یکی از اصطلاحات رایج در حوزه دانش مالیاتی و حسابداری ، گرفتن مفاصا حساب می باشد . مفاصا حساب ، در یک معنای لغوی ، به معنای آن است که شخص ، حساب مربوطه را تسویه نماید . به عبارت دیگر ، در صورتی که قراردادی وجود داشته و مدت آن ، به اتمام رسیده باشد ، می توان پس از اتمام موضوع قرارداد ، کلیه حساب و کتاب های مربوطه را تسویه نموده و درخواست مفاصا حساب نماید .

دریافت مفاصا حساب پس از اتمام قراداد و یا در سایر مواردی که دریافت انواع مفاصا حساب پیش بینی شده است ، نشان دهنده آن است که تا زمان تاریخ دریافت مفاصا حساب ، کلیه حساب ها ، تسویه شده است و درآمدها و هزینه های انجام شده ، با هم مطابقت دارد ؛ اما مفهوم گرفتن مفاصا حساب در مورد برخی از انواع آن ، ممکن است محل تامل باشد . به همین منظور ، قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که مفهوم مفاصا حساب به چه معنا است ؟

به همین منظور ، پس از اینکه مفهوم تسویه حساب مورد بررسی قرار گرفت ، انواع مفاصا حساب را ذکر خواهیم کرد و در خاتمه نیز ، نحوه گرفتن مفاصا حساب و مدارک لازم برای گرفتن گواهی مفاصا حساب را ذکر خواهیم نمود .

یکی از سوالاتی که در حوزه امور مربوط به انواع مالیات ها اعم از مالیات مستقیم و غیر مستقیم ، مطرح می شود ، آن است که مفاصا حساب چیست ؟ البته ، مفاصا حساب ، انواع مختلفی دارد که در قسمت بعد ، به توضیح آن خواهیم پرداخت . اما قبل از آن ، می بایست یک تعریف مختصر ، در رابطه با اینکه مفاصا حساب چیست ، ارائه نموده و مفهوم مفاصا حساب را مورد بررسی قرار دهیم .

در خصوص اینکه مفاصا حساب چیست ، می توان گفت مفاصا حساب « سندی است که پس از رسیدگی به حساب یک شخص یا مودی مالیاتی ، به وی می دهند که به منزله تسویه حساب می باشد » . به عبارت دیگر ، مفاصا حساب ، سندی است که در تاریخ مشخصی ، پس از رسیدگی به حساب شخص ، داده می شود و پس از دریافت و گرفتن سند مفاصا حساب ، دیگر از آن تاریخ به بعد ، رقم های مربوط به قبل ، به حساب نخواهند آمد و تسویه شده محسوب می شوند » .

بنابراین ، مفاصا حساب ، مترادف با تسویه حساب می باشد . مفهوم مفاصا حساب ، بسته به کاربرد انواع مفاصا حساب ، ممکن است متغیر باشد . اما در یک معنای کلی ، می توان گفت زمانی که یک قرارداد یا تعهد ، خاتمه پیدا می کند ، به دلیل اینکه درآمدها و هزینه های انجام شده ، مشخص شود ، شخص عهده دار قرارداد ، می بایست برگه ای تحت عنوان مفاصا حساب دریافت نماید که در این برگه مفاصا حساب ، ترتیب تسویه حساب ها توسط وی ، مشخص شده است .

مفاصا حساب ، نشان دهنده این موضوع است که در تاریخ صدور گواهی مفاصا حساب ، کلیه درآمدها و هزینه های مربوطه ، تسویه شده است و تا آن تاریخ ، تمامی درآمدها دریافت و تمامی هزینه های پیش بینی شده ، پرداخت گردیده اند و تا آن زمان ، دیگر حسابی که مورد رسیدگی قرار نگرفته باشد ، وجود ندارد . این مفهوم مفاصا حساب ، اغلب در مورد قراردادهایی همچون پیمانکاری ، مورد استفاده قرار می گیرد ؛ اما مفاصا حساب ، انواع دیگری هم دارد که به عنوان نمونه ، می توان به مفاصا حساب مالیاتی اشاره نمود .

در قسمت قبل ، به بررسی این سوال پرداخته شد که مفاصا حساب چیست و چه معنایی دارد . همانطور که گفته شد ، مفاصا حساب در یک تعریف خلاصه ، به معنای تسویه حساب می باشد . اما در این رابطه ، سوال دیگری نیز مطرح می باشد و آن ، این است که انواع مفاصا حساب چیست . به عبارت دیگر ، گرفتن مفاصا حساب ، در چه مواردی کاربرد دارد ؟

یکی از مهم ترین انواع مفاصا حساب ، گرفتن مفاصا حساب مالیاتی می باشد که در قانون مالیات های مستقیم ، به آن اشاره شده است . گرفتن مفاصا حساب مالیاتی ، به معنای آن است که وقتی مودیان مالیاتی ، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی ، اقدام به پرداخت بدهی های مالیاتی خود می نمایند و اظهارنامه ها و حساب های سود و زیان خود را ارائه می نمایند ، اداره مالیات ، پس از پرداخت مالیات قطعی ، با بررسی های صورت گرفته ، حساب آنها را تسویه نموده و برای مودیان ، مفاصا حساب مالیاتی صادر می نماید .

از دیگر انواع مفاصا حساب ، می توان به مفاصا حساب خودرو اشاره نمود . با این توضیح که برخی از مشاغل مربوط به خودروهای مسافربری ، باری ، سنگین و نیمه سنگین و غیر اینها ، مشمول پرداخت مالیات خودرو هستند و به همین دلیل ، پس از تعیین میزان مالیات خودرو و تسویه آن ، می توانند مفاصا حساب مالیاتی خودرو دریافت نمایند .

همچنین ، مفاصا حساب مربوط به نقل و انتقال سهام ، از دیگر انواع مفاصا حساب می باشد که به موجب آن ، انتقال دهنده سهام ، پس از نقل و انتقال آن ، مشمول پرداخت مالیات بوده و پس از پرداخت این مالیات ، می تواند گواهی مفاصا حساب مالیاتی مربوط به نقل و انتقال سهام را دریافت دارد .

از دیگر انواع مفاصا حساب ، می توان به مفاصا حساب شهرداری اشاره نمود که بر اساس آن ، هنگام انتقال املاک تجاری در دفترخانه ، مفاصا حساب شهرداری را نیز به عنوان یکی از مدارک لازم ، ارائه نمود . بر اساس اطلاعات ارائه شده در برگه مفاصا حساب شهرداری ، مشخص می شود که ملک مذکور ، عوارض یا بدهی به شهرداری دارد یا خیر .

لازم به ذکر است که گرفتن مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی نیز بر اساس ماده 37 و 38 قانون تامین اجتماعی ، پیش بینی شده است که به موجب آن ، کارفرمایان در مورد قراردادهای پیمانکاری یا غیر پیمانکاری ، موظف شده اند که پس از اتمام کار ، این گواهی را اخذ نمایند که در قسمت بعد ، نحوه گرفتن مفاصا حساب را شرح خواهیم داد .

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که مفاصا حساب چیست و انواع آن کدامند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که نحوه گرفتن مفاصا حساب ، به چه صورت است و برای گرفتن مفاصا حساب ، چه اقداماتی را باید انجام داد ؟ لذا در این قسمت ، نحوه گرفتن مفاصا حساب مالیاتی را در مورد انواع مفاصا حساب های ذکر شده ، مورد بررسی قرار خواهیم داد .

برای گرفتن مفاصا حساب مالیاتی ، مودیان ، می بایست ابتدا اقدام به ثبت اظهارنامه مالیاتی و پرداخت قبض مالیاتی خود ، اقدام نمایند . پس از تایید صحت مدارک و تسویه حساب مالیاتی ، می توان گواهی مفاصا حساب مالیاتی را دریافت نمود . بر اساس ماده 235 قانون مالیات های مستقیم ، نحوه گرفتن گواهی مفاصا حساب مالیاتی ، توضیح داده شده است . بر اساس ماده مذکور ، نحوه گرفتن مفاصا حساب مالیات ، به شرح زیر است :

ابتدا ، مودی باید درخواست کتبی گرفتن گواهی مفاصا حساب را ارائه نماید ؛ سپس ، رئیس امور مالیاتی یا رئیس گروه مالیاتی ، دستور صدور گواهی مفاصا حساب را به واحد مالیاتی ، ارجاع می دهد ؛ در این مرحله ، کاردان یا کارشناس مالیاتی ، پرونده مالیاتی مودی را مورد بررسی قرار داده و خلاصه پرونده مالیاتی را تهیه می نماید ؛ سپس ، خلاصه پرونده مالیاتی ، برای بررسی و تایید نهایی ، به کارشناس ارشد یا رئیس گروه مالیاتی ارجاع می شود .

در این مرحله ، میزان بدهی قطعی مالیاتی ، به مودی اعلام می شود و مودی ، می بایست اقدام به پرداخت بدهی مالیاتی خود نماید . در نهایت ، گواهی تسویه حساب مالیاتی یا گواهی مفاصا حساب مالیاتی ، نسبت به عملکرد تسویه شده ، صادر شده و به امضای مسئولین ذی ربط خواهد رسید .

در رابطه با اینکه نحوه گرفتن مفاصا حساب خودرو چگونه است ، باید گفت که به این منظور ، متقاضیان ، می توانند به سامانه جامع مالیاتی مراجعه نموده و پس از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی خودرو ، نسبت به پرداخت مالیات خودروهای مشمول ، اقدام نمایند . پس از پرداخت بدهی ها ، به این سوال که « آیا درخواست مفاصا حساب جهت نقل و انتقال خودرو است یا خیر » ، پاسخ مثبت داد . پس از ثبت پرداخت مالیات خودرو ، از طریق این سامانه ، مفاصا حساب مالیاتی خودرو صادر می شود .

نحوه دریافت مفاصا حساب نقل و انتقال سهام ، به صورت حضوری می باشد و به این منظور ، متقاضی ، می بایست با ارائه مدارک لازم در خصوص سهامی که قصد نقل و انتقال آن را دارد ، تقاضای گرفتن مفاصا حساب را ارائه نماید و اداره مالیات ، اقدام به صدور این گواهی می نماید .

در خصوص اینکه نحوه گرفتن مفاصاحساب شهرداری به چه صورت است ، باید گفت که مفاصا حساب شهرداری ، به صورت حضوری صادر می شود . به این منظور ، مالک ، باید نامه استعلام وضعیت مالیات را از دفترخانه گرفته و آن را برای پرداخت عوارض ، به یکی از اداره مالیات شهرداری ارائه نماید . پس از پرداخت بدهی ها و عوارض و مالیات های متعلق به املاک ، ظرف مدت چند روز ، گواهی مفاصا حساب املاک از طرف شهرداری صادر می شود .

در پاسخ به این سوال که نحوه گرفتن مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی چگونه است ، باید گفت که پیمانکار ، می بایست گواهی پایان کار را از کارفرما دریافت نموده و آن را به سازمان تامین اجتماعی ارائه نماید . سازمان تامین اجتماعی پس از پرداخت مالیات متعلقه ، گواهی مفاصا حساب را صادر خواهد نمود .

بیشتر بخوانید: سامانه عملیات الکترونیکی tax.gov.ir

مدارک لازم برای گرفتن مفاصا حساب

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که مفاصا حساب چیست و انواع آن کدامند . در ادامه نیز ، نحوه گرفتن برگه مفاصا حساب را مورد بررسی قرار دادیم . اما سوالی که در همین ارتباط مطرح می شود ، آن است که پس از استعلام بدهی مالیاتی و پرداخت مالیات ، برای گرفتن مفاصا حساب ، چه مدارکی مورد نیاز است ؟

از جمله مهم ترین مدارک مورد نیاز برای گرفتن مفاصا حساب مالیاتی ، می توان به درخواست کتبی مودی برای دریافت گواهی مذکور اشاره نمود . همچنین ، فرم های گواهی موضوع ماده 235 قانون مالیات های مستقیم ، باید به عنوان یکی از مدارک لازم برای گرفتن مفاصا حساب مالیاتی ، ارائه گردد .

البته در حال حاضر ، با توجه به اینکه پرداخت بدهی های مالیاتی ، از طریق سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir انجام می شود ، می توان قبض های پرداخت شده مالیاتی در این سامانه را به عنوان مدارک لازم ، ضمیمه درخواست گواهی مفاصا حساب مالیاتی نمود تا اداره مالیاتی ، با ملاحظه مدارک لازم برای مفاصا حساب ، گواهی مذکور را صادر نماید .

لازم به ذکر است که بر اساس ماده 235 قانون مالیات های مستقیم ، اداره امور مالیاتی ، مکلف است نسبت به مودیانی که بدهی مالیاتی قطعی خود را پرداخت نموده اند ، حداکثر ظرف مدت 5 روز از تاریخ درخواست مودی ، مفاصا حساب مالیاتی مودی را صادر نموده و به وی ارسال کند.

از جمله مدارک لازم برای گرفتن مفاصا حساب شهرداری ، می توان به نامه استعلام مالیات از طرف دفترخانه اشاره نمود ؛ چرا که بدون این برگه استعلام ، معمولا مفاصا حساب صادر نمی شود . همچنین ، مدارک مربوط به مالکیت ملک ، از جمله سند ملکی ، بنچاق ، مدارک هویتی و برگه انحصار وراثت در صورت وراثتی بودن ملک اشاره نمود . مدارک لازم برای دریافت گواهی مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی ، شامل گواهی معرفی کارفرما برای گرفتن مفاصا حساب ، برگه بدهی مربوط به کد کارگاهی و ردیف پیمان می باشد .

در ادامه بخوانید: پرداخت قبض مالیاتی

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مفاصا حساب در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مفاصا حساب پاسخ دهند .