بستن و انعقاد قرارداد می تواند از طریق ارادی و بر مبنای قواعد حقوقی باشد یا می تواند بر اساس رقابت و تشریفاتی به نام مزایده باشد. در پاسخ به سوال معنی مزایده چیست میتوان گفت: به بستن قرار داد از طریق رقابت یا فروش مال توقیف شده به حکم دادگاه و به بالاترین قیمت مزایده می گویند. امروزه شرکت های خصوصی و دولتی یا افراد ممکن است به دلایل مختلف تمایل و نیاز به برگزاری مزایده داشته باشند.

از جمله دلایلی که افراد را به سمت مزایده سوق می دهد می توان به این موارد اشاره نمود: تمایل به کسب بیشترین سود و فروش مال به بالاترین قیمت، وصول طلب خود از فرد محکومی که اقدام به پرداخت بدهی خود ننموده و دارای اموالی است که به حکم دادگاه قابل توقیف است، مطالبه مهریه از جانب زوجه یا توقیف اموال شرکت ورشکسته ای که قادر به تادیه بدهی های خود نمی باشد.

مزایده دارای انواع مختلفی بوده و انجام آن نیازمند تشریفات مزایده می باشد که در این مقاله به برسی معنی مزایده، انواع مزایده و تشریفات مزایده پرداخته ایم. چنانچه این امر که معنی مزایده چیست، انواع مزایده و تشریفات آن کدام است پرسش شما نیز بوده در ادامه با ما همرا باشید.

مزایده یا حراج لغتی است که احتمالا تا به امروز به گوش شما خورده یا ممکن است به دلیل آرای دادگاه در معرض آن قرار گرفته باشید. در پاسخ به پرسش معنی مزایده چیست باید گفت مزایده را می توان به شرح ذیل تعریف کرد:

مزایده در اصطلاح لغوی: در اطلاح لغوی معنی مزایده عبارت است از "چیزی را در معرض فروش گذاردن، چنانکه هر کسی به قیمت گران‌تر بخرد به او فروخته شود." به عبارتی مزایده یکی از راه های انعقاد قرارداد فی مابین افراد می باشد. گاه پیش می آید شرکت های خصوصی مایل هستند اموال خود را به بالاترین قیمت و از طریق مزایده به فروش برسانند. در این صورت با رعایت تشریفات مزایده که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت می توانند اقدام به نشر آگهی و فروش مال مورد نظر نموده. باید دانست دولت یا سازمان های دولتی نیز مانند سایر اشخاص حقوق خصوصی می توانند معاملاتی را انجام بدهند و کالاهای مازاد خود را از طریق مزایده به فروش برسانند.

مزایده می تواند به صورت ها و انواع گوناگونی باشد. که بر اساس قانون انواع مزایده را می توان از قرار مزایده اختیاری، مزایده اجباری، مزایده عمومی، مزایده خصوصی و محدود تقسیم بندی نمود که در ادامه به توضیح هریک خواهیم پرداخت:

مزایده اختیاری: مزایده می تواند به صورت اختیاری باشد بدین صورت که زمانی که شرکت های خصوصی یا ادارات قصد دارند مالی را بفروشند می توانند با رعایت تشریفات مزایده اقدام به نشر آگهی نموده و مال مورد نظر را به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت بفروشند.

مزایده اجباری: فروش مال به بالاترین قیمت پیشنهادی از طریق برگزاری مزایده به دستور دادگاه در خصوص اموال توقیف شده می باشد. از مصادیق مزایده اجباری زمانی است که برای مثال به موجب قانون یا رای دادگاه مالی منقول یا غیر منقول از شخص حقیقی یا اشخاص حقوقی از قبیل شرکت ها  به دلایلی همچون ورشکستگی و عدم توان پرداخت بدهی هایشان توقیف گردیده و یا زوجه اقدام به توقیف اموال برای مهریه خویش می نماید. 

مزایده خصوصی و محدود: یکی از انواع مزایده بوده که صرفا برای قشر یا اقشار خاصی می باشد و در آن به دلیل مسائل امنیتی نام پیشنهاد دهندگان قیمت و شرکت کنندگان در مزایده به صورت محرمانه باقی می ماند. پس از بررسی قیمت ها بالاترین قیمت پیشنهادی اعلام شده و مال تحویل او می گردد.

مزایده عمومی: بر خلاف مزایده خصوصی، این نوع از مزایده مخصوص قشر خاصی نبوده و عموم مردم می توانند در آن شرکت نمایند و نام پیشنهاد دهندگان قیمت به طور علنی بیان می گردد.

جهت برگزاری و صحت هر مزایده رعایت شرایط و تشریفاتی الزامی است که در صورت عدم رعایت آنها مزایده برگزار شده صحیح نبوده و هریک از طرفین می تواند ابطال مزایده را از از دادگاه بخواهد:

دعوت عمومی: در خصوص مزایده های اجباری و به دستور دادگستری، دادگاه بر مبنای مواد 113 تا 145 قانون اجرای احکام مدنی با رعایت ضوابط و شرایط اقدام به درج یک نوبت آگهی در یکی از روزنامه های محلی نموده و در صورت نبود روزنامه اقدام به چسباندن آگهی در محل وقوع مال و معابر می نماید. باید توجه داشت مهلت و موعد فروش باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی و روز فروش بیش از یک ماه و کمتر از ده روز نباشد. چنانچه هریک از طرفین تمایل داشته باشند می توانند جداگانه نیز اقدام به نشر آگهی نمایند.

تعیین قیمت پایه: قیمت پایه توسط کارشناس تعیین می گردد تا افراد بتوانند بر مبنای آن شروع به پیشنهاد قیمت و اعلام بالاترین قیمت پیشنهادی جهت برنده شدن در مزایده نمایند. در واقع قیمت پایه قیمتی است که پیشنهاد قیمت ها باید بر مبنای آن شروع شود. در تعیین قیمت پایه در مزایده های دادگستری به محض تعیین قیمت توسط ارزیاب نظر وی برای طرفین ابلاغ و هریک از آنها سه روز مهلت دارد تا اعتراض به نظر کارشناس رسمی دادگستری را اعلام نماید.

پرداخت ده درصد بهای مال: پس از برنده شدن مزایده توسط بالاترین قیمت پیشنهادی، در مزایده های دادگستری نفر اول باید ده درصد از بهای پیشنهادی را به مامور اجرا تقدیم نموده و مابقی را حداکثر ظرف مهلت یک ماه تقدیم دادگاه نماید. در صورت عدم ایفای تعهد وعدم پرداخت مابقی مبلغ، وجه پرداختی جهت هزینه آگهی ضبط و مزایده تجدید می گردد.

تسلیم مال و اعطای سند رسمی: تسلیم مال فقط با پرداخت تمام بها صورت می گیرد و پس از آن اقدام به اعطای سند رسمی به نام فرد خریدار می گردد. در صورت عدم حضور محکوم علیه(فرد محکوم شده) نماینده دادگاه سند انتقال را در دفترخانه اسناد رسمی به نام خریدار امضاء‌ می‌نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مزایده و انواع آن، به کانال موضوعات حقوقی دینا مراجعه نمایید، کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مزایده و انواع آن پاسخ دهند .