+- تالار گفتگوی کیش تک/ kishtech forum (http://forum.kishtech.ir)
+-- انجمن: پردیس فناوری کیش (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=1)
+--- انجمن: فناوری اطلاعات و ارتباطات (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=6)
+--- موضوع: آشنائی با پروتكل FTP (/showthread.php?tid=50466)
آشنائی با پروتكل FTP - Sadegh7 - 23-03-2021
امروزه از پروتكل های متعددی در شبكه های كامپيوتری استفاده می گردد كه صرفا" تعداد اندكی از آنان به منظور انتقال داده طراحی و پياده سازی شده اند . اينترنت نيز به عنوان يك شبكه گسترده از اين قاعده مستثنی نبوده و در اين رابطه از پروتكل های متعددی استفاده می شود.
برای بسياری از كاربران اينترنت همه چيز محدود به وب و پروتكل مرتبط با آن يعنی HTTP است ، در صورتی كه در اين عرصه از پروتكل های متعدد ديگری نيز استفاده می گردد. FTP نمونه ای در اين زمينه است .
پروتكل FTP چيست ؟
تصوير اوليه اينترنت در ذهن بسياری از كاربران، استفاده از منابع اطلاعاتی و حركت از سايتی به سايت ديگر است و شايد به همين دليل باشد كه اينترنت در طی ساليان اخير به سرعت رشد و متداول شده است . بسياری از كارشناسان اين عرصه اعتقاد دارند كه اينترنت گسترش و عموميت خود را مديون سرويس وب می باشد .
فرض كنيد كه سرويس وب را از اينترنت حذف نمائيم . برای بسياری از ما اين سوال مطرح خواهد شد كه چه نوع استفاده ای را می توانيم از اينترنت داشته باشيم ؟ در صورت تحقق چنين شرايطی ، يكی از عملياتی كه كاربران قادر به انجام آن خواهند بود ، دريافت داده ، فايل های صوتی ، تصويری و ساير نمونه فايل های ديگر با استفاده از پروتكل FTP (برگرفته از File Transfer Protocol ) است.
ويژگی های پروتكل FTP
[list]
[*]پروتكل FTP ، اولين تلاش انجام شده برای ايجاد يك استاندارد به منظور مبادله فايل بر روی شبكه های مبتنی بر پروتكل TCP/IP است كه از اوايل سال 1970 مطرح و مشخصات استاندارد آن طی RFC 959 در اكتبر سال 1985 ارائه گرديد .
[*]پروتكل FTP دارای حداكثر انعطاف لازم و در عين حال امكان پذير به منظور استفاده در شبكه های مختلف با توجه به نوع پروتكل شبكه است .
[*]پروتكل FTP از مدل سرويس گيرنده - سرويس دهنده تبعيت می نمايد . برخلاف HTTP كه يك حاكم مطلق در عرصه مرورگرهای وب و سرويس دهندگان وب است ، نمی توان ادعای مشابهی را در رابطه با پروتكل FTP داشت و هم اينك مجموعه ای گسترده از سرويس گيرندگان و سرويس دهندگان FTP وجود دارد .
[*]برای ارسال فايل با استفاده از پروتكل FTP به يك سرويس گيرنده FTP نياز می باشد . ويندوز دارای يك برنامه سرويس گيرنده FTP از قبل تعبيه شده می باشد ولی دارای محدوديت های مختص به خود می باشد . در اين رابطه نرم افزارهای متعددی تاكنون طراحی و پياده سازی شده است:
ulletProof FTP ، WS FTP Professional، FTP Explorer و Smart FTP نمونه هائی در اين زمينه می باشند .
[*]پروتكل FTP را می توان به عنوان يك سيستم پرس وجو نيز تلقی نمود چراكه سرويس گيرندگان و سرويس دهندگان گفتگوی لازم به منظور تائيد يكديگر و ارسال فايل را انجام می دهند. علاوه بر اين، پروتكل فوق مشخص می نمايد كه سرويس گيرنده و سرويس دهنده، داده را بر روی كانال گفتگو ارسال نمی نمايند . در مقابل ، سرويس گيرنده و سرويس دهنده در خصوص نحوه ارسال فايل ها بر روی اتصالات مجزا و جداگانه ( يك اتصال برای هر ارسال داده ) با يكديگر گفتگو خواهند كرد ( نمايش ليست فايل های موجود در يك دايركتوری نيز به عنوان يك ارسال فايل تلقی می گردد ) .
[*]پروتكل FTP امكان استفاده از سيستم فايل را مشابه پوسته يونيكس و يا خط دستور ويندوز در اختيار كاربران قرار می دهد .
[*]سرويس گيرنده در ابتدا يك پيام را برای سرويس دهنده ارسال و سرويس دهنده نيز به آن پاسخ خواهد داد و در ادامه ارتباط غيرفعال می گردد . وضعيت فوق با ساير پروتكل هائی كه به صورت تراكنشی كار می كنند ، متفاوت می باشد ( نظير پروتكل HTTP ) . برنامه های سرويس گيرنده زمانی قادر به شبيه سازی يك محيط تراكنشی می باشند كه از مسائلی كه قرار است در آينده محقق شوند ، آگاهی داشته باشند . در واقع ، پروتكل FTP يك دنباله stateful از يك و يا چندين تراكنش است.
[*]سرويس گيرندگان ، مسئوليت ايجاد و مقداردهی اوليه درخواست ها را برعهده دارند كه با استفاده از دستورات اوليه FTP انجام می گردد. دستورات فوق ، عموما" سه و يا چهار حرفی می باشند (مثلا" برای تغيير دايركتوری از دستور CWD استفاده می شود ). سرويس دهنده نيز بر اساس يك فرمت استاندارد به سرويس گيرندگان پاسخ خواهد داد ( سه رقم كه به دنبال آن از space استفاده شده است به همراه يك متن تشريحی ) . سرويس گيرندگان می بايست صرفا" به كد عددی نتيجه استناد نمايند چراكه متن تشريحی تغيير پذير بوده و در عمل برای اشكال زدائی مفيد است ( برای كاربران حرفه ای ) .
[*]پروتكل FTP دارای امكانات حمايتی لازم برای ارسال داده با نوع های مختلف می باشد . دو فرمت متداول، اسكی برای متن ( سرويس گيرنده با ارسال دستور TYPE A ،موضوع را به اطلاع سرويس دهنده می رساند ) و image برای داده های باينری است ( توسط TYPE I مشخص می گردد) . ارسال داده با فرمت اسكی در مواردی كه ماشين سرويس دهنده و ماشين سرويس گيرنده از استانداردهای متفاوتی برای متن استفاده می نمايند ، مفيد بوده و يك سرويس گيرنده می تواند پس از دريافت داده آن را به فرمت مورد نظر خود ترجمه و استفاده نمايد . مثلا" در نسخه های ويندوز از يك دنباله carriage return و linefeed برای نشان دادن انتهای خط استفاده می گردد در صورتی كه در سيستم های مبتنی بر يونيكس صرفا" از يك linefeed استفاده می شود . برای ارسال هرنوع داده كه به ترجمه نياز نداشته باشد،می توان از ارسال باينری استفاده نمود.
[*] اتخاذ تصميم در رابطه با نوع ارسال فايل ها در اختيار سرويس گيرنده است ( برخلاف HTTP كه می تواند به سرويس گيرنده نوع داده ارسالی را اطلاع دهد ) . معمولا" سرويس گيرندگان ارسال باينری را انتخاب می نمايند و پس از دريافت فايل ، ترجمه لازم را انجام خواهند داد . ارسال باينری ذاتا" دارای كارآئی بيشتری است چراكه سرويس دهنده و سرويس گيرنده نيازی به انجام تراكنش های on the fly نخواهند داشت . ارسال اسكی گزينه پيش فرض انتخابی توسط پروتكل FTP است و در صورت نياز به ارسال باينری ، سرويس گيرنده می بايست اين موضوع را از سرويس دهنده درخواست نمايد .
[*]يك اتصال پروتكل TCP/IP ( نسخه شماره چهار) شامل دو نقطه مجزا می باشد كه هر نقطه از يك آدرس IP و يك شماره پورت استفاده می نمايد . برقراری ارتباط بين يك سرويس گيرنده و يك سرويس دهنده منوط به وجود چهار عنصر اطلاعاتی است : آدرس سرويس دهنده ،پورت سرويس دهنده ، آدرس سرويس گيرنده و پورت سرويس گيرنده . در زمان برقراری يك ارتباط ، سرويس گيرنده از يك شماره پورت استفاده می نمايد . اين شماره پورت می تواند متناسب با نوع عملكرد برنامه سرويس گيرنده به صورت اختياری و يا اجباری باشد . مثلا" برخی برنامه های سرويس گيرنده به منظور ارتباط با سرويس دهنده ، نيازمند استفاده از يك شماره پورت خاص می باشند ( نظير برنامه های سرويس گيرنده وب و يا مرورگرهای وب كه از پورت شماره 80 به منظور ارتباط با سرويس دهنده وب استفاده می نمايد) . در مواردی كه الزامی در خصوص شماره پورت وجود ندارد از يك شماره پورت موقتی و يا ephemeral استفاده می گردد . اين نوع پورت ها موقتی بوده و توسط IP stack ماشين مربوطه به متقاضيان نسبت داده شده و پس از خاتمه ارتباط ، پورت آزاد می گردد . با توجه به اين كه اكثر IP Stacks بلافاصله از پورت موقت آزاد شده استفاده نخواهند كرد ( تا زمانی كه تمام pool تكميل نشده باشد ) ،در صورتی كه سرويس گيرنده مجددا" درخواست برقراری يك ارتباط را نمايد ، يك شماره پورت موقتی ديگر به وی تخصيص داده می شود .
[*] پروتكل FTP منحصرا" از پروتكل TCP استفاده می نمايد( هرگز از پروتكل UDP استفاده نمی شود) . معمولا" پروتكل های لايه Application ( با توجه به مدل مرجع OSI ) از يكی از پروتكل های TCP و يا UDP استفاده می نمايند ( به جزء پروتكل DNS ) . پروتكل FTP نيز از برخی جهات شرايط خاص خود را دارد و برای انجام وظايف محوله از دو پورت استفاده می نمايد . اين پروتكل معمولا" از پورت شماره 20 برای ارسال داده و از پورت 21 برای گوش دادن به فرامين استفاده می نمايد . توجه داشته باشيد كه برای ارسال داده همواره از پورت 20 استفاده نمی گردد و ممكن است در برخی موارد از پورت های ديگر استفاده شود .
[*]اكثر سرويس دهندگان FTP از روش خاصی برای رمزنگاری اطلاعات استفاده نمی نمايند و در زمان login سرويس گيرنده به سرويس دهنده ، اطلاعات مربوط به نام و رمز عبور كاربر به صورت متن معمولی در شبكه ارسال می گردد . افرادی كه دارای يك Packet sniffer بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده می باشند ، می توانند به سادگی اقدام به سرقت نام و رمز عبور نمايند . علاوه بر سرقت رمزهای عبور ، مهاجمان می توانند تمامی مكالمات بر روی اتصالات FTP را شنود و محتويات داده های ارسالی را مشاهده نمايند . پيشنهادات متعددی به منظور ايمن سازی سرويس دهنده FTP مطرح می گردد ولی تا زمانی كه رمزنگاری و امكانات حفاظتی در سطح لايه پروتكل IP اعمال نگردد ( مثلا" رمزنگاری توسط IPsecs ) ، نمی بايست از FTP استفاده گردد خصوصا" اگر بر روی شبكه اطلاعات مهم و حياتی ارسال و يا دريافت می گردد .
[*]همانند بسياری از پروتكل های لايه Application ، پروتكل FTP دارای كدهای وضعيت خطاء مختص به خود می باشد ( همانند HTTP ) كه اطلاعات لازم در خصوص وضعيت ارتباط ايجاد شده و يا درخواستی را ارائه می نمايد . زمانی كه يك درخواست ( GET , PUT ) برای يك سرويس دهنده FTP ارسال می گردد ، سرويس دهنده پاسخ خود را به صورت يك رشته اعلام می نمايد . اولين خط اين رشته معمولا" شامل نام سرويس دهنده و نسخه نرم افزار FTP است .در ادامه می توان دستورات GET و يا PUT را برای سرويس دهنده ارسال نمود . سرويس دهنده با ارائه يك پيام وضعيت به درخواست سرويس گيرندگان پاسخ می دهد . كدهای وضعيت برگردانده شده را می توان در پنج گروه متفاوت تقسيم نمود :
كدهای 1xx : پاسخ اوليه
كدهای 2xx : درخواست بدون خطاء اجراء گرديد .
كدهای 3xx : به اطلاعات بشتری نياز است .
كدهای 4xx : يك خطاء موقت ايجاد شده است .
كدهای 5xx : يك خطاء دائمی ايجاد شده است .
متداولترين كدهای وضعيت FTP به همراه مفهوم هريك در جدول زير نشان داده شده است :
[/list]
كدهای وضعيت سری 100
110
Restart reply
120
Service ready in x minutes
125
Connection currently open, transfer starting
150
File status okay, about to open data
كدهای وضعيت سری 200
200
Command okay
202
Command not implemented, superfluous at this site
211
System status/help reply
212
Directory status
213
File status
214
System Help message
215
NAME system type
220
Service ready for next user.
221
Service closing control connection. Logged off where appropriate
225
Data connection open; no transfer in progress.
226
Closing data connection. Requested action successful
227
Entering Passive Mode
230
User logged in, continue
250
Requested file action okay, completed
257
"PATHNAME" created.
كدهای وضعيت سری 300
331
User name okay, need password.
332
Need account for login
350
Requested file action pending further information.
كدهای وضعيت سری 400
421
Service not available, closing control connection.
425
Can't open data connection
426
Connection closed; transfer aborted.
450
Requested file action not taken. File not available - busy etc..
451
Request aborted: error on server in processing.
452
Requested action not taken. Insufficient resources on system
كدهای وضعيت سری 500
500
Syntax error, command unrecognized
501
Syntax error in parameters or arguments.
502
Command not implemented.
503
Bad sequence of commands
504
Command not implemented for that parameter.
530
Not logged in.
532
Need account for storing files
550
Requested action not taken. File unavailable
552
Requested file action aborted. Exceeded storage allocation
553
Requested action not taken. File name not allowed
مفهوم برخی از كدهای متداول
226
دستور بدون هيچگونه خطائی اجراء گرديد .
230
زمانی اين كد نمايش داده می شود كه يك سرويس گيرنده رمز عبور خود را به درستی درج و عمليات login با موفقيت انجام شده باشد .
231
كد فوق نشاندهنده دريافت username ارسالی سرويس گيرنده توسط سرويس دهنده می باشد و تائيدی است بر اعلام وصول Username ( نه صحت آن ) .
501
دستور تايپ شده دارای خطاء گرامری است و می بايست مجددا" دستور تايپ گردد .
530
عمليات login با موفقيت انجام نشده است . ممكن است Username و يا رمز عبور اشتباه باشد .
550
فايل مشخص شده در دستور تايپ شده نامعتبر است .
در بخش دوم به بررسی نحوه عملكرد پروتكل FTP خواهيم پرداخت . 110
Restart reply
120
Service ready in x minutes
125
Connection currently open, transfer starting
150
File status okay, about to open data
كدهای وضعيت سری 200
200
Command okay
202
Command not implemented, superfluous at this site
211
System status/help reply
212
Directory status
213
File status
214
System Help message
215
NAME system type
220
Service ready for next user.
221
Service closing control connection. Logged off where appropriate
225
Data connection open; no transfer in progress.
226
Closing data connection. Requested action successful
227
Entering Passive Mode
230
User logged in, continue
250
Requested file action okay, completed
257
"PATHNAME" created.
كدهای وضعيت سری 300
331
User name okay, need password.
332
Need account for login
350
Requested file action pending further information.
كدهای وضعيت سری 400
421
Service not available, closing control connection.
425
Can't open data connection
426
Connection closed; transfer aborted.
450
Requested file action not taken. File not available - busy etc..
451
Request aborted: error on server in processing.
452
Requested action not taken. Insufficient resources on system
كدهای وضعيت سری 500
500
Syntax error, command unrecognized
501
Syntax error in parameters or arguments.
502
Command not implemented.
503
Bad sequence of commands
504
Command not implemented for that parameter.
530
Not logged in.
532
Need account for storing files
550
Requested action not taken. File unavailable
552
Requested file action aborted. Exceeded storage allocation
553
Requested action not taken. File name not allowed
مفهوم برخی از كدهای متداول
226
دستور بدون هيچگونه خطائی اجراء گرديد .
230
زمانی اين كد نمايش داده می شود كه يك سرويس گيرنده رمز عبور خود را به درستی درج و عمليات login با موفقيت انجام شده باشد .
231
كد فوق نشاندهنده دريافت username ارسالی سرويس گيرنده توسط سرويس دهنده می باشد و تائيدی است بر اعلام وصول Username ( نه صحت آن ) .
501
دستور تايپ شده دارای خطاء گرامری است و می بايست مجددا" دستور تايپ گردد .
530
عمليات login با موفقيت انجام نشده است . ممكن است Username و يا رمز عبور اشتباه باشد .
550
فايل مشخص شده در دستور تايپ شده نامعتبر است .
www.kishtech.ir