طراحی محصول از زیر شاخه های رشته طراحی صنعتی

طراحی محصول به عنوان یک فعل، به معنای فرآیند خلق کردن یک محصول جدید برای فروخته‌شدن به مشتریان یک کسب و کار است. به عنوان یک مفهوم بسیار وسیع، ضروری است که تولید و توسعه ایده‌های پربازده و موثر برای رسیدن به یک محصول جدید است. به دلیل نبود یک تعریف فراگیر پذیرفته شده که بتواند بطور کامل تمامی موضوعات طراحی محصول را دربرگیرد، پاسخ به سوال اینکه طراحی محصول چیست دشوار است. دو تعریف مجزا از مفهوم طراحی محصول مورد نیاز خواهد بود: اول تعریفی که بتواند طراحی محصول را مستقیما از جنبه یک محصول معرفی کرده و دیگری تعریفی که بتواند فرآیند طراحی محصول را در رابطه با این دست ساخت ارائه دهد.

طراحی محصول به عنوان یک کلمه، مجموعه‌ای از مشخصات یک محصول است که شامل مشخصات کلی: فرم ( ویژگی های زیبایی شناختی و ملموس محصول یا خدمات) و عملکرد (قابلیت ها) بصورت توام و یکپارچه است. فرآیند طراحی محصول، مجموعه‌ای از فعالیت‌های استراتژیک و تاکتیکی از ایده پردازی تا تجاری‌سازی و خلق یک طراحی محصول است. در یک رویکرد سیستماتیک، طراحان محصول ایده‌ها را مفهوم سازی و ارزیابی کرده و آن‌ها را به یک محصول یا مصنوع ملموس جدید تبدیل می‌سازند.

نقش طراحان محصول، ترکیب کردن هنر، علم و فن آوری است با هدف خلق محصولی است که مردم بتوانند از آن استفاده نمایند. امروزه ظهور ابزارهای دیجیتالی موجب شده‌اند تا طراحان بتوانند به شیوه‌هایی خارق‌العاده در برقراری ارتباط، تجسم کردن، تحلیل کردن و تولید محصولات بپردازند که فرآیند کاری آن‌ها را به کلی متحول کرده است.

طراحی محصول گاهی با طراحی صنعتی اشتباه گرفته می‌شود (با اینکه همپوشانی‌های فراوانی بین آنها وجود دارد) و در سال‌های اخیر به یک مقوله گسترده شامل طراحی خدمات، نرم‌افزار و محصولات فیزیکی تبدیل شده است. طراحی صنعتی پیرامون فرم‌های هنری و کارایی پذیری و معمولا در تعامل با طراحی مصنوعات و ارگونومی برای رسیدن به محصولی با قابلیت تولید انبوه فعالیت می‌کند. دیگر جنبه‌های طراحی محصول شامل طراحی مهندسی است، خصوصا هنگامی که عملکرد یا کارایی موضوع اصلی باشد. البته این محدوده‌ها همیشه بصورت واضح از هم جدا نمی‌شود.

فرآیندهای گوناگونی برای طراحی محصول وجود دارد که هر کدام بر جنبه‌های متفاوتی تاکید دارند. فرآیندی که به عنوان نمونه ارائه شده است، هفت مرحله عمومی برای حل مساله است که توسط دان کوبرگ و جیم باگنل ارائه شده‌است. این فرآیند به طراحان کمک می‌کند تا طراحی محصول خود را بصورت فرآیندی که از ایده شروع می‌شود، تعریف کنند. این فرآیند معمولا توسط افراد گوناگونی در قالب یک گروه انجام می‌شود که شامل متخصصین طراحی صنعتی، متخصصین میدانی، مهندسین و غیره می‌باشد.

فرآیند بر روی بدست آوردن ملزومات، طوفان ذهنی برای ایده‌های محتمل، ساخت پروتوتایپ‌ها و در نهایت ساخت محصول نهایی متمرکز خواهد بود. هرچند که این پایان فرآیند نخواهد بود. پس از آن طراحان محصول نیاز خواهند داشت که ایده‌های خود را برای تولید نهایی محصول به مرحله اجرا در بیاورند و پس از تولید نمونه‌های اولیه، اصلاحات و فرآیندهای تکمیلی را بر روی آن انجام دهند.

فرآیند طراحی محصول، پس از ظهور تکنولوژی‌های پرینت سه‌بعدی در سال‌های اخیر، دچار تحولات بسیار زیادی شده است. دستگاه‌های پرینت سه بعدی می‌توانند به راحتی ایده‌های طراحان را بصورت اجسام سه‌بعدی توسط موادی نظیر گچ و پلاستیک تولید نمایند.
فرآیند اصلی طراحی محصول شامل سه بخش زیر است:
۱. تحلیل
۲. ایده (مفهوم سازی)
۳. ترکیب

بیان طراحی محصول از ترکیب اثر تمامی عناصر موجود در آن محصول بوجود می آید. تن رنگی، شکل و اندازه‌ها همگی باید به نحوی بیان شوند که ذهن مشتری را به خرید آن محصول ترغیب نمایند. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین علایق طراحان محصول، درنظر گرفتن مخاطب محصول و استفاده کننده نهایی از آن است. در نظر داشتن اینکه مشتری محصول را به چه صورت می‌بیند تاثیر مستقیمی در موفقیت آن محصول در بازار دارد. راه حل این مساله، طراحی محصولی است که در ظاهر و عملکرد خود، یک شخصیت را بیان کند یا یک داستان را تعریف نماید.

محصولاتی که اینگونه مشخصات را داشته باشند پذیرش قوی‌تری را توسط مشتریان تجربه خواهند کرد. اما باید در نظر داشت که بیان این ویژگی‌ها تنها با در نظر گرفتن ویژگی‌های ظاهری یک محصول بدست نخواهد آمد و در نظر گرفتن ویژگی‌های عملکردی محصول نیز بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

طراحی محصول کار آسانی نیست. تمامی ذینفعان، خواسته‌های مشخصی را از طراح محصول و فرآیند طراحی دارند. وظیفه طراح محصول این است که در تعامل با کلیه این افراد محصولی متناسب و با ارزش را خلق کند:

طراحان محصول نیاز دارند تا تمامی جزئیات را در نظر بگیرند؛ شیوه‌ای که مردم از محصولات به درستی یا نادرستی استفاده می‌کنند، محصولات خراب، خطاهایی که طی فرآیند طراحی بوجود می آید و شیوه مورد انتظاری که مردم باید از محصول استفاده کنند. بسیاری از طرح‌های جدید شکست می‌خورند و بسیاری از آن‌ها حتی به بازار راه پیدا نمی‌کنند. برخی از طرح‌ها نهایتا از رده خارج می‌شوند. فرآیند طراحی محصول ممکن است بسیار طولانی و خسته‌کننده باشد و طراح مجبور به چندین بار تلاش مجدد برای رسیدن به طرح مطلوب باشد. بسیاری از ایده های جدید شکست می‌خورند. تمام محصولات به نحوی با مسائل اقتصادی تولید مرتبط هستند.

خلاقیت یکی از مسائل مهم در طراحی محصول است. بکارگیری تکنولوژی‌های جدید به عنوان مزیت رقابتی بسیار تاثیرگذار است. علاوه بر این همیشه بکارگیری تکنولوژی‌های جدید نیازمند طراحی‌های جدید نیز خواهد بود.