+- تالار گفتگوی کیش تک/ kishtech forum (http://forum.kishtech.ir)
+-- انجمن: پردیس فناوری کیش (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=1)
+--- انجمن: صنعت نفت، گاز و پتروشیمی (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=70)
+--- موضوع: فنول (/showthread.php?tid=64828)
فنول - sajjad arabi - 01-12-2021
فنول(فنل) چیست Phenol
فنل Phenol در دسته‌بندی ترکیبات آلی جامدی سفید رنگ با خاصیت اسیدی ضعیف و تا حدودی خورنده و از ترکیبات ساده آلی و آروماتیک بوده که از اتصال یک گروه هیدروکسیل به طور مستقیم به یک حلقه بنزنی یا به عبارتی هیدروکربن آروماتیک تشکیل و با نام‌های هیدروکسی بنزن (hydroxyl benzene) وکربولیک اسید (carbolic acid) نیز شناخته می شود.فنول به طور معمول به صورت محلول های خیلی رقیق در آب یا الکل به وسیله میکرورفریک ایجاد رنگ‌های مشخص می‌نمایند و خاصیت اسیدی ضعیفی دارد. از این ماده به عنوان یک گند زدا استفاده می شود و با غلظت بالا می‌تواند باعث سوختگی پوست شود. دمای ذوب کربولیک اسید ۴۲ درجه سانتی گراد یا ۱۰۸ درجه فارنهایت است. فنول‌ها معمولاً دارای نقطه ذوب پایینی هستند، اما به علت امکان تشکیل پیوندهای هیدروژنی نقطه جوش بالایی دارند.
نام ترکیب: فنل (فنول) – Phenol
نام های متداول: کربولیک اسید، فنیلیک اسید، هیدروکسی بنزن، فنیک اسید
ویژگی های ظاهری: کریستال های جامد درخشان، با مزه ای تقریباً شیرین
فرمول مولکولی: C6H6O
جرم مولی: ۹۴٫۱۱۳ گرم بر مول
دانسیته: ۱٫۰۷ گرم بر سانتی متر مکعب
نقطه جوش: ۱۸۱٫۷ درجه سانتی گراد
نقطه ذوب: ۴۰٫۵ درجه سانتی گراد
نقطه اشتعال پذیری: ۷۹ درجه سانتی گراد
حلالیت در آب: ۸٫۳ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد
فشار بخار: ۰٫۴ میلی متر جیوه در دمای ۲۰ درجه
احتیاط و الزامات شیمیایی: ترکیب سمی – خورنده – تحریک کننده
کاربرد فنول(فنل) Phenol کریستال در صنایعدر فرمولاسیون ضدعفونی کننده ها اسپری های خوشبوکننده و آفت کش ها کاربرد دارد.
در تولید آلکیل فنول‌ها و کرزول‌ها و زایلنول‌ها و رزین‌های فنولیک و آنیلین به کار می‌رود.
در فرآیندهای مربوط به نفت، ذغال و متالورژی استفاده می‌شود.
در صنعت پلاستیک و لاستیک و اپوکسی و به عبارتی رزین های ترموست کاربرد دارد.
در فرمولاسیون صنعت شوینده، دارو، علف کش ها، مواد منفجره و رنگ ها و نیز محلول های رنگ مو نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از فنل و استون، بیس فنل آ تولید می‌شود که کاربرد زیادی در تولید پلیمرهای صنعتی و سنتز انواع اپوکسی و پلی کربنات هارا داراست ؛ حد واسط این واکنش ماده‌ای است با نام novolac که نوعی رزین است و در صنایع چسب و اتصال‌دهنده‌ها کاربرد زیادی دارد.
بیشترین استفاده فنل این است که برای تولید طیف گسترده ای از واسطه های شیمیایی، از جمله رزین های فنولیک ، بیس فنول -A، طرح کاپرولاکتام و فنول آلکیل مصرف می شود
این ماده به‌صورت غیر مستقیم در تهیه‌ی تخته‌های سه لایه نیز استفاده می‌شود. فنل به‌عنوان یک حلال آلی برای حل الکل‌ها، کلروفرم ها و اتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع مهم‌ترین کاربرد فنل این است که از آن به‌عنوان واسطه‌ی شیمیایی در برخی از واکنش‌ها استفاده می‌کنند.
بخشی از واکنش های فنل با سایر ترکیبات
محلول های آبی فنل (فنل) Phenolخاصیت اسیدی ضعیفی دارند؛ این ترکیب توسط محلول هیدروکسید سدیم به راحتی خنثی می شود. خاصیت اسیدی فنل در مقایسه با اسید کربنیک بسیار کمتر است، بنابراین ترکیب فنل نمی‌تواند توسط ترکیبات بی کربنات سدیم و کربنات سدیم به منظور آزاد سازی گاز دی اکسید کربن،خنثی شود
هنگامی که مخلوط فنل با کلرید بنزول در حضور محلول هیدروکسید سدیم رقیق به آرامی تکان داده شود، فنیل بنزوات تشکیل می شود
یکی دیگر از واکنش هایی که ترکیب فنل در آن شرکت می کند، کاهش فنل در حضور پودر روی و تبدیل آن به بنزن می باشد. این واکنش در حضور گرانول های Zn در دمای ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد رخ می دهد. در برای این واکنش، فنل باید به حالت بخار تبدیل شود
یکی دیگر از واکنش هایی که فنل در آن شرکت می کند واکنش با دی آزومتان می باشد. این واکنش در حضور ترکیب شیمیایی تری فلوریدین بور با فرمول BF3 انجام می گیرد. محصول واکنش، تولید ترکیب آنیسول و گاز نیتروژن به عنوان یک محصول جانبی می باشد که قابلیت استخراج دارد.
منبع: sunnyar.com