بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ، در شرایطی که حکم صادره از مراجع قضایی ، بر خلاف بین شرع اسلام باشد ، رئیس قوه قضاییه می تواند پرونده را برای رسیدگی ، به دیوان عالی کشور ارسال دارد تا مجددا ، نسبت به موضوع ، رسیدگی شده و حکمی مطابق با موازین شرع ، صادر گردد . این شیوه از اعاده دادرسی ، در پرونده های حقوقی و کیفری مهم ، بسیار مورد استفاده و حیاتی تلقی می گردد ؛ به نحوی که بسیاری از اشخاص ، همواره قصد داشته اند تا با توسل به این ماده ، حکم صادره را مورد اعتراض قرار دهند .

اما طبیعتا ، شخصی که قرار است در خصوص پرونده ای مهم ، وکالت را بر عهده گرفته و اقدام به اعاده دادرسی از طریق توسل به ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری را داشته باشد ، می بایست حایز شرایط مهمی باشد ؛ چرا که استفاده از این ماده ، آخرین راه چاره برای نقض حکم قطعی محسوب می شود . به همین مناسبت ، پرداختن به این سوال ضروری است که وکیل ماده ۴۷۷ چه کسی است و باید چه شرایطی داشته باشد ؟

برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله ، به بررسی اینکه وکیل ماده 477 چه کسی است و در چه مواردی باید از خدمات وکیل مذکور استفاده نمود ، قانون حاکم بر وکیل ماده 477 چیست و شرایط وکیل مذکور بر اساس قانون کدامند ، خواهیم پرداخت .

یکی از مهم ترین روش های اعتراض به حکم دادگاه ، اعاده دادرسی است . اعاده دادرسی به این معنا است که گاهی ، در مورد یک پرونده ، دادگاه ، حکم یا رای قطعی صادر نموده است ؛ اما بعد از صدور حکم قطعی ، بنا به علل و شرایطی ، حکم صادره ، با موازین حقوقی و شرعی دچار مغایرت می شود و یا اینکه اساسا ، اسناد و مدارک جدیدی کشف می شود که نشان می دهد حکم صادره ، صحیح نبوده است .

در ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، یکی از شیوه های خاص ، برای اعاده دادرسی مقرر شده است که به موجب این ماده ، در صورتی که رئیس قوه قضاییه تشخیص دهد که حکم قطعی مراجع قضایی ، اعم از حقوقی و کیفری ، با موازین شرعی مغایرت دارد ، می تواند پرونده را برای رسیدگی و صدور حکم ، به شعبه خاصی از دیوان عالی کشور ارسال نماید .

در این صورت ، شعبه دیوان ، مجددا حکم قطعی صادره را مورد رسیدگی شکلی و ماهوی قرار می دهد و در صورت تشخیص خلاف بین شرع بودن حکم صادره ، آن را نقض کرده و رای متناسب ، صادر خواهد کرد . لازم به ذکر است که تمامی آرای مراجع قضایی ، اعم از احکام و قرارهای دیوان عالی کشور ، سازمان قضایی نیروهای مسلح ، دادگاه های بدوی و تجدید نظر ، دادسراها و همچنین ، شورای حل اختلاف را می توان مورد اعتراض خلاف بین شرع بودن قرار داد .

لذا در پاسخ به این سوال که وکیل ماده 477 چه کسی است ، باید گفت منظور از وکیل ماده 477 ؛ وکلایی است که در مورد اعاده دادرسی ، با استناد به ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ، پرونده پذیرفته و اعمال وکالت می نمایند ، در اصطلاح ، وکیل ماده 477 نامیده می شوند .

البته ، اصولا ، تمامی وکلای پایه یک و نیز وکلای مرکز وکلا قوه قضاییه ، به لحاظ قانونی ، این توانایی را دارند که در مورد پرونده های موضوع ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، اعمال وکالت نمایند ، اما نظر به حساسیت موضوع و شرایط ویژه و خاصی که در مورد وکالت ماده ۴۷۷ وجود دارد ، بهتر است صرفا وکلایی انتخاب شوند که از تخصص و پیشینه حقوقی کافی در این مورد ، برخوردار باشند .

در قسمت قبل ، به توضیح این موضوع پرداخته شد که وکیل ماده 477 چه کسی است که بر این اساس ، برخی از وکلا ، که به صورت تخصصی ، در فرایند اعاده دادرسی کیفری ، موضوع ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری مشارکت می کنند را اصطلاحا ، وکیل ماده 477 نامگذاری می کنند . اما بعد از پاسخ به این سوال که وکیل ماده 477 چه کسی است ، باید به این مطلب پرداخت  که قانون حاکم بر وکالت ماده 477 چیست و آیا در قانون ، شرایط ویژه و خاصی برای وکیل ، لحاظ شده است یا خیر ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، پیش بینی شده است که اگر رئیس قوه قضاییه ، با حکمی مواجه شود که خلاف بین شرع باشد ، می تواند آن را برای اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارسال دارد . با این حال ، رئیس دیوان عالی کشور ، می تواند به استناد درخواست ها و گزارشاتی که صورت گرفته است ، این اقدام را انجام دهد .

به همین دلیل ، بر اساس این ماده ، رئیس دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور ، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان ، می توانند اگر با رأی خلاف شرعی مواجه شدند ، آن را با ذکر مستندات کافی ، به رئیس قوه قضاییه ارسال دارند تا به شعبه دیوان عالی کشور ارجاع شود .

همچنین ، بر اساس دستورالعمل اجرایی ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ، قاضی صادر کننده حکم و سایر قضاتی که مرتبط با پرونده هستند نیز موظفند که در صورت مواجه شدن با رای خلاف بین شرع ، موضوع را به رئیس حوزه قضایی یا دادستان اعلام نمایند و اگر مقامات نامبرده ، عقیده داشته باشند رای صادره خلاف شرع است ، باید گزارش آن را به رئیس کل دادگستری استان داده و ایشان نیز ، در صورت لزوم ، موضوع را به دفتر رئیس قوه قضاییه ارسال نماید .

علاوه بر مقامات مذکور ، بر اساس این دستورالعمل ، اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین وکلا نیز می توانند درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری را داشته باشند . به عبارت دیگر ، وکلای ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، می توانند ضمن درخواست خود ، دلایل ، مدارک و مستندات خود ، مبنی بر اینکه حکم صادره ، بر خلاف بین شرع بوده است را ارائه نمایند .

در این صورت ، اگر رئیس قوه قضاییه ، درخواست را مقرون به صحت دیده و تشخیص دهد که این حکم ، با موازین شرعی مغایرت دارد ، می تواند آن را برای اعاده دادرسی ، به دیوان عالی کشور بفرستد . لذا در این شرایط ، نقش وکیل ماده ۴۷۷ ، بسیار پر رنگ و محوری است ؛ چرا که وکیل ماده 477 ، باید مغایرت یک حکم با موازین شرعی را تشخیص داده و درخواست رسیدگی خود را به صورت مستند و مستدل ، به رئیس قوه قضاییه ارسال نماید.

در قسمت های قبل ، اینکه وکیل ماده 477 چه کسی است و بر اساس کدام قانون عمل می نماید را مورد بررسی قرار دادیم . با این حال ، ممکن است این سوال مطرح شود که شرایط وکیل ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری چیست و به عبارت دیگر ، وکیلی که برای درخواست اعمال ماده 477 انتخاب می شود ، باید چه شرایط و خصوصیاتی داشته باشد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا تمامی افرادی که وکیل هستند ، می توانند به نیابت از موکلین خود ، درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری را داشته باشند . بر این اساس ، نمی توان گفت که صرفا برخی از وکلای خاص ، حق درخواست اعمال ماده 477 را دارند .

با این حال ، اشخاصی که قصد انتخاب وکیل برای اعمال ماده 477 را دارند ، بهتر است از میان وکلایی که دارای سابقه کاری و تخصص لازم در این حیطه هستند ، استفاده نمایند . بنابراین ، یکی از مهم ترین و اصلی ترین شرایط وکیل ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، آن است که وکیل انتخاب شده ، قبلا در این حوزه فعالیت نموده و تجربه کاری قابل قبولی داشته باشد .

لازم به ذکر است که هیچ وکیل پایه یک دادگستری ، نمی تواند به موکل خود تضمین بدهد که رئیس قوه قضاییه ، با درخواست اعمال ماده ۴۷۷ موافقت می کند . چرا که اصولا یکی از شرایط وکیل ، آن است که صرفا نهایت تلاش خود را برای حصول نتیجه به کار گیرد ؛ ولی ارائه وکالت تضمینی ، خلاف قانون بوده و اگر وکیل ماده 477 ، تضمین به حصول نتیجه دهد ، تخلف نموده است .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص وکیل ماده 477 چه کسی است در کانال تلگرام آیین دادرسی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون وکیل ماده 477 چه کسی است پاسخ دهند .