عصب­‌کشی دندان یک عمل تهاجمی است و درد ناشی از آن، چه در حین عمل و چه بعد از آن کاملا طبیعی است. علت درد دندان بعد از عصب ­‌کشی این است که معمولا دندان­‌پزشک برای عصب‌­کشی دندان، از آمپول بی­‌حسی یا بی‌­حس کننده­‌های موضعی استفاده می‌کند تا این عمل برای شما قابل تحمل­‌تر شود؛ اما پس از مدتی که اثر بی‌­حسی از بین رود، درد و تورم اطراف دندان افزایش می‌یابد و درد خفیف تا متوسطی را تجربه خواهید کرد. این درد، دوران نقاهت اولیه نام دارد، کاملا طبیعی است و جای هیچ نگرانی ندارد.

دوران نقاهت معمولا ۵ روز طول می‌کشد و ظرف مدت یک تا دو هفته کاملا خوب می­‌شود. اگر درد دندان شما طول کشید و یا شدید شد ممکن است علت­‌های دیگری داشته باشد که ما در ادامه به آن­­ها می­‌پردازیم.

 

شایع­‌ترین دلیل درد دندان بعد از عصب­‌ کشی، التهاب است. معمولا عفونت باعث تورم رباط دندان شده و یا این درد ناشی از خود عمل است. در این موارد التهاب به­‌مرور کاهش پیدا کرده و ظرف مدت چند روز یا نهایتا چند هفته فروکش می­‌کند و درد به خودی خود برطرف می­‌شود.

عصب­‌کشی معمولا برای برداشتن پالپ عفونی دندان انجام می­‌شود. گاهی عمل به صورت کامل و موفقیت­‌آمیز انجام می‌گیرد؛ اما ممکن است هنوز مقداری باکتری اطراف استخوان یا در لثه و بافت­‌های کنار باقی­‌مانده باشد. در این صورت این باکتری­‌ها منجر به بافت عفونی یا عفونت لثه می­‌شوند که موجب درد بیشتر و التهاب است. به دلیل از بین رفتن منبع عفونت در این عمل، اغلب عفونت باقی­‌مانده توسط سیستم ایمنی بدن و کشته شدن باکتری­‌ها از بین می­رود. اگر مشکل ادامه پیدا کرد باید به دندان­پزشک مراجعه کنید. معمولا با مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک عفونت رفع می­‌شود.

فضای خالی ناشی از استخراج پالپ‌­ها، با موادی پر می­‌شود تا بیمار دچار درد نشود. گاهی اوقات به دلیل خطای دندان‌پزشک، این فضای خالی بیش از حد پر شده و همین موضوع باعث می‌شود تا بیمار موقع گاز گرفتن یا بلع دچار درد شود. این مشکل خود به خود برطرف نمی­‌شود و باید با مراجعه به دندان­پزشک قسمت اضافی آن جدا گردد.

 

در طی عصب­‌کشی این احتمال وجود دارد که سهوا به بافت­‌های اطراف و لثه‌­ها آسیب وارد شود. این آسیب­‌ها به طریق مختلفی اتفاق می­‌افتند. تزریق اشتباهی باکتری به بافت اطراف یا خارج شدن و برخورد سوهان تمیزکننده­‌ی دندان با بافت­‌های مجاور از جمله عوامل آسیب بافتی است که یکی از مهم­‌ترین علل درد بعد از عصب ­کشی محسوب می­‌شود. با گذر زمان و بهبود بافت آسیب دیده، این درد به مرور از بین می‌­رود و نیاز به درمان خاصی نیست.

در طول عمل، ریشه‌­های دندان با هیپروکلریت سدیم شست‌وشو داده می­‌شوند. این محلول نه تنها کشنده­‌ی باکتری‌هاست؛ بلکه بافت­‌های عصبی باقی­‌مانده را نیز در خود حل می‌­کند. در مواردی ممکن است مقداری از این محلول به بیرون نشت کند و باعث درد فوری شود که با پانسمان، مصرف آنتی­‌بیوتیک و مسکن­‌ها قابل تسکین و درمان است.

در مواردی ممکن است دندان بعد از عصب­‌کشی عفونت کند. این اتفاق ناگوار زمانی رخ می‌­دهد که ماده پرکننده به بیرون نشت پیدا کند و محل مستعد و مناسبی برای رشد باکتری‌­های بزاق ایجاد ­شود. با ورود این باکتری­‌ها به کانال ریشه، عفونت شدیدی طی چند روز اتفاق می­‌افتد. معمولا برای جلوگیری از این مورد، دندان­پزشک بعد از عصب­‌کشی روی دندان را با روکش می­‌پوشاند که البته این روش همیشه موثر نیست و گاهی بیمار مجبور به کشیدن دندان می­‌شود.

پس از بررسی علل درد بعد از عصب­ کشی، وقت آن رسیده که به موارد بسیار ساده و کاربردی برای کاهش درد یا درمان این دردها اشاره کنیم که ممکن است شما را از دردی عذاب‌­آور نجات ­دهد. این روش­‌ها معمولا برای همه در دسترس بوده و بسیار آسان و کاربردی است؛ اما عمل به آن­ها نیاز به توجه دارد.

در مواجه با دردها اولین موردی که به ذهن همه ما می­‌رسد، استفاده از مسکن‌هاست. یکی از این داروها، ایبوپروفن است که معمولا دندان­پزشک­‌ها دو دوز از آن را برای تسکین درد دندان بعد از عصب ‌­کشی تجویز می‌­کنند. داروی دیگر مورد استفاده برای درد دندان، اورجل است. این ژل به طور موقت لثه و بافت­‌هایی که دچار التهاب شده‌­اند را بی­‌حس می‌­کند. همه این داروها در دسترس بوده و بدون نسخه پزشک قابل تهیه­ هستند.

 

این روش یک درمان قدیمی اما موثر است که برای تسکین درد و التهاب­‌ها همیشه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با گذاشتن کمپرس سرد روی گونه خود در سمت ناحیه درد، شاهد کاهش تورم و درد خود می­‌شوید. این کار را باید هر ۱۵ دقیقه یک­‌بار، هر بار حدودا ۵ دقیقه تا فروکش کردن درد ادامه­ دهید.

خوراک در تسکین درد شما بسیار موثر است. در چند روز اول بعد از درمان معمولا توصیه می‌­شود از غذاهای نرم و ملایم و حتی ترجیحا آبکی استفاده کنید. چون غذاهای سفت و ترد ممکن است دندان و لثه­‌ی شما را تحریک­ کنند و موجب درد شوند. همچنین باید از خوردن غذا و نوشیدنی‌­های خیلی سرد یا گرم نیز بپرهیزید. قرقره آب نمک و همچنین نکشیدن سیگار نیز مواردی هستند که در بهبود هرچه زودتر درد و التهاب موثر­ خواهند بود.

شاید بارها این جمله را شنیده باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. موردی که شاید کمتر کسی به آن اشاره می‌کند این است که شما می­توانید با اندکی رعایت موارد بهداشت دهان و دندان، از بسیاری از این دردها و هزینه­‌ها جلوگیری کنید؛ مواردی مانند مسواک روزانه و از همه مهم­‌تر استفاده از نخ‌­دندان با کیفیت مانند نخ دندان مینا.

تقریبا تمام دندان­پزشک‌­ها به استفاده نخ‌­دندان بعد از هر بار مسواک زدن توصیه­‌ی ویژه‌­ای دارند. شاید مواردی مانند استفاده مداوم از نخ­‌دندان و یا دهان­‌شویه بسیار ساده باشند اما باعث جلوگیری از اکثر دردهای طاقت­ فرسای شما می­‌شوند.