01-05-2021, 11:43 AM
محکومیت قطعی به برخی از مجازات هایی که در قانون مشخص شده است ، سبب می شود که مجازات تبعی تحت عنوان سوء پیشینه کیفری برای شخص نیز ایجاد شود که برای مدت زمان مشخص ، وی را از بهره مندی از برخی حقوق اجتماعی محروم می کند . البته پس از مدت زمان تعیین شده در قانون ، پیشینه محکوم از این سابقه پاک می شود و می توان با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی و یا سامانه ثنا ، استعلام پاک شدن سوء پیشینه را انجام داده و در صورت نیاز گواهی عدم سوء پیشینه دریافت نمود .
همه ما احتمالا واژه ای به نام " سوء پیشینه " یا " سوء سابقه کیفری " را شنیده ایم و می دانیم که در بسیاری از ادارات دولتی و یا حتی برخی از مشاغل ، شخص متقاضی باید مدرکی تحت عنوان عدم سوء پیشینه ارائه کند تا فرصت استخدام را به دست بیاورد .
البته مفهوم سوء پیشینه کیفری بر خلاف آنچه که اکثر افراد تصور می کنند ، در مورد همه جرایم ارتکابی موضوعیت نداشته و صرفا در شرایط ویژه ای که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است ایجاد می شود و از آن جهت که تنها در مدت زمان مشخصی به وجود می آید ، پس از این مدت فاقد اثر شده و سوء سابقه کیفری از بین خواهد رفت و شخص محکوم پس از گذشت مدت زمانی که سوء سابقه کیفری به وجود می آید ، می تواند گواهی عدم سوء پیشینه را اخذ نماید .
در همین راستا ، سوالی که مطرح می شود این است که مدت سوء سابقه کیفری چقدر است و زمان پاک شدن سابقه کیفری متهم چقدر است ؟ همچین این سوال نیز مطرح می شود که با چه روش هایی می توان استعلام کرد که آیا سوء پیشینه متهم پاک شده و یا هنوز باقی است ؟
برای پاسخ دادن به این سوالات ، ابتدا لازم است که این موضوع را مورد بررسی قرار بدهیم که اصلا مفهوم سوء پیشینه چیست و در چه جرایمی برای مرتکب ، سوء پیشینه کیفری لحاظ می شود ؟ پس از آن ، شرایط پاک کردن سوء پیشینه کیفری را مورد بررسی قرار داده و در ادامه نیز روش های استعلام پاک شدن سوء سابقه کیفری یعنی مراجعه حضوری به دفاتر پلیس به علاوه ده وهمچنین سامانه ثنا را توضیح خواهیم داد .
سوء پیشینه چیست و در چه جرایمی ایجاد می شود
علی رغم این تصور که هر کس جرمی را مرتکب بشود در سابقه کیفری وی درج می شود، باید گفت سوء پیشینه موضوعی نیست که در تمام موارد و یا جرایم اعم از کوچک و یا بزرگ به وجود بیاید . بلکه صرفا در مواردی که قانونگذار مشخص کرده است ، سوء پیشینه یا سوء سابقه کیفری برای مرتکب ایجاد خواهد شد . آن هم صرفا در صورتی که محکومیت از نوع حکم قطعی باشد ؛ لذا حضور در دادگاه سبب ایجاد سوء پیشینه نخواهد شد و حتی اگر حکمی به صورت غیر قطعی صادر شده باشد و بتوان به آن اعتراض کرد ، هنوز سوء پیشینه ای ایجاد نشده است .
این مطلب ، یعنی سوء پیشینه کیفری را می توان تحت عنوان " مجازات های تبعی " در نظر گرفت که در ضمن ماده 25 قانون مجازات اسلامی مشخص شده است . بر اساس این ماده ، محکومیت کیفری موثر یا مجازات های تبعی در شرایطی ایجاد می شود که محکومیت متهم جزء موارد زیر باشد :
محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد : یعنی اگر شخص مرتکب جرمی شده باشد که دادگاه وی را به حبس ابد و یا سلب حق حیات ( اعدام ) محکوم کرده باشد ، به مدت هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم ، سوء سابقه کیفری برای وی ایجاد می شود .
محکومیت به قطع عضو و یا قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد : یعنی اگر شخصی در پی ارتکاب جرمی به قطع عضو و یا قصاص عضوی محکوم شده باشد ، به مدت سه سال رای وی به عنوان سوء سابقه کیفری لحاظ خواهد شد ؛ البته در صورتی که دیه تعیین شده ، بیش تر از نصف دیه باشد .
محکومیت به نفی بَلَد و یا حبس تا درجه چهارم : اگر شخصی به موجب حکم قطعی دادگاه به نفی بلد ( تبعید ) محکوم شده باشد و همچنین در صورتی که شخص محکوم به حبس تا درجه چهار شده باشد نیز به مدت سه سال سوء سابقه پیدا می کند .
محکومیت به شلاق حدی : صرفا در صورتی که متهم محکوم به شلاق حدی ( و نه شلاق تعزیری ) شده باشد ، به مدت دو سال سوء پیشینه کیفری پیدا می کند .
محکومیت به قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت ، نصف دیه کامل انسان و یا کمتر از نصف دیه باشد ، به مدت دو سال محکومیت کیفری موثر یا سوء سابقه ایجاد می شود .
محکومیت به حبس درجه پنجم نیز سبب ایجاد شدن دو سال سوء پیشینه کیفری برای مرتکب خواهد شد . لازم به ذکر است که حبس درجه پنج به حبسی گفته می شود که مدت آن بیش از دو سال تا پنج سال بوده باشد .
ذکر این نکته ضروری است که در غیر از موارد ذکر شده ، محکومیت کیفری در پیشینه کیفری فرد محکوم درج خواهد شد . منتها در گواهی هایی که از مراجع مربوطه اخذ می شود ، این سوء پیشینه درج نخواهد شد و فقط در صورت وجود محکومیت های ذکر شده است که سوء پیشینه برای متهم قید خواهد شد . همچنین در جرایم قابل گذشت ، اگر پس از صدور حکم قطعی ، شاکی گذشت کند و اجرای مجازات متوقف شود ، اثر تبعی جرم یا سوء پیشینه نیز لغو خواهد شد .
حتما بخوانید: موارد ایجاد سوء پیشینه کیفری
شرایط پاک کردن سوء پیشینه
در قسمت قبل به توضیح این مطلب پرداختیم که در چه جرایمی سوء پیشینه ایجاد می شود . اما نکته مهم این است که آیا سوء پیشینه کیفری پاک می شود ؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، شرایط پاک شدن سوء سابقه کیفری چیست ؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که بر خلاف آنچه که تصور می شود ، ایجاد سوء سابقه متهمان همیشگی و دائمی نیست و اینگونه نیست که اگر کسی به یکی از مجازات های فوق محکوم بشود ، به صورت مادام العمر از حقوق اجتماعی خود محروم شود . بلکه پس از گذشت مدتی که در قانون ذکر شده ( هفت سال ، سه سال ، دو سال ) ، سوء سابقه کیفری از بین خواهد رفت و پیشینه متهم از سابقه کیفری پاک خواهد شد و او می تواند از حقوق اجتماعی مقرر در قانون ، همچون سایر افراد عادی جامعه بهره مند بشود .
در همین ارتباط ، ممکن است که این سوال نیز برای شما مطرح شده باشد که حقوق اجتماعی ای که محکوم در طول مدت محکومیت کیفری موثر خود از آن محروم می شود ، به چه حقوقی گفته می شود ؟ و مرتکبان جرایم فوق که برای ایشان سوء سابقه کیفری ایجاد می شود ، از کدام یک از حقوق اجتماعی محروم خواهند شد ؟ پاسخ به این سوال در ماده 26 قانون مجازات اسلامی بیان شده است .
بر اساس این ماده ، حقوق اجتماعی که محکوم در طول مدت سابقه کیفری خود از آن محروم است را می توان شامل موارد زیر دانست :
الف- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری ، مجلس خبرگان رهبری ، مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر و روستا .
ب- عضویت در شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیات دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور .
پ- تصدی ریاست قوه قضائیه ، دادستانی کل کشور ، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری .
ت- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن ها ، شورا ها ، احزاب و جمعیت ها به موجب قانون یا با رای مردم .
ث- عضویت در هیات های منصفه و امناء و شوراهای حل اختلاف .
ج- اشتغال به عنوان مدیر مسئول یا سر دبیر رسانه های گروهی .
چ- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاه های حکومتی ؛ اعم از قوای سه گانه و سازمان ها و شرکت های وابسته به آن ها ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری ، شهرداری ها و موسسات مامور به خدمات عمومی و دستگاه های مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها .
ح- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاری .
خ- انتخاب شدن به سمت قیم ، امین ، متولی ، ناظر یا متصدی موقوفات عام .
د- انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی .
ذ- استفاده از نشان های دولتی و عناوین افتخاری .
ر- تاسیس ، اداره یا عضویت در هیات مدیره شرکت های دولتی ، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا موسسه آموزشی ، پژوهشی ، فرهنگی و علمی .
لازم به ذکر است که اگر شخص سوء سابقه کیفری پیدا کند ، به صورت دائمی و تا پایان عمر خود از حقوق اجتماعی که در بند های ( الف ) ، ( ب ) و ( پ ) ذکر شده است ، محروم خواهد شد .
بیشتر بخوانید: تاثیر سوء پیشینه در محرومیت از حقوق اجتماعی
روش های استعلام پاک شدن سوء پیشینه
همانطور که در قسمت های قبل توضیح دادیم ، سوء پیشینه یا سوء سابقه صرفا در همان مدت زمانی که قانون تعیین کرده است ایجاد شده و زمانی که این مدت به اتمام برسد ، سوء پیشینه نیز به خودی خود پاک می شود و نیازی نیست که شخص اقداماتی را برای پاک کردن سوء سابقه خود انجام بدهد . اما گاهی فرد قصد دارد که گواهی عدم سوء پیشینه خود را به اداره یا مرجعی ارائه کند که در این صورت ، نیاز است که با استفاده از روش های استعلام پاک شدن سوء پیشینه ، اقدام نماید .
به طور کلی ، روش های استعلام و کسب اطلاع از پاک شدن سوء سابقه را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرده و توضیح داد که در روش اول ، فرد متقاضی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس بعلاوه ده مراجعه نماید و پس از ارائه مدارک لازم ، گواهی سوء پیشینه را دریافت کند . در دومین روش ، می توان از سامانه ثنا برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه استفاده نمود که این امر مستلزم آن است که متقاضی ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد . در ادامه به بررسی هر یک از روش های ذکر شده خواهیم پرداخت .
برای استعلام پاک بودن سوء سابقه و دریافت گواهی سوء پیشینه از طریق مراجعه به دفاتر پلیس به علاوه ده ، متقاضی باید مدارکی را با خود همراه داشته باشد . از جمله اصل شناسنامه و اصل کارت ملی فرد متقاضی دریافت گواهی عدم سوء پیشینه ، به همراه عکس بیومتریک وی . لازم به ذکر است که در برخی از دفاتر پلیس +10 ، می توان عکس با مشخصات مذکور از فرد گرفته می شود و هزینه آن نیز دریافت می گردد . علاوه بر این ، دریافت گواهی سوء پیشینه نیازمند پر کردن فرمی است که به این منظور تهیه شده است و یا اینکه فرد متقاضی معرفی نامه ای مبنی بر دریافت گواهی سوء سابقه از محل کار خود گرفته باشد . در این شرایط ، پس از پرداخت هزینه دریافت گواهی عدم سوء پیشینه که از طریق کارت خوان دفاتر پلیس بعلاوه ده اخذ می شود و انجام مراحل انگشت نگاری از متقاضی توسط اداره تشخیص هویت ، پس از گذشت مدت زمانی حدودا چند روزه ، در صورت پاک شدن سوء پیشینه کیفری ، این گواهی به آدرس پستی متقاضی ارسال خواهد شد .
برای استعلام پاک شدن سوء پیشینه از طریق سامانه ثنا نیز می توان اقدام نمود . البته دریافت گواهی عدم سوء پیشینه از این سامانه نیازمند ثبت نام قبلی در این سامانه است . به این منظور ، اشخاصی که حساب کابری سامانه ثنای خود را فعال کرده اند ، پس از مراجعه به سایت ثنا و انتخاب گزینه " ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه " از ستون سمت راست ، متقاضی باید کد ملی و رمز ورود شخصی خود را وارد کند . بعد از اینکه به حساب کاربری خود وارد شد ، با کلیک کردن بر روی گزینه " ثبت درخواست جدید " ، تقاضای صدور سوء پیشینه نمود که این موضوع در مقاله ای با عنوان سامانه پیگیری گواهی عدم سوء پیشینه بررسی شده است .
با توجه به توضیحات فوق ، ملاحظه می شود که زمان پاک شدن سوء سابقه کیفری از محکوم ، موقعی است که مدت زمان ذکر شده در قانون به اتمام می رسد . بنابراین ، پاک کردن سوء سابقه از متهم نیازمند هیچگونه اقدامی نیست . فقط برای استعلام پاک شدن سابقه کیفری و دریافت گواهی عدم سوء پیشینه جهت ارائه به ادارات یا ارگان هاست که متقاضی باید به یکی از روش های پیش گفته ( یعنی پلیس بعلاوه ده یا سامانه ثنا ) اقدام کرده و گواهی را دریافت نماید .
در ادامه بخوانید: گواهی عدم سوء پیشینه ایرانیان مقیم خارج از کشور
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط پاک کردن سوء پیشینه به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط پاک کردن سوء پیشینه پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- سوء پیشینه کیفری یعنی چه و در چه صورتی سوء پیشینه برای فرد ایجاد می شود ؟
سوء پیشینه کیفری زمانی برای فرد ایجاد می شود که به صورت قطعی به یکی از مجازات های ذکر شده در قانون محکوم شده باشد . مفهوم سوء پیشینه کیفری و موارد به وجود آمدن سوء سابقه بر اساس قانون ، به صورت کامل در ضمن مقاله ارائه شده است .
2- مدت زمان پاک شدن سوء پیشینه کیفری چقدر است ؟
بر اساس قانون ، سوء پیشینه کیفری و محرومیت از حقوق اجتماعی دائمی نبوده و پس از مدت مشخص شده در قانون به پایان رسیده و از پیشینه محکوم پاک می شود که اطلاعات کامل در این خصوص ضمن مقاله ارائه شده است .
3- برای استعلام اینکه آیا سوء پیشینه پاک شده است یا خیر چه اقداماتی می توان انجام داد ؟
استعلام پاک شدن سوء سابقه کیفری را می توان با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ( پلیس بعلاوه ده ) و یا سامانه ثنا انجام داد که این روش ها به صورت کامل در متن مقاله توضیح داده شده است .
منبع : شرایط پاک کردن سوء پیشینه
همه ما احتمالا واژه ای به نام " سوء پیشینه " یا " سوء سابقه کیفری " را شنیده ایم و می دانیم که در بسیاری از ادارات دولتی و یا حتی برخی از مشاغل ، شخص متقاضی باید مدرکی تحت عنوان عدم سوء پیشینه ارائه کند تا فرصت استخدام را به دست بیاورد .
البته مفهوم سوء پیشینه کیفری بر خلاف آنچه که اکثر افراد تصور می کنند ، در مورد همه جرایم ارتکابی موضوعیت نداشته و صرفا در شرایط ویژه ای که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است ایجاد می شود و از آن جهت که تنها در مدت زمان مشخصی به وجود می آید ، پس از این مدت فاقد اثر شده و سوء سابقه کیفری از بین خواهد رفت و شخص محکوم پس از گذشت مدت زمانی که سوء سابقه کیفری به وجود می آید ، می تواند گواهی عدم سوء پیشینه را اخذ نماید .
در همین راستا ، سوالی که مطرح می شود این است که مدت سوء سابقه کیفری چقدر است و زمان پاک شدن سابقه کیفری متهم چقدر است ؟ همچین این سوال نیز مطرح می شود که با چه روش هایی می توان استعلام کرد که آیا سوء پیشینه متهم پاک شده و یا هنوز باقی است ؟
برای پاسخ دادن به این سوالات ، ابتدا لازم است که این موضوع را مورد بررسی قرار بدهیم که اصلا مفهوم سوء پیشینه چیست و در چه جرایمی برای مرتکب ، سوء پیشینه کیفری لحاظ می شود ؟ پس از آن ، شرایط پاک کردن سوء پیشینه کیفری را مورد بررسی قرار داده و در ادامه نیز روش های استعلام پاک شدن سوء سابقه کیفری یعنی مراجعه حضوری به دفاتر پلیس به علاوه ده وهمچنین سامانه ثنا را توضیح خواهیم داد .
سوء پیشینه چیست و در چه جرایمی ایجاد می شود
علی رغم این تصور که هر کس جرمی را مرتکب بشود در سابقه کیفری وی درج می شود، باید گفت سوء پیشینه موضوعی نیست که در تمام موارد و یا جرایم اعم از کوچک و یا بزرگ به وجود بیاید . بلکه صرفا در مواردی که قانونگذار مشخص کرده است ، سوء پیشینه یا سوء سابقه کیفری برای مرتکب ایجاد خواهد شد . آن هم صرفا در صورتی که محکومیت از نوع حکم قطعی باشد ؛ لذا حضور در دادگاه سبب ایجاد سوء پیشینه نخواهد شد و حتی اگر حکمی به صورت غیر قطعی صادر شده باشد و بتوان به آن اعتراض کرد ، هنوز سوء پیشینه ای ایجاد نشده است .
این مطلب ، یعنی سوء پیشینه کیفری را می توان تحت عنوان " مجازات های تبعی " در نظر گرفت که در ضمن ماده 25 قانون مجازات اسلامی مشخص شده است . بر اساس این ماده ، محکومیت کیفری موثر یا مجازات های تبعی در شرایطی ایجاد می شود که محکومیت متهم جزء موارد زیر باشد :
محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد : یعنی اگر شخص مرتکب جرمی شده باشد که دادگاه وی را به حبس ابد و یا سلب حق حیات ( اعدام ) محکوم کرده باشد ، به مدت هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم ، سوء سابقه کیفری برای وی ایجاد می شود .
محکومیت به قطع عضو و یا قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد : یعنی اگر شخصی در پی ارتکاب جرمی به قطع عضو و یا قصاص عضوی محکوم شده باشد ، به مدت سه سال رای وی به عنوان سوء سابقه کیفری لحاظ خواهد شد ؛ البته در صورتی که دیه تعیین شده ، بیش تر از نصف دیه باشد .
محکومیت به نفی بَلَد و یا حبس تا درجه چهارم : اگر شخصی به موجب حکم قطعی دادگاه به نفی بلد ( تبعید ) محکوم شده باشد و همچنین در صورتی که شخص محکوم به حبس تا درجه چهار شده باشد نیز به مدت سه سال سوء سابقه پیدا می کند .
محکومیت به شلاق حدی : صرفا در صورتی که متهم محکوم به شلاق حدی ( و نه شلاق تعزیری ) شده باشد ، به مدت دو سال سوء پیشینه کیفری پیدا می کند .
محکومیت به قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت ، نصف دیه کامل انسان و یا کمتر از نصف دیه باشد ، به مدت دو سال محکومیت کیفری موثر یا سوء سابقه ایجاد می شود .
محکومیت به حبس درجه پنجم نیز سبب ایجاد شدن دو سال سوء پیشینه کیفری برای مرتکب خواهد شد . لازم به ذکر است که حبس درجه پنج به حبسی گفته می شود که مدت آن بیش از دو سال تا پنج سال بوده باشد .
ذکر این نکته ضروری است که در غیر از موارد ذکر شده ، محکومیت کیفری در پیشینه کیفری فرد محکوم درج خواهد شد . منتها در گواهی هایی که از مراجع مربوطه اخذ می شود ، این سوء پیشینه درج نخواهد شد و فقط در صورت وجود محکومیت های ذکر شده است که سوء پیشینه برای متهم قید خواهد شد . همچنین در جرایم قابل گذشت ، اگر پس از صدور حکم قطعی ، شاکی گذشت کند و اجرای مجازات متوقف شود ، اثر تبعی جرم یا سوء پیشینه نیز لغو خواهد شد .
حتما بخوانید: موارد ایجاد سوء پیشینه کیفری
شرایط پاک کردن سوء پیشینه
در قسمت قبل به توضیح این مطلب پرداختیم که در چه جرایمی سوء پیشینه ایجاد می شود . اما نکته مهم این است که آیا سوء پیشینه کیفری پاک می شود ؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، شرایط پاک شدن سوء سابقه کیفری چیست ؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که بر خلاف آنچه که تصور می شود ، ایجاد سوء سابقه متهمان همیشگی و دائمی نیست و اینگونه نیست که اگر کسی به یکی از مجازات های فوق محکوم بشود ، به صورت مادام العمر از حقوق اجتماعی خود محروم شود . بلکه پس از گذشت مدتی که در قانون ذکر شده ( هفت سال ، سه سال ، دو سال ) ، سوء سابقه کیفری از بین خواهد رفت و پیشینه متهم از سابقه کیفری پاک خواهد شد و او می تواند از حقوق اجتماعی مقرر در قانون ، همچون سایر افراد عادی جامعه بهره مند بشود .
در همین ارتباط ، ممکن است که این سوال نیز برای شما مطرح شده باشد که حقوق اجتماعی ای که محکوم در طول مدت محکومیت کیفری موثر خود از آن محروم می شود ، به چه حقوقی گفته می شود ؟ و مرتکبان جرایم فوق که برای ایشان سوء سابقه کیفری ایجاد می شود ، از کدام یک از حقوق اجتماعی محروم خواهند شد ؟ پاسخ به این سوال در ماده 26 قانون مجازات اسلامی بیان شده است .
بر اساس این ماده ، حقوق اجتماعی که محکوم در طول مدت سابقه کیفری خود از آن محروم است را می توان شامل موارد زیر دانست :
الف- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری ، مجلس خبرگان رهبری ، مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر و روستا .
ب- عضویت در شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیات دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور .
پ- تصدی ریاست قوه قضائیه ، دادستانی کل کشور ، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری .
ت- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن ها ، شورا ها ، احزاب و جمعیت ها به موجب قانون یا با رای مردم .
ث- عضویت در هیات های منصفه و امناء و شوراهای حل اختلاف .
ج- اشتغال به عنوان مدیر مسئول یا سر دبیر رسانه های گروهی .
چ- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاه های حکومتی ؛ اعم از قوای سه گانه و سازمان ها و شرکت های وابسته به آن ها ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری ، شهرداری ها و موسسات مامور به خدمات عمومی و دستگاه های مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها .
ح- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاری .
خ- انتخاب شدن به سمت قیم ، امین ، متولی ، ناظر یا متصدی موقوفات عام .
د- انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی .
ذ- استفاده از نشان های دولتی و عناوین افتخاری .
ر- تاسیس ، اداره یا عضویت در هیات مدیره شرکت های دولتی ، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا موسسه آموزشی ، پژوهشی ، فرهنگی و علمی .
لازم به ذکر است که اگر شخص سوء سابقه کیفری پیدا کند ، به صورت دائمی و تا پایان عمر خود از حقوق اجتماعی که در بند های ( الف ) ، ( ب ) و ( پ ) ذکر شده است ، محروم خواهد شد .
بیشتر بخوانید: تاثیر سوء پیشینه در محرومیت از حقوق اجتماعی
روش های استعلام پاک شدن سوء پیشینه
همانطور که در قسمت های قبل توضیح دادیم ، سوء پیشینه یا سوء سابقه صرفا در همان مدت زمانی که قانون تعیین کرده است ایجاد شده و زمانی که این مدت به اتمام برسد ، سوء پیشینه نیز به خودی خود پاک می شود و نیازی نیست که شخص اقداماتی را برای پاک کردن سوء سابقه خود انجام بدهد . اما گاهی فرد قصد دارد که گواهی عدم سوء پیشینه خود را به اداره یا مرجعی ارائه کند که در این صورت ، نیاز است که با استفاده از روش های استعلام پاک شدن سوء پیشینه ، اقدام نماید .
به طور کلی ، روش های استعلام و کسب اطلاع از پاک شدن سوء سابقه را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرده و توضیح داد که در روش اول ، فرد متقاضی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس بعلاوه ده مراجعه نماید و پس از ارائه مدارک لازم ، گواهی سوء پیشینه را دریافت کند . در دومین روش ، می توان از سامانه ثنا برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه استفاده نمود که این امر مستلزم آن است که متقاضی ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد . در ادامه به بررسی هر یک از روش های ذکر شده خواهیم پرداخت .
برای استعلام پاک بودن سوء سابقه و دریافت گواهی سوء پیشینه از طریق مراجعه به دفاتر پلیس به علاوه ده ، متقاضی باید مدارکی را با خود همراه داشته باشد . از جمله اصل شناسنامه و اصل کارت ملی فرد متقاضی دریافت گواهی عدم سوء پیشینه ، به همراه عکس بیومتریک وی . لازم به ذکر است که در برخی از دفاتر پلیس +10 ، می توان عکس با مشخصات مذکور از فرد گرفته می شود و هزینه آن نیز دریافت می گردد . علاوه بر این ، دریافت گواهی سوء پیشینه نیازمند پر کردن فرمی است که به این منظور تهیه شده است و یا اینکه فرد متقاضی معرفی نامه ای مبنی بر دریافت گواهی سوء سابقه از محل کار خود گرفته باشد . در این شرایط ، پس از پرداخت هزینه دریافت گواهی عدم سوء پیشینه که از طریق کارت خوان دفاتر پلیس بعلاوه ده اخذ می شود و انجام مراحل انگشت نگاری از متقاضی توسط اداره تشخیص هویت ، پس از گذشت مدت زمانی حدودا چند روزه ، در صورت پاک شدن سوء پیشینه کیفری ، این گواهی به آدرس پستی متقاضی ارسال خواهد شد .
برای استعلام پاک شدن سوء پیشینه از طریق سامانه ثنا نیز می توان اقدام نمود . البته دریافت گواهی عدم سوء پیشینه از این سامانه نیازمند ثبت نام قبلی در این سامانه است . به این منظور ، اشخاصی که حساب کابری سامانه ثنای خود را فعال کرده اند ، پس از مراجعه به سایت ثنا و انتخاب گزینه " ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه " از ستون سمت راست ، متقاضی باید کد ملی و رمز ورود شخصی خود را وارد کند . بعد از اینکه به حساب کاربری خود وارد شد ، با کلیک کردن بر روی گزینه " ثبت درخواست جدید " ، تقاضای صدور سوء پیشینه نمود که این موضوع در مقاله ای با عنوان سامانه پیگیری گواهی عدم سوء پیشینه بررسی شده است .
با توجه به توضیحات فوق ، ملاحظه می شود که زمان پاک شدن سوء سابقه کیفری از محکوم ، موقعی است که مدت زمان ذکر شده در قانون به اتمام می رسد . بنابراین ، پاک کردن سوء سابقه از متهم نیازمند هیچگونه اقدامی نیست . فقط برای استعلام پاک شدن سابقه کیفری و دریافت گواهی عدم سوء پیشینه جهت ارائه به ادارات یا ارگان هاست که متقاضی باید به یکی از روش های پیش گفته ( یعنی پلیس بعلاوه ده یا سامانه ثنا ) اقدام کرده و گواهی را دریافت نماید .
در ادامه بخوانید: گواهی عدم سوء پیشینه ایرانیان مقیم خارج از کشور
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط پاک کردن سوء پیشینه به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط پاک کردن سوء پیشینه پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- سوء پیشینه کیفری یعنی چه و در چه صورتی سوء پیشینه برای فرد ایجاد می شود ؟
سوء پیشینه کیفری زمانی برای فرد ایجاد می شود که به صورت قطعی به یکی از مجازات های ذکر شده در قانون محکوم شده باشد . مفهوم سوء پیشینه کیفری و موارد به وجود آمدن سوء سابقه بر اساس قانون ، به صورت کامل در ضمن مقاله ارائه شده است .
2- مدت زمان پاک شدن سوء پیشینه کیفری چقدر است ؟
بر اساس قانون ، سوء پیشینه کیفری و محرومیت از حقوق اجتماعی دائمی نبوده و پس از مدت مشخص شده در قانون به پایان رسیده و از پیشینه محکوم پاک می شود که اطلاعات کامل در این خصوص ضمن مقاله ارائه شده است .
3- برای استعلام اینکه آیا سوء پیشینه پاک شده است یا خیر چه اقداماتی می توان انجام داد ؟
استعلام پاک شدن سوء سابقه کیفری را می توان با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ( پلیس بعلاوه ده ) و یا سامانه ثنا انجام داد که این روش ها به صورت کامل در متن مقاله توضیح داده شده است .
منبع : شرایط پاک کردن سوء پیشینه