نمای ساختمان اصلی ترین المان بصری یک سازه محسوب می شود و نقش کلیدی در بالا بردن ارزش یک ساختمان را دارد طوری که اگر در اجرای نمای ساختمان به دیگر نماهای همجوار توجهی نشود سبب ناهمگونی بافت شهری می گردد . سبک طراحی و اجرای نمای ساختمان در شهرها و کشورها کاملا متفاوت است و می تواند تحت تاثیر عوامل متعددی چون اقلیم ، آب و هوا ، همجواری ها و .... واقع شود. در کشور ما در گذشته های نه چندان دور از نماهای آجری یا شیشه ای استفاده می شود و طراحی و اجرای نمای ساختمان من جمله کاخ ها و عمارات با  استفاده از جداره های سنگی ، ستون و سرستون های مشکل که دارای قوس های گرد و پهن بودند اجرا می شدند ،  این روزها با طراحی نماهای رومی و هخامنشی استفاده از چنین سبک هایی مجددا مرسوم شده و به نوعی به گذشته رو آورده است .

نما چیست ؟

نما در لغت به معنای آنچه که در معرض دید و در برابر چشم عموم است تلقی می شود . در ساختمان سازی به قسمت بیرونی یک ساختمان نما گفته می شود که مهمترین بخش یک ساختمان تلقی شده زیرا سبب آرایش بافت شهری و ساختمان های همجوار می شود . یک معمار، نمای ساختمان را بر اساس شکل و مصالح مورد نیاز طراحی می نماید از جمله متریال هایی که می توانیم در اجرای نمای ساختمان پیاده کنیم عبارتند از چوب ترموود ، سنگ ، آجر ، سرامیک و ورق های کامپوزیت .  

نما به علت قرارگیری در شرایط محیطی تحت تاثیر عوامل مخرب زیادی همچون آب باران ، سرما ، رطوبت ، اشعه UV و آلاینده های محیطی قرار می گیرد بنابراین در اجرای نمای ساختمان می بایست از متریال های با کیفیت و مقاوم بهره برد و با توجه به نوع آب و هوا و شرایط یک منطقه نسبت به اجرای نما کوشید .

نمای ساختمان :

نمای ساختمان حاصل تجربه و افکار معماران می باشد که توسط متدهای متعدد روز دنیا و بر اساس متریالهای مختلف اجرا و پیاده سازی می شود . نمای ساختمان حاوی یک سطح صاف و یک دست نیست بلکه با عقب نشینی ها و پیش آمد ها، تراس و درب ها و پنجره ها با فضای داخلی ساختمان ارتباط مستقیمی برقرار می نماید . هنگام اجرای نمای ساختمان می بایست کلیاتی همچون تناسب بین درب ها و پنجره ها ، تراس ، سایبان ، سقف ، سازه های های عمودی و افقی و همچنین ترکیب رنگ ها به درستی رعایت شود تا نظم کامل برقرار گردد . در اجرای نمای ساختمان می بایست تمام قسمت های ساختمان با یکدیگر همخوانی داشته باشند و اگر از متریالهای ترکیبی برای اجرای نمای ساختمان بهره می برید بهتر است تناسب را رعایت کنید .

اجرای نمای ساختمان یکی از مشخصه های بارزی است که هویت شهرها را تعیین می کند .  در واقع نمای ساختمان هاست که بافت یک شهر را تعیین می کند مثلا اکثر روستاها دارای بافتی با دیواره ها و سقف های کاه گلی و تیرهای چوبی می باشند و و اکثریت روستاهای شمالی دارای بافتی با سقف های شیروانی و نمای چوبی هستند .

از مشخصه های بارز نمای ساختمان می توان به موارد زیر اشاره نمود :

چشم انداز و زیبایی خارق العاده برای پوسته بیرونی ساختمان ها

سبب استفاده بهینه از انرژی و جلوگیری از اتلاف آن می شود

سبب ایجاد یک لایه مستحکم در قسمت بیرونی ساختمان می شود که در نتیجه عامل مهمی برای بالا بردن عمر یک ساختمان تلقی می گردد.

نوع معماری نمای ساختمان باید به گونه ای باشد که با ساختمان های همجوار و فضای شهری تناسب داشته و با نوع کاربری ساختمان و محل و هویت منطقه ای که در آن قرار گرفته است سازگاری داشته باشد .

دوام و ماندگاری یکی از ویژگی های بارز نماست که هر کارفرما از معماران اجرا کننده این انتظار را دارد که نمای طراحی شده بتواند برای مدت طولانی مستحکم بوده و نیاز به تعمیر و صرف هزینه های اضافی نداشته باشد .

نمای ساختمان باید طبق متدها و ترفندهای روز دنیا طراحی و پیاده سازی شود.

اجرا و نصب نمای ساختمان باید روندی سریع داشته باشد تا از اتلاف هزینه برای اجرای پروژه های بزرگ جلوگیری نماید .

یکی از مهمترین گزینه ها در اجرای نمای ساختمان ضد حریق بودن آن است که در حال حاضر اجرای نمای کامپوزیت و نمای ترموود از این خاصیت پیروی نموده و به عنوان متریال هایی تلقی می شوند که دچار حریق نمی شوند . 

به دلیل بالا بودن هزینه های تعمیر نمای ساختمان ، اجرای نما باید بگونه ای باشد که کیفیت خود را از لحاظ رنگ و دوام برای مدت زمان طولانی بتواند حفظ نماید .

استفاده از متریال های سنگین سبب تضعیف ساختمان و در نتیجه عدم مقاومت آن در برابر بلایای طبیعی همچون زلزله می شود و هزینه های ساخت را بالا می برد بنابراین در اجرای نمای ساختمان می بایست به سبکی نمای ساختمان اهمیت ویژه ای داده شود بر همین منوال نمای کامپوزیت یک نمای سبک و مقاوم و منعطف می باشد که این روزها مورد توجه و استفاده معماران واقع شده است .

در اجرای نمای ساختمان می بایست نوع آب و هوای منطقه و ترکیبات کانی مدنظر واقع شود به عنوان مثال کانیهای مضر مثل کانیهای آهن در برابر آب و هوا اکسید شده و فرسودگی زودرس به بار می آورند .

سیر تکوینی توقعات از نما :

هارالد دایلمان و همکارانش چهار عملکرد اساسی که از یک نما انتظار می رود را چنین بیان کرده اند

1) حفاظت : در گذشته ، نماها حالت تزیینی امروزی را نداشتند بلکه به عنوان یک حفاظ در برابر عوامل اقلیمی و انسان ها و حیوانات موذی محسوب شده و نماها به شکل دیوارهای یکپارچه محصور شده طراحی می شدند تا هیچ عامل نفوذی نتواند از بیرون وارد حریم شخصی افراد شود اما امروزه نماها به صورت تزیینی و صرفا جهت زیبا جلوه نمودن در مقابل دید عموم طراحی و پیاده سازی می شود .

2) رابط : نمای ساختمان وظیفه ایجاد رابط بین درون و برون یک محیط  عمومی و یک محیط خصوصی را دارد .

3) معرف :  نما معرف ارزش یک ساختمان است و قیمت یک ساختمان با در نظر گرفتن نمای بیرونی ساختمان ، نمای درونی ساختمان ، نوع ساخت ، مستحکم بودن ، موقعیت ساختمان ، موقعیت جغرافیایی منطقه و ابزارهای کاربردی تعیین می شود .

4) جزیی از یک فضای شهری : ساختمان جزیی از یک فضای کلی به نام شهر است و اگر نمای ساختمان با نماهای همجوار و فضای شهری هم تراز نباشد سبب مخدوش شدن بافت شهری می شود .

پارامترهای مورد توجه برای اجرای نمای ساختمان :

1) تطبیق نمای ساختمان با بافت شهری

2) رعایت اصول معماری مرتبط با هر منطقه

3) بهره گیری از الگوهای یک جامعه

4) توجه به هزینه اجرای نما

متریالهای موجود برای اجرای نمای ساختمان :

سنگ

شیشه

آجرنما

نمای سرامیک

نمای رومی

نمای ترموود

چوب نما

نمای سیمانی

نمای کامپوزیت

قیمت نمای ساختمان :

قیمت نمای ساختمان بر اساس متدهای اجرایی و متریال های متعدد کاملا متغیر می باشد و تماما بستگی به ابزارهای کاربردی ، شکل ، فرم و تزیینات مدنظر معماران دارد که به صورت متراژی یا به شکل پیمانکاری اجرا می شود .

 نمای ساختمان با در نظر گرفتن مواد و مصالح به سه شیوه قابل اجراست :

1) اجرای نمای ساختمان با استفاده از ملات و سیمان :

از این روش در گذشته بیشتر استفاده می شد ، بهره گیری از این روش سبب ایجاد هم ترازی ساختمان و در نتیجه مستحکم شدن آن می شود این روش اجرایی توسط استادکار انجام می پذیرد .

2) اجرای نمای ساختمان با استفاده از چسب :

درسالهای قبل برای تزیین نما با استفاده از متریالهایی همچون کاشی ، سرامیک ، آجرنما از ملات که ترکیبی از ماسه ، سیمان و آب بود ، استفاده می شد اما امروزه علاوه بر ریختن مقدار کمی دوغاب در پشت این متریال ها هنگام اجرا از چسب استفاده می شود . چسب می تواند حرکت ارتعاشی سرامیک ، کاشی یا آجر را به حداقل برساند . روش اجرای نما با استفاده از چسب به گونه ای است که در ابتدا قبل از جای دادن مصالح بر روی دیوار پشت آن را تمیز کرده و به صورت یکدست با چسب می پوشانند و پس از اتمام کار بین درزها توسط ملاتی از سیمان سفید پوشانده می شود که این کار سبب مستحکم شدن نما و عدم ریزش آن می گردد.

3) اجرای نما با استفاده از متریالهای آماده که به نوعی نمای خشک محسوب می شود :

این روش اجرایی از سوی معماران بسیار مورد توجه واقع شده است و با استفاده از ورق های کامپوزیت و یا چوب انجام می پذیرد که هر کدام تکنیک های پیاده سازی خاص خود را دارند از جمله مزایای نمای خشک می توان به موارد زیر اشاره نمود :

عایق صوتی و حرارتی

سرعت در اجرای نصب و پیاده سازی

سهولت نصب

به راحتی قابل تعویض یا تعمیر می باشند