27-11-2019, 01:20 PM
به موجب ماده اول قانون شرکت های تعاونی که در تاریخ 11 / 5 / 1334 تصویب شد، شرکت تعاونی شرکتی است که برای مدت نامحدود به منظور رفع احتیاجات مشترک شرکاء و بهبود وضع مادی و اجتماعی آنان تشکیل می شود.
بنابراین طبق تعریف بالا، شرکت تعاونی در انواع زیر است:
1- شرکت تعاونی تولید محصولات صنعتی و کشاورزی
2- شرکت تعاونی توزیع و فروش محصولات
3- شرکت تعاونی وام و اعتبار
4- شرکت تعاونی ساختمان مسکن
5- شرکت تعاونی مصرف
6- شرکت تعاونی بیمه محصولات و حیوانات
7- شرکت تعاونی نمایندگی کارخانجات و موسسات تولیدی
همان طور که ملاحظه می گردد، تعاونی ها ممکن است به صورت تعاونی تولید یا تعاونی توزیع فعالیت نمایند.
شرکت تعاونی توزیع:
طبق ماده 1 دستورالعمل تشکیل تعاونی ها، شرکت های تعاونی در یک تقسیم بندی کلی بر اساس نوع فعالیت به 2 دسته تقسیم می شوند :
1) تعاونی های تولید
2) تعاونی های توزیع
تعاونی های تولید شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر این ها فعالیت می نمایند. تعاونی های تولید در کلیه اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند. در تعاونی های تولید، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
شرکت های تعاونی توزیع در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازهای اعضاء فعالیت می کنند. این دسته از شرکت ها انواع گوناگونی دارند و هدف تمام آن ها این است که با مرغوب ترین کیفیت و مناسب ترین قیمت احتیاجات اعضاء خود را برآورده سازد. در واقع این شرکت ها، نیاز مشاغل تولیدی و یا مصرف کنندگان اعضاء خود را با توجه به مصالح عمومی، جهت کاهش هزینه ها و قیمت ها تأمین می نمایند.
آن دسته از شرکت های تعاونی که فعالیت آنان تواماً، تولیدی و توزیعی باشد را "شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی" می نامند.
تعاونی های موضوع این قانون با رعایت قوانین و مقررات می توانند به امر صادرات و واردات در موضوع فعالیت خود بپردازند.
غیر از این دو نوع تعاونی، در تبصره 2 ماده 8 قانون ذکر شده، از تعاونی های چند منظوره نیز نام برده شده است. منظور از این تعاونی ها، تعاونی هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاً شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیر عامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.
ثبت شرکت تعاونی
انجام این کار منوط به ارائه مجوز وزارت تعاون است. پس از مراجعه به این اداره و ارائه طرح توجیهی و تقاضای تاسیس شرکت، چنانچه با درخواست موافقت گردد، موافقت نامه تشکیل صادر می گردد. لازم به ذکر است طرح توجیهی، مشتمل بر بیان ضرورت تاسیس تعاونی و ذکر دلایل توجیهی، مبتنی بر امور ذیل می باشد:
1- تناسب هدف های تشکیل تعاونی با هدف ها و برنامه های مصوب دولت
2- تعداد و مشخصالت داوطلبان، سوابق و مهارت های آنان در رشته های فعالیت مورد نظر
3- مبلغ لازم التادیه (مبلغی که برای خرید هر سهم باید پرداخت گردد. این مبلغ نباید از یک سوم قیمت هر سهم کم تر باشد)
4- میزان و نحوه سرمایه گذاری و مشارکت دستگاه های دولتی یا عمومی
اداره تعاون پس از اخذ تقاضای هیئت موسس و بررسی طرح توجیهی و سایر مدارک، موافقت نامه ی ثبت شرکت تعاونی را صادر و نمونه اساسنامه و فرم های مورد نیاز را در اختیار نماینده هیئت موسس قرار می دهد. هیئت موسس پس از اخذ موافقت نامه تشکیل، باید ظرف 2 ماه اقدامات لازم را برای تاسیس تعاونی و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به عمل آورد تا نسبت به تعیین رئیس و نائب رئیس هیئت مدیره و منشی و مدیر عامل و دارندگان حق امضای اسناد رسمی و تعهد آور و دارندگان حق امضای اسناد عادی اقدام نمایند.
اولین هیئت مدیره می بایست ظرف 1 ماه از تاریخ جلسه اولین مجمع عمومی عادی، اقدامات لازم را جهت ثبت شرکت تعاونی به عمل آورد.
بنابراین طبق تعریف بالا، شرکت تعاونی در انواع زیر است:
1- شرکت تعاونی تولید محصولات صنعتی و کشاورزی
2- شرکت تعاونی توزیع و فروش محصولات
3- شرکت تعاونی وام و اعتبار
4- شرکت تعاونی ساختمان مسکن
5- شرکت تعاونی مصرف
6- شرکت تعاونی بیمه محصولات و حیوانات
7- شرکت تعاونی نمایندگی کارخانجات و موسسات تولیدی
همان طور که ملاحظه می گردد، تعاونی ها ممکن است به صورت تعاونی تولید یا تعاونی توزیع فعالیت نمایند.
شرکت تعاونی توزیع:
طبق ماده 1 دستورالعمل تشکیل تعاونی ها، شرکت های تعاونی در یک تقسیم بندی کلی بر اساس نوع فعالیت به 2 دسته تقسیم می شوند :
1) تعاونی های تولید
2) تعاونی های توزیع
تعاونی های تولید شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر این ها فعالیت می نمایند. تعاونی های تولید در کلیه اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند. در تعاونی های تولید، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
شرکت های تعاونی توزیع در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازهای اعضاء فعالیت می کنند. این دسته از شرکت ها انواع گوناگونی دارند و هدف تمام آن ها این است که با مرغوب ترین کیفیت و مناسب ترین قیمت احتیاجات اعضاء خود را برآورده سازد. در واقع این شرکت ها، نیاز مشاغل تولیدی و یا مصرف کنندگان اعضاء خود را با توجه به مصالح عمومی، جهت کاهش هزینه ها و قیمت ها تأمین می نمایند.
آن دسته از شرکت های تعاونی که فعالیت آنان تواماً، تولیدی و توزیعی باشد را "شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی" می نامند.
تعاونی های موضوع این قانون با رعایت قوانین و مقررات می توانند به امر صادرات و واردات در موضوع فعالیت خود بپردازند.
غیر از این دو نوع تعاونی، در تبصره 2 ماده 8 قانون ذکر شده، از تعاونی های چند منظوره نیز نام برده شده است. منظور از این تعاونی ها، تعاونی هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاً شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیر عامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.
ثبت شرکت تعاونی
انجام این کار منوط به ارائه مجوز وزارت تعاون است. پس از مراجعه به این اداره و ارائه طرح توجیهی و تقاضای تاسیس شرکت، چنانچه با درخواست موافقت گردد، موافقت نامه تشکیل صادر می گردد. لازم به ذکر است طرح توجیهی، مشتمل بر بیان ضرورت تاسیس تعاونی و ذکر دلایل توجیهی، مبتنی بر امور ذیل می باشد:
1- تناسب هدف های تشکیل تعاونی با هدف ها و برنامه های مصوب دولت
2- تعداد و مشخصالت داوطلبان، سوابق و مهارت های آنان در رشته های فعالیت مورد نظر
3- مبلغ لازم التادیه (مبلغی که برای خرید هر سهم باید پرداخت گردد. این مبلغ نباید از یک سوم قیمت هر سهم کم تر باشد)
4- میزان و نحوه سرمایه گذاری و مشارکت دستگاه های دولتی یا عمومی
اداره تعاون پس از اخذ تقاضای هیئت موسس و بررسی طرح توجیهی و سایر مدارک، موافقت نامه ی ثبت شرکت تعاونی را صادر و نمونه اساسنامه و فرم های مورد نیاز را در اختیار نماینده هیئت موسس قرار می دهد. هیئت موسس پس از اخذ موافقت نامه تشکیل، باید ظرف 2 ماه اقدامات لازم را برای تاسیس تعاونی و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به عمل آورد تا نسبت به تعیین رئیس و نائب رئیس هیئت مدیره و منشی و مدیر عامل و دارندگان حق امضای اسناد رسمی و تعهد آور و دارندگان حق امضای اسناد عادی اقدام نمایند.
اولین هیئت مدیره می بایست ظرف 1 ماه از تاریخ جلسه اولین مجمع عمومی عادی، اقدامات لازم را جهت ثبت شرکت تعاونی به عمل آورد.