08-01-2018, 12:56 AM
09-01-2018, 05:04 AM
کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ارتقاء کارایی و تعاملات اطلاعاتی بین دولت ها و همچنین درون دولت و شهروندان و بنگاه های اقتصادی و تجاری می باشد که موجب توانمندی شهروندان از طریق دسترسی به اطلاعات است.
مهم ترین نتیجه این امر ، افزایش رضایت مردم خواهد بود به شرطی که پیاده سازی دولت الکترونیکی به طور صحیح و با موفقیت صورت گیرد . به عبارت دیگر ، دولت الکترونیکی با این که می تواند یک گام اساسی برای دولت ها باشد ، چالش برانگیز نیز است . اگر دولت ها نتوانند خدمات الکترونیکی را به صورت یکنواخت و قابل دسترس ، در اختیار عموم افراد جامعه قرار دهند ، دولت الکترونیکی منجر به شکاف طبقاتی بیش تر در جامعه
و در نهایت نارضایتی مردم ، و افزایش مشکلات خواهدشد . البته این به مفهوم انکار دولت الکترونیکی نیست بلکه تاکیدی است بر برنامه ریزی دقیق تر برای این امر مهم ،
که در عصر دیجیتال اجتناب ناپذیر به نظر می رسد .
در واقع می توان گفت دولت الکترونیکی به معنای اطلاع رسانی و خدمات رسانی به موقع ، دقیق و کارا در 24 ساعت شبانه روز ، 7 روز هفته و تمامی روزهای سال از طریق وسایل ارتباطی گوناگون مانند تلفن و اینترنت است .
تأثیر فناوری اطلاعات بر دولت و حکومت :
دولت در معنای عام شامل یک قدرت عالی است که از شخصیت حقوقی داخلی و بین المللی برخوردار بوده و در قلمرو شخصی حکومت می کند و در معنی خاص به قوه ی مجریه که مسئولیت اداره ی کشور زیر نظر رئیس جمهور را بر عهده دارد اطلاق می گردد.
نقش دولت هدایت کارکردهای اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی کشور است و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 حفظ امنیت ملی
2 رشد هر چه بیشتر اقتصاد ملی
3 تضمین استاندارد زندگی برای تمام شهروندان
4 تضمین سلامت و امنیت داخلی
5 تضمین تدارک خدمات و زیر ساخت ها
- مشکلات دولت الکترونیکی
دولت الکترونیکی با وجود مفهومی ساده ، مشکلات زیادی برای دولت ها دارد . مشکل اصلی در روش طراحی نیست بلکه ارایه خدمات به روش مناسب ، معضل اول دولت هاست . دولت ها باید به عنوان یک مجموعه ، قادر باشند اطلاعات دیجیتالی را به خوبی دریافت کنند و زمینه های فنی لازم را برای ارتباطات واحدهای مختلف کشوری با همدیگر ، و همکاری بخش خصوصی و دولتی فراهم سازند . مشکل دیگری که وجود دارد ، فرهنگ و ذهنیت مردم است . تغییر ذهنیت و فرهنگ سنتی در مورد استفاده از خدمات ، هزینه زیادی خواهد داشت .
فراهم کردن فضای مناسب ، دورنگه داشتن آن از استفاده های نامناسب ، و فقدان تخصص لازم در انجام تغییرات سریع در فناوری اطلاعات از مشکلات دیگر به حساب می آید . دومین معضل اساسی دولت ها ، ایجاد روش های قانونی مناسب برای تجارت الکترونیکی است ، چون دنیا در حال حاضر به طرف اقتصاد جهانی دیجیتال حرکت می کند . با این وضعیت ، هرگونه مغایرت قانونی در تجارت های بین المللی بیش تر نمود پیدا می کند . در این مسیر،دولت ها با مشکل مربوط به مالیات بر تجارت الکترونیکی و نحوه کنترل آن ، امضای الکترونیکی قراردادهای تجاری و کنترل بر برنامه های رمزنویسی قوی موجه هستند . سومین معضل اساسی دولت ها که به نوعی یک مشکل بالقوه به حساب می آید ، نیازمندی روزافزون به دموکراسی و عدم استفاده دمکراتیک از سیستم های دیجیتالی است . با افزایش اقتصاد دیجیتالی ، فناوری از دیدگاه دموکراتیکی ، خنثی یا از آن به غلط استفاده می شود و در نتیجه تنوع را از بین برده و مردم را تشویق می کند تا بر اساس روش های جدید جهانی تعامل کنند
مهم ترین نتیجه این امر ، افزایش رضایت مردم خواهد بود به شرطی که پیاده سازی دولت الکترونیکی به طور صحیح و با موفقیت صورت گیرد . به عبارت دیگر ، دولت الکترونیکی با این که می تواند یک گام اساسی برای دولت ها باشد ، چالش برانگیز نیز است . اگر دولت ها نتوانند خدمات الکترونیکی را به صورت یکنواخت و قابل دسترس ، در اختیار عموم افراد جامعه قرار دهند ، دولت الکترونیکی منجر به شکاف طبقاتی بیش تر در جامعه
و در نهایت نارضایتی مردم ، و افزایش مشکلات خواهدشد . البته این به مفهوم انکار دولت الکترونیکی نیست بلکه تاکیدی است بر برنامه ریزی دقیق تر برای این امر مهم ،
که در عصر دیجیتال اجتناب ناپذیر به نظر می رسد .
در واقع می توان گفت دولت الکترونیکی به معنای اطلاع رسانی و خدمات رسانی به موقع ، دقیق و کارا در 24 ساعت شبانه روز ، 7 روز هفته و تمامی روزهای سال از طریق وسایل ارتباطی گوناگون مانند تلفن و اینترنت است .
تأثیر فناوری اطلاعات بر دولت و حکومت :
دولت در معنای عام شامل یک قدرت عالی است که از شخصیت حقوقی داخلی و بین المللی برخوردار بوده و در قلمرو شخصی حکومت می کند و در معنی خاص به قوه ی مجریه که مسئولیت اداره ی کشور زیر نظر رئیس جمهور را بر عهده دارد اطلاق می گردد.
نقش دولت هدایت کارکردهای اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی کشور است و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 حفظ امنیت ملی
2 رشد هر چه بیشتر اقتصاد ملی
3 تضمین استاندارد زندگی برای تمام شهروندان
4 تضمین سلامت و امنیت داخلی
5 تضمین تدارک خدمات و زیر ساخت ها
- مشکلات دولت الکترونیکی
دولت الکترونیکی با وجود مفهومی ساده ، مشکلات زیادی برای دولت ها دارد . مشکل اصلی در روش طراحی نیست بلکه ارایه خدمات به روش مناسب ، معضل اول دولت هاست . دولت ها باید به عنوان یک مجموعه ، قادر باشند اطلاعات دیجیتالی را به خوبی دریافت کنند و زمینه های فنی لازم را برای ارتباطات واحدهای مختلف کشوری با همدیگر ، و همکاری بخش خصوصی و دولتی فراهم سازند . مشکل دیگری که وجود دارد ، فرهنگ و ذهنیت مردم است . تغییر ذهنیت و فرهنگ سنتی در مورد استفاده از خدمات ، هزینه زیادی خواهد داشت .
فراهم کردن فضای مناسب ، دورنگه داشتن آن از استفاده های نامناسب ، و فقدان تخصص لازم در انجام تغییرات سریع در فناوری اطلاعات از مشکلات دیگر به حساب می آید . دومین معضل اساسی دولت ها ، ایجاد روش های قانونی مناسب برای تجارت الکترونیکی است ، چون دنیا در حال حاضر به طرف اقتصاد جهانی دیجیتال حرکت می کند . با این وضعیت ، هرگونه مغایرت قانونی در تجارت های بین المللی بیش تر نمود پیدا می کند . در این مسیر،دولت ها با مشکل مربوط به مالیات بر تجارت الکترونیکی و نحوه کنترل آن ، امضای الکترونیکی قراردادهای تجاری و کنترل بر برنامه های رمزنویسی قوی موجه هستند . سومین معضل اساسی دولت ها که به نوعی یک مشکل بالقوه به حساب می آید ، نیازمندی روزافزون به دموکراسی و عدم استفاده دمکراتیک از سیستم های دیجیتالی است . با افزایش اقتصاد دیجیتالی ، فناوری از دیدگاه دموکراتیکی ، خنثی یا از آن به غلط استفاده می شود و در نتیجه تنوع را از بین برده و مردم را تشویق می کند تا بر اساس روش های جدید جهانی تعامل کنند
17-01-2018, 07:27 PM
مزایا 1 وقت صرفه جوئی میشود
2 کارها مرتب تر انجام می شود
معایب
1 هزینه بر است
2 کارها مرتب تر انجام می شود
معایب
1 هزینه بر است
15-05-2018, 12:02 AM
دولت الکترونیک باعث رشد و پیشرفت و کاهش زمان و نیروی انسانی می گردد و
مهم ترین نتیجه این امر ، افزایش رضایت مردم خواهد بود به شرطی که پیاده سازی دولت الکترونیکی به طور صحیح و با موفقیت صورت گیرد . به عبارت دیگر ، دولت الکترونیکی با این که می تواند یک گام اساسی برای دولت ها باشد ، چالش برانگیز نیز است . اگر دولت ها نتوانند خدمات الکترونیکی را به صورت یکنواخت و قابل دسترس ، در اختیار عموم افراد جامعه قرار دهند ، دولت الکترونیکی منجر به شکاف طبقاتی بیش تر در جامعه
و در نهایت نارضایتی مردم ، و افزایش مشکلات خواهدشد . البته این به مفهوم انکار دولت الکترونیکی نیست بلکه تاکیدی است بر برنامه ریزی دقیق تر برای این امر مهم ،
که در عصر دیجیتال اجتناب ناپذیر به نظر می رسد .
در واقع می توان گفت دولت الکترونیکی به معنای اطلاع رسانی و خدمات رسانی به موقع ، دقیق و کارا در 24 ساعت شبانه روز ، 7 روز هفته و تمامی روزهای سال از طریق وسایل ارتباطی گوناگون مانند تلفن و اینترنت است .
تأثیر فناوری اطلاعات بر دولت و حکومت :
دولت در معنای عام شامل یک قدرت عالی است که از شخصیت حقوقی داخلی و بین المللی برخوردار بوده و در قلمرو شخصی حکومت می کند و در معنی خاص به قوه ی مجریه که مسئولیت اداره ی کشور زیر نظر رئیس جمهور را بر عهده دارد اطلاق می گردد.
نقش دولت هدایت کارکردهای اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی کشور است و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 حفظ امنیت ملی
2 رشد هر چه بیشتر اقتصاد ملی
3 تضمین استاندارد زندگی برای تمام شهروندان
4 تضمین سلامت و امنیت داخلی
5 تضمین تدارک خدمات و زیر ساخت ها
- مشکلات دولت الکترونیکی
مهم ترین نتیجه این امر ، افزایش رضایت مردم خواهد بود به شرطی که پیاده سازی دولت الکترونیکی به طور صحیح و با موفقیت صورت گیرد . به عبارت دیگر ، دولت الکترونیکی با این که می تواند یک گام اساسی برای دولت ها باشد ، چالش برانگیز نیز است . اگر دولت ها نتوانند خدمات الکترونیکی را به صورت یکنواخت و قابل دسترس ، در اختیار عموم افراد جامعه قرار دهند ، دولت الکترونیکی منجر به شکاف طبقاتی بیش تر در جامعه
و در نهایت نارضایتی مردم ، و افزایش مشکلات خواهدشد . البته این به مفهوم انکار دولت الکترونیکی نیست بلکه تاکیدی است بر برنامه ریزی دقیق تر برای این امر مهم ،
که در عصر دیجیتال اجتناب ناپذیر به نظر می رسد .
در واقع می توان گفت دولت الکترونیکی به معنای اطلاع رسانی و خدمات رسانی به موقع ، دقیق و کارا در 24 ساعت شبانه روز ، 7 روز هفته و تمامی روزهای سال از طریق وسایل ارتباطی گوناگون مانند تلفن و اینترنت است .
تأثیر فناوری اطلاعات بر دولت و حکومت :
دولت در معنای عام شامل یک قدرت عالی است که از شخصیت حقوقی داخلی و بین المللی برخوردار بوده و در قلمرو شخصی حکومت می کند و در معنی خاص به قوه ی مجریه که مسئولیت اداره ی کشور زیر نظر رئیس جمهور را بر عهده دارد اطلاق می گردد.
نقش دولت هدایت کارکردهای اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی کشور است و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 حفظ امنیت ملی
2 رشد هر چه بیشتر اقتصاد ملی
3 تضمین استاندارد زندگی برای تمام شهروندان
4 تضمین سلامت و امنیت داخلی
5 تضمین تدارک خدمات و زیر ساخت ها
- مشکلات دولت الکترونیکی
13-08-2019, 12:21 PM
از مدت‌ها پیش، مقامات دولتی جمهوری اسلامی ایران و علی‌الخصوص رئیس جمهور و وزیر ارتباطات، به لزوم راه‌اندازی دولت الکترونیک اشاره کرده و تأکید زیادی روی آن داشته‌اند. این مفهوم به چه معنا است و چه کاربردهایی به‌دنبال دارد؟ آیا راه‌اندازی دولت الکترونیک می‌تواند نیازهای ضروری مردم را مرتفع سازد؟ ایران چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟
مفهوم «دولت الکترونیک» (برگردان فارسی عبارت Electronic Government یا همان E-Government) به استفاده از دستگاه‌های ارتباطیِ الکترونیکی، رایانه‌ها و اینترنت به‌منظور ارائه‌ی خدمات عمومی به شهروندان و دیگر افراد حاضر در یک کشور یا منطقه اشاره دارد. درواقع خدماتی که دولت الکترونیک ارائه می‌دهد، اَشکال مختلفی به‌خود می‌گیرد؛ از جمله «تعاملات دیجیتالی بین شهروندان و دولت» (C2G)، «تعاملات دیجیتالی بین یک دولت با دیگر سازمان‌های دولتی» (G2G)، «تعاملات دیجیتالی بین دولت و شهروندان» (G2C)، «تعاملات دیجیتالی بین دولت و کارمندان» (G2E) و نهایتا «تعاملات دیجیتالی بین دولت و کسبوکارها» (G2B). در ادامه‌ی مقاله، این مفاهیم را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
دولت الکترونیک / E-Government
مقاله‌های مرتبط:
فاز نخست دولت الکترونیک و دولت همراه افتتاح شد
تعداد خدمات الکترونیک دولت در سال جاری دو برابر شد
اما برای فهم بیشتر، بهتر است این تعاریف را واکاوی کنیم. در حالت کلی، به‌لطف وجود دولت الکترونیک، شهروندان یک کشور می‌توانند با تمامی بخش‌های دولت در ارتباط باشند؛ دولت الکترونیک همچنین دخالت مردم را در امر دولت‌داری با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) تسهیل می‌کند. البته «دولت الکترونیک» تنها عبارتی نیست که برای تعاریف یادشده مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ در برخی مواقع، از عباراتی مشابه نظیر «دولت‌داری اینترنتی»، «دولت دیجیتالی» و «دولت آنلاین» هم استفاده میشود.
اگر دولت الکترونیک واقعا در یک کشور اجرا شود، باید ساکنین آنجا بتوانند ازطریق اینترنت و با مراجعه به وبسایت رسمی هر شهر، به‌سادگی با کارمندان دولتی آن شهر ارتباط برقرار کنند و به‌تعامل بپردازند؛ طبق تعریف، این تعاملات باید ازطریق راه‌هایی مثل رابط کاربری گرافیکی (GUI)، پیام‌رسانی فوری (Instant Messaging) و موارد مشابه صورت پذیرد. درضمن این امکان باید فراهم شود تا شهروندان ازطریق محتوای ویدیویی و صوتی، به‌خوبی با مسائل فعلی دولت آشنا شوند.
تفکر اصلی پشت دولت الکترونیک، به استفاده از فناوری به‌منظور تسهیل دسترسی مردم به خدمات دولتی مربوط میشود و به‌همین دلیل مزایای فراوانی برای شهروندان و کسبوکارها به‌دنبال دارد. هر کشور برای تبدیل‌شدن به یک دولت الکترونیک، باید بیش از هر چیزی روی مواردی مثل استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و به‌طور ویژه اینترنت به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به دولتی بهتر، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی بخش‌های سازمان‌های دولتی و بهینه‌سازی مستمر ارائه‌ی خدمات ازطریق فناوری و اینترنت متمرکز باشد.
راه‌اندازی دولت الکترونیک، ارتباطات بین حکومت را با کسبوکارها تسهیل می‌کند
در بخش‌های ابتدایی مقاله، به انواع شکل‌های خدمات دولت الکترونیک اشاره کردیم، حال زمان آن رسیده است تا به بررسی دقیق‌تر آن‌ها بپردازیم. نخستین شکل ارائه‌ی خدمات، G2C یا خدمات دولت به شهروندان است. این مفهوم به انجام کارهایی اشاره دارد که ارتباط بین مردم و دولت را هرچه‌بیشتر، تسهیل کند؛ برای مثال، حکومت باید وبسایت‌هایی ویژه را راه‌اندازی کند تا مردم بتوانند با مراجعه به آن‌ها به دانلود کردن فرم‌ها، اطلاعات دولت فعلی و موارد مشابه بپردازند. به‌طور کلی، هدف G2C این است که دولت مجموعه‌ی متنوعی از خدمات مبتنی بر ICT را به‌روشی کارآمد و کم‌هزینه به شهروندان ارائه دهد تا با بهره‌گیری از فناوری، ارتباط بین دولت و مردم تقویت شود.
خود خدمات G2C نیز شکل‌های مختلفی به‌خود می‌گیرند. بستری نظیر «ارتباطات دو طرفه» (Two-Way Communications) به شهروندان امکان می‌دهد تا مستقیما با برخی مدیران دولتی در ارتباط باشند و به آن‌ها پیام دهند. از این طریق، امکان رأی‌گیری الکترونیکی نیز فراهم میشود. با بهره‌گیری از این بستر، مردم می‌توانند به‌راحتی تراکنش‌هایشان را نظیر هزینه‌های خدمات شهری به‌صورت آنلاین یا ازطریق گوشی همراه خود انجام دهند. افزون بر این موارد، با راه‌اندازی دولت الکترونیک، خدمات دیگری نظیر تغییر نام یا آدرس محل سکونت مردم یا درخواست برای عضویت در سرویس‌های مختلف، ازطریق همین بستر صورت می‌گیرد و لازم نیست افراد الزاما به‌صورت حضوری به ادارات مراجعه کنند.
دولت الکترونیک / E-Government
با همه این‌ها نباید فراموش کرد که راه‌اندازی چنین خدماتی، هزینه‌های بسیار زیادی را چه در زمینه‌ی توسعه و چه در زمینه‌ی پیاده‌سازی، به دولت تحمیل می‌کند. در این بین، برای عملی کردن این خدمات موانع متعددی وجود دارد؛ از جمله اینکه عده‌ی قابل‌توجهی از مردم به‌ویژه ساکنان مناطق روستایی، به اینترنت دسترسی ندارند. به‌علاوه خدمات مبتنی بر G2C می‌تواند برای آن افرادی که زیاد با رایانه سروکار ندارند، دردسرساز شود. درکنار همه‌ی این‌ها، بسیاری از افراد نگرانی‌هایی بابت حریم شخصی خود در دنیای وب دارند که کاملا منطقی است.
دومین شکل ارائه‌ی خدمات که اتفاقا یکی از اصلی‌ترینِ آن‌ها است، G2E یا خدمات دولت به کارمندان است. طبق تعریف، G2E به برقراری ارتباط بین مجموعه‌ای از ابزار آنلاین، منابع مخصوص و مقالات اشاره دارد؛ ارتباطی که به کارمندان کمک می‌کند تا از این طریق، تعامل سازنده و مناسبی را با دولت و شرکتی که در آن کار می‌کنند، برقرار سازند. با بهره‌گیری از این خدمات، اسناد مهم را می‌توان به‌سادگی و ازطریق فضای آنلاین با دیگر همکاران به‌اشتراک گذاشت. راه‌اندازی دولت الکترونیک، کارمندان را قادر می‌سازد تا دیگر متکی به اسناد کاغذی نباشند؛ آنان می‌توانند به‌جای چاپ یا فکس کردن اسناد مهم، به‌سادگی آن‌ها را ازطریق فضای وب برای همکارانشان در جای‌جای کشور بفرستند. کشورهایی نظیر آمریکا، هنگ کنگ و نیوزیلند مدت‌ها است که از خدمات مبتنی بر G2E استفاده می‌کنند.
خدمات دولت الکترونیک در چهار شکل اصلی G2G ،G2E ،G2C و G2B ارائه می‌شوند
سومین شکل، G2G است که مزایای متعددی را به‌دنبال دارد. این مقوله، به‌طور کلی مجموعه‌ای از اهداف مشخص را دنبال می‌کند؛ از جمله برقراری تعامل بین سازمان‌های مختلف دولتی در بستری امن؛ ارائه‌ی خدمات مختلف مبتنی بر وب و دموکراسی دیجیتالی. در این نوع خدمات، بین سازمان‌ها، ادارات، مقامات رسمی و دیگر بخش‌های دولت، ازطریق فضای آنلاین، ارتباط و تعامل برقرار میشود. بیشترین مورد استفاده از این نوع خدمات، در بریتانیا دیده شده است.
چهارمین شکل اصلی خدمات دولت الکترونیک، G2B یا خدمات دولت به کسبوکارها است. از این طریق و به‌واسطه‌ی فضای آنلاین، بین دولت و بخش تجاری ارتباط برقرار میشود. G2B اهداف مشخصی را دنبال می‌کند؛ از جمله کاهش مشکلات و چالش‌های موجود برای کسبوکارها، ارائه‌ی اطلاعاتِ آنی به آن‌ها و... .
راه‌اندازی دولت الکترونیک می‌تواند به‌نوبه‌ی خود سهم مهمی در کاهش هزینه‌های کسبوکارها و همچنین تسهیل تعامل آن‌ها با دولت داشته باشد. تعامل بین دولت و کسبوکارها بی‌شک می‌تواند زمانی را که کسبوکارها برای عملی‌کردن معاملات‌شان صرف می‌کنند، کاهش دهد؛ برای مثال، دیگر لازم نیست نمایندگان کسبوکارها به‌صورت حضوری به دفاتر دولتی مراجعه کنند و به‌جای آن، کارهای مرتبط به‌صورت آنلاین و تنها با چند کلیک انجام می‌پذیرد.
با آغاز به‌کارِ دولت الکترونیک، اطلاعات مهم بیشتری از جای‌جای کشور استخراج میشود، اطلاعاتی که دانستن آن‌ها برای کسبوکارها اهمیت زیادی دارد؛ درضمن راه‌اندازی دولت الکترونیک باعث میشود تا آن اطلاعات به‌شکلی شفاف‌تر و دقیق‌تر بیان شوند.
یکی از موانع دولت الکترونیک، عدم دسترسی یکسان تمامی مردم به اینترنت است
یکی از فاکتورهای کلیدی در موفقیت کسبوکارها، بی‌شک به توانایی آن‌ها برای پیش‌بینی آینده ازطریق تحلیل داده‌های موجود و برنامه‌ریزی درست برمی‌گردد. دولت الکترونیک می‌تواند اطلاعات اقتصادی و دموگرافیک زیادی را با جزییات دقیق جمع‌آوری کند و کسبوکارها می‌توانند ازطریق برقراری تعامل با دولت، به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند و با بهره‌گرفتن از آن‌ها، مسیر موفقیت اقتصادی خود را هموار سازند.
درحالی که با بیان عبارت دولت الکترونیک، ذهن عده‌ی زیادی از مردم به سمت «دولت آنلاین» یا «دولت مبتنی بر اینترنت» معطوف میشود، اما افراد باید بدانند که در دولت الکترونیک می‌توان از بسیاری از فناوری‌های غیر اینترنتی نیز بهره گرفت. برخی از شکل‌های غیر اینترنتی حاضر در دولت الکترونیک شامل تلفن، فکس، دستیار دیجیتال شخصی (PDA)، پیام کوتاه متنی، پیام چندرسانه‌ای (MMS)، شبکه‌ها و خدمات بی‌سیم، بلوتوث، دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های ردیاب، سامانه‌های بازشناسی با امواج رادیویی (RFID)، تاییدهویت بیومتریک، کارت‌های شناسایی، ایستگاه‌های رأی‌گیری غیر آنلاین و... هستند.
دولت الکترونیک / E-Government
با همه‌ی مزایا و نکات مثبتی که راه‌اندازی دولت الکترونیک می‌تواند به‌دنبال داشته باشد، اما همواره مخالفت‌هایی با این مقوله وجود داشته است. شاید اصلی‌ترین مانع دولت الکترونیک، عدم دسترسی همگانی و یکسان مردم به رایانه و اینترنت باشد.
افرادی که جزو اقشار کم‌درآمد قرار می‌گیرند، افرادی که بی‌خانمان هستند و همچنین افرادی که در مناطق روستایی ساکن هستند، در اغلب موارد هیچ‌گونه دسترسی به اینترنت ندارند یا اگر هم داشته باشند، دسترسی‌شان محدود است. از دیگر موانع دولت الکترونیک می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در اغلب مواقع، افراد نمی‌توانند به اطلاعاتی که در فضای وب می‌بینند، به‌طور کامل اطمینان کنند.
راه‌اندازی دولت الکترونیک بدون هیچ شک و شبهه‌ای، هم مزایای خوبی دارد (چه برای خود دولت و چه برای مردم) و هم می‌تواند پیامدهایی را به‌دنبال داشته باشد. این کار تاثیرات قابل‌توجهی روی اقتصاد، فضای اجتماعی و بخش‌های سیاسی می‌گذارد. مورد مهم دیگر، افزایش تخریب‌پذیری دولت ازطریق حملات سایبری احتمالی است؛ البته که با راه‌اندازی دولت الکترونیک، مقامات به تولید بسترهای حفاظتی مناسب نیز روی خواهند آورد؛ اما درهرصورت همواره نوعی نگرانی در افکار عمومی وجود خواهد داشت.
راه‌اندازی دولت الکترونیک، باعث میشود حکومت با مردم شفاف‌تر صحبت کند
از آنجایی که مقوله‌ی دولت الکترونیک در بسیاری از کشورهای جهان هنوز مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی خود را سپری می‌کند، تزریق آن به بخش‌های مختلف حکومت به‌هیچ‌وجه کار ساده‌ای نیست و زمان و هزینه‌ی زیادی را می‌طلبد. تبدیل سریع و بی‌برنامه‌ی شیوه‌های دولت‌داری قدیمی به شیوه‌های مدرن، می‌تواند به‌جای مفید بودن، مشکلاتی را به‌همراه بیاورد.
با همه‌ی این‌ها، همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، هدف نهایی دولت الکترونیک این است که حکومت بتواند خدمات عمومی بیشتری را به‌شکلی کارآمد و کم‌هزینه، به مردمش ارائه دهد؛ راه‌اندازی دولت الکترونیک باعث میشود که حکومت شفاف‌تر با مردمش صحبت کند. شفافیت حکومت با مردم، موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا به مردم امکان می‌دهد تا بدانند که دولت‌شان روی چه مسائلی در حال کار است و چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کند.
با راه‌اندازی دولت الکترونیک، انجام دادن کارهای ساده، ساده‌تر از قبل میشود. تغییر دادن اطلاعات شخصی شهروندان نظیر وضعیت تأهل، تغییر نام یا تغییر آدرس محل زندگی در حالت معمول، پروسه‌ای زمان‌بر است و به کاغذبازی‌های زیادی نیاز دارد. دولت الکترونیک، عملی‌کردن این کارها را برای شهروندانش ساده می‌کند.
دولت الکترونیک، روشی نوین برای مشارکت هرچه‌بیشتر مردم در پویش‌های سیاسی است
دولت الکترونیک، روشی نوین برای مشارکت هرچه‌بیشتر مردم در پویش‌های سیاسی است. این مقوله می‌تواند درصد شرکت مردم در رأی‌گیری‌ها را افزایش و از طرفی دیگر، هزینه‌های مربوط‌به کسبوکارها را کاهش دهد. از میان مزیت‌های کلی دولت‌داری الکترونیکی می‌توان مواردی مثل کاهش فساد مالی، شفافیت حکومت با مردم، افزایش راحتی، رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، کاهش هزینه‌ها و تعامل بیشتر مردم با دولت را برشمرد.
دستیابی به دولت الکترونیکی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که دولت و تمامی نهادها، به‌خوبی برای آن آماده شده باشند. راه‌اندازی دولت الکترونیکی، روندی یکی-دو روزه نیست و باید برای آن برنامه‌ریزی ویژه‌ای انجام داد. برخی از معیارهایی که هر دولت قبل از ورود به این حوزه باید در نظرشان بگیرد، شامل مواردی مثل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ارتباطی، اختصاص دادن بودجه‌ی مناسب، اطمینان از امن‌بودن، ارزیابی جوانب مختلف، سرعت اتصال اینترنت، آگاه کردن مردم از مفهوم کلی دولت الکترونیک، بررسی امکان عملی‌کردن آن در تمامی نهادهال دولتی و... است.
مفهوم «دولت الکترونیک» (برگردان فارسی عبارت Electronic Government یا همان E-Government) به استفاده از دستگاه‌های ارتباطیِ الکترونیکی، رایانه‌ها و اینترنت به‌منظور ارائه‌ی خدمات عمومی به شهروندان و دیگر افراد حاضر در یک کشور یا منطقه اشاره دارد. درواقع خدماتی که دولت الکترونیک ارائه می‌دهد، اَشکال مختلفی به‌خود می‌گیرد؛ از جمله «تعاملات دیجیتالی بین شهروندان و دولت» (C2G)، «تعاملات دیجیتالی بین یک دولت با دیگر سازمان‌های دولتی» (G2G)، «تعاملات دیجیتالی بین دولت و شهروندان» (G2C)، «تعاملات دیجیتالی بین دولت و کارمندان» (G2E) و نهایتا «تعاملات دیجیتالی بین دولت و کسبوکارها» (G2B). در ادامه‌ی مقاله، این مفاهیم را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
دولت الکترونیک / E-Government
مقاله‌های مرتبط:
فاز نخست دولت الکترونیک و دولت همراه افتتاح شد
تعداد خدمات الکترونیک دولت در سال جاری دو برابر شد
اما برای فهم بیشتر، بهتر است این تعاریف را واکاوی کنیم. در حالت کلی، به‌لطف وجود دولت الکترونیک، شهروندان یک کشور می‌توانند با تمامی بخش‌های دولت در ارتباط باشند؛ دولت الکترونیک همچنین دخالت مردم را در امر دولت‌داری با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) تسهیل می‌کند. البته «دولت الکترونیک» تنها عبارتی نیست که برای تعاریف یادشده مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ در برخی مواقع، از عباراتی مشابه نظیر «دولت‌داری اینترنتی»، «دولت دیجیتالی» و «دولت آنلاین» هم استفاده میشود.
اگر دولت الکترونیک واقعا در یک کشور اجرا شود، باید ساکنین آنجا بتوانند ازطریق اینترنت و با مراجعه به وبسایت رسمی هر شهر، به‌سادگی با کارمندان دولتی آن شهر ارتباط برقرار کنند و به‌تعامل بپردازند؛ طبق تعریف، این تعاملات باید ازطریق راه‌هایی مثل رابط کاربری گرافیکی (GUI)، پیام‌رسانی فوری (Instant Messaging) و موارد مشابه صورت پذیرد. درضمن این امکان باید فراهم شود تا شهروندان ازطریق محتوای ویدیویی و صوتی، به‌خوبی با مسائل فعلی دولت آشنا شوند.
تفکر اصلی پشت دولت الکترونیک، به استفاده از فناوری به‌منظور تسهیل دسترسی مردم به خدمات دولتی مربوط میشود و به‌همین دلیل مزایای فراوانی برای شهروندان و کسبوکارها به‌دنبال دارد. هر کشور برای تبدیل‌شدن به یک دولت الکترونیک، باید بیش از هر چیزی روی مواردی مثل استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و به‌طور ویژه اینترنت به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به دولتی بهتر، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی بخش‌های سازمان‌های دولتی و بهینه‌سازی مستمر ارائه‌ی خدمات ازطریق فناوری و اینترنت متمرکز باشد.
راه‌اندازی دولت الکترونیک، ارتباطات بین حکومت را با کسبوکارها تسهیل می‌کند
در بخش‌های ابتدایی مقاله، به انواع شکل‌های خدمات دولت الکترونیک اشاره کردیم، حال زمان آن رسیده است تا به بررسی دقیق‌تر آن‌ها بپردازیم. نخستین شکل ارائه‌ی خدمات، G2C یا خدمات دولت به شهروندان است. این مفهوم به انجام کارهایی اشاره دارد که ارتباط بین مردم و دولت را هرچه‌بیشتر، تسهیل کند؛ برای مثال، حکومت باید وبسایت‌هایی ویژه را راه‌اندازی کند تا مردم بتوانند با مراجعه به آن‌ها به دانلود کردن فرم‌ها، اطلاعات دولت فعلی و موارد مشابه بپردازند. به‌طور کلی، هدف G2C این است که دولت مجموعه‌ی متنوعی از خدمات مبتنی بر ICT را به‌روشی کارآمد و کم‌هزینه به شهروندان ارائه دهد تا با بهره‌گیری از فناوری، ارتباط بین دولت و مردم تقویت شود.
خود خدمات G2C نیز شکل‌های مختلفی به‌خود می‌گیرند. بستری نظیر «ارتباطات دو طرفه» (Two-Way Communications) به شهروندان امکان می‌دهد تا مستقیما با برخی مدیران دولتی در ارتباط باشند و به آن‌ها پیام دهند. از این طریق، امکان رأی‌گیری الکترونیکی نیز فراهم میشود. با بهره‌گیری از این بستر، مردم می‌توانند به‌راحتی تراکنش‌هایشان را نظیر هزینه‌های خدمات شهری به‌صورت آنلاین یا ازطریق گوشی همراه خود انجام دهند. افزون بر این موارد، با راه‌اندازی دولت الکترونیک، خدمات دیگری نظیر تغییر نام یا آدرس محل سکونت مردم یا درخواست برای عضویت در سرویس‌های مختلف، ازطریق همین بستر صورت می‌گیرد و لازم نیست افراد الزاما به‌صورت حضوری به ادارات مراجعه کنند.
دولت الکترونیک / E-Government
با همه این‌ها نباید فراموش کرد که راه‌اندازی چنین خدماتی، هزینه‌های بسیار زیادی را چه در زمینه‌ی توسعه و چه در زمینه‌ی پیاده‌سازی، به دولت تحمیل می‌کند. در این بین، برای عملی کردن این خدمات موانع متعددی وجود دارد؛ از جمله اینکه عده‌ی قابل‌توجهی از مردم به‌ویژه ساکنان مناطق روستایی، به اینترنت دسترسی ندارند. به‌علاوه خدمات مبتنی بر G2C می‌تواند برای آن افرادی که زیاد با رایانه سروکار ندارند، دردسرساز شود. درکنار همه‌ی این‌ها، بسیاری از افراد نگرانی‌هایی بابت حریم شخصی خود در دنیای وب دارند که کاملا منطقی است.
دومین شکل ارائه‌ی خدمات که اتفاقا یکی از اصلی‌ترینِ آن‌ها است، G2E یا خدمات دولت به کارمندان است. طبق تعریف، G2E به برقراری ارتباط بین مجموعه‌ای از ابزار آنلاین، منابع مخصوص و مقالات اشاره دارد؛ ارتباطی که به کارمندان کمک می‌کند تا از این طریق، تعامل سازنده و مناسبی را با دولت و شرکتی که در آن کار می‌کنند، برقرار سازند. با بهره‌گیری از این خدمات، اسناد مهم را می‌توان به‌سادگی و ازطریق فضای آنلاین با دیگر همکاران به‌اشتراک گذاشت. راه‌اندازی دولت الکترونیک، کارمندان را قادر می‌سازد تا دیگر متکی به اسناد کاغذی نباشند؛ آنان می‌توانند به‌جای چاپ یا فکس کردن اسناد مهم، به‌سادگی آن‌ها را ازطریق فضای وب برای همکارانشان در جای‌جای کشور بفرستند. کشورهایی نظیر آمریکا، هنگ کنگ و نیوزیلند مدت‌ها است که از خدمات مبتنی بر G2E استفاده می‌کنند.
خدمات دولت الکترونیک در چهار شکل اصلی G2G ،G2E ،G2C و G2B ارائه می‌شوند
سومین شکل، G2G است که مزایای متعددی را به‌دنبال دارد. این مقوله، به‌طور کلی مجموعه‌ای از اهداف مشخص را دنبال می‌کند؛ از جمله برقراری تعامل بین سازمان‌های مختلف دولتی در بستری امن؛ ارائه‌ی خدمات مختلف مبتنی بر وب و دموکراسی دیجیتالی. در این نوع خدمات، بین سازمان‌ها، ادارات، مقامات رسمی و دیگر بخش‌های دولت، ازطریق فضای آنلاین، ارتباط و تعامل برقرار میشود. بیشترین مورد استفاده از این نوع خدمات، در بریتانیا دیده شده است.
چهارمین شکل اصلی خدمات دولت الکترونیک، G2B یا خدمات دولت به کسبوکارها است. از این طریق و به‌واسطه‌ی فضای آنلاین، بین دولت و بخش تجاری ارتباط برقرار میشود. G2B اهداف مشخصی را دنبال می‌کند؛ از جمله کاهش مشکلات و چالش‌های موجود برای کسبوکارها، ارائه‌ی اطلاعاتِ آنی به آن‌ها و... .
راه‌اندازی دولت الکترونیک می‌تواند به‌نوبه‌ی خود سهم مهمی در کاهش هزینه‌های کسبوکارها و همچنین تسهیل تعامل آن‌ها با دولت داشته باشد. تعامل بین دولت و کسبوکارها بی‌شک می‌تواند زمانی را که کسبوکارها برای عملی‌کردن معاملات‌شان صرف می‌کنند، کاهش دهد؛ برای مثال، دیگر لازم نیست نمایندگان کسبوکارها به‌صورت حضوری به دفاتر دولتی مراجعه کنند و به‌جای آن، کارهای مرتبط به‌صورت آنلاین و تنها با چند کلیک انجام می‌پذیرد.
با آغاز به‌کارِ دولت الکترونیک، اطلاعات مهم بیشتری از جای‌جای کشور استخراج میشود، اطلاعاتی که دانستن آن‌ها برای کسبوکارها اهمیت زیادی دارد؛ درضمن راه‌اندازی دولت الکترونیک باعث میشود تا آن اطلاعات به‌شکلی شفاف‌تر و دقیق‌تر بیان شوند.
یکی از موانع دولت الکترونیک، عدم دسترسی یکسان تمامی مردم به اینترنت است
یکی از فاکتورهای کلیدی در موفقیت کسبوکارها، بی‌شک به توانایی آن‌ها برای پیش‌بینی آینده ازطریق تحلیل داده‌های موجود و برنامه‌ریزی درست برمی‌گردد. دولت الکترونیک می‌تواند اطلاعات اقتصادی و دموگرافیک زیادی را با جزییات دقیق جمع‌آوری کند و کسبوکارها می‌توانند ازطریق برقراری تعامل با دولت، به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند و با بهره‌گرفتن از آن‌ها، مسیر موفقیت اقتصادی خود را هموار سازند.
درحالی که با بیان عبارت دولت الکترونیک، ذهن عده‌ی زیادی از مردم به سمت «دولت آنلاین» یا «دولت مبتنی بر اینترنت» معطوف میشود، اما افراد باید بدانند که در دولت الکترونیک می‌توان از بسیاری از فناوری‌های غیر اینترنتی نیز بهره گرفت. برخی از شکل‌های غیر اینترنتی حاضر در دولت الکترونیک شامل تلفن، فکس، دستیار دیجیتال شخصی (PDA)، پیام کوتاه متنی، پیام چندرسانه‌ای (MMS)، شبکه‌ها و خدمات بی‌سیم، بلوتوث، دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های ردیاب، سامانه‌های بازشناسی با امواج رادیویی (RFID)، تاییدهویت بیومتریک، کارت‌های شناسایی، ایستگاه‌های رأی‌گیری غیر آنلاین و... هستند.
دولت الکترونیک / E-Government
با همه‌ی مزایا و نکات مثبتی که راه‌اندازی دولت الکترونیک می‌تواند به‌دنبال داشته باشد، اما همواره مخالفت‌هایی با این مقوله وجود داشته است. شاید اصلی‌ترین مانع دولت الکترونیک، عدم دسترسی همگانی و یکسان مردم به رایانه و اینترنت باشد.
افرادی که جزو اقشار کم‌درآمد قرار می‌گیرند، افرادی که بی‌خانمان هستند و همچنین افرادی که در مناطق روستایی ساکن هستند، در اغلب موارد هیچ‌گونه دسترسی به اینترنت ندارند یا اگر هم داشته باشند، دسترسی‌شان محدود است. از دیگر موانع دولت الکترونیک می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در اغلب مواقع، افراد نمی‌توانند به اطلاعاتی که در فضای وب می‌بینند، به‌طور کامل اطمینان کنند.
راه‌اندازی دولت الکترونیک بدون هیچ شک و شبهه‌ای، هم مزایای خوبی دارد (چه برای خود دولت و چه برای مردم) و هم می‌تواند پیامدهایی را به‌دنبال داشته باشد. این کار تاثیرات قابل‌توجهی روی اقتصاد، فضای اجتماعی و بخش‌های سیاسی می‌گذارد. مورد مهم دیگر، افزایش تخریب‌پذیری دولت ازطریق حملات سایبری احتمالی است؛ البته که با راه‌اندازی دولت الکترونیک، مقامات به تولید بسترهای حفاظتی مناسب نیز روی خواهند آورد؛ اما درهرصورت همواره نوعی نگرانی در افکار عمومی وجود خواهد داشت.
راه‌اندازی دولت الکترونیک، باعث میشود حکومت با مردم شفاف‌تر صحبت کند
از آنجایی که مقوله‌ی دولت الکترونیک در بسیاری از کشورهای جهان هنوز مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی خود را سپری می‌کند، تزریق آن به بخش‌های مختلف حکومت به‌هیچ‌وجه کار ساده‌ای نیست و زمان و هزینه‌ی زیادی را می‌طلبد. تبدیل سریع و بی‌برنامه‌ی شیوه‌های دولت‌داری قدیمی به شیوه‌های مدرن، می‌تواند به‌جای مفید بودن، مشکلاتی را به‌همراه بیاورد.
با همه‌ی این‌ها، همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، هدف نهایی دولت الکترونیک این است که حکومت بتواند خدمات عمومی بیشتری را به‌شکلی کارآمد و کم‌هزینه، به مردمش ارائه دهد؛ راه‌اندازی دولت الکترونیک باعث میشود که حکومت شفاف‌تر با مردمش صحبت کند. شفافیت حکومت با مردم، موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا به مردم امکان می‌دهد تا بدانند که دولت‌شان روی چه مسائلی در حال کار است و چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کند.
با راه‌اندازی دولت الکترونیک، انجام دادن کارهای ساده، ساده‌تر از قبل میشود. تغییر دادن اطلاعات شخصی شهروندان نظیر وضعیت تأهل، تغییر نام یا تغییر آدرس محل زندگی در حالت معمول، پروسه‌ای زمان‌بر است و به کاغذبازی‌های زیادی نیاز دارد. دولت الکترونیک، عملی‌کردن این کارها را برای شهروندانش ساده می‌کند.
دولت الکترونیک، روشی نوین برای مشارکت هرچه‌بیشتر مردم در پویش‌های سیاسی است
دولت الکترونیک، روشی نوین برای مشارکت هرچه‌بیشتر مردم در پویش‌های سیاسی است. این مقوله می‌تواند درصد شرکت مردم در رأی‌گیری‌ها را افزایش و از طرفی دیگر، هزینه‌های مربوط‌به کسبوکارها را کاهش دهد. از میان مزیت‌های کلی دولت‌داری الکترونیکی می‌توان مواردی مثل کاهش فساد مالی، شفافیت حکومت با مردم، افزایش راحتی، رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، کاهش هزینه‌ها و تعامل بیشتر مردم با دولت را برشمرد.
دستیابی به دولت الکترونیکی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که دولت و تمامی نهادها، به‌خوبی برای آن آماده شده باشند. راه‌اندازی دولت الکترونیکی، روندی یکی-دو روزه نیست و باید برای آن برنامه‌ریزی ویژه‌ای انجام داد. برخی از معیارهایی که هر دولت قبل از ورود به این حوزه باید در نظرشان بگیرد، شامل مواردی مثل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ارتباطی، اختصاص دادن بودجه‌ی مناسب، اطمینان از امن‌بودن، ارزیابی جوانب مختلف، سرعت اتصال اینترنت، آگاه کردن مردم از مفهوم کلی دولت الکترونیک، بررسی امکان عملی‌کردن آن در تمامی نهادهال دولتی و... است.