15 ، " ماده 31 قانون حمایت خانواده که ارائه گواهی پزشک ذی صلاح را در مورد وجود یا عدم وجود جنین برای ثبت طلاق الزامی می داند ، ناظر به زمانی است که امکان آن باشد . بنابراین در صورتی که زوجه یائسه یا غیر مدخوله باشد و این امر بر دادگاه محرز گردد ، مرجع مذکور می‌تواند با قطع بر عدم وجود جنین ، زوجه را از معرفی به پزشکی قانونی برای انجام تست بارداری معاف نماید .

مدت اعتبار تست بارداری در طلاق

مطلب دیگری که در مورد دریافت گواهی عدم بارداری برای ثبت طلاق وجود دارد ، مدت زمان اعتبار تست بارداری در طلاق می باشد . با این توضیح که اصولا مدت زمان اعتبار گواهی عدم باداری محدود بوده و صرفا به مدت سه ماه بعد از صدور گواهی یا نتیجه آزمایش با استناد به آن می توان برای ثبت طلاق در محضر اقدام نمود و در صورت سپری شدن مدت ، باید مجددا اقدام به انجام آزمایش عدم بارداری نمود .

بنابراین با توجه به محدود بودن زمان و مدت اعتبار تست عدم بارداری بهتر است در زمانی اقدام به انجام آزمایش باداری نمود که تمامی تشریفات مربوط به طلاق انجام شده باشد و در مواردی که دادگاه برای صدور حکم طلاق مشاهده گواهی عدم بارداری را الزامی ندانسته و مشاهده آن را به دفاتر طلاق ارجاع می دهد ، پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق توسط دادگاه تست بارداری را انجام داد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تست بارداری در طلاق در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تست بارداری در طلاق پاسخ دهند .