دیه در صورتی که برای قتل پرداخت شود ، دیه نفس و در صورتی که برای آسیب به اعضای بدن ( جرح ) صورت گرفته باشد ، دیه اعضا است که این مبلغ، به حکم شرع و با توجه به مبلغی که رئیس قوه قضائیه هر سال اعلام می کند ، تعیین شده و مجرم باید آن را به شخص بزه دیده و یا به ورثه او بپردازد .

 مبلغ و قیمت دیه در هر سال با سال قبل تفاوت دارد و طور کلی ، نرخ دیه در ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضاییه اعلام می شود که این مبلغ و قیمت ، با توجه به نرخ تورمی است که همه ساله توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود . ماده 549 قانون مجازات اسلامی هم این نکته را تصریح کرده است : "موارد دیه کامل همان است که در مقررات شرع تعیین شده است و میزان آن در ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضائیه به تفصیل بر اساس نظر مقام رهبری تعیین و اعلام می شود. "

همانگونه که در قسمت قبل ذکر گردید ، قیمت دیه هر سال ، با سال قبل تفاوت داشته و به اندازه ای ، افزایش می یابد . به همین مناسبت ، در ادامه این مطلب قصد داریم نرخ و مبلغ دیه کامل انسان در سال های اخیر را مورد بررسی قرار داده و جدول آن را ارائه نماییم .

در خصوص نرخ و مقدار قیمت دیه در سال های مختلف ، نکته مهمی وجود دارد و آن هم این است که بر اساس قانون مجازات اسلامی ، اگر در ماه های حرام ( ماه های محرم ، رجب ، ذی الحجه و ذی القعده ) قتلی رخ داده و منجر به فوت شخص شده باشد و حکم پرداخت دیه نفس از سوی دادگاه صادرشده باشد ، میزان و مبلغ دیه تا اندازه یک سوم قیمت دیه کامل افزایش خواهد یافت که این امر تحت عنوان تغلیظ دیه شناخته می شود .

                 

همانطور که گفته شد ، محاسبه دیه در ماه های حرام قواعد خاص خودش را دارد . پیشنهاد می شود برای اطلاع از نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام ، مقاله زیر را مطالعه کنید .           

هر چند دیه مرد ، دو برابر دیه زن می باشد اما در تصادفات رانندگی شرکت بیمه موظف است دیه برابر برای زن و مرد بپردازد : " بیمه گر مکلف است در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون خسارت وارده به زیان دیدگان را بدون لحاظ جنسیت و دین تا سقف تعهدات بیمه نامه پرداخت کند. مراجع قضائی موظفند در انشای حکم پرداخت دیه، مبلغ مازاد بر دیه موضوع این ماده را به عنوان بیمه حوادث درج کنند. "