![]() |
تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - نسخهی قابل چاپ +- تالار گفتگوی کیش تک/ kishtech forum (http://forum.kishtech.ir) +-- انجمن: پردیس فناوری کیش (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=1) +--- انجمن: مجموعه مشاوره روانشناسی، تحصیلی و مددکاری (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=110) +--- موضوع: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ (/showthread.php?tid=38275) |
تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 10-01-2020 [font=iranyekan, sans-serif][font=iranyekan, sans-serif]آیا هرگز اسم تله های زندگی به گوشتان خورده؟ به مثال های زیر دقت کنید: [/font][/font] [list] [*]معمولا در رابطه جذب آدم هایی می شوم که بی مهر و محبتند. این آدم ها مثل یخچال می مانند انگار اصلا روش ابراز محبت را یاد نگرفته اند. [*]همیشه در زندگی ام خواسته ی دیگران را به خواسته های خودم ترجیح دادم. طوری که انگار آنها بر من اولویت دارند. [*]همیشه حس بی ارزشی و تنهایی دارم. احساس می کنم از دیگران پایین ترم. هر وقت که به مهمانی یا جایی میروم، احساس میکنم تنها من هستم که چیزی برای عرضه کردن ندارم. به نظرم دیگران از من موفق تر و بهترند. [/list] [list] [*]همیشه منتظر یک اتفاق بد هستم. حتی یک سرماخوردگی ساده طوری مرا می ترساند انگار که یک بیماری لاعلاج گرفته باشم. [*]یک الگوی تکراری در همه ی رابطه های عاشقانه ام اتفاق میفتد و آن این است که همیشه اول رابطه دوستم دارند و همه چیز خوب است اما پس از مدتی غیبشان میزند و تنهایم میگذراند. [*]از هر نظر زندگی خوبی دارم. همسرم با محبت است. کار و فرزندان خوبی هم دارم. ولی با این وجود حالم خوب نیست. انگار با تمام این دستاوردها هنوز یک جای کار می لنگد. [/list][font=iranyekan, sans-serif] این ها الگوهایی هستند که در زندگی بعضی افراد به طور مداوم تکرار می شوند. به این الگوهای تکرارشونده تله های زندگی یا طرحواره ها می گویند.[/font] [font=iranyekan, sans-serif]تله زندگی چیست و چرا نمی توانیم تله ها را رها کنیم؟[/font] اصلا تله یعنی چه؟
تله های زندگی یا طرحواره ها هسته ی اصلی باورهای انسان هستند. در واقع تله های زندگی، بازخورد هایی هستند نسبت به شرایط مختلفی که کودک تجربه می کند. کودک، آنها را مثل قطعات خانه بازی کنار هم می چیند و مدلی ذهنی از دنیا برای خود تعریف می کند. اولین بار روانشناسی به نام پیاژه، این کلمه را در علم روانشناسی مطرح کرد و با نظریه ی “رشد مرحله ای” تاثیر طرحواره ها یا تله ها را بر مراحل رشد شناختی کودک بررسی کرد. یکی از بخش های اصلی تئوری پیاژه، اسکیما Schema یا همان طرحواره است.
[font=Iransans]تعریف تله ها از دیدگاه علم روانشناسی[/font]
در واقع تله یا طرحواره (Schema) بیانگر مجموعه ای از الگوهای فکری یا رفتاری است که دانش فرد از جهان پیرامون را تعریف می کند. تله زندگی می تواند بر دانشی که فرد از جهان اطرافش بدست می آورد، تاثیر بگذارد.تجربه های تلخ کودکی باعث ایجاد باورهای اشتباه ما شده است. مثلاً این باور که دنیا در حقیقت سیاه و بد است و همه می خواهند به ما خیانت کنند. [font=Iransans]علت ایجاد تله های زندگی ما چیست؟[/font] ما وقتی بزرگ می شویم ناخودآگاه تلاش می کنیم تا همان حس آشنای کودکی را دوباره خلق کنیم. شاید در نگاه اول گیج کننده باشد! چرا انسان میخواهد دوباره خود را در شرایط بدی قرار دهد که در کودکی تجربه کرده؟
این باورهای عمیق که ما را در یک دور باطل و تکراری از رفتارهای ناسالم گیر می اندازند، تله های زندگی نامیده می شوند.اما جوابی منطقی برایش وجود دارد. یک واقعیت این است که ما آدم ها به شدت از ناشناخته ها می ترسیم. ما همیشه یک شرایط بدِ آشنا را به یک شرایط خوبِ ناشناخته ترجیح می دهیم. در واقع اینطوری حس می کنیم که کنترل بیشتری بر زندگی مان داریم. باورهایی که از آن صحبت می کنیم، در سنین پایین به خصوص قبل ۷ سالگی شکل میگیرند. شاید اغلب ما در دوران کودکی با آسیب های روحی، جسمی یا جنسی رو برو شده باشیم. چه با طرد شدن، بی توجهی یا بدرفتاری و انتقاد های آزاردهنده. چه حمایت افراطی که منجر به وابستگی ما به خانواده شده است! ۶ مثال رایج از تله های شخصیتی و تأثیر دوران کودکی ما بر دوران بزرگسالی - farafekr - 16-01-2020 [font=iranyekan, sans-serif][font=iranyekan, sans-serif]مثال ۱: تله رهاشدگی فرض کنید یک نفر در دوران کودکی خود، در محیط ناامنی بزرگ شده است. در وجود چنین شخصی مرکز اما درونی شکل نگرفته است. او برای به دست آوردن این امنیت به صورت عجولانه از رابطه ای به رابطه دیگر می رود. بدون اینکه متوجه دلیل این رفتار خود شود. او در روابط خود به دنبال امنیت عاطفی می گردد، چرا که از دوران کودکی، به لحاظ عاطفی امنیت درونی را تجربه نکرده است و دچار تله رهاشدگی است که یکی از مهم ترین و رایج ترین انواع تله های شخصیتی است. این فرد وقتی وارد یک رابطه می شود، بعد از گذشت مدتی، احساس مجهولی دارد که خودش هم دلیل آن را نمی داند. چون نتوانسته امنیت عاطفی را به دست آورد. بنابراین از این رابطه خارج می شود به سراغ رابطه جدیدی میرود تا بتواند این حس مجهول را از بین ببرد او دوباره وارد رابطه دیگری می شود و بار دیگر همان حس را تجربه می کند زیرا بازهم امنیت درونی که می خواست را به دست نیاورده است. این ماجرا همچنان ادامه خواهد داشت و همواره یک خلاء درونی را احساس می کند. این خلا همان عدم وجود مرکز درونی می باشد. گاهی اوقات این شخص بر عکس این ماجرا عمل می کند. یعنی از رابطه فرار می کند. مثلاً دچار اعتیاد به کار میشود؛ شبانه روز کار می کند تا حتی زمای برای فکر کردن به ایجاد رابطه عاطفی، نداشته باشد. زیرا باعث می شود که احساس ناامنی را دوباره تجربه کند.[/font][/font] ادامه دارد... RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 17-01-2020 [font=iranyekan, sans-serif]مثال تله های شخصیتی ۲: تله محرومیت هیجانی[/font] فرض کنید فردی در دوران کودکی خود طعم صمیمیت را نچشیده است. روابط عاطفی چنین شخصی در بزرگسالی روابط سطحی است و هر جا حس کند که رابطه عاطفی او دارد عمیق و صمیمی می شود، چون چنین شخصی تا به حال الگوی صمیمیت را تجربه نکرده است، احساس بدی به او می دهد و هر چه سریعتر رابطه را ترک میکند و از برقراری روابط صمیمی فرار می کند. چون دقیقا زمانی که صمیمیت بیشتر و بیشتر می شود، این فرد فشار خیلی بیشتری را از لحاظ روانی تحمل میکند، بدون اینکه حتی خودش هم متوجه بشود و به همین دلیل این موضوع هم باعث تعجب خودش میشود و هم طرف مقابل! طرف مقابل می گوید: چه اتفاقی افتاد؟ ما که تازه داشتیم با هم صمیمی شدیم و یک رابطه گرم بین ما شکل میگرفت! [font=iranyekan, sans-serif]مثال تله های شخصیتی ۳: تله وابستگی[/font] فرض کنید یک نفر در خانوادهای پرورش یافته است که توجه زیادی به او و نیاز هایش شده است و به اصطلاح، اطرافیان او نگذاشتهاند که آب در دلش تکان بخورد! مثل یک چتر حمایتی، مدام از او حمایت کردهاند و همه امکانات را برای او فراهم کردند و هر چیزی که خواسته در اختیار او گذاشته اند.
او نمی تواند شخصیت مستقلی داشته باشد و مثلاً اگر ازدواج کند، غرق هویت همسرش می شود. او حاضر است هر کاری انجام دهد تا رضایت طرف مقابل خود را جلب کند و خودش شخصیت مستقلی ندارد.چنین شخصی در بزرگسالی دقیقاً به دنبال شرایطی می گردد که همانند دوران کودکی او باشد. به همین دلیل همیشه در روابط خود به دنبال کسی می گردد که نقش والد را برای او ایفا کند. [font=iranyekan, sans-serif]مثال ۴: تله بی ارزشی[/font] شخصی را فرض کنید که در دنیای بیرون فردی فخرفروش متکبر و برتری طلب و قدرت طلب است که احساس می کند از بقیه بالاتر است. از بیرون که به چنین شخصی نگاه کنیم، برخی می گویند، او خیلی قوی است. برخی می گویند چقدر مغرور و متکبر است! چرا این قدر خودش را قبول دارد؟
اما واقعیت این است که قضیه دقیقاً برعکس این است! یعنی این فرد در درون همواره از بی ارزشی خود رنج می برد و با عملکرد خود به بی ارزشی خود حمله می کند تا به نوعی دیگران و به خصوص نقاد درون خود را متقاعد کند که من آدم باارزشی هستم.
چنین افرادی با هیچ کس نزدیک و صمیمی نمی شوند. چون اگر با کسی خیلی صمیمی شود، طرف مقابل به واقعیت درون او و بی ارزشی این شخص پی خواهد برد.
چنین افرادی می ترسند، نقابی که برای پنهان کردن ضعف خود ساخته اند، با یک انتقاد کوچک برداشته شود و همه، متوجه بی ارزشی و و شخصیت رنجورِ کودک درونش بشوند. به همین دلیل کوچکترین انتقادی تمام وجودش را از درون فرو می ریزد.
او برای اینکه کسی نتواند متوجه ضعفش شود، در ظاهر برای خود امپراطوری ساخته. اما همین فرد با یک انتقاد کوچک به شدت به هم می ریزد. به طوری که طرف مقابل احساس میکند که رفتار خیلی آزاردهنده ای با او داشته یا حرفی زده که خیلی ناراحت کننده بوده ست! RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 20-01-2020 [font=iranyekan, sans-serif]مثال تله های شخصیتی ۵: تله ایثار[/font] برای درک بهتر تله ایثار فردی را فرض کنید که بسیار مهربان است و به همه کمک می کند و همیشه سعی دارد که دیگران را راضی نگه دارد. او همیشه نیازهای دیگران را به نیازهای خود ترجیح میدهد. شخصی که به ظاهر هیچ توقعی از دیگران ندارد فقط دوست دارد که به دیگران کمک کند.
اما همین فرد اگر متوجه شود که دیگران قدر کمک و محبت های او را نمیدانند، به شدت ناراحت و عصبانی میشود. او این احساس را با قهر کردن یا دعوا کردن یا قطع رابطه و … نشان می دهد. این شخص حتی خودش متوجه علت این رفتارش نمی شود و با خود می گوید: من که با همه مهربان هستم و به همه کمک می کنم. چرا دیگران با من اینگونه رفتار میکنند؟! آیا واقعاً جواب محبتهای من این است؟
اما واقعیت این است که دلیل محبتش این نیست که به دیگران کمک کند و نیت او چیز دیگری است!قضیه این است: علت این است که چنین شخصی در دوران کودکی به او اجازه داده نشده که خودش را ابراز کند و احساسات و نیازهای خود را بیان کند. به همین دلیل با این که از بیرون فردی مهربان و خیر خواه به نظر می رسد ما از درون به دنبال پر کردن خلأ درونی خودش است. RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 22-01-2020 [font=iranyekan, sans-serif]مثال ۶: تله رهاشدگی[/font] مردی را فرض کنید که همه او را فردی بسیار موفق می پندارند؛ چون در شغلش بسیار موفق است یا تحصیلات خیلی عالی دارد اما همین شخص در درون خود نوعی خلاء احساس میکند و مبتلا به [font=iranyekan, sans-serif]تله رهاشدگی است.[/font]
او برای پر کردن این خلأ، وارد یک رابطه عاطفی میشود. در ابتدای رابطه احساس میکند که طرف مقابلش همان نیمه گمشده او می باشد. ولی بعد از مدتی آن احساس شادمانی و لذت اولیه را از دست می دهد و رابطه را به پایان می رساند.
او قصد دارد که خلأ درونی خود را با این روابط پر کند. ولی متوجه نیست که دلیل آن عدم امنیت درونی است و هیچ کس نمی تواند این خلأ را پر کند. او تا زمانی که نفهمد دلیل این احساس او واقعا چیست، دائم درگیر چنین روابطی می شود.
بار دیگر با شخصی وارد رابطه میشود و همان ماجرا دوباره تکرار می گردد. حتی خود او دلیل این که چرا اول رابطه عاشق و دلباخته طرف مقابلش است ولی بعد از مدتی از او دل می کند، را نمی داند! RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 31-01-2020 تله انزوای اجتماعی چیست؟ نشانه های طرحواره انزوای اجتماعی و راه درمان آن [font=Iransans]نشانه های مبتلایان به تله انزوای اجتماعی[/font] افرادی که به تله انزوای اجتماعی مبتلا هستند، اعتقاد دارند که با دیگران فرق دارند و به قول معروف تافته ی جدابافته اند! آنها بیشتر دوست دارند در خلوت خودشان باشند و از قضاوت دیگران می ترسند. مبتلایان به طرحواره انزوای اجتماعی معمولاً درباره خودشان منفی بافی می کنند! این افراد تمام تلاششان را می کنند که حتی الامکان روابط اجتماعی خیلی کمی داشته باشند. به همین دلیل هنگام انتخاب شغل هم به دنبال شغل های انفرادی می گردند. [font=iranyekan, sans-serif][font=Iransans][font=Iransans]ریشه های این تله[/font] یکی از ریشه های تله انزوای اجتماعی احساس نقص داشتن در دوران کودکی و نوجوانی است. مثلاً افرادی که در کودکی قد خیلی بلندی داشتند و یا خیلی لاغر بودند و این را نقص می دانستند! یا مثلاً کسانی که به خاطر تفاوت در لهجه یا فرهنگ و قومیت دچار احساس نقص داشتن شده اند. تفاوت های ما با سایر افراد، هرجا که خیلی جدی شود و ما را از اجتماع جدا کند، سبب شکل گیری طرحواره انزوای اجتماعی می شود. مثلاً تفاوت های شدید اقتصادی یا اینکه دیگران به خودمختاری ما اهمیت ندهند! این ها باعث شده که برخی افراد در دوران بزرگسالی، احساس کنند که در روابط اجتماعی نقشی ندارند. [/font][/font] RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 01-02-2020 تله های روانی چیست؟ [font=iranyekan, sans-serif]تله های روانی مانند موجودات زنده اند. مهمترین هدف یک موجود زنده چیست؟ بله، حفظ حیات و زنده ماندن! تله های روانی هم مانند یک موجود زنده، تمام تلاش خود را برای حفظ بقای شان می کنند. تله های زندگی برای بقا باید تغذیه کنند. اما خوراک تله ها چیست؟ خوراک تله دقیقا همان احساساتی است که در کودکی به او القا شده است! پس تله برای حفظ بقا، تمام تلاش خود را می کند تا دوباره همان احساسات را در شما ایجاد کند. احساساتی مانند حس بی ارزشی، بی لیاقتی، تنهایی، طرد شدن و رهاشدگی که هر یک از آنها نام یکی از تله ها است. می دانیم که تله در ناخودآگاه شما زندگی می کند و به تمام افکار و احساسات شما دسترسی دارد. پس اگر غفلت کنید، می تواند با کنترل احساسات و افکارتان، هویت و موقعیت اجتماعی، سلامتی و ارتباطات شما را شدیداً تحت تاثیر قرار دهد و به آنها آسیب بزند. [/font] ![]() [font=Iransans]آیا تله های روانی، همیشه آسیب رسان هستند؟[/font] در حقیقت، تله از همان ابتدا آسیب رسان نبوده است! بلکه در کودکی برای محافظت از ما در مقابل شرایط نامطلوب به وجود آمده بود؛ وسیله ای برای کمک به سازگاری بهتر با محیط اطرافمان و با کمتربن آسیب. مثلا شاید در کودکی قهر کردن روش خوبی برای محافظت از خودت در برابر خشم پدر و مادر بود. ولی این عکس العمل ها در بزرگسالی بی فایده است. به طور مثال اگر روزی رئیسم از دست من عصبانی شود، آیا می توانم با قهر کردن جوابش را بدهم؟![/size] [font=iranyekan, sans-serif]اگر هربار که در روابطمان مشکلی پیش آمد، قهر کنیم و طرف مقابل خود را طرد کنیم، هرگز نمی توانیم رابطه سالمی ایجاد کنیم. بنابراین این برخورد فقط مختص همان زمان بود و تله، آن را برای همان زمان طراحی کرده بود. اما تله بر ناخودآگاه ما احاطه دارد و می تواند خیلی راحت کنترل رفتار هایمان را بدست گیرد.[/font] RE: تله های زندگی چگونه آینده ما را خراب میکنند؟ - farafekr - 02-02-2020 [font=iranyekan, sans-serif]تله اطاعت چیست؟[/font] به طور کلی اگر به تله اطاعت مبتلا باشید:
۱- احساس میکنید نمی توانید به زندگی خود مسیر و جهت بدهید.
۲- فکر می کنید کاری نمیتوانید برای مشکلات خود انجام دهید و منتظر می مانید تا مشکلات شما خودشان حل شوند.
۳- از آنجا که دنبال رضایت دیگران هستید، جروبحث نمی کنید و با دیگران کنار می آیید.
۴- خودتان را فردی سازگار و منعطف می دانید که با هر آدمی کنار می آید و این را یکی از خصوصیات خود میدانید.
اما برایتان ناراحتکننده و سخت است تا در برابر درخواستی که دیگران از شما دارند، نه بگویید.
حتی اگر درخواستشان منطقی نباشد، باز هم شما به درخواست آنها جواب مثبت میدهید. چون برایتان سخت است که از دیگران بخواهید رفتارشان را تغییر دهند. ۵- حتی اگر رفتار آنها باعث اذیت و آزارتان باشد، به خودتان افتخار هم میکنید که این توانایی را دارید که خواستۀ دیگران را بر طرف کنید.
البته که توانایی کمک به دیگران خوب است. اما شما اغلب به خواسته تان نمیرسید و دربارۀ خواستۀ خود کم رو و ساکت مینشینید.
تله اطاعت، [font=iranyekan, sans-serif]عزت نفس شما را کاهش می دهد و در روابط میان فردی احساس نمی کنید که شما هم مثل دیگران حق و حقوقی دارید.[/font][font=iranyekan, sans-serif]نشانه های طرحواره اطاعت[/font] در این قسمت ۳۰ نشانه ی تله اطاعت را آورده ایم تا تشخیص این [font=iranyekan, sans-serif]تله برای شما ساده تر شود. این نشانه ها عبارتند از:[/font]
۱- می ترسم که اگر مطابق با میل دیگران عمل نکنم، آنها از دست من عصبانی شده و مرا طرد کنند.
۲- در روابط اجتماعی اکثرا به نفع دیگران رفتار می کنم تا نفع خودم.
۳- دوست دارم که همه اطرافیان از من راضی باشند.
۴- اکثر اوقات اجازه می دهم که دیگران، مسیر زندگیم را هدایت کنند.
۵- همیشه نگران پذیرش و تأیید اطرافیان هستم.
۶- کسانی که همیشه دنبال جلب رضایت و تأیید دیگرانند.
۷- بیشتر ناظر اتفاقات زندگی خودم هستم تا عامل آنها.
۸- هدف من در زندگی این است که آدم حرف گوش کن و سر به راهی باشم.
۹- در زندگی آدم مطیع و زیر دستی هستم.
۱۰- احساس میکنم [font=iranyekan, sans-serif]تصمیم های مهم زندگیم را من نگرفتم.[/font][font=iranyekan, sans-serif]۱۱- معمولاً حس میکنم که دیگران هر آنچه دلشان بخواهد را از من تقاضا میکنند. [/font] ۱۲- خیلی دل رحم هستم و عموما زحمت مراقبت از نزدیکان روی دوش من است.
۱۳- اجازه میدهم که دیگران زندگی من را کنترل کنند.
۱۴- به شدت نگران پذیرش و تأیید و تحسین دیگران هستم که مبادا مرا طرد کنند.
۱۵- در کارهای خودم سعی میکنم با کسی تعارض و درگیری نداشته باشم و برای همین معمولاً از حق خودم میگذرم.
۱۶- همیشه سعی میکنم با نظرات دیگران، موافقت و همراهی کنم.
۱۷- خودم را مسئول خوشبختی و آسایش دیگران میدانم و در این راه، حتی ایثار و فداکاری میکنم.
۱۸- هرگاه خواسته و نیاز خودم را در اولویت قرار میدهم، سخت دچار احساس گناه میشوم.
۱۹- احساس میکنم بر مسیر زندگی خودت، تسلط کافی و تأثیر لازم را ندارم.
۲۰- در [font=iranyekan, sans-serif]کودکی، تمام زندگی ام تحت کنترل والدینم بود و حس آزادی و انتخاب نداشتم.[/font]
۲۱- فکر می کنم آدم خوبی هستم. چون بیش از آنچه به فکر رفاه حال خودم باشم، به فکر حل مشکلات بقیه هستم.
۲۲- دوست ندارم با ابراز نظر مخالف خودم دل کسی را بشکنم.
۲۳- می ترسم اگر مطابق میل دیگران عمل نکنم، آنها عصبانی شوند و مرا طرد کنن.
۲۴- اغلب برای فرار از بحث و درگیری، نظر حقیقی خودم را بیان نمی کنم.
۲۵- در [font=iranyekan, sans-serif]دوران کودکی مخالفت با والدینم مساوی بود با تنبیه و بی اعتنایی و عذاب وجدان.[/font]
۲۶- برای این که به احساس آرامش برسم، باید درد و رنج دیگران را از بین ببرم.
۲۷- نمی توانم خوش بگذارنم، وقتی که می دانم دیگران در سختی و مشقت به سر می برند.
[font=iranyekan, sans-serif]۲۸- پدر و مادرم در [font=iranyekan, sans-serif]دوران کودکی عشق و محبت خودشان را مشروط به مطیع بودنم می کردند. [/font][/font][font=iranyekan, sans-serif]29- به دنبال مشاغل، تحصیلات و [font=iranyekan, sans-serif]روابطی می روم که پدر و مادرم با آنها مخالف هستند.[/font] ۳۰ حس می کنم آزادی، هویت و مدیریت زندگیم را به دیگران سپرده ام. [/font] |