+- تالار گفتگوی کیش تک/ kishtech forum (http://forum.kishtech.ir)
+-- انجمن: پردیس فناوری کیش (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=1)
+--- انجمن: گفتگوی آزاد (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- موضوع: صنعت فرش بافی ایران در همه دورده ها (/showthread.php?tid=49768)
صنعت فرش بافی ایران در همه دورده ها - sazi09 - 25-02-2021
صنعت فرش بافی ایران در طول زمان تحت تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی زیادی قرار گرفته است. در نتیجه ، فرش ایرانی را می توان بازتابی از تاریخچه ایران و مردم آن در نظر گرفت. موزه فرش مشهد تاریخچه شگفت انگیز و جزئیات این هنر دستی ایرانی را به نمایش گذاشته است.
فرش های ایرانی حساسیت بالایی در برابر فرسودگی و تخریب دارند، در نتیجه خاستگاه دقیق آنها مشخص نیست. بیشتر فرش های ایرانی قدیمی که در موزه ها نگهداری می شوند متعلق به قرن شانزدهم و بعد از آن هستند. با وجود این ، شکی نیست که تاریخچه فرش در ایران به قبل از این دوره برمی گردد.
فرش ایرانی در دوره های مختلف
تاریخچه فرش در ایران قدمت زیادی دارد و در طول زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است. در ادامه ، صنعت فرش بافی را در طول مهم ترین حکومت های ایران بررسی می کنیم.
دوره ی هخامنشیان
صنعت فرش بافی نقش مهمی در دوره هخامنشیان داشت. در این دوره ، تاسیس کارگاه ها و حمایت از بافنده ها زمینه پیشرفت این صنعت را فراهم کرد. قدیمی ترین فرش ایرانی حداقل به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و به نظر می رسد در دوره هخامنشیان بافته شده است. این فرش توسط یک باستان شناس روسی به نام سرگی رودنکو در سال ۱۹۴۹ در رشته کوه آلتای سیبری کشف شد. این فرش به پازیریک معروف است و در حال حاضر در موزه آرمیتاژ لنین گراد نگهداری می شود.
![[تصویر: %D8%AF-%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4-2-1.jpg]](https://exircarpets.com/wp-content/uploads/2020/12/%D8%AF-%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4-2-1.jpg)
ابعاد فرش پازیریک ۱.۸۳ متر در ۲ متر است و ۳۶ گره متقارن در هر سانتی متر مربع دارد. این فرش سوارکاران ، آهوهای در حال چرا ، جانوران افسانه ای و گل های مختلف را به تصویر کشیده است. رنگ های به کار رفته در این فرش قرمز تیره ، آبی ، سبز ، زرد و نارنجی هستند. روش پیشرفته بافت این فرش بیان گر تاریخچه طولانی و تجربه زیاد در این صنعت است.
دوره ی اشکانیان
دوره حکومت پانصد ساله اشکانیان از مبهم ترین دوره های تاریخی ایران ، به خصوص از لحاظ هنر و صنایع دستی است. تحقیقات نشان می دهد ایرانیان در این دوره توسط چینی ها با ابریشم آشنا شدند و فرش ابریشمی از اقلام صادراتی به روم بود.
دوره ی ساسانیان
یکی از مهم ترین آثار هنری دوره ساسانیان فرش بهارستان بود. طول این فرش ۱۴۰ متر و عرض آن ۲۷ متر بود و در ایوان کسری قرار داشت. اعراب این فرش ارزشمند را به مدینه بردند و آن را تکه تکه کردند.
![[تصویر: %D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB...86-4-2.jpg]](https://exircarpets.com/wp-content/uploads/2020/12/%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-4-2.jpg)
بعد از ورود اسلام
تیسفون بیش از ۸۰۰ سال پایتخت امپراطوری پارس بود. این شهر یک بار توسط هراکلیوس و بیزانس مورد حمله قرار گرفت و در نهایت در سال ۶۳۷ میلادی به دست اعراب افتاد. فرش بافی در ایران در طول حکومت خلفای اموی و عباسی ادامه داشت. نفوذ فرهنگ اسلامی در ایران باعث شد طرح به کار رفته در فرش ها به الگوهای هندسی و گل تغییر کند.
دوره ی سلجوقیان
در طول قرن یازدهم ، قبایل سلجوقی ترک ایران را تحت سلطه خود درآوردند. در این دوره ، فرش بافی ایرانی تحت تاثیر سبک ترکی قرار گرفت. با وجود این ، حتی بعد از کمرنگ شدن سلطه سلجوقیان ، روش های فرش بافی آنها در مناطق ترک زبان مثل تبریز باقی ماند.
دوره ی صفویه
دوره صفویه نقطه اوجی در تاریخچه فرش در ایران است. شاه عباس اصفهان را به عنوان پایتخت جدید خود انتخاب کرد و کارگاه های بزرگ فرش بافی زیادی تاسیس کرد. فرش های ظریف و زیبای دوران صفویه ، به ویژه فرش های ابریشم ، به عنوان هدیه به کشورهای اروپایی داده می شد. متاسفانه ، هیچ فرشی از اوایل دوره صفویه باقی نمانده است، ولی فرش های متعلق به اواخر این دوره هنوز موجود هستند.
دوره ی افشاریان
دوره اوج فرش بافی ایرانی با حمله افغان ها در سال ۱۷۲۲ به پایان رسید. سلطه افغان ها کوتاه بود و توسط نادرشاه به پایان رسید. در طول حکومت نادرشاه ، تمام نیروهای کشور برای مبارزه علیه افغان ها ، ترک ها و روس ها بسیج شده بودند. در نتیجه ، فقط تعداد کمی از عشایر و بافندگان روستایی فرش بافی می کردند. در طول این دوره و چند سال بعد از مرگ نادرشاه در سال ۱۷۴۷ ، هیچ فرش با ارزشی بافته نشد.
دوره ی قاجار
در طول حکومت قاجار در اواخر قرن نوزدهم ، تجارت و صنایع دستی دوباره مهم شد. در این دوره ، شرکت های اروپایی و آمریکایی کسب وکارهای متعددی در ایران راه اندازی کردند که در زمینه تولید صنایع دستی برای بازارهای غربی فعالیت می کردند.
برای مثال ، کمپانی آلمانی زیگلر با همکاری بافندگان حرفه ای ایرانی فرش های متناسب با دکوراسیون داخلی غربی تولید می کرد. فرش زیگلر هنوز هم یکی از محبوب ترین فرش های صادراتی است که در ایران تولید می شود. این توسعه باعث شد سلیقه غربی در طرح های سنتی فرش ایرانی نفوذ کند.
![[تصویر: %D8%AF-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1-2-1.jpg]](https://exircarpets.com/wp-content/uploads/2020/12/%D8%AF-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1-2-1.jpg)
دوره ی پهلوی
در سال ۱۹۳۵ ، رضاشاه شرکت فرش ایران را تاسیس کرد. در نتیجه این اقدام ، صادرات فرش تحت کنترل دولت درآمد. در این دوره ، طرح و سبک فرش ها تغییر زیادی نکرد، ولی صادرات فرش به سراسر دنیا رونق گرفت.
جهموری اسلامی
ایران در حال حاضر یکی از بزرگ ترین صادرکننده های فرش در دنیا است. فرش ایرانی به بیش از ۳۲ کشور صادر می شود و بخش بزرگی از درآمد غیرنفتی را به خود اختصاص داده است. بازار های هدف عمده این کالا آلمان ، امارات ، آمریکا ، ایتالیا و لبنان هستند.
درآمد حاصل از صادرات فرش در سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۳ میلیون دلار بود. با وجود این ، صادرات این کالا به دلیل تحریم های اعمال شده توسط آمریکا در سال ۹۷ و ظهور رقبای جدید مثل هند و پاکستان به شدت کمتر شده است.
سخن پایانی
تاریخچه فرش در ایران تقریبا ۲۵۰۰ ساله است. فرش از اصلی ترین نمادهای هویت و فرهنگ ایرانی است و بخش بزرگی از درآمد غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. فرش دستباف ایرانی یک گنج واقعی است و با طرح ها و رنگ های متنوع خود هنر ، فرهنگ ، سنت و سبک زندگی ایرانی را روایت می کند.